22.7 C
Athens
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Βάσω Μώραλη. Η πρώτη γυναίκα στον κόσμο που μετέδωσε αγώνα ποδοσφαίρου

Του Παναγιώτη Μήλα

 

Όταν είμαστε παιδιά μεγαλώσαμε ακούγοντας κάθε Κυριακή μεσημέρι τον Μιχάλη Γιαννακάκο να μεταδίδει μόνο έναν αγώνα ποδοσφαίρου για το ελληνικό πρωτάθλημα.
Οι νεότεροι μπορούν να τον δουν και να τον ακούσουν στην ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Οι άσσοι του γηπέδου».

Πρωτοπόρος στις ραδιοφωνικές μεταδόσεις ήταν βέβαια από το 1945 ο Χρήστος Σβολόπουλος.

Ο Γιαννακάκος άρχισε το 1949 από το ΕΙΡ ενώ… δίπλα του από τον Κεντρικό Ραδιοφωνικό Σταθμό Ενόπλων Δυνάμεων Ελλάδος ξεκινούσε τις μεταδόσεις ο Νίκος Μουρκάκος. Ο «Ενόπλων» μετέδιδε τρεις αγώνες κάθε Κυριακή, έτσι κοντά στον Μουρκάκο ήταν και οι ­τότε ­αθλητικοί συντάκτες Κώστας Σισμάνης και Γιώργος Μπέρτσος [ο οποίος μαζί με τον Γιάννη Βούλτεψη και τον Γιώργο Ρωμαίο ανακάλυψαν τους δολοφόνους του Γρηγόρη Λαμπράκη].

Για μικρό διάστημα μετέδιδε και ο Διονύσης Τζεφρόνης.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’50 μια άλλη φωνή μπήκε δυναμικά στα απογεύματα της Κυριακής. Ήταν ο Νίκος Φώσκολος που έκανε τότε τη στρατιωτική του θητεία. Μαζί του η «ομάδα» των «Ενόπλων» είχε πλησιάσει σε ακροαματικότητα το ΕΙΡ του Γιαννακάκου.

Όμως ο Νίκος Φώσκολος [ως συγγραφέας] ανήκε οργανικά στο Θεατρικό Τμήμα του ΕΙΡ το οποίο τον αποσπά από τον Σταθμό των «Ενόπλων» και τον βάζει δίπλα στον Γιαννακάκο.
Από το 1963 ως το 1967 το ΕΙΡ είχε αυτό το αχτύπητο «δίδυμο»: Γιαννακάκος – Φώσκολος. Ενώ ο Σταθμός των Ενόπλων συνέχιζε με τον Μουρκάκο και τους νέους σπορ-κάστερς:
Στάθη Γαβάκη, Βασίλη Κοντοβαζαινίτης, Βασίλη Γεωργίου και αργότερα τον Αντώνη Πυλιαρό.

 

***

 

Η αφίσα μπροστά από το φημισμένο γήπεδο «Σαν Σίρο» του Μιλάνου [Οκτώβριος 2020]. Πρωτότυπος τρόπος προβολής: Σκανάρεις το τετραγωνίδιο κάτω δεξιά και… διαβάζεις μια ολόκληρη ιστορία. Την ιστορία του προσώπου που πρωταγωνιστεί στην αφίσα.
 

Έπειτα από αυτόν τον… πρόλογο των 230 λέξεων φθάνουμε στις 19 Ιουνίου 1983. Τότε που για πρώτη φορά στον πλανήτη μια γυναίκα μεταδίδει στο ραδιόφωνο αγώνα ποδοσφαίρου, «σπάζοντας» την ανδρική κυριαρχία στον χώρο. Είναι η Prima Telecronista al Mondo.

Είναι η Βάσω Μώραλη.

Η αθλητική συντάκτρια της ΕΡΤ η οποία κατέχει αυτό τον παγκόσμιο τίτλο.

 

***

 

Με τη Βάσω συναντήθηκα στη Βουδαπέστη το 1987. Τότε, την Τετάρτη 14 Οκτωβρίου, η εθνική ομάδα της Ελλάδας αντιμετώπιζε την Ουγγαρία για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου. Ήταν ο… μπαμπάς του Europa League [που κατακτήσαμε το 2004] και… παππούς του σημερινού Nations League.
Το πρωινό εκείνης της ημέρας, έπειτα από μια ποδηλατάδα στο «Νησί της Μαργαρίτας» πήγαμε, πολλοί συνάδελφοι, στο «Νεπ Στάντιουμ» με χίλιες ελπίδες.

Στην Εθνική μας έπαιζαν: Παπαδόπουλος (ΑΕΚ), Πέτρος Ξανθόπουλος (Ολυμπιακού – 82’ Αποστολάκης, Ολυμπιακού), Μίχος (Ολυμπιακού), Μανωλάς (ΑΕΚ), Βαμβακούλας (Παναθηναϊκού), Αντωνίου (Παναθηναϊκού – 46’ Μαυρίδης, Παναθηναϊκού), Μητρόπουλος (Ολυμπιακού), Μπονόβας (Ολυμπιακού), Κωφίδης (Ηρακλή), Σαραβάκος (Παναθηναϊκού), Αναστόπουλος (C) (Αβελίνο). Προπονητής ο Μίλτος Παπαποστόλου.
Διαιτητής του αγώνα ο Ντίτερ Πάουλι (Δυτική Γερμανία).
Σκόρερς: 4’ Ντέταρι, 12’ Μπόγκναρ, 15’ Μέσαρος.
Θεατές: 18.000

*Στο 40’ αποβλήθηκε ο Τάσος Μητρόπουλος, για βίαιο μαρκάρισμα στον Χάιζαν. Η αποβολή έγινε με δεύτερη κίτρινη. Την πρώτη την είχε δεχτεί στο 8’.
[Τα στοιχεία από το βιβλίο του Ανδρέα Μπόμη: «Γκολ 2000. Ένας αιώνας ποδόσφαιρο»].

 

***

Η Βάσω με την ξεχωριστή περιγραφή της μας έκανε να ξεχάσουμε την πίκρα από τη βαριά ήττα που ολοκληρώθηκε μέσα στο πρώτο 15λεπτο του αγώνα… Η περιγραφή της ήταν παρηγοριά τη στιγμή που το τελικό αποτέλεσμα ισοδυναμούσε τότε με εθνική (ποδοσφαιρική) τραγωδία.  Για την ιστορία πάντως αξίζει να αναφέρω ότι στη μετάδοση εκείνη της ΕΡΑ – όπως και σε όλους τους αγώνες της Εθνικής ομάδας – ήταν δύο αθλητικοί συντάκτες – σχολιαστές.

 

Εξαιρετικό “δίδυμο” για την Ελληνική Ραδιοφωνία [ΕΡΑ]: Ο Μίλτος Παναγιωτόπουλος και η Βάσω Μώραλη.
Εκείνο το απόγευμα στη Βουδαπέστη η Βάσω Μώραλη είχε δίπλα της τον αγαπημένο μας συνάδελφο Μιλτιάδη Παναγιωτόπουλο. Θυμίζω ότι για τον αγώνα αυτό είχαν καλλιεργηθεί πολλές προσδοκίες για πρόκριση μας στα τελικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 1988. Όμως ο Ντέταρι και η ομάδα της Ουγγαρίας με προσγείωσαν ανώμαλα.

Μέσα στο πρώτο 15λεπτο διαμόρφωσαν το τελικό 3-0. Αποτέλεσμα; Εκτός από την Εθνική μας βγήκε νοκ – άουτ και ο Μιλτιάδης Παναγιωτόπουλος ο οποίος, μετά το σοκ του πρώτου 15λεπτου ήταν περισσότερο έξω από το booth [ραδιοθάλαμο] γεμάτος πίκρα, νεύρα και στεναχώρια, παρά δίπλα στη Βάσω και στο μικρόφωνο. Βλέπετε ακόμα και οι σύγχρονοι θρύλοι των μεταδόσεων – όπως ο Μίλτος – έχουν ψυχή και λυγίζουν όταν βλέπουν την επίσημη αγαπημένη τους στο καναβάτσο.

Η Ελλάδα ήταν στον 5ο Όμιλο μαζί με την Ολλανδία, την Ουγγαρία, την Πολωνία και την Κύπρο. Έχασε στην Πολωνία με 2-1, κέρδισε 2-1 την Ουγγαρία στην Αθήνα, πήρε ισοπαλία 1-1 από την Ολλανδία. Νίκησε 1-0 τη Πολωνία στο Ολυμπιακό Στάδιο μπροστά σε 70.000 θεατές. Ήθελε στον τελευταίο της αγώνα μια νίκη στη Βουδαπέστη για να πάρει το εισιτήριο για τους τελικούς. Το πριμ-μαμούθ που θέσπισε η ΕΠΟ δεν ήταν όμως αρκετό και να δώσει φτερά στους Έλληνες διεθνείς. Έτσι ήρθε μοιραία η βαριά ήττα…

***

 

Διεθνής Έκθεση «Esperanto». Οκτώβριος 2020. Η αφίσα σε όλους τους δρόμους του Μιλάνου.

 

 

Αυτή τη διαχρονική και μοναδική πορεία της Μώραλη τιμούν οι Ιταλοί γείτονές μας.

Αυτές τις μέρες από την 1η Οκτωβρίου μια μεγάλη που αφίσα απεικονίζει την Ελληνίδα αθλητική συντάκτρια βρίσκεται αναρτημένη στους δρόμους του Μιλάνου, της «ποδοσφαιρικής πρωτεύουσας» της Ιταλίας. Μία από αυτές τις αφίσες βρίσκεται μπροστά από το φημισμένο γήπεδο «Σαν Σίρο».

Με τίτλο «Η πρώτη ραδιο/τηλεσχολιάστρια ποδοσφαίρου στον κόσμο» και μια φωτογραφία της μπροστά σε μικρόφωνο, η έκθεση «Esperanto» (με τη συμβολή της διεθνούς offside.community) τη «συστήνει» στους Ιταλούς και στους επισκέπτες της μεγαλούπολης του ιταλικού Βορρά, σχεδόν 38 χρόνια μετά την πρώτη ραδιοφωνική μετάδοση ποδοσφαίρου για το Β’ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (ΕΡΤ), στις 19 Ιουνίου 1983.

 

Στην ασπρόμαυρη αφίσα τα κίτρινα ακουστικά που φορούσε τότε η Βάσω δείχνουν σαν… τεράστια αυτιά. Απλή οφθαλμαπάτη λοιπόν!

 

Η συγκεκριμένη αφίσα (όπως και άλλες εννέα που αφορούν προσωπικότητες του ποδοσφαίρου απ’ όλο τον κόσμο – ιδίως μεγάλους παίκτες) φέρει στην άκρη της ένα «κλειδί» (qr), που αν το σκανάρεις (δηλαδή, αν στρέψεις πάνω του τον φακό της φωτογραφικής κάμερας του κινητού σου, χωρίς να πατήσεις το κουμπί για φωτογράφηση) «ανοίγει» την «ιστορία» που αφορά το συγκεκριμένο πρόσωπο και μπορείς να τη διαβάσεις.

 

Μεγάλη τιμή για την Ελληνίδα δημοσιογράφο.

 

Όταν σκανάραμε το «κλειδί» διαβάσαμε την προσωπική αναφορά της Βάσως Μώραλη στις «Ηρωικές εποχές των μεταδόσεων» στην Ελλάδα (μέχρι και τη δεκαετία του ’80, όταν κι εκείνη πρωτοξεκινούσε ως νεαρή δημοσιογράφος στον χώρο αυτό). Διαβάσαμε ακόμα τις ευχαριστίες της στους «δασκάλους» και προϊσταμένους της στην ΕΡΤ της δεκαετίας του ’80 που της έδωσαν την ευκαιρία και το «διαβατήριο» γι’ αυτό το «ταξίδι ζωής» στην αθλητική Δημοσιογραφία. Η ιστορία αυτή δημοσιεύθηκε αρχικά τον Φεβρουάριο του 2020 στην ελληνική αθλητική ιστοσελίδα www.athletestories.gr και είχε την υπογραφή του δημοσιογράφου Γιώργου Αδαμόπουλου. Το κείμενο αυτό στη συνέχεια μεταφράστηκε στα ιταλικά από τον Enzo Navarra και δημοσιεύθηκε στο ποδοσφαιρικού ενδιαφέροντος διεθνές Newsletter με τον τίτλο «Cafe Rimet».

Η συνέχεια ήταν πολύ πρωτότυπη αφού η Βάσω Μώραλη… έγινε γιγαντο-αφίσα στους δρόμους του Μιλάνου.

***

Βάσω Μώραλη: Από τη Νικήσιανη μέχρι την κορυφή του κόσμου

 

Η Βάσω είναι γέννημα – θρέμμα Μακεδόνισσα. Μεγάλωσε στη Νικήσιανη Παγγαίου Καβάλας. Με γονείς μετανάστες στη Γερμανία, σπούδασε Δημοσιογραφία και Νομικά στην Αθήνα, εργαζόμενη παράλληλα ως δημοσιογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες και στην ΕΡΤ.
Τον Ιούνιο του 1983 κατέκτησε μια διεθνή πρωτιά, σπάζοντας ένα «ανδρικό οχυρό», ως η πρώτη γυναίκα στον κόσμο που μετέδωσε απευθείας ποδοσφαιρικούς αγώνες (για το Β’ Πρόγραμμα της κρατικής Ελληνικής Ραδιοφωνίας). Υπηρέτησε στην ΕΡΤ επί 30 χρόνια συνολικά ως δημοσιογράφος και στέλεχος Τμημάτων και Εκπομπών, ενώ διεύθυνε και τον Περιφερειακό Σταθμό ΕΡΑ Καβάλας αναμορφώνοντάς τον ριζικά.

 

Για επαγγελματικούς λόγους ταξίδεψε σε δεκάδες χώρες της Ευρώπης, καλύπτοντας δημοσιογραφικά σημαντικές αθλητικές διοργανώσεις για την ΕΡΤ.
Μετανάστευσε στην Αυστραλία για συνολικά οκτώ χρόνια, όπου και ολοκλήρωσε τη δημοσιογραφική σταδιοδρομία της ως Διευθύντρια του Ελληνικού Προγράμματος της κρατικής Ραδιοτηλεόρασης Αυστραλίας SBS (το οποίο επίσης ανανέωσε εκ βάθρων).
Έχει επιμεληθεί ή/και συγγράψει σειρά βιβλίων για την Ομογένεια της Αυστραλίας. Στην Αυστραλία σπούδασε επίσης Διοίκηση Επιχειρήσεων και Διαφήμιση, ενώ παρακολούθησε διεθνούς επιπέδου Σεμινάρια για Διοίκηση Προσωπικού (Management).
Επί δεκαετίες μετέφερε τη φωνή και τον παλμό των εργαζομένων και επαγγελματιών, των ανθρώπων της ελληνικής περιφέρειας, των φιλάθλων και των αθλητών, αλλά και των Αποδήμων Ελλήνων μέσα από τα μικρόφωνα και τις σελίδες των Μέσων Ενημέρωσης -όπου εργάστηκε σε Ελλάδα και Αυστραλία. Από δρόμους και χώρους εργασίας, από αγροτικά μπλόκα ή περιοχές που επλήγησαν από πυρκαγιές και πλημμύρες, από διαδηλώσεις και δημόσιες εκδηλώσεις ή τελετές, από γήπεδα κι από θαλάσσιες αγωνιστικές διαδρομές δίπλα σε κορυφαίους αθλητές μας κι από τόσα άλλα που κάλυψε σε 36 χρόνια μάχιμης και έντιμης δημοσιογραφίας.
Δίδαξε επί έξι χρόνια στο πρώτο Δημόσιο ΙΕΚ Δημοσιογραφίας, στο Χαλάνδρι.
Τιμήθηκε από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αθλητικού Τύπου (κι από άλλους φορείς) για την «πολύχρονη και σημαντική προσφορά» της στην Αθλητική Δημοσιογραφία. Είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αθλητικών Δημοσιογράφων/AIPS, ενώ υπήρξε και μέλος της Ένωσης Αυστραλών Δημοσιογράφων/ΜΕΑΑ.
Παράλληλα με τη δημοσιογραφία, για σειρά ετών άσκησε και τη Δικηγορία ως μέλος των Δικηγορικών Συλλόγων Αθηνών και Καβάλας.
Με την πολιτική ασχολήθηκε ενεργά από τη μαθητική και φοιτητική της ηλικία (από τις τάξεις της ΠΑΣΠ), ενώ υπήρξε και δραστήριο μέλος του φεμινιστικού κινήματος τη δεκαετία του ’80 (ως μέλος της ΕΓΕ). Είναι ενεργό μέλος εθελοντικών ομάδων στον γενέθλιο τόπο της – όπου κατοικεί μόνιμα τα τελευταία 18 χρόνια. Στα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά της εντάσσονται τα εθνικά μας θέματα και η μελέτη της τοπικής και γενικής Ιστορίας, καθώς και οι συνθήκες που διαμορφώνονται στη σύγχρονη Ευρώπη υπό το βάρος του μεταναστευτικού ζητήματος.
Αξίζει εδώ να αναφέρω ότι η Βάσω Μώραλη ασχολήθηκε με έμφαση με το «Μακεδονικό Ζήτημα», για το οποίο ξεκίνησε να γράφει συστηματικά από τα 22 της χρόνια, στα 1983, όταν κανείς στην Ελλάδα δεν έδινε την παραμικρή σημασία σ’ αυτό που… ερχόταν με μαθηματική ακρίβεια.

Είναι παντρεμένη με τον επίσης δημοσιογράφο -ηπειρωτικής καταγωγής- Κώστα Γιωτάκη.

 

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -