Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Το Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου, ένας ξεχωριστός καλλιτεχνικός θεσμός ο οποίος μας φέρνει πιο κοντά στην ιδιαίτερη τέχνη της θρησκευτικής μουσικής, κλείνει φέτος αισίως τα 20 χρόνια του.
Το 2022 είναι μια χρονιά – ορόσημο για την εξέλιξή του με επιρροές από τα 100 χρόνια Μικρασιατικού ξεριζωμού αλλά και από τις απώλειες των μεγάλων καλλιτεχνών μας Μίκη Θεοδωράκη και Βαγγέλη Παπαθανασίου, που δίνουν το έναυσμα για να θυμηθεί το κοινό το «φως» των δημιουργημάτων τους.
Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στον υπαίθριο Χώρο του Ιερού Σπηλαίου της Αποκάλυψης από την 1η έως τις 5 Σεπτεμβρίου 2022. Το Φεστιβάλ διοργανώνεται από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Πάτμου, σε συνδιοργάνωση με τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Φέτος, το ζητούμενο είναι το «Φως» και η Πάτμος αποτελεί το πιο αντιπροσωπευτικό νησί φωτός, πολιτισμού και ήχων. Είναι το νησί όπου το γαλάζιο και ο αέρας του Αιγαίου συνομιλούν με το ιερό τοπίο. Η μουσική ως «φως, ήχων και λέξεων», όπως είναι ο φετινός τίτλος του Φεστιβάλ, θα ενώσει και θα ταξιδέψει τους ακροατές σε μυσταγωγικά μονοπάτια και μελωδικά ηχοδρόμια.
Κατά τη διάρκεια μάλιστα των τελευταίων είκοσι ετών έχουν εμφανιστεί στην Πάτμο σπουδαία ορχηστρικά και χορωδιακά σύνολα από όλο τον κόσμο, στο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής, το οποίο είναι ένας εθνικός πολιτισμικός πυλώνας της χώρας μας αλλά ταυτόχρονα και όλης της Νότιας Ευρώπης.
Πρόκειται για μια μοναδική γιορτή με εκδηλώσεις υψηλού μουσικού και πνευματικού περιεχομένου και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλοκαιρινούς μουσικούς προορισμούς στην Ελλάδα.
Ο επιβλητικός χώρος του Ιερού Σπηλαίου της Αποκάλυψης στεγάζει τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ. Σε αυτό το Σπήλαιο, ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος έγραψε την Αποκάλυψη.
Το Σπήλαιο έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO και αποτελεί τόπο άρρηκτα συνδεδεμένο με τον χαρακτήρα και την ταυτότητα της διοργάνωσης.
Στο catisart.gr μιλά η διακεκριμένη μουσικός και εκ των καλλιτεχνικών διευθυντών του Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου, κυρία Τάνια Σικελιανού.
***
Κυρία Σικελιανού, είναι απαραίτητο και πόσο στη σημερινή εποχή το «φως» από το Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου;
*Το Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου, το οποίο έχει καθιερωθεί πλέον ως θεσμός, συμβάλλει στην αναβάθμιση της θρησκευτικής τέχνης και χριστιανικής σκέψης και έμπνευσης. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, το «φως» από το Φεστιβάλ είναι απαραίτητο για την πνευματικότητα και την ψυχική ανάταση που χαρίζει ενίοτε η τέχνη της μουσικής. Ειδικά σήμερα που φθίνουν οι αξίες του πολιτισμού, αυτό το «φως» θα συμβάλει στη βελτίωση του χριστιανικού γίγνεσθαι και στην ψυχική ηρεμία και σκέψη.
Η μνήμη του Μικρασιατικού ξεριζωμού τι μπορεί να προσφέρει στον σημερινό άνθρωπο και θεατή του Φεστιβάλ;
*Οι μνήμες είναι η συνέχεια της παράδοσης, του πολιτισμού και της ιστορίας κάθε τόπου. Επομένως, τα ξεχωριστά και ιδιαίτερα μουσικά ακούσματα, της μικρασιατικής παράδοσης και κουλτούρας με τη θρησκευτική χροιά που έλκουν την ιδιαιτερότητά τους από τη βυζαντινή μουσική, θα καθηλώσουν τον θεατή, θα τον μεταφέρουν στις ιστορικές στιγμές της μικρασιατικής καταστροφής και θα τον συγκινήσουν. Μέσα από αυτή τη μουσική ο σημερινός άνθρωπος θα ανατρέξει με τη μνήμη του στα θλιβερά γεγονότα του μικρασιατικού ξεριζωμού.
