Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Μια εξαίρετη παράσταση – κονσέρτο για πιάνο – περφόρμανς και κινούμενη τοιχογραφία, που σχολιάζει τις ταλαντεύσεις της πόλης, είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.
Το έργο της Γεωργίας Σπυροπούλου “Eror” (The pianist) εκφράζει την πολιτική, γεωγραφική και κοινωνική αστάθεια μέσα από την ψηφιακή αστάθεια, εισάγοντας το τυχαίο και το αλγοριθμικό σφάλμα στο μουσικό υλικό και τον ήχο. Οι χειρονομίες του πιανίστα, οι αναφορές σε άλλες μουσικές και οι καταγραφές ήχων της πόλης είναι επεξεργασμένες μέσα από ένα σύνθετο σύστημα μουσικής τεχνολογίας. Μια ηχο-γεωγραφία του λάθους μιας άδειας από κατοίκους πόλης, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, που παρουσιάστηκε στις 22 Φεβρουαρίου και θα επαναληφθεί στις 23 Φεβρουαρίου 2019.
Η συνθέτις Γεωργία Σπυροπούλου με «θητεία» δίπλα σε ονόματα όπως Philippe Leroux και Michael Levinas που επηρέασαν την καλλιτεχνική της πορεία, μας έδωσε μια παράσταση πολυεδρική, άλλοτε με μια αιθέρια ποιότητα κι άλλοτε με έναν σπινθηροβόλο υπαινιγμό δημιουργώντας παράξενες εικόνες και εντυπωσιακά οπτικοακουστικά περιβάλλοντα αξιοποιώντας σύγχρονη τεχνολογία αιχμής και ψηφιακά εργαλεία.
Tο “eror” είναι εμπνευσμένο από το «λάθως», έτσι όπως είναι γραμμένο στους τοίχους της Αθήνας, ένα σλόγκαν που το τυλίγει μια μυστικότητα. Σε μια άδεια από κατοίκους πόλη, ο μοναδικός επιζών είναι ένας μεταμφιεσμένος πιανίστας, ένας σύγχρονος ιππότης – μουσικός, ο οποίος επαναλαμβάνει επίμονα αυτή τη χαρακτηριστική λέξη. Παρότι το «λάθως» βρίσκεται μόνο στους τοίχους της Αθήνας, το έργο αφορά οποιαδήποτε πόλη και τα διάφορα «λάθη» του σύγχρονου πολιτισμού: λανθασμένη σύλληψη και ατυχήματα συστημάτων πληροφορικής, τρόμος και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, παραγωγή και συσσώρευση απορριμμάτων, όπως προϊόντων, εικόνων, πληροφοριών…
Ένα graffiti
Η συνθέτις Γεωργία Σπυροπούλου (ή Georgia Spiropoulos, όπως είναι διεθνώς γνωστή) έχει μετοικήσει εδώ και πολλά χρόνια στη Γαλλία όπου δημιουργεί αλλά και διεξάγει έρευνες πάνω στη μουσική και συνολικά τον ήχο στο IRCAM του Παρισιού. Τα έργα της είναι στην πλειονότητά τους κάθε άλλο παρά αποκλειστικά ηλεκτροακουστικά, με το θεατρικό στοιχείο να είναι εξίσου – ή και περισσότερο μερικές φορές – έντονο με το μουσικό και διερευνούν τη σχέση της μουσικής πράξης με την ανθρωπογεωγραφία, το κοινωνικό γίγνεσθαι και το πώς λειτουργεί κάθε μεμονωμένη προσωπικότητα εντός του. Ένα ακόμα από αυτά είναι το «Eror (The Pianist)», εμπνευσμένο, όπως φανερώνει και από ο τίτλος του, από ένα graffiti σε αθηναϊκό τοίχο που το αποτελεί η λέξη «Λάθως», για βίντεο, υπολογιστή και έναν πιανίστα/performer. Το λάθως, ένα γκράφιτι της street art, το βλέπουμε συχνά στους τοίχους της Αθήνας. Ως ελληνική λέξη με λίγα γράμματα και μυστηριώδη ανορθογραφία, προκαλεί το ενδιαφέρον και το μελάνι του ενεργοποιεί τη μνήμη. Ως σύνθημα κυμαίνεται στο ίδια πλαίσιο με αυτά της διαφήμισης, των σύντομων και εντυπωσιακών, κατανοητών «σλόγκαν».
Οι χειρονομίες του πιανίστα, οι αναφορές σε άλλες μουσικές και οι καταγραφές ήχων της πόλης είναι επεξεργασμένες μέσα από ένα σύνθετο σύστημα μουσικής τεχνολογίας. Μια ηχο-γεωγραφία του λάθους μιας άδειας από κατοίκους πόλης.
Ομαδική δουλειά
Η ιδέα της παράστασης βρίσκεται στο σταυροδρόμι μεταξύ τέχνης και τεχνολογίας, συμπεριλαμβάνοντας μουσική, αυτοσχεδιασμό, περφόρμανς, οπτικές τέχνες -όπως video animation, φωτισμούς και σκηνογραφία-, μουσική τεχνολογία και τεχνολογίες ήχου. Η δουλειά της Γεωργίας Σπυροπούλου πάνω στο Eror βασίζεται πάνω σε μια ολιστική και ταυτόχρονη προσέγγιση όλων των στοιχείων του έργου, από τη σύλληψή του έως και κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του. Πρόκειται για μια ομαδική δουλειά, στην οποία κάθε καλλιτέχνης, κάθε ειδικός, φέρνει τη γνώμη του και την ταυτότητά του.
Η απουσία βλέμματος
Το έργο γεννήθηκε μέσα από την εμπειρία και την παρατήρηση των πόλεων -της Αθήνας, του Παρισιού, της Νέας Υόρκης. Η απουσία του βλέμματος στους Αθηναίους και η μηχανική κίνηση της πόλης εν μέσω κρίσης αποτελούν σημαντικό στοιχείο της παράστασης. Ακόμα η απουσία του εδάφους και της γης την επαύριο των τρομοκρατικών επιθέσεων στο θέατρο Bataclan, στο Παρίσι, 13ης Νοεμβρίου 2015, και η (συλλογική;) επιθυμία να συναντήσουμε ξανά περπατώντας την πόλη. Η ανακάλυψη του Jean-Michel Basquiat της μετα-πρωτοπορίας με τις αινιγματικές φράσεις, επιγραφές στους τοίχους, γκράφιτι στο πολυπρόσωπο Queens της Νέας Υόρκης, γκράφιτι στην Αθήνα, συνάντηση με τον muralist και εικαστικό Woozy – Βαγγέλη Χούρσογλου με τα θαυμάσια σχέδια.
Ο πιανίστας
Ο Alvise Sinivia (Αλβίζ Σινιβιά) είναι απλώς μια αποκάλυψη. Για μας τουλάχιστον. Γάλλος πιανίστας, αυτοσχεδιαστής, συνθέτης και περφόρμερ, ο Σινιβιά συνεργάζεται με ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνών (χορευτές, χορογράφους, καλλιτέχνες του τσίρκου, video artists, ζωγράφους, εικαστικούς). Πνεύμα ανήσυχο, σε συνεχή αναζήτηση, ανανεώνει σταθερά τη σχέση του με το πιάνο, εξερευνώντας εδώ και αρκετά χρόνια τις παραδοξότητες του οργάνου, τα όρια του ήχου και της φυσιολογίας του.
Στην παράσταση «Eror» ο Alvise Sinivia μεγαλουργεί σαν τον «ψαλιδοχέρι». Χρησιμοποιεί διευρυμένες τεχνικές παιξίματος και μοντέλα δράσης γύρω από το πιάνο. Είναι εξαντλητική η έρευνα γύρω από τις ηχητικές δυνατότητες του πιάνου που έχει γίνει από τον ίδιο και τη συνθέτιδα. Παίξιμο στο εσωτερικό σου, στις χορδές, στο μέταλλο και το ξύλο. Χρήση διαφόρων αντικειμένων και ενός νέου «γαντιού» που δημιουργήθηκε ειδικά για την παράσταση από το IRCAM, ένα πρωτότυπο που ονομάστηκε «Γάντι Eror».
Μουσική αφήγηση
Στο «Eror», ο θεατής καλείται να αφεθεί στο μουσικό τοπίο και να δημιουργήσει τη δική του αφήγηση, αφήνοντας ελεύθερη τη φαντασία του. Η αστάθεια βρίσκεται μέσα στην ίδια τη διεργασία της δημιουργίας του έργου, το οποίο εξελίσσεται συνεχώς, όπως και μια μουσική προφορικής παράδοσης. Στοιχεία του έργου είναι ο αυτοσχεδιασμός, όσον αφορά το μουσικό υλικό, τις δυναμικές, τα ηχοχρώματα, τις περιοχές του πιάνου, τις ταχύτητες και το ρυθμό. Όσον αφορά τη δομή, το έργο αποτελείται από 16 τμήματα, 6 επεισόδια για πιάνο, 8 ηλεκτροακουστικά ιντερλούδια και σκηνικές δράσεις συνδεδεμένες με τους ήχους. Στα ηλεκτροακουστικά ιντερλούδια περιλαμβάνονται σινιάλα -κόρνες, σειρήνες, συναγερμοί-, παραμορφωμένοι αστικοί ήχοι, συνθετικές φωνές και φωνές υπολογιστή, φωνητικά περιβάλλοντα ηχογραφημένα από τη συνθέτιδα. Στην επεξεργασία του ήχου υπάρχει η εισαγωγή αλγοριθμικού λάθους. Λάθη που ανακαλύπτονται ή που δημιουργούνται σκόπιμα στο προκαθορισμένο μέρος των ηλεκτρονικών και σε αυτό που δημιουργείται σε πραγματικό χρόνο.
Η παράσταση «Eror» είναι μια πραγματικά τολμηρή και ριζοσπαστική δουλειά. Μια παράσταση με δημιουργική λάμψη και συγκινησιακή δύναμη, που ενσαρκώνει ό,τι πιο ουσιαστικό έχει να επιδείξει το σύγχρονο μουσικό θέατρο πέρα από το ταλέντο: επιστημονική έρευνα, καλλιτεχνική ευαισθησία και τεχνολογική καινοτομία.
Συγχαρητήρια στην πρωτοπόρα Γεωργία Σπυροπούλου, στον πολυσχιδή Alvise Sinivia και σε όλους τους μοναδικούς συντελεστές.
Το έργο είναι ανάθεση και παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, σε συμπαραγωγή με το IRCAM – CENTRE POMPIDOU της Γαλλίας.
- Η Γεωργία Σπυροπούλου είναι μουσικός και συνθέτις, γεννημένη στην Αθήνα το 1965. Το έργο της περιλαμβάνει συνθέσεις για μουσικά και φωνητικά σύνολα, ηλεκτροακουστική και μεικτή μουσική, μουσικό θέατρο και οπτικο-ηχητικές εγκαταστάσεις. Σπούδασε σύνθεση και ηλεκτροακουστική μουσική στο Παρίσι με τον Philippe Leroux, ανάλυση φόρμας με τον Michaël Lévinas, σύνθεση και μουσική τεχνολογία στο IRCAM, ενώ φοίτησε επίσης στη Σχολή Ανωτάτων Σπουδών στις Κοινωνικές Επιστήμες (EHESS). Το 2017-18 δίδαξε σύνθεση στο Πανεπιστήμιο McGill του Μόντρεαλ, στην Έδρα Διακεκριμένου Επισκέπτη Καθηγητή, και είχε τη διεύθυνση του Στούντιο Ψηφιακής Σύνθεσης.
Έχει λάβει αναθέσεις από πολλούς φορείς (Γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Πολιτισμού του γερμανικού κρατιδίου Βάδης-Βυρτεμβέργης, IRCAM-Κέντρο Πομπιντού, Γαλλική Ραδιοφωνία, Haus der Kulturen der Welt του Βερολίνου, Μασσαλία – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2013, Sacem, Muse En Circuit, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση) και τα έργα της έχουν παρουσιαστεί από πολλά μουσικά σύνολα, χορωδίες και σολίστ (Ensemble Intercontemporain, L’Itinéraire, 2E2M, Ars Nova, Sillages, San Fransisco Contemporary Music Players, Nikel, dissonArt, Accentus, Cris de Paris κ.ά.).
Της έχει απονεμηθεί ο τίτλος του Ιππότη Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας.
- Ο Alvise Sinivia (πιάνο) σπούδασε στο Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse de Paris κοντά στον Alain Planès και τον Emmanuel Strosser. Αφοσιωμένος στη σύγχρονη δημιουργία, συνεργάζεται συχνά με συνθέτες και συμμετέχει στην Orchestre de Nouvelles Créations, Expérimentations et Improvisations Musicales. Ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής της κολεκτίβας WARNING, αναλαμβάνει επίσης πρωτοβουλίες για διάφορα πρότζεκτ με μουσικούς της γενιάς του (Olivier Stankiewicz, Giani Caserotto, Vincent Le Quang). Την περίοδο 2016-17, ήταν υπότροφος στη Villa Medici (όπου στεγάζεται η Γαλλική Ακαδημία στη Ρώμη) στον τομέα της περφόρμανς, όπου εμβάθυνε την έρευνά του στη σχέση ανάμεσα στην κίνηση και τον ήχο.
https://www.facebook.com/Stegi.Onassis.Cultural.Centre/videos/402075287037495/?v=402075287037495
Συντελεστές
Σύλληψη, Μουσική Σύνθεση, Σκηνοθεσία: Γεωργία Σπυροπούλου
Video Animation: bestbefore – Ανδρέας Καραουλάνης
Σχεδιασμός Μουσικής Υπολογιστών: IRCAM – Benjamin Lévy
Εικαστικά Σχέδια: Woozy – Βαγγέλης Χούρσογλου
Σχεδιασμός Φωτισμών: Arnaud Jung
Πιάνο/Σολίστ: Alvise Sinivia
Βοηθός σκηνοθέτη, σκηνογραφία, κοστούμια: Sylvie Martin-Hyszka
Μηχανικός ήχου IRCAM: Sylvain Cadars
Βίντεο “Images d’une oeuvre”: IRCAM – Sabine Massenet
Υπεύθυνη παραγωγής: Ρένα Ανδρεαδάκη
Υπεύθυνη παραγωγής για το IRCAM: Aurella Ongena
Ανάθεση και Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συμπαραγωγή: IRCAM – Centre Pompidou
Η Γεωργία Σπυροπούλου έχει ωφεληθεί από την υποστήριξη του Abbaye Royal de Fontevraud
***
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ημερομηνία:Πέμπτη 22 & Παρασκευή 23 Φεβρουαρίου 2019
Ώρα έναρξης: 20.30
Καλλιτέχνης: Georgia Spiropoulos
Χώρος: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση | Λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 107, Αθήνα
Σημεία Προπώλησης: Σημεία πώλησης εκτός Στέγης | Στα καταστήματα Public | Στο κατάστημα IANOS της οδού Σταδίου (η αγορά εισιτηρίων πραγματοποιείται μόνο με μετρητά)
Τιμή εισιτηρίου: Κανονικό: 7, 12 € // Μειωμένο, Φίλος, Παρέα 5-9 άτομα: 10 € // Παρέα 10+ άτομα: 9 € // Κάτοικος Γειτονιάς: 7 € // ΑμεΑ, Ανεργίας: 5 € | Συνοδός ΑμεA: 7, 10 €
