24.7 C
Athens
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Ακτίνα Σταθάκη: Η αλληλεγγύη και η αφύπνιση που προέκυψε από την πανδημία να μην ξεχαστούν

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

Η θεατρολόγος και ερευνήτρια Ακτίνα Σταθάκη είναι ο ιθύνων νους και ιδρύτρια του Between the Seas: Mediterranean Performing Arts, που εδρεύει σε έναν υπέροχο art deco χώρο στην Κυψέλη, πολύ κοντά στη γεμάτη ζωή και τέχνη πλατεία Αγίου Γεωργίου.

Η Ακτίνα Σταθάκη και ο Jerome Simeon σκέφτηκαν τη δημιουργία του «1927» και προχώρησαν στη δημιουργία του πριν από λίγους μήνες. Πρόκειται για ένα νέο νέο ζωντανό κύτταρο έρευνας και σημείο συνάντησης πολιτισμού και καλούν καλλιτέχνες και κοινό να μοιραστούν το όραμά τους μέσα από ένα πλούσιο και εξωστρεφές πρόγραμμα δράσεων.

Στόχος του «1927» είναι να αποτελέσει έναν ανεξάρτητο χώρο διεθνών ανταλλαγών, συνεργασιών και εργαστηριακής δουλειάς, με έμφαση στη διαδικασία και όχι στο αποτέλεσμα και στη σύζευξη θεωρίας και καλλιτεχνικής πράξης. Ένας φιλόξενος χώρος για τις δράσεις του BTS αλλά και ανοιχτός σε εκδηλώσεις, εκθέσεις, αναγνώσεις, workshops, Site-specific art και γενικότερα μικρής κλίμακας παρουσιάσεις. Ένας χώρος διεθνών αλληλεπιδράσεων, που θα ενθαρρύνει ταυτόχρονα τις συνέργειες με τους καλλιτέχνες και το κοινό της Αθήνας.

Η Ακτίνα Σταθάκη, μια καλλιτέχνιδα με πολλές δημιουργικές περιπλανήσεις, εμπειρίες και αποτυπώσεις στο πεδίο της τέχνης, που για χρόνια διέμενε στη Νέα Υόρκη τρέχοντας το φεστιβάλ Between the Seas, τη μοναδική πλατφόρμα για την προώθηση καλλιτεχνών της Μεσογείου στην Αμερική, όταν επιβλήθηκε η καραντίνα βρισκόταν σε προετοιμασία για τα εγκαίνια του “1927 art space”.

“Προετοιμάζαμε την πρώτη μας έκθεση φωτογραφίας και βίντεο γύρω από τη θεματική των συνόρων και της διάσχισής τους και περιμέναμε έναν πολύ σημαντικό καλλιτέχνη και περφόρμερ, τον Arkadi Zaides, τον οποίον θα φιλοξενούσαμε για έρευνα στην Ελλάδα. Όπως όλοι, αναγκαστήκαμε να ακυρώσουμε τον προγραμματισμό μας αλλά ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να επαναπρογραμματίσουμε τους καλλιτέχνες για το φθινόπωρο”, εξηγεί στο catisart.gr.

Όπως μας διευκρινίζει, κατά τη διάρκεια της καραντίνας με πρωτοβουλία του Between the Seas πραγματοποιήθηκαν ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις για το θέατρο, την πανδημία και τον ρόλο των καλλιτεχνών, αλλά και τη σύγχρονη πολιτική κατάσταση με τους Alejandro Clavier, υπεύθυνο προγραμματισμού του Sala de Parto στο Περού, την Μarina Barham, cultural manager από την Παλαιστίνη, τον Erwin Maas, σκηνοθέτη και υπεύθυνο προγραμματισμού στη Νέα Υόρκη, και τους Sinai Peter (Σκηνοθέτης) και Motti Lerner (Συγγραφέας) από το Ισραήλ.

Πιστεύει ότι ο σύγχρονος πολιτισμός απειλείται παγκοσμίως εδώ και πολλά χρόνια. Όσον αφορά το σήμερα, θεωρεί ότι “απειλείται από την οικονομική κρίση που φέρνει η πανδημία, αλλά έχει και τη μεγάλη ευκαιρία να παίξει πρωταρχικό ρόλο στον επαναπροσδιορισμό μας ως κοινωνία”.

