Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Μας υποδέχτηκε στο ευήλιο διαμέρισμά της μαζί με τον ξανθό της γάτο. Φως λούζει από παντού το χώρο και η θέα του κέντρου της Αθήνας είναι απίστευτα γοητευτική. Από ψηλά μοιάζει μια πόλη γαλήνια και πολυφωνικής κουλτούρας.
Κάθεται άνετα απέναντί μου στην πολυθρόνα και στη ζεστή όψη της διακρίνω τα χαρακτηριστικά μιας άγριας ανεμώνας. Το μυστηριώδες κορίτσι του ελληνικού σινεμά με το πρόσωπό του εκφράζει συναισθήματα ακριβά, όπως και στις ταινίες που πρωταγωνιστεί.
Συναντηθήκαμε με την Κάτια Γκουλιώνη για να συζητήσουμε για τη ζωή της και την καλλιτεχνική διαδρομή της αλλά κυρίως για τη νέα της ταινία, το «Ακίνητο Ποτάμι», σε σκηνοθεσία Άγγελου Φραντζή.
Το «Ακίνητο Ποτάμι» ήδη εντάχθηκε στο «playlist» του HBO Europe, ενός από τα μεγαλύτερα συνδρομητικά τηλεοπτικά δίκτυα του κόσμου, με παρουσία σε 14 χώρες. Έχει κάνει επίσης πολύ πρόσφατα την έξοδό του στις ελληνικές αίθουσες (21 Μαρτίου 2019) από τη Danaos Films, λίγους μήνες μετά τη βράβευσή του από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών στο 59ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Ο Άγγελος Φραντζής δημιούργησε ένα ατμοσφαιρικό δράμα μυστηρίου με διεθνή διανομή και πρωταγωνιστές την Κάτια Γκουλιώνη και τον Ανδρέα Κωνσταντίνου (βραβευμένοι και οι δύο με τα Βραβεία Α’ Γυναικείου και Ανδρικού Ρόλου αντίστοιχα στα περσινά ΙΡΙΣ της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου), γυρισμένο εξ ολοκλήρου στη Ρωσία και τη Λετονία.
Η υπόθεση της ταινίας περιστρέφεται γύρω από ένα ζευγάρι, την Άννα και τον Πέτρο, που μετακόμισε πρόσφατα από την Ελλάδα στη Σιβηρία λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων του Πέτρου. Με έκπληξη ανακαλύπτουν ότι η Άννα είναι έγκυος, παρότι για μήνες δεν έχουν ολοκληρωμένες σεξουαλικές επαφές. Ο μέχρι πρότινος αρραγής δεσμός τους κλονίζεται. Τι έχει συμβεί; Τον απάτησε; Έχουν πέσει θύματα συνωμοσίας; Ή μήπως ευλογήθηκαν με ένα θαύμα; Μάταια προσπαθούν να καταλάβουν. Αναζητώντας μια εξήγηση, οι δυο τους στρέφονται προς αντίθετες κατευθύνσεις και η σχέση τους μετατρέπεται σε πεδίο μάχης ανάμεσα στο ορθολογικό και το πνευματικό. Πρόκειται για μια λαμπρή και εκρηκτική συνύπαρξη κι αντιπαράθεση.
Με φόντο τα παγωμένα τοπία της Σιβηρίας που θυμίζουν Αποκάλυψη, στους τόνους του λευκού και του μαύρου, το «Ακίνητο Ποτάμι» είναι μια ταινία πάνω στα όρια του ανθρώπινου και ταυτόχρονα μια ταινία για την αγάπη, την εμπιστοσύνη και την πίστη που αγωνίζονται αέναα απέναντι στην αμφιβολία.
Στις εικαστικά υποβλητικές εικόνες ενός ατμοσφαιρικού, εσωτερικής έντασης δράματος πάνω στα αναπάντητα υπαρξιακά ερωτήματα, η Κάτια με την ευαισθησία και την τόλμη της, κυριαρχεί.
Ποιητική και αφαιρετική η ερμηνεία της, με «ονειρική λογική», καταφέρνει να πει με τη σιωπή όσα δεν μπορούν να πουν άλλοι με τεράστιους διαλόγους. Παίρνει ερμηνευτικά ρίσκα μέσω του λιτού διαλόγου ‒κυρίως με το βλέμμα, ανάμεσα στην έκσταση και τον φόβο.
Ομιχλώδη τοπία, δυνατό το στοιχείο του νερού, φύση, δίπολα και αντιθέσεις. Η ταινία χαρακτηρίζεται από έντονα προσωπικά και μεταφυσικά χαρακτηριστικά, με επιρροές από τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική. Οι εξαίσιοι εσωτερικοί ρυθμοί, η χειρουργική ακρίβεια των πλάνων, το πειθαρχημένο και δραματικό ξετύλιγμα της ιστορίας, είναι κάποια από τα βασικά της σημεία.
Συζητώντας μαζί της νιώθεις να ψηλώνεις. Κάθεται στην πολυθρόνα, μια ηλιαχτίδα ακουμπά πάνω της, μιλάει στον γάτο, τον Πούπση, σκέπτεται, χαμογελά, χαίρεται, προβληματίζεται, αλλάζει θέσεις. Και βλέπεις στο αρμονικό πρόσωπό της εκείνη τη λεπτή γραμμή εκφραστικού αυθορμητισμού, το απαλό χάιδεμα του ήλιου που γλυκαίνει και παρηγορεί.
Eιρήνη Αϊβαλιώτου: Κάτια, ήθελα να μου πεις, πώς ήταν η Κάτια μικρή…
* Κάτια Γκουλιώνη: Κάπως άχαρη… Θυμάμαι μια φωτογραφία από το νηπιαγωγείο που ήμουν κάπως πολύ πιο ψηλή από τα άλλα παιδάκια. Φορούσα μια μπορντό φόρμα από αυτές τις 80s φόρμες, φορούσα γυαλιά μυωπίας από πάντα, δηλαδή δεν με θυμάμαι χωρίς γυαλιά, άχαρη, ήσυχη πάρα πολύ, εκνευριστικά ήσυχη νομίζω και από τα λεγόμενα της μαμάς μου τέλος πάντων, αλλά και από το πώς θυμάμαι εγώ τον εαυτό μου, ντροπαλή και επίσης παραπάνω από το κανονικό ευγενική. Αυτή είναι η εικόνα και θυμάμαι πολύ συγκεκριμένα, αυτή την ησυχία που είχα η οποία άλλαξε κατά πολύ αργότερα, γιατί είχα μια απότομη αλλαγή από την εφηβεία και μετά, αλλά ήμουν ένα πάρα πολύ ήσυχο παιδί, δεν ενοχλούσα, δεν έδινα δικαίωμα κανένα. Αυτή την εικόνα έχω και αυτή μαρτυρούν και κάποιες φωτογραφίες που υπάρχουν. Χαριτωμένη αλλά άχαρη.
Eιρήνη: Πώς βρέθηκες στην υποκριτική, ενώ η πρώτη σου αγάπη ήταν η ενδυματολογία;
* Κάτια: Με ενδιέφερε να ασχοληθώ με την ενδυματολογία στο θέατρο ή με τη σκηνογραφία μεταξύ αυτών των δύο ήμουν, αλλά κυρίως η ενδυματολογία μ’ ενδιέφερε. Ήταν να φύγω για να σπουδάσω στην Αγγλία ενδυματολογία. Δεν έγινε για προσωπικούς – οικογενειακούς λόγους. Δεν έφυγα και υπήρχε μια σχολή, υπάρχει ακόμα, η Σχολή Δραματικής Τέχνης Ροντίδη στη Θεσσαλονίκη, γιατί μέναμε Θεσσαλονίκη τότε και κάπως μου έκανε εντύπωση. Πήγα γιατί είχε μάθημα σκηνογραφίας και ενδυματολογίας, αλλά ήταν ωριαία, γιατί είναι Δραματική Σχολή και ξεκίνησα και σιγά σιγά μπήκα σ’ αυτό και άρχισε να με ενδιαφέρει περισσότερο και μετά έδωσα εξετάσεις στο Υπουργείο Πολιτισμού, πέρασα και ξεκίνησα από την αρχή να σπουδάζω κανονικά.
Eιρήνη: Είσαι στο θέατρο και στον κινηματογράφο εξίσου;
* Κάτια: Κάνω περισσότερο κινηματογράφο, νομίζω. Ιδίως τα τελευταία χρόνια, αν εξαιρέσουμε την περσινή συνεργασία με τον κ. Χουβαρδά και φέτος. Μια υπέροχη συνεργασία, στο «Bios» στην παράσταση «Καζιμίρ και Καρολίνα» με τον κ. Χουβαρδά, που τον εκτιμώ και τον θαυμάζω πάρα πολύ για τη δουλειά του, αλλά και ως άνθρωπο. Περισσότερο κινηματογράφο έχω κάνει. Δηλαδή τα τελευταία 6 χρόνια, αν εξαιρέσουμε τον τελευταίο χρόνο, κάνω μόνο κινηματογράφο. Και υπήρχε ένα κενό. Ήθελα πολύ να κάνω θέατρο, γιατί ένιωθα ότι έμενα πίσω σε αυτό το κομμάτι. Ένιωθα πως επειδή τα δείγματα δουλειάς που είχα ήταν περισσότερο από τον κινηματογράφο ότι ήταν ένα κομμάτι που με ενδιέφερε. Πέρσι έγινε αυτό, μετά με τον Krzystof Garbaczewski, έναν Πολωνό σκηνοθέτη στο θέατρο που είχα συνεργαστεί πολύ παλιότερα, δηλαδή πριν από 8 χρόνια περίπου, ξαναδουλέψαμε φέτος στο “PODWORKO”. Τον τελευταίο χρόνο έχει κάπως ενεργοποιηθεί η κατάσταση και με το θέατρο αφού παίζω στο «Σπασμένο Γυαλί» του Άρθουρ Μίλερ στο θέατρο «Πόλη».
Eιρήνη: Και με το «Καζιμίρ και Καρολίνα» πέρσι;
* Κάτια: Ήταν πολύ σημαντική συνεργασία, γιατί μπήκα κάπως στα βαθιά με το «Καζιμίρ και Καρολίνα», γιατί είναι πολύ συγκεκριμένος ο τρόπος που δουλεύει ο Γιάννης Χουβαρδάς και μου έκανε πολύ καλό, δηλαδή ήταν ταχύρυθμο νομίζω. Ήταν μια εμπειρία υπέροχη.
Ειρήνη: Μάλιστα και τα δύο έργα συμπτωματικά, έχουν να κάνουν με την άνοδο του φασισμού… Είναι ένα θέμα επίκαιρο που επανέρχεται.
* Κάτια: Μα δεν έχει τελειώσει ποτέ, νομίζω. Να σκεφθούμε μόνο τους βανδαλισμούς που έχουν γίνει τον τελευταίο καιρό στο εβραϊκό νεκροταφείο και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει δύο φορές στη Θεσσαλονίκη τον τελευταίο χρόνο που σπάσανε τα πάντα και δύο φορές στην Αθήνα. Πιάνω την εβραϊκή κοινότητα γιατί είναι και αυτή που έχει υποστεί τα χειρότερα, όπως και οποιαδήποτε διαφορετικότητα έχει υποστεί τα χειρότερα από τον φασισμό, αλλά είναι ένα θέμα που υπάρχει. Όσο ζούμε νομίζω ότι θα υπάρχει και πολύ δύσκολα πρόκειται να αλλάξει όλο αυτό το κομμάτι, γιατί δεν υπάρχει μόρφωση, εννοώ ότι δεν είναι τυχαίο που τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα, τα μεγαλύτερα ποσοστά έρχονται από πόλεις οι οποίες δεν είναι στο κέντρο της Αθήνας. Άρα αυτό μας κάνει να σκεφτούμε ότι κάπου αλλού είναι το πρόβλημα. Όσο δεν γνωρίζουμε κάτι, το φοβόμαστε.
Eιρήνη: Βλέπουμε επίσης ότι έρχονται από εργατικές συνοικίες, από τη μικροαστική τάξη…
* Κάτια: Δεν πιστεύω ότι είναι ζήτημα μόνο της μικροαστικής τάξης. Νομίζω ότι η χρήση γίνεται με διαφορετικό τρόπο. Δηλαδή διαφορετικά τον χρησιμοποιεί η μικροαστική τάξη (τον φασισμό) και διαφορετικά οι μεγαλοαστοί ή οι μεσοαστοί. Νομίζω ότι δεν είναι θέμα τάξης, νομίζω ότι είναι θέμα που υπάρχει σε όλες τις τάξεις, αλλά η χρήση διαφέρει, το πώς τον χρησιμοποιεί κάθε τάξη για να επιβάλει τα απαιτούμενα, αυτά που θέλει, αυτά που ζητάει κάθε κοινωνική τάξη.
Eιρήνη: Να μιλήσουμε για κινηματογράφο. Κάποτε το ελληνικό σινεμά στο εξωτερικό ήταν μόνο ο Αγγελόπουλος. Τώρα έχουν αλλάξει τα πράγματα.
* Κάτια: Ισχύει, έχουν αλλάξει κατά πολύ. Οι ταινίες, από σκηνοθέτες που προσπαθούν εκ των ενόντων να κάνουν κινηματογράφο, ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο. Σε άπειρα φεστιβάλ και δεν είναι μόνο τα φεστιβάλ, δεν σημαίνει ότι μια ταινία αν δεν πάει σε ένα φεστιβάλ δεν είναι μια καλή ταινία. Δεν το λέω γιατί σίγουρα υπάρχουν και ταινίες που δεν έχουν πάει σε κανένα φεστιβάλ και είναι υπέροχες ταινίες, αλλά σίγουρα πάει πάρα πολύ καλά το ελληνικό σινεμά και δυστυχώς δεν το προστατεύουν αυτό. Δηλαδή είναι δύσκολα τα πράγματα και με τη χρηματοδότηση και με το χρόνο που πρέπει να περιμένει ένας σκηνοθέτης και μετέπειτα όλες οι ειδικότητες για να δουλέψουν, για να δοθεί μια χρηματοδότηση που μπορεί να έχει εγκριθεί, ή που μπορεί να περιμένει κάποιος για να εγκριθεί.
Eιρήνη: Υπάρχει γραφειοκρατία σε αυτό; Δεν υπάρχει πολιτιστική πολιτική;
* Κάτια: Δεν νομίζω ότι υπάρχει η μέριμνα που θα έπρεπε. Η πολιτεία δεν νομίζω πως το υποστηρίζει όπως θα έπρεπε και η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να υποστηρίζει τις τέχνες.
Eιρήνη: Είναι χρέος της…
* Κάτια: Σίγουρα γίνονται προσπάθειες αλλά είναι δύσκολο γιατί νομίζω ότι δεν λειτουργεί ένας συνδετικός κρίκος πραγμάτων. Δηλαδή το ότι υπάρχουν αυτή τη στιγμή άπειρες ταινίες οι οποίες δεν έχουν βρει διανομή, γιατί ένας διανομέας δεν έχει κανένα κέρδος να πάρει μια ταινία, επειδή δεν υπάρχουν χρήματα ήδη για να γίνει προώθηση αυτής της ταινίας, για να το μάθει ο κόσμος να πάει να δει μια ταινία, οπότε γίνεται ένα προϊόν που είναι μόνο μέσα από το χώρο, επομένως θα πάνε να το δούνε μόνο οι συγκεκριμένοι. Είναι αναλώσιμη μέσα στον ίδιο της τον κύκλο μια ταινία και ένας διανομέας θα πρέπει να έχει κάποιο κίνητρο για να την πάρει, κανονικά θα έπρεπε να πάρει και μια χρηματοδότηση για να διακινήσει ένας διανομέας μια ταινία κι αυτή η χρηματοδότηση να έρχεται από κάπου που να είναι ένας δημόσιος φορέας και όχι να μένουν τόσες ταινίες χωρίς στέγη.
Eιρήνη: Η δική σας ταινία, το «Ακίνητο Ποτάμι», διάβαζα ότι σημείωσε και μια επιπλέον επιτυχία. Την πήρε ένα μεγάλο γραφείο διανομής.
* Κάτια: Την πήρε η ευρωπαϊκή πλατφόρμα του HBO. Eίναι ένα διαδικτυακό κανάλι που έχει άπειρους συνδρομητές. Ήταν κάτι καλό αυτό που έγινε.
Eιρήνη: Είναι κάτι θετικό για την απήχηση της ταινίας, για τη σταδιοδρομία της;
* Κάτια: Ναι, νομίζω… Δεν ξέρω εάν θα βοηθήσει πουθενά, σίγουρα θα τη δουν περισσότεροι άνθρωποι αυτή την ταινία. Κατά τα άλλα νομίζω ότι αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο όλους που δουλεύουν στον κινηματογράφο είναι να πηγαίνει περισσότερος κόσμος να βλέπει τις ταινίες. Υπάρχει ένας φόβος με τις ελληνικές ταινίες, ότι δύσκολα πάει κάποιος να δει μια ελληνική ταινία. Από τα νούμερα που βγαίνουν από τα εισιτήρια που γίνονται προκύπτει αυτό, σίγουρα δύσκολα πάει κάποιος.
Eιρήνη: Τα τελευταία χρόνια λίγο αλλάζει αυτό…
* Κάτια: Προσπαθεί να αλλάξει, γίνονται προσπάθειες για να αλλάξει αυτό, αλλά αν δεν υπάρχει και μια υποστήριξη, να δίνονται κάποια κίνητρα για να παίζονται περισσότερο οι ταινίες στον κινηματογράφο, δεν πρόκειται να αλλάξει ουσιαστικά. Νομίζω ότι είναι μια αλυσίδα πραγμάτων που πρέπει να γίνει για να αρχίσει αυτό να ανοίγει περισσότερο.
Eιρήνη: Η δική σας ταινία, το «Ακίνητο Ποτάμι», πόσα χρόνια προετοιμαζόταν; Με το σενάριο μαζί, είναι γεγονός ότι διήρκεσε περίπου 10 χρόνια η προετοιμασία;
* Κάτια: Ναι. Σταμάτησε σε κάποια φάση γιατί δεν υπήρχε χρηματοδότηση, μετά κάτι παρουσιάστηκε και ξαναπήρε μπρος. Πέρασε από διάφορα στάδια σίγουρα το σενάριο για να καταλήξει στο σενάριο που γυρίστηκε.
Eιρήνη: Ένας δημιουργός μπορεί να ζήσει από τις ταινίες του όπως του αξίζει; Να ζήσει με ποιότητα;
* Κάτια: Όχι και νομίζω για όλες τις ειδικότητες ισχύει αυτό, και για τους ηθοποιούς και για τους σκηνοθέτες. Αναγκαζόμαστε και κάνουμε κάποια πράγματα τα οποία να είναι κάπως σχετικά μ’ αυτό που θα μας ενδιέφερε ουσιαστικά να κάνουμε. Είναι κάπως νόμος, εκτός αν κάποιος έχει τέτοια οικονομική δυνατότητα που μπορεί να αφιερωθεί φουλ σε αυτό που κάνει χωρίς να εμπλέκεται σε πράγματα που ενδεχομένως δεν θεωρεί ότι τον ενδιαφέρουν. Νομίζω όμως ότι το μεγαλύτερο ποσοστό δεν μπορεί να συντηρηθεί κάνοντας μία ταινία το χρόνο, γιατί αυτή είναι η συχνότητα για τους ηθοποιούς και πάλι είσαι πολύ τυχερός αν κάνεις μια ταινία το χρόνο.
Eιρήνη: Να μιλήσουμε για την ταινία και για την Άννα. Τι χαρακτήρας είναι; Είναι ένα μυστηριώδες κορίτσι; Γιατί σε έχουμε συνηθίσει να είσαι μυστηριώδες κορίτσι.
* Κάτια: Νομίζω ότι αυτό που έχει σαν χαρακτηριστικό, ιδίως από ένα σημείο στο σενάριο και μετά είναι ότι το υποσυνείδητο γίνεται συνειδητό γι’ αυτήν. Αυτό νομίζω ότι με γοητεύει τρομερά σε αυτό το χαρακτήρα. Ότι μία διεργασία που γίνεται στο υποσυνείδητο που κάποιες φορές δεν την κατανοούμε ούτε εμείς οι ίδιοι πως συμβαίνει, γίνεται συνειδητή και καθημερινή για την ίδια. Επίσης οι μεταστροφές που έχει. Δηλαδή ότι όπως είναι το ποτάμι το κυρίαρχο στην ταινία και το χιόνι και το νερό, νομίζω ότι μεταλλάσσεται όπως το νερό. Από πάγος που ρέει, μπορεί να βράσει, παίρνει όλες τις μετατροπές του νερού, γι’ αυτό οι αλλαγές της είναι πάρα πολύ έντονες και δεν ξέρεις πώς μπορεί να μεταλλαχθεί. Μεταλλάσσεται συνεχώς. Αλλάζει συνέχεια μέσα κατά τη διάρκεια του σεναρίου της ταινίας.
Eιρήνη: Η Άννα με τον Πέτρο είναι δύο τελείως διαφορετικοί χαρακτήρες…
* Κάτια: Εντελώς…
Eιρήνη: Πώς ήρθαν κοντά αυτοί οι δύο χαρακτήρες;
* Κάτια: Ήρθαν κοντά μέσω του ελλείμματος που είχε ο καθένας, γιατί μπορεί να είσαι διαφορετικός με κάποιον αλλά να έχεις το ίδιο έλλειμμα που αυτό σε φέρνει κοντά με κάποιον και σίγουρα βρήκαν έναν τρόπο να θεραπεύει ο ένας τον άλλον στα δικά του ζητήματα, στα δικά του θέματα, στις ανάγκες του. Ο Πέτρος είναι ορθολογιστής, είναι αυτό που λέμε το δυτικό κομμάτι. Τον χαρακτηρίζει οτιδήποτε μπορεί να εξηγηθεί με τη λογική.
Eιρήνη: Θέλει μια απόδειξη για τα πάντα;
* Κάτια: Ναι. Η Άννα αφήνεται σε ένα απέραντο τίποτα. Δηλαδή όλο αυτό το λευκό που είναι και η επιλογή του Άγγελου Φραντζή στην ταινία, που δεν είναι καθόλου τυχαίο το μέρος που διάλεξε να τοποθετήσει αυτή την ταινία ο Άγγελος, είναι το σημαντικότερο κομμάτι…
Eιρήνη: Αυτό ήθελα να ρωτήσω. Για την επιλογή της τοποθεσίας…
* Κάτια: Νομίζω ότι είναι το δεύτερο σενάριο η επιλογή του Άγγελου για τη Ρωσία, γι’ αυτό το απέραντο τίποτα.
Ειρήνη: Ο τόπος!
* Κάτια: Είναι ο τόπος, γιατί οι δύο ήρωες ψάχνουν την προέλευσή τους και την προέλευση του μωρού, αλλά ουσιαστικά με μια αφορμή αρχίζουν και ξαναβλέπουν οι ίδιοι, προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τη δική τους σύσταση και αυτό το απέραντο τίποτα είναι το άγραφο, είναι αυτό που δεν υπάρχει κάτι στον ορίζοντα. Δηλαδή απέναντί μου εγώ τώρα βλέπω την εγκατάσταση από ένα αιρ κοντίσιον, άρα υπάρχει μια αναφορά. Συναισθηματικά μπορώ να σκεφτώ ότι το λουλούδι που είναι εδώ δίπλα, οι ρίζες του, μπλέχτηκαν στο δικό μου μηχανισμό και έπρεπε να το πάρω και να το φυτέψω μέσα στο σπίτι. Οι συγκεκριμένοι δύο ήρωες είχαν ένα απέραντο λευκό.
Eιρήνη: Σαν άγραφο χαρτί…
* Κάτια: Εντελώς… εντελώς, ναι. Και με ενδιέφερε πάρα πολύ να μπω σε αυτό το απέραντο τίποτα και επειδή το location κάπως το θεωρούσα πολύ μακρινό, γιατί δεν έχω πάει ποτέ σε τέτοια χώρα που να έχει τόσο πολύ χιόνι, ή να είναι αυτά τα τεράστια λευκά χιονισμένα τοπία και ξεκίνησα πριν να πάμε και έψαχνα όλες τις σκηνές του σεναρίου, λες και έκανα ρεπεράζ. Έψαχνα από φωτογραφίες, από αναφορές, από φωτογράφους που έχουν φωτογραφίσει τον Αρκτικό Κύκλο και προσπαθούσα να καταλάβω κάπως την ατμόσφαιρα. Το υπέροχο σε αυτό το μέρος ήταν ότι υπήρχαν κάτι τεράστια κτήρια προ-Σταλινικά, αυτά ήταν πώς βλέπουμε εμείς στη θάλασσα τη δική μας, τα κρουαζιερόπλοια που είναι σαν κάτι πολύ περίεργο μέσα σε αυτό το απέραντο τίποτα και όλα είχαν τα παραθυράκια τους, έφτιαχναν μια εικόνα λες και ήταν αστέρια, γιατί είχαν όλα αυτά τα φωτισμένα παραθυράκια και προσπαθούσα να σκεφτώ και τις ζωές τους μέσα σε αυτά.
Ειρήνη: Πώς δουλέψατε με τους χαρακτήρες;
* Κάτια: Προσπαθήσαμε να αναλύσουμε ένα χαρακτήρα. Είπαμε πώς είναι ο Πέτρος, πώς είναι η Άννα; Έχουμε πάρα πολλά μέσα σε ένα χαρακτηριστικό. Το σενάριο έχει να κάνει, πέρα από τα πολύ βασικά χαρακτηριστικά, με πάρα πολύ σύνθετους χαρακτήρες. Πέρα από το βασικό το ότι ο Πέτρος είναι η δυτική σκέψη και η Άννα αφήνεται σε αυτό το απέραντο τίποτα, οι χαρακτήρες είναι τόσο σύνθετοι και αλλάζουν τόσο κατά τη διάρκεια της ταινίας που διαφοροποιούνται. Νιώθω πάρα πολύ τυχερή που μου δόθηκε ένα τέτοιο σενάριο.
Eιρήνη: Το σενάριο πώς προέκυψε, από κάποιο όνειρο;
* Κάτια: Αυτό πρέπει να ρωτήσουμε τον Άγγελο να μας το πει, αλλά νομίζω ότι η ιδέα προέκυψε στον Άγγελο, η πρώτη ιδέα, με το που είχε έρθει η οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Δηλαδή υπήρχε μια σκέψη πώς η κρίση μπορεί να μπει σε ένα ζευγάρι και τι σημαίνει αυτό; Νομίζω κάτι τέτοιο και πολλά άλλα μαζί, δηλαδή χίλιες δύο αναφορές για τους ηθοποιούς, για το πώς ξεκλειδώσαμε το σενάριο και πώς δουλέψαμε. Η προετοιμασία ήταν, επειδή ήταν και σε δύο χειμώνες, ήταν προετοιμασία σκληρή και την πρώτη φορά και τη δεύτερη. Ξανακάναμε πρόβες κανονικά και κάναμε και στη Λετονία και στη Ρωσία πρόβες. Είχαμε πάει νωρίτερα και δουλεύαμε εκεί, αλλά δουλέψαμε με τέτοιο τρόπο το σενάριο που δημιουργούσαμε δικές μας σκηνές. Ξαναφτιάχναμε, χρησιμοποιούσαμε μια σκηνή που ήδη ήταν γραμμένη και φτιάχναμε λίγη ώρα πριν και λίγη ώρα μετά τι μπορεί να έχει συμβεί.
Eιρήνη: Πολύ ωραίος και γόνιμος τρόπος δουλειάς.
* Κάτια: Ή προσθέταμε σκηνές που δεν υπήρχαν στο σενάριο, που θεωρούσαμε απαραίτητες, ότι έπρεπε να τις κάνουμε σε έναν αυτοσχεδιασμό για να μας βοηθήσει να καταλάβουμε μια σκηνή που υπάρχει ήδη στο σενάριο και φτιάξαμε ένα ημερολόγιο από την πρώτη στιγμή που γνωρίστηκε η Άννα με τον Πέτρο και πολλά στοιχεία για να καταλάβουμε τους χαρακτήρες, τα πρώτα χρόνια και από την παιδική ηλικία του καθένα ξεχωριστά και από την πρώτη στιγμή που γνωρίστηκε το ζευγάρι μέχρι να φτάσουμε εκεί. Γιατί το σενάριο ξεκινάει από τη στιγμή που το ζευγάρι μετακομίζει στη Σιβηρία. Η δουλειά που κάναμε ήταν, ξεχωριστά για τον καθένα, από την παιδική ηλικία ένα ημερολόγιο χαρακτήρα και το δυαδικό που κάναμε ήταν από την πρώτη στιγμή που γνωρίστηκε η Άννα με τον Πέτρο μέχρι να φθάσουν 5 χρόνια μετά που είναι το σενάριο που μετακομίζουν στη Σιβηρία, λόγω της εργασίας του Πέτρου.
Eιρήνη: Κάτι που ο θεατής δεν μπορεί να το ξέρει, αλλά παρ’ όλα αυτά λειτουργεί…
* Κάτια: Αυτό θα μας το πει το κοινό. Θα δούμε… γιατί πολλές φορές δεν λειτουργεί, είναι νόμος και σε ενδιαφέρει να καταλάβεις γιατί, ή πολλές φορές δεν σε ενδιαφέρει, δεν είναι σίγουρο ότι αν εσύ έχεις δουλέψει, ή εάν έχεις αφιερώσει χρόνο και κόπο, σίγουρα θα λειτουργήσει. Και αν ήσουν σίγουρος δεν υπήρχε λόγος να μπεις σε διαδικασία. Σίγουρα μετράει ένα αποτέλεσμα και πάντα το χαίρεσαι αν σου αρέσει κάτι, αν ξεκινήσουμε από μας όταν συμμετέχουμε σε κάτι και χαίρεσαι ακόμα περισσότερο αν και ένας θεατής έχει μπει σε αυτό που έχεις κάνει. Είναι πραγματική ευτυχία αυτό, το ιδανικό, αλλά πολλές φορές δεν γίνεται.
Eιρήνη: Μερικές φορές συμβαίνει και ταινίες να ξαναβλέπονται ύστερα από χρόνια και τότε να αναγνωρίζονται πολλά στοιχεία τους και να ερμηνεύονται…
* Κάτια: Αυτό που λέτε είναι απίστευτο, γιατί είναι τι διάλογο μπορείς να κάνεις κάποια στιγμή, τι διάλογο μπορείς να δημιουργήσεις εσύ ο ίδιος, αναλόγως με το πώς είσαι και εσύ, σε ποια περίοδο βρίσκεσαι και εσύ με μια ταινία.
Eιρήνη: Είπαμε για το λευκό που λειτουργεί σαν άγραφο χαρτί. Υπάρχει όμως και το μαύρο, γιατί το χιόνι κάποιες στιγμές γίνεται μαύρο.
* Κάτια: Από το εργοστάσιο.
Eιρήνη: Από τη μόλυνση του εργοστασίου. Υπάρχουν οι αντιθέσεις.
* Κάτια: Υπάρχουν οι αντιθέσεις σίγουρα, γιατί έχουμε μάθει να ζούμε σε εχθρικά δίπολα. Έτσι έχουμε μάθει, το άσπρο-μαύρο είναι ένα δίπολο.
Eιρήνη: Και έχει πολλά δίπολα η ταινία. Το γεγονός ότι επιλέξατε τη Σιβηρία έχει να κάνει και με την ψυχοσύνθεση και με τον πολιτισμό της περιοχής; Το ότι οι άνθρωποι εκεί μπορεί να είναι πιο εύπιστοι σε κάποια φαινόμενα που εμείς, ή οι άλλοι λαοί στη Δύση, τα ερμηνεύουμε διαφορετικά;
* Κάτια: Σίγουρα. Προσπαθώ να το σκεφτώ, αλλά νομίζω ότι αυτή η απεραντοσύνη ανοίγει το σώμα και μόνο του σε κάτι άλλο που μπορείς να κοιτάξεις πιο ψηλά. Γιατί πάμε κάπως, χώρος και άνθρωπος, χώρος και αρχιτεκτονική και όλα αυτά. Θα απαντήσω με διαφορετικό τρόπο και όχι για τη Ρωσία. Στις Κυκλάδες π.χ. στα σπίτια πρέπει να σκύψεις για να μπεις μέσα. Στη Μάνη οι πύργοι είναι εντελώς διαφορετικοί, η αρχιτεκτονική που έχει ένα σπίτι στη Μάνη. Σκεφθείτε πόσο διαφορετική σύσταση έχουν οι άνθρωποι που ζουν σε αυτά τα νησιά και πώς είναι αυτοί που ζουν στη Μάνη; Ότι η αυστηρότητα μπορεί να έρθει σίγουρα από την αρχιτεκτονική, σε ποιο χώρο ζει κάποιος, ή τι βλέπει απέναντί του, αλλά νομίζω ότι η αναζήτηση είναι λίγο πιο προσωπική και δεν έχει να κάνει τόσο με το χώρο ή με το χρόνο που βρίσκεσαι.
Eιρήνη: Η τοπική κοινωνία συμμετείχε στα γυρίσματα;
* Κάτια: Όχι, υπήρχε καστ.
Eιρήνη: Υπήρχε καστ το οποίο ήταν διεθνές και αξιόλογο…
* Κάτια: Ναι πολύ, υπέροχοι ηθοποιοί, και Λετονοί και Ρώσοι. Όλη η διαδικασία ήταν σαν μια ενοποιημένη εμπειρία. Είναι ένα κομμάτι που δεν μπορώ να το ξεχωρίσω σε εικόνες, ή να αναφέρω κάτι. Ήταν όλο σαν ένα ξεχωριστό πράγμα.
Το ξένο, το τίποτα
Eιρήνη: Στην ταινία βλέπουμε από τη μια μεριά οι κάτοικοι να θέλουν να διώξουν τον Πέτρο, γιατί τους ενοχλεί η τακτική που ακολουθεί, από την άλλη όμως υποστηρίζουν και την Άννα.
* Κάτια: Ναι, γιατί πολλές φορές όπως υπάρχει και στο σενάριο είναι ότι η Άννα αφήνεται περισσότερο στο να βιώσει την ημέρα της όπως ρέει. Ουσιαστικά δεν νομίζω ότι έχει να κάνει με τους ντόπιους εκεί για το πώς φέρονται στην Άννα, ή το πώς φέρονται στον Πέτρο. Το ζευγάρι έχει να αντιμετωπίσει το ξένο. Το ξένο μπορεί να είναι και μια εγκυμοσύνη. Η εγκυμοσύνη είναι η αφορμή. Σπάνια ακούμε να χωρίζουν ζευγάρια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Νομίζω ότι στατιστικά πρέπει να είναι 0,01. Νομίζω, δεν είμαι σίγουρη, αλλά νομίζω ότι το ζευγάρι έχει να αντιμετωπίζει το ξένο. Τον ξένο, το ξένο, το τίποτα. Δηλαδή δεν είναι η συμπεριφορά, έχουν να αντιμετωπίσουν ένα γεγονός που είναι η αφορμή για να ξαναδούν τη δική τους προέλευση και τη δική τους οντότητα και όλο αυτό συνταράσσει το ζευγάρι. Επίσης δεν μπορώ να καταλάβω πώς θεωρείται πάντα ένα ευτυχές γεγονός η εγκυμοσύνη. Σίγουρα είναι, αλλά φαντάζομαι ότι δημιουργεί κι έναν φόβο. Εννοώ ότι πρέπει να είναι πολύ περίεργο να μεγαλώνει στην κοιλιά σου ένα πλάσμα, φαντάζομαι, δεν το γνωρίζω. Υπάρχει και η κοινωνική επιταγή ότι πρέπει να είσαι πολύ χαρούμενη, ότι όλα πηγαίνουν πάρα πολύ καλά αφού περιμένεις ένα παιδί και τι ευτυχία!
Eιρήνη: Παρ’ όλα αυτά υπάρχει και η επιλόχεια κατάθλιψη που πολλές γυναίκες παθαίνουν.
* Κάτια: Βέβαια, έπρεπε να διαγνωστεί γιατί δεν είναι καθόλου εύκολη κατάσταση για μια γυναίκα που περιμένει ένα παιδί, καθόλου. Από παρατήρηση αυτό. Έχω δει φίλες μου που έχουν δυσκολευτεί πάρα πολύ, αλλά η κοινωνική επιταγή που υπάρχει είναι ότι πρέπει να είσαι πολύ ευτυχισμένος και ότι αυτός είναι ο προορισμός σου, λέει η κοινωνία. Ότι ο προορισμός μιας γυναίκας είναι ότι πρέπει να κάνω ένα παιδί κάποια στιγμή και έχω και συγκεκριμένο χρόνο για να το κάνω. Θεωρώ ότι είναι παράλογο.
Eιρήνη: Το βιολογικό ρολόι…
* Κάτια: Ακριβώς, θεωρώ ότι είναι παράλογο γεγονός. Σίγουρα ευτυχές, αλλά ίσως το ευτυχές γεγονός να έχει και τρομερό παραλογισμό μέσα.
Eιρήνη: Ίσως να μην είναι όλοι οι άνθρωποι για να κάνουν παιδιά και βλέπουμε και μια άλλη ηρωίδα, την Έντα Γκάμπλερ, η οποία δεν θέλει να κάνει παιδί και ο Ίψεν το λέει τότε στα τέλη του 1800…
* Κάτια: Ακριβώς αυτό… Βλέπουμε, γιατί ξεκινήσαμε με τον φασισμό και ότι ξαναήρθε, βλέπουμε ότι παραμένει επίκαιρο αυτό το θέμα. Η παρατήρηση η δική μου είναι ότι υπάρχει ακόμα το ερωτηματικό γιατί ένα ζευγάρι ύστερα από κάποια ηλικία δεν έχει παιδί, ενώ θα έπρεπε να έχουν, παραμένει. Είναι πολύ περίεργο να ακούσεις μια γυναίκα να λέει ότι εγώ δεν νιώθω καμία ανάγκη να κάνω παιδί. Ακούγεται κάπως.
Eιρήνη: Ακούγεται κάπως ανησυχητικό…
* Κάτια: Ναι. Η επιταγή που υπάρχει είναι, ο προορισμός είναι ότι πρέπει οπωσδήποτε να κάνουμε ένα παιδί για τη γυναίκα και ότι σε περίπτωση που δεν συμβεί κάτι δεν πάει καλά, ή κάποιο πρόβλημα υπάρχει. Υπάρχει κατά μεγάλο ποσοστό. Οπότε για να ξαναπάμε στην ταινία, σκεφθείτε ότι το χτύπημα είναι διπλό. Δηλαδή και ο ξένος που ξαφνικά έρχεται με μια εγκυμοσύνη…
Eιρήνη: Σαν εισβολέας…
* Κάτια: Σαν εισβολέας ναι, γιατί δεν γνωρίζουμε την προέλευση του μωρού, πρακτικά δεν μπορεί να εξηγηθεί, συν το ξένο που είναι το έξω. Το καινούργιο μέρος και η επιλογή της Άννας είναι να αφεθεί και στα δύο. Ότι έχει το σθένος να αφεθεί και στα δύο και μπορείς να δώσεις εντελώς διαφορετικές εκδοχές. Πολλές φορές σκεφτόμουν ότι το βάζεις σε μια εντελώς ελεύθερη μετάφραση, ότι γίνεσαι τόσο ένα με τον άλλον, σαν ζευγάρι η Άννα και ο Πέτρος, έχεις ρουφήξει τόσο πολύ τον άλλον και σε έχει ρουφήξει και ο ίδιος γι’ αυτό που είσαι, που ίσως η εγκυμοσύνη να ήταν ο Πέτρος. Δηλαδή σε μια πολύ συμβολική μετάφραση, ίσως το μωρό να είναι ο Πέτρος, εντελώς αν θα μπορούσα να ζωγραφίσω, ή να σκεφτώ, μια εντελώς διαφορετική εξήγηση της ταινίας, μια εντελώς διαφορετική ανάγνωση με έναν πολύ πιο αφηρημένο τρόπο. Θα μπορούσε να είναι ένας χωρισμός μόνο. Δηλαδή εάν δεν υπήρχε η εγκυμοσύνη να δούμε ένα ζευγάρι σε όλα τα στάδια για να σταματήσει να μιλάει πλέον. Δεν ξέρω εάν είναι καλή ή όχι η ταινία, δεν μπορώ να το πω εγώ, δεν είμαι αντικειμενική, αλλά νομίζω ότι είναι μια ταινία που έχει άπειρες αναγνώσεις και ότι η εγκυμοσύνη είναι μόνο μια αφορμή για να εξηγήσει, να υπάρχει μια ροή στην ταινία. Νομίζω ότι μπορείς να δώσεις εντελώς διαφορετικές εκδοχές για το τι γίνεται.
Eιρήνη: Εν κατακλείδι τι θα μπορούσαμε να πούμε; Είναι μια ταινία για την πίστη, για την εμπιστοσύνη, για την αγάπη, για την ανοιχτωσιά;
* Κάτια: Νομίζω ότι είναι μια ταινία για την πίστη, που μπορεί να χαρακτηριστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους η πίστη και είναι αυτό που σε μετακινεί κιόλας αρκετά όταν υπάρχει, ή όταν δεν υπάρχει, ή όταν παύει να υπάρχει, ή όταν ξεκινάει να υπάρχει, ή όταν υπάρχει και δεν υπάρχει με συγκεκριμένη κατεύθυνση σε κάτι. Νομίζω ότι για την πίστη είναι.
Ο σταυρός στον πάγο
Eιρήνη: Υπάρχει μια σκηνή πάρα πολύ εντυπωσιακή, η σκηνή με τον σταυρό στον πάγο…
* Κάτια: Ναι… ήταν για μένα μία από τις πιο δύσκολες στιγμές στο σενάριο, γιατί φοβόμουν πάρα πολύ. Προετοιμάστηκα γι’ αυτή τη σκηνή, συνέχισα τα καλοκαιρινά μπάνια το χειμώνα. Βέβαια καμία σχέση η θερμοκρασία εκεί με τη θερμοκρασία εδώ. Κάπως βοήθησαν, γιατί το νερό ήταν μείον και το φθάσαμε μέχρι 5 βαθμούς, αλλά και πάλι ήταν σοκ, κάναμε όμως αρκετά καλή προετοιμασία και επειδή έγινε στα σύνορα Λετονίας – Ρωσίας σε μια παγωμένη λίμνη, κάναμε τεστ σε κλειστούς χώρους στην ίδια θερμοκρασία που είχε το νερό εκεί, σε κάτι τιούμπ, ώστε να αρχίζω να συνηθίζω για να βγει η σκηνή. Είχαμε γιατρό μαζί μας σε περίπτωση που γίνει κάτι, γιατί δεν ξέρεις πώς αντιδρά το σώμα, ήταν και η εξωτερική θερμοκρασία μείον 20. Υπήρχε η πρόταση από την αρχή να γίνει η σκηνή ψεύτικη, αλλά δεν θέλησα να το κάνω έτσι, οπότε έκανα αυτή την προετοιμασία και πήγαν όλα μια χαρά. Βγήκε η σκηνή, αν και υπήρχε η πρόταση να γίνει σε green, προτίμησα να την κάνω κανονικά.
Eιρήνη: Θα πρέπει να ήταν πολύ σοκ αυτό, όσο προετοιμασμένος και να είναι κανείς.
* Κάτια: Ναι ήταν, αλλά ήταν περισσότερο ο φόβος που ένιωθα, παρά όταν έγινε, γιατί υπήρχε η φροντίδα. Είχα κυκλωθεί προστατευτικά με τέτοιο τρόπο, ώστε ήμασταν άμεσοι στο να μη συμβεί κάτι κακό.
Eιρήνη: Αισθανόσουν ασφαλής…
* Κάτια: Ναι, για να το κάνω. Σίγουρα φοβόμουν πάρα μα πάρα πολύ, δηλαδή την ημέρα της σκηνής δεν το πίστευα ότι τελικά θα έπρεπε να το κάνω.
Eιρήνη: Αυτή η σκηνή έγινε με τη μία;
* Κάτια: Έγινε σε δύο λήψεις. Εκκρεμούσε ένα πλάνο και έγινε δύο φορές, βγήκα και ξαναμπήκα, αλλά το έξω ήταν περισσότερο κρύο. Μετά όμως ένιωσα τέτοια ανακούφιση και ότι είχα ξεπεράσει ένα όριο σωματικό που με γέμισε ενθουσιασμό. Νομίζω ότι είναι μια από τις στιγμές που δεν θα ξεχάσω κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας.
Eιρήνη: Μεγάλη ικανοποίηση;
* Κάτια: Ναι. Ήταν μεγάλη ικανοποίηση και μεγάλο δέσιμο με όλο το συνεργείο, γιατί υπήρχε τέτοια φροντίδα και τέτοια αγάπη και δεθήκαμε. Γενικά το γύρισμα με τους ανθρώπους, γιατί ήταν κάτι πολύ συλλογικό και υπεράνθρωπο σαν προσπάθεια όλο αυτό που έγινε, από όλες τις ειδικότητες, γιατί ήταν Λετονοί, Γάλλοι, Ρώσοι και Έλληνες, αλλά ήμασταν τόσο ενωμένοι… Ήταν πραγματική ευλογία αυτή η συλλογική εμπειρία…
Μια ίαση
Eιρήνη: Αυτό το διαπίστωσα κοιτάζοντας και τις φωτογραφίες που είστε με τους συντελεστές τις οποίες έχετε στη σελίδα σας στο Facebook. Φαίνεται και εκεί ότι υπήρχε μια σύμπνοια και μια αλληλοϋποστήριξη.
* Κάτια: Πάρα πολύ, δεν μπορείτε να φανταστείτε. Νομίζω ότι αυτό που μου μένει από όλη αυτή τη διαδικασία είναι ότι νιώθω μια ίαση που προέρχεται από την εμπειρία αυτή, από το πόσο συλλογική ήταν αυτή η κατάσταση, αυτό το γύρισμα… Νομίζω ότι θα είμαστε για πάντα δεμένοι, δηλαδή και πρακτικά μιλάμε, βρισκόμαστε, μας έχουν επισκεφθεί εδώ, έχουμε ξαναπάει, ήταν υπεράνθρωπη αυτή η συλλογική προσπάθεια και φρόντιζε πάρα πολύ ο ένας τον άλλον. Ήταν αυτό που σε κάνει να θέλεις να ξανακάνεις κάτι. Δεν είναι μόνο ότι εγώ έχω τελειώσει, ή ο Άγγελος, ή ο Ανδρέας ότι είχε μια ταινία, ή η παραγωγή, είναι το τι σημαίνει συναισθηματικά σαν εμπειρία και πώς δούλεψες γιατί είναι η διαδικασία που περνάς που λες κατόπιν, ναι, θέλω να το ξανακάνω. Αυτό σε τροφοδοτεί. Εμένα αυτό με τροφοδοτεί, δεν με τροφοδοτεί τόσο το αποτέλεσμα, με τροφοδοτεί πολύ περισσότερο αυτό που έγινε εκεί με όλους αυτούς τους διαφορετικούς ανθρώπους που καταφέραμε και ήμασταν μαζί και φροντίζαμε τόσο πολύ ο ένας τον άλλον σε τόσο δύσκολα πράγματα που είχαμε να αντιμετωπίσουμε. Εμένα αυτό μου δίνει τη φόρα να πω ότι θέλω να ξανακάνω αυτή τη δουλειά. Σίγουρα ξαναείπα και πριν ότι ένα αποτέλεσμα μετράει, αλλά όσο μεγαλώνω αυτό που με γεμίζει περισσότερο ήταν αυτό και μπορεί να βγει κάτι που να μην είναι… εντάξει δεν μπορεί να είναι όλα και αριστουργήματα. Μετράνε και άλλα πράγματα στις δουλειές, δεν είναι μόνο να βγει κάτι που να μας αρέσει. Μπορεί και να μη μας αρέσει, αλλά αυτό που έχουμε βιώσει να είναι πολύ σημαντικότερο από τα 15 λεπτά που έχουν γραφτεί, ή τις 2 ώρες, ή τις 3.
Eιρήνη: Είναι εξαιρετικό και ως εμπειρία και ήταν και αντίξοες οι συνθήκες…
* Κάτια: Ήταν πάρα πολύ το κρύο. Αλλά πραγματικά σε περίπτωση που ο Άγγελος δεν είχε επιλέξει την τοποθεσία και με την επιμονή του να γίνει εκεί, γιατί υπήρχε πρόταση να γυριστεί κάπου αλλού η ταινία, με άλλους συμπαραγωγούς…
Eιρήνη: Όχι σε παρόμοιο κλίμα;
* Κάτια: Όχι. Θα μπορούσαν να γίνουν ψεύτικα κάποια πράγματα. Η επιμονή του από την πρώτη στιγμή που έφτιαξε αυτό το σενάριο στο να γίνει εκεί που είχε σκεφθεί και εκεί που πίστευε ότι ήθελε να τοποθετηθεί αυτό το ζευγάρι, πραγματικά πιστεύω ότι αν δεν γινόταν εκεί θα ήταν μια άλλη ταινία. Νομίζω ότι δεν ταίριαζε τίποτε άλλο πέρα από αυτό που είχε προαποφασίσει και ο Άγγελος, ότι ήθελε να την κάνει εκεί και πουθενά αλλού.
Ψάχνοντας…
Eιρήνη: Να πούμε για την Κάτια τώρα; Ποια είναι η Κάτια;
* Κάτια: Τώρα θα ξαναπάω στην ταινία. Και στην ταινία οι ήρωες ψάχνουν να ξαναδούν ποιοι είναι. Συνεχώς είμαστε σε μια αναζήτηση για να καταλάβουμε τι είμαστε. Δεν μπορούμε να πούμε τι είμαστε. Νομίζω ότι αυτό που μας τροφοδοτεί είναι ότι ψάχνουμε συνεχώς να καταλάβουμε τι είμαστε και όταν σταματάμε να το σκεφτόμαστε, ή να το κατανοήσουμε, ίσως να είμαστε και πολύ πιο κοντά σε αυτό που νιώθουμε ότι είμαστε.
Eιρήνη: Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;
Κάτια: Εκκρεμεί τώρα ένα γύρισμα που έχω με τον Τάσο Ψαρρά για την τηλεοπτική σειρά «Ζωή Εν Τάφω». Είναι μια απίστευτη συνεργασία.
Eιρήνη: Τι θα ήθελες να πεις για το ρόλο;
* Κάτια: Έχει πολύ ενδιαφέρον για μένα, γιατί η ηρωίδα που παίζω αναλαμβάνει κάπως το ρόλο του αγοριού στο σπίτι, επειδή τα αδέλφια της είναι στον πόλεμο και έτσι έχει ένα περίεργο σύνδεσμο με τη μητέρας της, που την ερμηνεύει η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Και το ενδιαφέρον που βρίσκω είναι ότι έχει μια αχαροσύνη διότι προσπαθεί να προστατεύσει όλο αυτό που λέγεται σπίτι εκείνης της εποχής.
Eιρήνη: Επίσης παρατήρησα και στο θέατρο που σε παρακολούθησα (Σπασμένο Γυαλί, θέατρο «Πόλη»), ότι έχεις και μια κωμική πλευρά, πολύ αξιόλογη. Μπορείς να παίξεις και κωμικούς ρόλους. Το σκέπτεσαι;
* Κάτια: Χαίρομαι που το παρατηρήσατε, δεν νομίζω ότι μπορεί να αναπτυχθεί ένας ρόλος χωρίς να υπάρχουν άλλες εκφάνσεις του. Δεν νομίζω ότι μπορείς να αντιμετωπίσεις ένα δραματικό ρόλο με μια δραματικότητα, γιατί παύει να είναι δραματικός ρόλος. Νομίζω ότι όπως λέμε και για τα χαρακτηριστικά, όπως λέγαμε νωρίτερα για τα χαρακτηριστικά της Άννας, ή κάποιας άλλης ηρωίδας στην ταινία, ή προηγουμένως στο «Σύμπτωμα» ή στην «Πολυξένη», δεν μπορώ να αντιμετωπίσω ούτε κωμικά, ούτε δραματικά ένα χαρακτήρα, γιατί μέσα σε αυτό μπορεί να εγκλωβιστείς και να είναι πολύ μονοδιάστατο το πώς θα δεις κάτι και να σε μπλοκάρει και να μην μπορείς να αφεθείς και σε άλλες αποχρώσεις που μπορεί να έχει.
Eιρήνη: Το ένα εμπεριέχει το άλλο…
* Κάτια: Βέβαια. Μπορεί να μπλοκάρεις πάρα πολύ άσχημα αντιμετωπίζοντας κάτι, γιατί δεν έχει και ουσία, δηλαδή εμάς τους ίδιους αν παρατηρήσουμε, είμαστε δραματικοί άνθρωποι ή κωμικοί άνθρωποι; Νομίζω ότι είμαστε δοχεία που έχουμε τα πάντα.
Eιρήνη: Πώς θα ήθελες να είσαι σε 10 χρόνια από τώρα;
* Κάτια: Θα ήθελα να έχω κόψει το κάπνισμα, καπνίζω πάρα πολύ και πλέον όσο μεγαλώνω το νιώθω ότι καπνίζω πολύ. Θα ήθελα να έχω ανθρώπους, να υπάρχουν οι σχέσεις αγάπης στη ζωή μου, είτε συντροφικά, σχεσιακά εννοώ, είτε φιλικά. Να κάνω περισσότερες διακοπές το καλοκαίρι. Όσο μεγαλώνουμε… Πολλά μπορεί να πει κανείς για το τι θα ήθελε σε δέκα χρόνια, γιατί ανά δεκαετία αλλάζουν πολλά, αν σκεφτείς τις δεκαετίες που περνάνε, αλλά σίγουρα θα ήθελα να προσπαθήσω να κρατήσω αυτά που έχουν ανταλλαγή. Αυτό νομίζω ότι θα ήθελα σε δέκα χρόνια να έχω. Να συνεχίζεται η ανταλλαγή συναισθημάτων, σχέσεων και να πετάξω και κάποια, δηλαδή με το κάπνισμα η κατάσταση έχει φθάσει στα άκρα.
Η αγάπη για τα ζώα
Eιρήνη: Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα.
* Κάτια: Τι να πρωτοπώ! Να πω ότι με γεμίζει κατάθλιψη και θυμό το πόσο άρρωστος μπορεί να είναι κάποιος που να βγάζει θυμό στα ζώα ή να τα κακοποιεί. Μπορεί να με εξοργίσει. Εκεί νιώθω ότι αλλάζουν τα όρια που έχω για το τι θα μπορούσα να κάνω. Θα πρέπει να τα προσέχουμε περισσότερο και πρακτικά ό,τι μπορούμε να κάνουμε και όχι τόσο μεμονωμένα. Αυτό μπορούμε να το βάλουμε στα 10 χρόνια. Νιώθω ότι κάθε φορά κάτι καλό που μπορεί να κάνουμε με ζωάκια, ή μπορεί να ταΐσουμε εδώ στη γειτονιά, ή οτιδήποτε, μου κάνουν τόσο καλό, ίσως και πρακτικά να είμαστε πιο ενεργοί και με τα αδέσποτα ζώα και όχι κατ’ επιλογή, γιατί εγώ για να είμαι ειλικρινής είμαι φιλόζωη κατ’ επιλογή. Έχουμε τον γάτο μας, που τον λατρεύουμε, αλλά υπάρχουν οι ενεργές ομάδες που δίνουν μάχες για τα ζωντανά και τα προστατεύουν από πραγματικούς κινδύνους. Σέβομαι τρομερά αυτή την προσπάθεια, δηλαδή νομίζω ότι είναι πραγματικοί ήρωες που βάζουν τη μια ώρα, ή τη μισή ώρα που έχουν, κάθε εβδομάδα, ή κάθε μέρα, αναλόγως ο καθένας και ασχολούνται ενεργά.
Εμφανίζεται ο Άγγελος Φραντζής στο σαλόνι όπου συζητάμε.
* Κάτια: Η Ειρήνη με ρώτησε για το σενάριο, αν είχε προκύψει από όνειρο.
* Άγγελος: Όχι, δεν είχε προκύψει από όνειρο. Ήταν αυτή η ιδέα απέναντι σε αυτό που συνέβαινε τότε που δεν ξέραμε τι είναι και μας φαινόταν ένα ανεξήγητο, μυστηριώδες πράγμα που μας υπερβαίνει και ταυτόχρονα και το γεγονός ότι τότε ήταν η περίοδος που είχαμε ξεκινήσει να είμαστε μαζί με την Κάτια και ήταν η αρχή της σχέσης μας.
Ειρήνη: Σας ευχαριστώ πολύ…
* Κάτια – Άγγελος: Ευχαριστούμε κι εμείς!
«Σπασμένο Γυαλί». Το αριστούργημα του Arthur Miller για τον αντισημιτισμό και τη σεξουαλική νεύρωση
Διαβάστε επίσης
Ένα «Ακίνητο Ποτάμι» που μας παρασύρει στη δίνη του
Ανδρέας Κωνσταντίνου: Το “Ακίνητο Ποτάμι” πηγαίνει πέρα από μια ταινία μυστηρίου
Άγγελος Φραντζής. Το «Ποτάμι» του… κινείται
***
Φωτογραφίες της Κάτιας Γκουλιώνη από προηγούμενες κινηματογραφικές και θεατρικές δουλειές της (Πηγή: http://www.katiagoulioni.com/):
Η Κάτια Γκουλιώνη είναι αριστούχος της Δραματικής Σχολής Αθηνών του Γ. Θεοδοσιάδη. Το 2004 έπαιξε στο έργο «Προσεχώς» στο θέατρο Βικτώρια σε σκηνοθεσία Ν. Καραγέωργου. Το 2005/2006 ήταν μέλος του «Στούντιο υπό το μηδέν» του Νίκου Καραγέωργου και συμμετείχε στις παραστάσεις «Play-back» σε σκηνοθεσία του ίδιου. Το 2007 σκηνοθετεί και παίζει στην παράσταση «House» στο Booze Cooperativa και στη συνέχεια στο θέατρο «Ροές». Το 2008 πρωταγωνιστεί στην ταινία του Άγγελου Φραντζή «Μέσα στο δάσος» και την ίδια χρονιά σκηνοθετεί και παίζει στην παράσταση «Baby» στο Booze Cooperative. To 2009 πρωταγωνιστεί στην κινηματογραφική performance «Μέσα στο δάσος» στο Φεστιβάλ Αθηνών. Το 2010 πρωταγωνιστεί στο «Reunion» του David Mamet σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Ρέντη στο θέατρο «Τόπος Αλλού», συμμετέχει στην ταινία «Ζητείται ψεύτης» του Ιεροκλή Μιχαηλίδη και συνεργάζεται με τον εικαστικό Θοδωρή Προδρομίδη, στην έκθεση νέων καλλιτεχνών με τίτλο «ROOMS 2010» σε διοργάνωση της γκαλερί Καππάτος. Το 2011 πρωταγωνιστεί στις κινηματογραφικές ταινίες μικρού μήκους «Fireworks» του Giacomo Abruzzesse σε συνεργασία με την «Fresnoy studio national des arts contemporains», «Χαμένο κορίτσι» του Νίκου Πάστρα, «Αρουντέλ» της Κωνσταντίνας Κοτζαμάνη και «Αποστάσεις» του Γρηγόρη Ρέντη. Το 2012 συμμετείχε στα “Berlinale talent campus” και στο “Sarajevo talent campus”. Επίσης έπαιξε στο εικαστικό project “Got to be real” του Άγγελου Φραντζή, το οποίο συμμετείχε στην Biennale της Βενετίας καθώς και την ταινία “Άγριο θηρίο” που προέκυψε από αυτό. Το 2013 πρωταγωνιστεί στην παράσταση “PODWORKO” σε σκηνοθεσία Krzystof Garbaczewski στην Πολωνία και το 2014 σκηνοθετεί την παράσταση “Ευτυχισμένες μέρες στους τεφρούς κήπους” στο θέατρο 104. Το 2015 πρωταγωνίστησε στην ταινία του Άγγελου Φραντζή “Σύμπτωμα” και συμμετείχε στην ταινία “Nemesis” του Theo Alexander. Το 2017 έπαιξε στην ταινία «Πολυξένη» της Δώρας Μασκλαβάνου όπου κατείχε τον ομώνυμο ρόλο και κέρδισε για την ερμηνεία της το βραβείο Α’ γυναικείου ρόλου στην Ακαδημία Κινηματογράφου. Το 2018 πρωταγωνιστεί στην ταινία του Άγγελου Φραντζή “Still River” που βρίσκεται στο στάδιο του post production και παίζει στη θεατρική παράσταση του Γιάννη Χουβαρδά “Κάζιμιρ και Καρολίνα”. Το 2018-19 παίζει στο «Σπασμένο γυαλί» του Arthur Miller σε σκηνοθεσία Άσπας Καλλιάνη στο θέατρο “Πόλη”.