Στην εποχή της ιντερνετικής εκτυφλωτικής σάρωσης μπορεί να βρεθεί χώρος για το «φως» του Μίκη Θεοδωράκη και του Βαγγέλη Παπαθανασίου;
*Τόσο ο Μίκης Θεοδωράκης όσο και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου υπήρξαν δύο παγκόσμιοι Έλληνες δημιουργοί με μακρά μουσική διαδρομή που άφησαν μία πολύτιμη και βαριά πολιτιστική κληρονομιά, με το εμπνευσμένο και πρωτοποριακό τους έργο. Ο Μίκης Θεοδωράκης συνέδεσε τη σπουδαία μουσική του δημιουργία με μεγάλους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες. Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, για τον οποίο «η μουσική είναι το ίδιο το Σύμπαν», έφτασε μέχρι τα αστέρια. Σίγουρα στη σημερινή εποχή της ταχύτητας δεν έχουν την ίδια απήχηση στη νέα γενιά, όμως μπορεί να βρεθεί χώρος για τι δικό τους «φως», ανάλογα με τις συνθήκες και τις περιστάσεις, μέσα από την εκπαίδευση και την καλλιέργεια μουσικής παιδείας. Επίσης, το γεγονός ότι μουσικές και των δύο ντύνουν διαφημιστικές καμπάνιες, τις κάνει πλατύτερα γνωστές και αναγνωρίσιμες.
Η μουσική ως «φως, ήχων και λέξεων» έχει τη δύναμη να φέρει ποιότητα στη ζωή μας;
*Η μουσική είναι αναγκαία στη ζωή του ανθρώπου. Σαφώς και η μουσική ως «φως, ήχων και λέξεων» ανοίγει την πνευματικότητα και την ψυχική γαλήνη στην ήδη δύσκολη σύγχρονη εποχή που ζούμε και βοηθάει στον ορθολογισμό και κατ’ επέκταση στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Ο μαέστρος διδάσκει ερμηνεία. Το Φεστιβάλ τι διδάσκει;
*Ένα φεστιβάλ μπορεί να διδάσκει πολιτισμό, οπτική και ακουστική ποιότητα. Ηρεμία, χαλάρωση, συγκέντρωση στο κοινό του και καθαρότητα σκέψης.
Ο ρόλος του μαέστρου – εμψυχωτή πόσο απαραίτητος είναι στην εποχή μας;
*Ο ρόλος του χρειάζεται για την ποιότητα όχι μόνο την καλλιτεχνική αλλά και για την ψυχική ηρεμία, σωστή διδασκαλία, συγκέντρωση, ευθύνη, αρμονία, για να υπάρξει ένα όμορφο, πραγματικό αποτέλεσμα.
Το μουσικό όργανο «Φεστιβάλ Πάτμου» έχει κάποιες ιδιαιτερότητες;
*Την πιο σημαντική: «φως, ήχων και λέξεων». Όποιος μας επισκεφθεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ θα καταλάβει.
Ένας ταπεινός υπαίθριος χώρος όπως αυτός του Σπηλαίου της Αποκάλυψης πώς μπορεί να συναγωνιστεί αντίστοιχους χώρους χολιγουντιανών προδιαγραφών;
*Το είπατε, είναι ταπεινός… Αυτό τα λέει όλα… Προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν μπορεί να υπάρχει συναγωνισμός με άλλους χώρους. Έχει τόσο «φως» που δεν χωράει συναγωνισμό…
Πόσο επικίνδυνα είναι τα φάλτσα και οι παραφωνίες που ακούμε στη σημερινή κοινωνία;
*Μια χαρά είναι τα φάλτσα και οι παραφωνίες… Δίχως αυτά δεν θα μπορούσαμε να διαχωρίσουμε την ποιότητα και τη σωστή δημιουργία μέσα στη τέχνη και όχι μόνο…
Ποιος είναι ο προσωπικός σας στόχος φέτος για το Φεστιβάλ της Πάτμου;
*Ο στόχος μας είναι να κάνουμε ακόμα πιο γνωστό το Φεστιβάλ, μέσα από μια σειρά ηχοχρωμάτων που θα παρουσιαστούν από αξιόλογους καλλιτέχνες. Και είναι ιδιαίτερα σημαντικός αφού γιορτάζει τα 20 χρόνια εφέτος, μάς δίνεται η ευκαιρία να βάλουμε ένα λιθαράκι ακόμα σε μια παράδοση χρόνων.
Σας ευχαριστούμε πολύ, κυρία Σικελιανού!
*Κι εγώ σας ευχαριστώ!
***
Διαβάστε περισσότερα:
Το 20ο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου γιορτάζει υπό το «Φως ήχων και λέξεων»
***
Τάνια Σικελιανού. Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου
