Γράφει η θεατρολόγος Μαρία Μαρή
Στο Χώρο Τέχνης Ασωμάτων, είδα το βραβευμένο έργο του Θανάση Σάλτα «Τα Πάθη της Αγάπης» που είχε παιχτεί και πριν από 10 χρόνια, για μια ολόκληρη σεζόν, στην Γκαλερί Δημιουργών.
Το έργο πλαισιώνεται από έναν θεματικό κύκλο από 13 τραγούδια, σε υπέροχη μουσική της Πηγής Λυκούδη και ποίηση του συγγραφέα Θανάση Σάλτα. Το λυρικό μέρος είναι εξάλλου το δυνατό σημείο της παράστασης.
Το έργο αγαπήθηκε, μεταφράστηκε και ταξίδεψε μέχρι τη Σμύρνη στέλνοντας ένα οικουμενικό μήνυμα αγάπης. Μεταφράστηκε στα Τουρκικά, από τη Σεμπνέμ Σεμπί Αρσλάν, κι επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στο «Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου της Σμύρνης – Bademler Theatre», στην Τουρκία, το 2015. Ο Δήμαρχος της Σμύρνης τίμησε τους δημιουργούς και την ελληνική αποστολή για τη μεγάλη προσφορά τους στο Θέατρο και στον Πολιτισμό.
Οι δύο δημιουργοί, ο Θανάσης Σάλτας και η Πηγή Λυκούδη, αλλά και οι λοιποί συντελεστές τιμήθηκαν στη Σμύρνη για την προσφορά τους στον πολιτισμό.
Θυμίζω ότι κυκλοφορεί cd που ξεδιπλώνει μουσικοποιητικά την ατμόσφαιρα όλης της παράστασης. Απαγγέλλει η ηθοποιός Ελένη Ερήμου, όπου με τη χαρακτηριστική φωνή της, αναδεικνύει τα νοήματα του έργου, που τόσο έχουμε ανάγκη να αφουγκραστούμε στη βίαιη εποχή που διανύουμε.
Τα τραγούδια στο cd ερμηνεύουν τρεις νέοι αισθαντικοί ερμηνευτές: η Γεωργία Αγγέλου, ο Δημήτρης Ερατεινός και ο Νίκος Καρακαλπάκης.
Το έργο και η παράσταση
Ένα αναγεννησιακό παραμύθι. Η Αγάπη μέσα στον κήπο της απολαμβάνει την αγνή, υπερβατική τελειότητά της. Το σκηνικό με τα λουλούδια και τα υπέροχα κοστούμια από τον «Θίασο Πορεία».
Όσο όμως και να είναι θωρακισμένη στην εντιμότητα, την άσπιλη φύση της και την ακεραιότητά της, τόσο ο Φόβος, ο εχθρός της, βρίσκει τρόπο να διεισδύσει και να χαλάσει τη Νιρβάνα του Παραδείσου. Εμφανίζεται κατά διαστήματα για να χαλάσει την ομορφιά ή να τη χωρίσει από ό,τι εκείνη αγαπά.
Ένας νέος ταξιδευτής, ένας Ξένος, περνώντας από τον κήπο της εντυπωσιάζεται και την ερωτεύεται. Η Μοίρα δεν προβλέπει όμως δυστυχώς καλά νέα για τη συνέχεια της ζωής. Λέει στο παλικάρι ότι θα πληγώσει και θα πληγωθεί. Για την Αγάπη προλέγει ότι θα τη ζηλέψουνε πολλοί.
Η Αγάπη έχει επιστήθια φίλη τη Φιλιώ. Είναι και οι δυο ορφανές και αχώριστες.
Το Παλικάρι, ο Ξένος, λέει πως είναι τυχερό που γνώρισε και τις δύο κοπέλες καθώς και οι δύο είναι μοναδικές. Η αλήθεια είναι ότι σιγά σιγά το Παλικάρι ερωτεύεται τη Φιλιώ και δυστυχώς προδίδει την Αγάπη. Η Αγάπη πληγώνεται. Για αυτήν είναι διπλή προδοσία από τη φίλη και τον αγαπημένο της.
Η μουσική είναι καταπληκτική και «ντύνει» όλη την παράσταση, ενώ διανθίζεται από καταπληκτικά τραγούδια, με ρομαντικό και συμβολικό στίχο.
Ο Ξένος είναι ταξιδευτής και τη ζωή τη μαθαίνει μέσα από τα ταξίδια του. Γιατί τι είναι άραγε η ζωή παρά ένα μεγάλο ταξίδι.
Στο τέλος θριαμβεύει ο Ύμνος της Αγάπης, όπως είναι γνωστός από το 13ο κεφάλαιο της Α΄ Επιστολής προς Κορινθίους που συνέταξε ο Απόστολος Παύλος, που διασώζεται μέσω της Καινής Διαθήκης και είναι ένα από τα πιο αξιόλογα κείμενα της Αγίας Γραφής.
Ο «Απόστολος των εθνών», όπως είναι επίσης γνωστός ο Απόστολος Παύλος, επισημαίνει ότι, η αγάπη είναι πράξη τετελεσμένη που προέρχεται από την επιθυμία για την καλοσύνη και την ευτυχία, που είναι δικαίωμα όλων των ανθρώπων, όμως δεν παραμένει μόνο συναίσθημα αλλά πραγματώνεται σε πράξη και μόνο έτσι αποκτά αξία, όταν ολοκληρώνεται στην πράξη.
Εξυψώνεται το μήνυμα της αγάπης, ειδικά όταν η Αγάπη συγχωρεί και η αγάπη πάντα συγχωρεί. Υμνείται από το στόμα των ηθοποιών
«ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται· ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ· ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει».
Πόσο έχουμε ανάγκη όλοι να πιστέψουμε σε αυτό, παρόλο που βλέπουμε γύρω μας, όπως και στη σκηνή, όχι μόνο πετούν έξω την αγάπη, αλλά να καίνε τον όμορφο κήπο της, να καταστρέφουν την πολιτιστική κληρονομιά των ανθρώπων με πολέμους και πυρκαγιές, εξωθούμενοι από τη μισαλλοδοξία και το μίσος. Είναι ποτέ δυνατόν;
Η αγάπη σταυρώνεται και στέφεται με το ακάνθινο στεφάνι καθημερινά, αλλά και πάνω στη φιλόξενη σκηνή του Χώρου Τέχνης Ασωμάτων. Βλέπουμε τη φωτιά και την οιμωγή από την τρομερή καταστροφή του Κακού, που θριαμβολογεί.
Τον ρόλο της Αγάπης ερμηνεύει εκφράζοντας την αγνότητα η ηθοποιός και σκηνοθέτης Ιωάννα Μαστοράκη και μαζί της η Λεμονιά Αντωνάτου (Μοίρα), μυστηριώδης, σκοτεινή και απρόβλεπτη.
Η Μυρτώ Παναγοπούλου (Φιλιώ) αρχικά πιστή φίλη και μετά μεταμελημένη, πάντα όμως με υπέροχη φωνή.
Ο Βασίλης Λεβογιάννης (Ξένος), έρμαιο της μοίρας, έντιμος με αισθήματα, αλλά αδύναμος να υπερβεί το πεπρωμένο και ο Θανάσης Σάλτας (Φόβος), ο αδυσώπητος Φόβος που με υπέροχη κίνηση και απειλητική μορφή έσπειρε τη διχόνοια, την καταστροφή και τον θάνατο μέσα από τραγούδι, χορογραφία και υπόδυση.
Πρόκειται για μια συμβολική, αλληγορική ιστορία, που τη βιώνουμε σαν πραγματική επί σκηνής και κυρίως ικανοποιεί την ανάγκην όλων να δούμε μαζί κιόλας με τα παιδιά μας μια ικμάδα φωτός στη ζοφερή καθημερινότητα.
***
«Τα πάθη της Αγάπης» του Θανάση Σάλτα σε σκηνοθεσία Ιωάννας Μαστοράκη
