23.6 C
Athens
Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

“Πόλεμος και Ειρήνη”: Το μεγαλείο του Τολστόι στην υπερ-θεαματική παράσταση της Ιόλης Ανδρεάδη

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

«Eh bien, mon prince, η Τζένοβα κι η Λούκα έχουν γίνει πια κληρονομικά τιμάρια des apanages (προικώα), της οικογένειας Μπουονοπάρτε. Σας προειδοποιώ πως αν δεν μου πείτε πως θάχουμε πόλεμο, πως αν συνεχίσετε να ψευτομπαλώνετε όλες τις ατιμίες, όλες τις φρικαλεότητες αυτού του αντίχριστου (και πιστεύω ότι είναι αντίχριστος) δε θέλω να σας ξέρω, δεν είστε πια φίλος μου, δεν είστε πια ο πιστός θεράπων μου, όπως λέτε. Καλημέρα σας λοιπόν, καλημέρα.
Με αυτά τα λόγια υποδέχτηκε η πασίγνωστη Άννα Παύλοβνα Σέρερ, κυρία της τιμής και του στενού κύκλου της αυτοκράτειρας Μαρίας Φεοντόροβνας, τον πρίγκιπα Βασίλη, πρόσωπο με μεγάλη θέση στη αυλή, που έφτασε πρώτος στη βραδινή της δεξίωση.» / Το πρώτο απόσπασμα από το Πόλεμος και Ειρήνη.

 

 

Το “Πόλεμος και Ειρήνη”, το μυθιστόρημα του Ρώσου συγγραφέα Λέοντα Τολστόι, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1869 είναι ένα έργο επικής διάστασης. Θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που σκιαγραφεί με πολλές λεπτομέρειες τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εξαιτίας της γαλλικής εισβολής στη Ρωσία περιγράφοντας συνάμα και το αντίκτυπο της εποχής του Ναπολέοντα στην τσαρική κοινωνία, όπως φαίνεται μέσα από το περιβάλλον των πέντε ρωσικών αριστοκρατικών οικογενειών.
Από τα καλύτερα βιβλία που πολλοί από μας έχουμε διαβάσει στη ζωή μας. Στην αρχή δίνει στον αναγνώστη πολλές ιστορικές πληροφορίες και πλήθος από ονόματα αλλά όταν σιγά σιγά ξετυλίγεται το πέπλο της θαυμάσιας ιστορίας και γνωρίζεις τους χαρακτήρες έναν έναν, δεν θέλεις να το αφήσεις από τα χέρια σου. Τραγικές φιγούρες ο πρίγκιπας Αντρέι και ο Πιερ.

 

 

Η ρώσικη ψυχή

Κανένα ντοκουμέντο, ιστορικό ή καλλιτεχνικό, δε μας δίνει τόσο ζωντανά και τόσο ανάγλυφα τη ζωή, το χαρακτήρα και την ψυχολογία του Ρώσου και του ρωσικού λαού της προεπαναστατικής εποχής, όσο αυτό το έργο του Λ. Τολστόι. Η βαθιά και αναλυτική αυτή ανατομία της ατομικής και ομαδικής ψυχής κάνει το βιβλίο να ενδιαφέρει κάθε άνθρωπο οποιουδήποτε γεωγραφικού πλάτους και οποιασδήποτε εποχής. Έργο που υψώνεται επιβλητικό ορόσημο ζωής και αξεπέραστο πρότυπο τέχνης. Ένας απέραντος πίνακας της παγκόσμιας ψυχής, όπου αποτυπώνονται οι τιτανικές συγκρούσεις, τα πάθη, οι μικρότητες και το μεγαλείο του Ανθρώπου. Η μεγαλοφυέστερη μυθιστορηματική σύνθεση – καθρέφτης μιας από τις πιο γόνιμες σε κοινωνικές και θρησκευτικές ζυμώσεις εποχής της Ιστορίας και οδηγός της κάθε εποχής.

 

 

Μια τοιχογραφία

Στο μεγαλειώδες αυτό έργο εξιστορείται η εκστρατεία του Ναπολέοντα εναντίον της Ρωσίας, ο πατριωτισμός και η αντίσταση του ρωσικού λαού, παράλληλα με την αμεριμνησία, τη νωθρότητα, τη ραθυμία και την τρυφηλότητα που επικρατούσε την ίδια εποχή στα σαλόνια της αριστοκρατίας. Γράφτηκε σε μια εποχή προσωρινής γαλήνης για τον ανήσυχο στο πνεύμα συγγραφέα, όταν ακόμα “η ρήξη με την τάξη του γινόταν σε επίπεδο χαρωπής ανταρσίας, γεμάτης σφρίγος και υγεία”, σύμφωνα με τον Φώντα Κονδύλη στον πρόλογο μιας έκδοσης του βιβλίου και “πριν ξεσπάσει η οργή του με την Άννα Καρένινα και όταν δεν είχε ακόμα επιδοθεί συστηματικά στα πολιτικά και κοινωνικά του κηρύγματα εναντίον του απολυταρχικού καθεστώτος και της εκκλησίας της Ρωσίας”. Ωστόσο στην τεράστια και πολυπληθή αυτή “τοιχογραφία” της ρωσικής κοινωνίας όπου “οι σκηνές των μαχών στην ύπαιθρο χώρα συναγωνίζονται σε δριμύτητα τις σκηνές μαχών μέσα στ’ αριστοκρατικά σαλόνια” η αναζήτηση του Καλού είναι έντονη. Όπως και ο ηθικός πανικός, χαρακτηριστικό της εποχής, που βασανιζόταν από τα διλήμματα του “βοναπαρτικού” ατομικισμού και της χριστιανικής αυταπάρνησης.

Ο Τολστόι, φωτίζοντας λεπτομερώς τη μετάβαση των ανθρώπων από τη φρίκη του πολέμου στη θαλπωρή της ειρήνης και από το φως του έρωτα στο σκοτάδι και την αποδοχή του θανάτου, εξυμνεί συναρπαστικά τη γενναιότητα, την ομορφιά και το απαράμιλλο, υψηλό φρόνημα ενός ολόκληρου λαού.

 

 

Διασκευή για το θέατρο

Η πρωτότυπη διασκευή για το θέατρο, που έφεραν εις πέρας η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης αποτελεί μια σύγχρονη μεταφορά, σε τρεις πράξεις, του αριστουργήματος του Τολστόι στη σκηνή.

«Έχω μαζί μου δυο σπουδαίους πολεμιστές: τον χρόνο και την υπομονή».

Το έπος του Τολστόι «Πόλεμος και Ειρήνη» σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη παρουσιάζεται στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Εκατόν πενήντα χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση (1869), αλλά και 200 χρόνια από την καταληκτική ημερομηνία των γεγονότων που διαδραματίζονται στις σελίδες του (1820), ένας εκλεκτός θίασος πρωταγωνιστών ενσαρκώνει επί σκηνής το σημαντικότερο μυθιστόρημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Πρόκειται για μια άρτια παράσταση. Διαποτισμένη από το πνεύμα του ανθρωπισμού, πλήρης εικόνων και στιγμών που μένουν χαραγμένες στο μυαλό σου. Τα αφαιρετικά αλλά πανέμορφα σκηνικά, τα εξαίσια κοστούμια και οι εξαιρετικές ερμηνείες δίνουν θεατρική πνοή στο διαχρονικό βιβλίο του Τολστόι.

Μπορεί καταρχάς το ανέβασμα του έπους αυτού στη θεατρική σκηνή να σχολιάστηκε ως ένα παράτολμο εγχείρημα, η αποδοχή όμως από το κοινό, η αθρόα προσέλευση των θεατών και κυρίως η υψηλή αισθητική και τα αισθήματα που σου δημιουργεί η παράσταση οδηγούν στο αναμφισβήτητο συμπέρασμα πως η τύχη ευνοεί τους τολμηρούς.

 

 

Η παράσταση

Η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης, με σχολαστικότητα, με ερευνητικό πνεύμα και μόχθο, πραγματοποίησαν μια τεράστια εργασία. Κατόρθωσαν να αποδελτιώσουν τις περίπου 1.600 σελίδες του πρωτότυπου έργου και να συμπυκνώσουν το μεδούλι, την πνευματική δράση, τη σημασία, τη δύναμη ενός εμβληματικού μυθιστορήματος σε ένα θεατρικό έργο συνοπτικό και σύγχρονο. Πραγματικά μετέφεραν και περιέγραψαν πιστά όχι μόνο τη ζωή των ηρώων, τις ηγετικές φυσιογνωμίες αλλά και εξέφρασαν τη λαϊκή αντίληψη που αντικατοπτρίζει το έργο.

Καθαρή, μετρημένη, οξυδερκής η σκηνοθετική ματιά της Ιόλης Ανδρεάδη, αποφεύγει τους περιττούς εντυπωσιασμούς και τις ευκολίες αλλά γεμίζει με πηγαία αισθητική, με συναισθήματα ελευθερίας, ισότητας και δικαιοσύνης την επιβλητική σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά.

Επιπλέον ένα εντυπωσιακό εικαστικό, πραγματικά εκθαμβωτικό, σύμπαν ανοίγεται μπροστά στα μάτια μας. Πρωτίστως οι φωτισμοί της Στέβης Κουτσοθανάση, που χαιρόμαστε για τις απανωτές επιτυχίες της, δημιουργούν πίνακες ζωγραφικής μέσα στους οποίους εξελίσσεται και ζωντανεύει η δράση.
Η πρωτότυπη μουσική του Γιάννη Χριστοφίδη δένει απόλυτα με την παράσταση δίνοντας έμφαση και εντάσεις στα κύρια σημεία της. Τα θαυμάσια σκηνικά και τα κοστούμια της Δήμητρας Λιάκουρα μας μεταφέρουν στον σύμπαν της άρχουσας τάξης της τσαρικής Ρωσίας.

 

 

Oι ερμηνείες

Η διανομή, με αιχμή της δόρατος τη θεσπέσια Ρούλα Πατεράκη ως Άννα Πάβλοβνα / Σοφία Τολστόι και τον Κώστα Καζάκο που υποδύεται τον Λέοντα Τολστόι και τον Στρατηγό Κουτούζωφ σε μια πληθωρική ερμηνεία παλαιάς αλλά σπουδαίας κοπής, ήταν από τις πιο επιτυχημένες που θα μπορούσαμε να δούμε στο συγκεκριμένο έργο. Σταθερή αξία στο ρόλο του Αντρέι Μπαλκόνσκι ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, έδωσε μια άψογη ερμηνεία.

Ως ευαίσθητη, ρομαντική, αιθέρια Νατάσα Ροστόβα η Νεφέλη Κουρή επιβεβαίωσε με το ταλέντο της και την παρουσία της γιατί την αγαπάμε και την ακολουθούμε. Έξοχος στο ρόλο του ανήσυχου, αντιμιλιταριστή, μασόνου, κόμη Πιέρ Μπεζούχωφ ο Κωνσταντίνος Μπιμπής.
Πώς να σχολιάσουμε την αυτοκαταστροφική, παθιασμένη, αισθαντική «Μπελ» Ελέν Κουράγκινα της Βασιλικής Τρουφάκου; Ήταν απλώς μια μεγαλειώδης σε γοητεία και ενσυναίσθηση ερμηνεία.
Εύστοχος, αν και λίγο υπερβολικός, ως καρικατούρα του Ναπολέοντος Βοναπάρτη ο πολύ καλός ηθοποιός Γεράσιμος Γεννατάς.
Εξαιρετικός ως Νικολάι Ροστώφ ο Κώστας Νικούλι. Ηθοποιός με πολλά χαρίσματα, γεμάτος ενέργεια και ομορφιά, κατακτά με τη χάρη του, την εκφραστικότητά του και την ωραία φυσική του παρουσία.
Με συνέπεια, με ωριμότητα, με σαφήνεια υποδύθηκε η υποδειγματική Τζένη Κόλλια τη Μάρια Μπαλκόνσκαγια.
Μια έκπληξη ήταν στο ρόλο της Λίζα Μπαλκόνσκαγια η Εστέλλα Κοπάνου με την ωραία φωνή της και το έντονο ταμπεραμέντο της. Πολύ καλές εντυπώσεις άφησε και ο Ανδρέας Κανελλόπουλος στο ρόλο του Ανατόλ Κουράγκιν.

Στην παράσταση κυριαρχεί άλλοτε το ίδιο το θέατρο κι η μαγεία του, μ’ επίκεντρο πάντα τους ηθοποιούς, κι άλλοτε ο πολιτικός και κοινωνικός προβληματισμός, δίχως ωστόσο η σκηνοθέτις να ξεχνά ότι χρέος του θεάτρου δεν είναι να διδάσκει αλλά να αφυπνίζει με τα δικά του, ξεχωριστά μέσα.

Εν κατακλείδι, το «Πόλεμος και Ειρήνη» του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, στη διασκευή των Ιόλης Ανδρεάδη – Άρη Ασπρούλη και μετάφραση (από τα αγγλικά), σκηνοθεσία και επιμέλεια κίνησης Ιόλης Ανδρεάδη έχει αρμονία, ρυθμό, εξαίρετο λόγο και αποτελούσε μια ξεχωριστή θεατρική πρόταση. Επιμελημένη στις λεπτομέρειες της, η υπερ-θεαματική παράσταση συνδυάζει ποικιλοτρόπως τη γοητεία του κλασικού με τις σύγχρονες θεατρικές τάσεις. Είναι ολοφάνερο όμως, ότι η παράσταση πέτυχε και αγαπήθηκε από το κοινό, γιατί πρωτίστως έχει αγαπηθεί από τους συντελεστές της καθώς αποπνέει μία ομαδικότητα, μία πίστη στο εγχείρημα και μία αφοσίωση στην προσπάθεια.

 

 

Ταυτότητα παράστασης

Μετάφραση από τα αγγλικά – Σκηνοθεσία – Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη
Θεατρική Διασκευή: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης
Σκηνογραφία – Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Πρωτότυπη Μουσική Σύνθεση: Γιάννης Χριστοφίδης
Φωτισμοί: Στέβη Κουτσοθανάση
Βοηθός Σκηνοθέτη: Νατάσα Πετροπούλου
Promo Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης
Promo Video Trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος
Promo Μακιγιάζ – Κομμώσεις: Άννα Μαρία Προκοπίδου
Διεύθυνση Παραγωγής: Κατερίνα Διακουμοπούλου

***

Ο “Πόλεμος και Ειρήνη” του Τολστόι μέσα από 28 φωτογραφίες της παράστασης στο Δημοτικό Πειραιά

***

Διανομή (με σειρά εμφάνισης)

Λέων Τολστόι / Στρατηγός Κουτούζωφ: Κώστας Καζάκος
Άννα Πάβλοβνα / Σοφία Τολστόι: Ρούλα Πατεράκη
Αντρέι Μπαλκόνσκι: Πυγμαλίων Δαδακαρίδης
Νατάσα Ροστόβα: Νεφέλη Κουρή
Πιέρ Μπεζούχωφ: Κωνσταντίνος Μπιμπής
Ναπολέων Βοναπάρτης: Γεράσιμος Γεννάτας
«Μπελ» Ελέν Κουράγκινα: Βασιλική Τρουφάκου
Νικολάι Ροστώφ: Κώστας Νικούλι
Μάρια Μπαλκόνσκαγια: Τζένη Κόλλια
Λίζα Μπαλκόνσκαγια: Εστέλλα Κοπάνου
Ανατόλ Κουράγκιν: Ανδρέας Κανελλόπουλος

 

 

Πληροφορίες

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ
ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Λεωφ. Ηρ. Πολυτεχνείου 32, Πειραιάς
Πρεμιέρα 18 Νοεμβρίου 2019
Παραστάσεις κάθε Δευτέρα & Τρίτη στις 20.00

 

 

  • Το κείμενο της παράστασης κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική. Προλογίζει ο Δημήτρης Μανιάτης.