“Είναι βέβαιο ότι για πολύ καιρό το θέατρο δεν θα μπορεί να στηρίζεται σε έσοδα από εισιτήρια (αν υποθέσουμε ότι ποτέ μπορούσε) άρα θα πρέπει να βρεθούν συμπληρωματικοί τρόποι στήριξής του”, δηλώνει. “Θα πρέπει να σκεφτούμε εξαρχής, για ποιους κάνουμε θέατρο, με ποιους θέλουμε να μοιραστούμε τις ιστορίες μας και σε ποιους χώρους”, τονίζει.

Καταλήγει δε με μια σημαντική ευχή: “Εύχομαι να διδαχθούμε κάτι από αυτή την πανδημία – πρωτίστως ότι η ανάπτυξη έτσι όπως την εννοούσε και την εφάρμοσε μέχρι τώρα ο δυτικός κόσμος, μας οδηγεί στην καταστροφή. Εύχομαι επίσης τα κινήματα αλληλεγγύης και η αφύπνιση που προέκυψε ως αποτέλεσμα της πανδημίας να μην ξεχαστούν σε λίγο καιρό αλλά να αποτελέσουν την απαρχή κάποιων συλλογικών διεκδικήσεων και ενεργειών για τον κόσμο μας”.

***

Εν μέσω ποιας δραστηριότητας σε βρήκε η καραντίνα;

*Όταν επιβλήθηκε η καραντίνα ήμασταν σε προετοιμασία των εγκαινίων του χώρου που διευθύνω, το 1927 art space. Προετοιμάζαμε την πρώτη μας έκθεση φωτογραφίας και βίντεο γύρω από τη θεματική των συνόρων και της διάσχισής τους και περιμέναμε έναν πολύ σημαντικό καλλιτέχνη και περφόρμερ, τον Arkadi Zaides, τον οποίον θα φιλοξενούσαμε για έρευνα στην Ελλάδα. Όπως όλοι, αναγκαστήκαμε να ακυρώσουμε τον προγραμματισμό μας αλλά ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να επαναπρογραμματίσουμε τους καλλιτέχνες για το φθινόπωρο.

Μίλησέ μας για τις διαδικτυακές συναντήσεις που πραγματοποιείς;

*Πραγματοποιήσαμε μία σειρά τεσσάρων διαδικτυακών συναντήσεων στη διάρκεια του Απριλίου, με καλλιτέχνες και υπεύθυνους προγραμματισμού από διαφορετικές χώρες του κόσμου. Η ιδέα προέκυψε πολύ απλά και αυθόρμητα, από την ανάγκη να μείνουμε σε επαφή μεταξύ μας και με τον έξω κόσμο, να συνομιλήσουμε με φίλους μας από το εξωτερικό και να συνεχίσουμε την ανταλλαγή ιδεών και εμπειριών. Έτσι γίνανε κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις για το θέατρο, την πανδημία και τον ρόλο των καλλιτεχνών, αλλά και τη σύγχρονη πολιτική κατάσταση με τους Alejandro Clavier, υπεύθυνο προγραμματισμού του Sala de Parto στο Περού, την Μarina Barham, cultural manager από την Παλαιστίνη, τον Erwin Maas, σκηνοθέτη και υπεύθυνο προγραμματισμού στη Νέα Υόρκη, και τους Sinai Peter (Σκηνοθέτης) και Motti Lerner (Συγγραφέας) από το Ισραήλ.

Τι θα ήθελες να κάνεις τώρα με την άρση των περιοριστικών μέτρων;

*Νομίζω ότι αυτό που θα ήθελα να κάνω είναι να καλέσω τους φίλους μου στο σπίτι να φάμε όλοι μαζί, να γελάσουμε και να χορέψουμε!

Σήμερα, με την κρίση του Covid-19, απειλείται παγκοσμίως ο σύγχρονος πολιτισμός;

*Πιστεύω ότι ο σύγχρονος πολιτισμός απειλείται παγκοσμίως εδώ και πολλά χρόνια από την πλειονότητα των ΜΜΕ και της αισθητικής που θέλουν να επιβάλουν, από την απαξίωση της δημόσιας παιδείας, από την άνοδο της ρατσιστικής και φασιστικής ρητορικής, από την καταστροφή του περιβάλλοντος, από τη δημοσιονομική λιτότητα, από την ιδιωτικοποίηση των δημοσίων αγαθών και του δημόσιου χώρου. Αυτό που ίσως η κρίση του Covid-19 ανέδειξε είναι η πλήρης αποτυχία του μοντέλου που προκρίνει το ιδιωτικό από το δημόσιο συμφέρον, το πόσο αλληλένδετοι είναι όλοι αυτοί οι τομείς της ζωής μας και πόσο αλληλοεξαρτώμενοι είμαστε όλοι μεταξύ μας. Ναι, απειλείται ο πολιτισμός από την οικονομική κρίση που φέρνει η πανδημία, αλλά έχει και τη μεγάλη ευκαιρία να παίξει πρωταρχικό ρόλο στον επαναπροσδιορισμό μας ως κοινωνία.

Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν για τη διασφάλιση των εισοδημάτων των εργαζομένων στον τομέα του πολιτισμού;

*Θεωρώ ότι οι εργαζόμενοι και τα σωματεία σε όλους τους κλάδους του πολιτισμού έχουν κινητοποιηθεί πολύ δυναμικά προκειμένου να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Σε διάφορες συνομιλίες και συναντήσεις που έχω παρευρεθεί έχω ακούσει πολύ ουσιαστικές προτάσεις, για παράδειγμα τη διασφάλιση ταμείου ανεργίας για 6 μήνες προς τους καλλιτέχνες, ή τη συνεργασία με τους Δήμους ώστε καλλιτέχνες που θα συμμετείχαν σε δημοτικές δράσεις να μη χάσουν το εισόδημά τους. Επίσης και στο εξωτερικό έχουν γίνει πολλές ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες, εκτός από την πληθώρα των χρηματοδοτικών προγραμμάτων που έχουν ανακοινωθεί. Για παράδειγμα στη Νέα Υόρκη, τα θέατρα ζήτησαν από όσους έχουν προαγοράσει εισιτήρια να μη ζητήσουν να τους επιστραφούν τα χρήματα προκειμένου αυτά να αποδοθούν στους καλλιτέχνες, και οι περισσότεροι όντως το έκαναν. Εμείς ξεκινήσαμε μία πρωτοβουλία που έλαβε πάνω από 2.000 υπογραφές ώστε το κονδύλι Coronavirus Response Investment Initiative το οποίο ψήφισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από το οποίο περίπου 340 εκατομμύρια αναλογούν στην Ελλάδα, να διατεθεί και για τον πολιτισμό. Η επιστολή μας έχει σταλεί στα αρμόδια υπουργεία (Ανάπτυξης, Εργασίας και Πολιτισμού) και περιμένουμε την απάντησή τους. Είναι προφανές ότι και καλές ιδέες υπάρχουν και χρηματοδοτικά εργαλεία υπάρχουν άρα μένει η πολιτική βούληση για να υλοποιηθούν.

Kι ενώ η επιστροφή στην κανονικότητα θα γίνει δειλά, με μάσκες, γάντια και κρατώντας τις φυσικές αποστάσεις, το θέατρο μπορεί να εφεύρει νέες φόρμες λειτουργίας του;

*Προσωπικά χρειάζομαι χρόνο προκειμένου να επεξεργαστώ αυτά που συμβαίνουν και πώς θα επηρεάσουν την κοινωνική μας ζωή και τη δουλειά μας. Είναι βέβαιο ότι για πολύ καιρό το θέατρο δεν θα μπορεί να στηρίζεται σε έσοδα από εισιτήρια (αν υποθέσουμε ότι ποτέ μπορούσε) άρα θα πρέπει να βρεθούν συμπληρωματικοί τρόποι στήριξής του. Θα πρέπει να σκεφτούμε εξαρχής, για ποιους κάνουμε θέατρο, με ποιους θέλουμε να μοιραστούμε τις ιστορίες μας και σε ποιους χώρους; Θα ήθελα να μοιραστώ κάποια από τα συμπεράσματα που βγήκαν από τις διαδικτυακές μας συναντήσεις που ανέφερα νωρίτερα: Καταρχήν ότι εμείς οι καλλιτέχνες μπορούμε να αποτελέσουμε τους διαμεσολαβητές μεταξύ των ανθρώπων και του δημόσιου χώρου. Δεύτερον ότι θα πρέπει να σκεφτούμε το μέλλον ενίοτε και με όρους του παρελθόντος, όταν για παράδειγμα υπήρχαν μορφές διαμοιράσματος των ιστοριών μέσω ραδιοφώνου ή σε μικρούς χώρους για μικρό κοινό – μπορούμε να ανατρέξουμε σε αυτά τα παραδείγματα για να πάρουμε ιδέες. Και τρίτον ότι θα πρέπει να αναλογιστούμε στη μετέπειτα δουλειά μας για θέματα δημοκρατίας, ισότητας, δικαιωμάτων, που σε πάμπολλες περιπτώσεις με αφορμή την πανδημία καταπατήθηκαν ή τέθηκαν, και τελούν ακόμα, σε κίνδυνο.

Ποιους δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτές τις δύσκολες ώρες;

*Δεν πρέπει να ξεχνάμε όλους όσοι είναι σε χειρότερες συνθήκες από εμάς, τους μεγάλους σε ηλικία, τους ανθρώπους με ψυχικά νοσήματα, τους πρόσφυγες που κινδυνεύουν, τις γυναίκες που κακοποιούνται, τους μετανάστες που είναι κλεισμένοι σε υπόγεια και υφίστανται περιορισμούς και ελέγχους σε πολλαπλάσιο βαθμό από ό,τι εμείς. Κανέναν δεν πρέπει να ξεχνάμε, και δεν πρέπει να τους ξεχάσουμε ούτε μετά.

Τι μήνυμα θα ήθελες να στείλεις στους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό που παλεύουν με τον ιό;

*Τυγχάνει να έχω πολλούς γιατρούς στο οικογενειακό και φιλικό μου περιβάλλον και ξέρω ότι στα δημόσια νοσοκομεία δουλεύουν υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες όχι μόνο τώρα αλλά και πριν από την πανδημία. Η δημόσια υγεία έχει εγκαταλειφθεί και είναι χρέος όλων μας να μην επιτρέψουμε να συνεχιστεί αυτή η εγκατάλειψη, να απαιτήσουμε μία εύρωστη δημόσια υγεία και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, αμοιβές και υποδομές για τους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό. Θεωρώ ότι κι εμείς οι καλλιτέχνες πρέπει οργανωμένα να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας τόσο προς τον ιατρικό κλάδο όσο και προς άλλα πεδία της κοινωνικής και πολιτικής μας ζωής που απειλούνται.

Τι εύχεσαι;

*Εύχομαι να διδαχθούμε κάτι από αυτή την πανδημία – πρωτίστως ότι η ανάπτυξη έτσι όπως την εννοούσε και την εφάρμοσε μέχρι τώρα ο δυτικός κόσμος, μας οδηγεί στην καταστροφή. Εύχομαι επίσης τα κινήματα αλληλεγγύης και η αφύπνιση που προέκυψε ως αποτέλεσμα της πανδημίας να μην ξεχαστούν σε λίγο καιρό αλλά να αποτελέσουν την απαρχή κάποιων συλλογικών διεκδικήσεων και ενεργειών για τον κόσμο μας. Και βέβαια εύχομαι σύντομα να μπορέσουμε να ξαναβρισκόμαστε όλοι από κοντά!

  • Διαβάστε επίσης:

“1927” Art Space – Ένας νέος χώρος τέχνης μάς καλωσορίζει στην πόλη

Η Ακτίνα Σταθάκη είναι θεατρολόγος και cultural manager. Είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και του Πανεπιστημίου του Τορόντο όπου έλαβε το διδακτορικό της με θέμα τις διασκευές του αρχαίου δράματος στη Νότιο Αφρική. Από το 2010 είναι ιδρύτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια του οργανισμού Between the Seas (www.betweentheseas.org) με έδρα τη Νέα Υόρκη, με σκοπό την προώθηση της σύγχρονης Μεσογειακής καλλιτεχνικής δημιουργίας διεθνώς. Έχει επίσης συνεργαστεί ως curator και manager σε διεθνείς οργανισμούς όπως International Theatre Institute (Shanghai), Minsheng Art Museum (Shanghai), Shanghai Dramatic Arts Center, University of Stellenbosch (South Africa), Women’s Project Theatre (New York), Joyce Theatre (New York) κ.α. Επιστημονικά της άρθρα έχουν παρουσιαστεί σε συνέδρια σε Αμερική και Ευρώπη.

  • Φωτογραφία: Sensi Mila

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -