“Αφορισμοί”, Μαρί φον Έμπνερ-Έσενμπαχ

Οι “Αφορισμοί”, που η Μαρί Φον Έμπνερ-Έσενμπαχ συνέθεσε στην ώριμη ηλικία της, έχουν μια σπάνια διεισδυτικότητα. Στην ηθική της συνδέονται άρρηκτα, σχεδόν με σωκρατικό τρόπο, η γνώση και η αρετή. Απορρίπτει τις εντολές της αστικής ηθικής, που δεν πηγάζουν από λεπτομερή γνώση του κοινωνικού περίγυρου, και απαιτούν θυσίες, αγνοώντας τις πιεστικές ανάγκες επιβίωσης των αγροτών και εργατών

Η επίδρασή της σε συγγραφείς όπως, π.χ. ο Κάφκα, ο Καρλ Κράους και ο Στάνισλαβ Γέρζι Λετς είναι εντυπωσιακή και το ενδιαφέρον για το έργο της παραμένει μέχρι σήμερα απαραμείωτο.

∼

Είμαστε τόσο ματαιόδοξοι που μας ενδιαφέρει η γνώμη ακόμα και ανθρώπων που δεν μας ενδιαφέρουν.

Εξουσιάζεις τη στιγμή, εξουσιάζεις τη ζωή.

Μία είναι η απόδειξη του «μπορώ»: το «κάνω».

Πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι έχουν καλή καρδιά ενώ το μόνο που έχουν είναι αδύναμο χαρακτήρα.

Τι θα γινόταν η δύναμη των γυναικών αν δεν υπήρχε η ματαιοδοξία των αντρών;

Όποιος πιστεύει στην ελευθερία της βούλησης δεν έχει αγαπήσει και δεν έχει μισήσει ποτέ.

Υπάρχουν λίγοι αληθινοί φίλοι. Η ζήτηση είναι πολύ χαμηλή.

Όσο περισσότερο αγαπάς τον εαυτό σου, τόσο γίνεσαι μεγαλύτερος εχθρός του.

Οι αμφιβολίες μπορούν να σε κάνουν φιλόσοφο, αλλά μόνο η πίστη μπορεί να σε κάνει απόστολο.

Έχεις το δικαίωμα να σκέφτεσαι διαφορετικά από τους ανθρώπους της εποχής σου, αλλά δεν έχεις δικαίωμα να ντύνεσαι διαφορετικά.

Όποιος είναι ευχαριστημένος με λίγη δόξα, δεν αξίζει την πολλή.

Οι ευτυχισμένοι σκλάβοι είναι οι πιο μεγάλοι εχθροί της ελευθερίας.

Οι εξαιρέσεις δεν είναι πάντα η επιβεβαίωση του κανόνα. Μπορεί να είναι και οι προάγγελοι ενός νέου κανόνα.

Μια έξυπνη γυναίκα έχει εκ προοιμίου εκατομμύρια εχθρούς: Ολους τους ηλίθιους άνδρες.

Υπομονή με των ηλιθίων την εριστικότητα! Δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ό,τι δεν καταλαβαίνει.

Ελάχιστα καταλαβαίνουν όσοι καταλαβαίνουν μόνο αυτά που μπορούν να εξηγηθούν.

Ο αληθινός σεβασμός δεν είναι ποτέ απαλλαγμένος από το φόβο.

Ένας αφορισμός είναι ο τελευταίος κρίκος σε μια μακριά αλυσίδα σκέψης.

Μαρί Φον Εμπνέρ-Έσενμπαχ

Η βαρόνη Μαρί φον Έμπνερ-Έσενμπαχ (γερμανικά: Marie Freifrau von Ebner-Eschenbach) ήταν μια Αυστριακή συγγραφέας, γνωστή για τα εξαιρετικά ψυχολογικά της μυθιστορήματα. Θεωρείται, μαζί με τον Φέρντιναντ φον Σάαρ, ως μία από τις σημαντικότερες γερμανόφωνες συγγραφικές μορφές του τελευταίου τμήματος του 19ου αιώνα.

Γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1830 στο κάστρο της Καθολικής οικογένειας ευγενών Ντουμπσκί στο Ζντισλάβιτσε της σημερινής Τσεχίας. Ήταν η κόρη του βαρόνου Φραντς Ντουμπσκί και της συζύγου του Μαρίας, η οποία προερχόταν από το προτεσταντικό Βασίλειο της Σαξωνίας. Η Μαρί έχασε τη μητέρα της σε πρώιμη βρεφική ηλικία, ωστόσο έλαβε επιμελημένη μόρφωση από δύο μητριές.

Το 1848 παντρεύτηκε τον ξάδελφό της, Αυστριακό στρατιωτικό, Μόριτς Φον Έμπνερ-Έσενμπαχ. Το ζευγάρι διέμεινε αρχικά στη Βιέννη και έπειτα στο Λούκα (Klosterbruck), κοντά στο σημερινό Ζνόιμο. Μετά το 1860, αφού ο σύζυγός της ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του υπηρεσία, επέστρεψαν στη Βιέννη. Ο γάμος τους δεν απέφερε παιδιά.

Η Μαρί αφιέρωσε τον εαυτό της στο συγγραφικό έργο. Στην προσπάθειά της, έλαβε βοήθεια και ενθάρρυνση από τον Φραντς Γκριλπάρζερ και τον Φρίντριχ Χαλμ. Το πρώτο της έργο που δημοσιεύθηκε ήταν το δράμα «Η Μαρία Στούαρτ στη Σκωτία», το οποίο ο Έντουαρντ Ντέβριεντ ανέβασε στο θέατρο της Καρλσρούης, το 1860. Έπειτα, ακολούθησε μια τραγωδία σε πέντε πράξεις, η «Μαρί Ρολάν», και πολλά μονόπρακτα δράματα: «Ντόκτορ Ρίτερ», «Οι Βιολέτες» και «Ο απαρηγόρητος».

Ύστερα από αυτές τις περιορισμένες επιτυχίες στον τομέα του θεάτρου, η Μαρί Φον Έμπνερ-Έσενμπαχ στράφηκε στην πεζογραφία. Τα σημαντικότερα έργα της ήταν τα εξής: «Η Πριγκίπισσα του Μπανάλιεν» (1872), «Μποζένα» (1876), «Ντας Γκεμάιντεκιντ» (1887), «Λότι, ο Ωρολογοποιός» (1883), «Δύο Κοντέσες» (1885), «Αδιάλλακτος» (1890), «Άπιστος» (1893), «Νέες Ιστορίες» (1881), «Αφορισμοί» (1880) και «Παραβολές, παραμύθια και ποιήματα» (1892).

Το κομψό ύφος της Μαρί φον Έμπνερ-Έσενμπαχ, το διεισδυτικό πνεύμα της και η αριστοτεχνική απεικόνιση των χαρακτήρων, της έδωσαν μια εξέχουσα θέση μεταξύ των γερμανόφωνων συγγραφέων της εποχής της. Με την ευκαιρία των εβδομηκοστών γενεθλίων της, το Πανεπιστήμιο της Βιέννης της απένειμε, τιμής ένεκεν, τον τίτλο της διδάκτορος της φιλοσοφίας. Μια έκδοση «Εκλεκτών Έργων» της Μαρί Φον Έμπνερ-Έσενμπαχ άρχισε να εκδίδεται το 1893.

Απεβίωσε στις 12 Μαρτίου 1916, σε ηλικία 85 ετών, στη Βιέννη.