Λίγα λόγια για την Ιόλη Ανδρεάδη

Η Ιόλη Ανδρεάδη γεννήθηκε στην Κυψέλη. Σπούδασε σκηνοθεσία στη RADA και στο King’s College London, στο οποίο ολοκλήρωσε το 2014 τη διδακτορική της διατριβή γύρω από το Θέατρο και την Τελετουργία, ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση. Έζησε 7 χρόνια στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, σπουδάζοντας και δουλεύοντας πάνω στο θέατρο ως υπότροφος των ιδρυμάτων FULBRIGHT FOUNDATION GREECE, Ίδρυμα Ωνάση / Onassis Foundation, Stavros Niarchos Foundation και J. F. COSTOPOULOS FOUNDATION. Είναι απόφοιτος του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Πολιτιστική Πολιτική στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει σκηνοθετήσει 30 παραγωγές σε Αθήνα, Λονδίνο, Εδιμβούργο, Βερολίνο, Ρώμη και Νέα Υόρκη. Έχει υπάρξει ιδρυτικό μέλος της διεθνούς πλατφόρμας σκηνοθετών «World Wide Lab», η οποία δημιουργήθηκε στο Watermill Center του Bob Wilson το 2011 και της οποίας διετέλεσε Καλλιτεχνική Διευθύντρια το 2013 και το 2015. Έκτοτε, η Ιόλη εργάζεται εντατικά στην Ελλάδα. Στη χώρα μας, τα τελευταία 4 χρόνια, έχει παρουσιάσει τις εξής 11 παραστάσεις: «Αρτώ – Βαν Γκογκ / avec un pistolet» στο Θέατρο Σημείο το 2015, «Οικογένεια Τσέντσι» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης τη σεζόν 2015-2016, «Διακόσιες δέκα χιλιάδες οκάδες βαμβακιού – μια παράσταση στο Αρχείο» στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς το 2016, «Young Lear» στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2016, «Φονικό στην Εκκλησιά» στο Φεστιβάλ Φιλίππων το 2016, «Το βασίλειο της γης» στο Olvio τη σεζόν 2016 – 2017, «Όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και στο Bob Festival (Φεστιβάλ Αθηνών), «Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν» στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης τη σεζόν 2017 – 2018, «Ο Μισάνθρωπος» στο Σύγχρονο Θέατρο την άνοιξη του 2018, «Ίων» στο Φεστιβάλ Φιλίππων, στο θέατρο Άλφα, σε περιοδεία στην Ελλάδα, στη Βόρεια Κλιτύ της Ακρόπολης και στο ΤΗΕ ΤΑΝΚ theatre στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, τη διετία 2017-2019 και «Στη μνήμη ενός μικρού παιδιού» στον προαύλιο χώρο του Ασύλου Ανιάτων και στο University of Roehampton στο Λονδίνο, το 2019. Το ίδιο διάστημα δίδαξε Αρχαίο Δράμα και Devised Theater στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, όπου πραγματοποίησε και σεμινάρια θεάτρου για άτομα σε απεξάρτηση και συμμετείχε στο «Caravan Project» μέσω του οποίου ταξίδεψε σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας για να διδάξει δημιουργική γραφή. Έχει διδάξει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Ανωτέρα Δραματική Σχολή Δήλος. Είναι επίσης πιστοποιημένη Yoga Teacher και διδάσκει Acting Yoga.

***

Διάρκεια Παράστασης: 180 λεπτά με διάλειμμα

Η Ιόλη Ανδρεάδη γράφει ένα σκηνοθετικό σημείωμα για το “Περηφάνια και Προκατάληψη”

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -