“Την άλλη φορά θα σας πούμε για ιστορίες που δεν ζήσαμε και ξαναγύρισαν ανέγγιχτες στον ουρανό. Όμως τίποτε δεν αλλάζει. Γιατί είμαστε φτιαγμένοι από πράγματα που δεν θυμόμαστε. Και ο καθένας ζει με τον δικό του τρόπο την ανθρώπινη παραπλάνηση. Λοιπόν, αντίο. Τα πιο ωραία ποιήματα δεν θα γραφτούν ποτέ”.
Ιστορίες καθημερινών ανθρώπων που δεν χώρεσαν στα όρια της φαινομενικά τακτοποιημένης ζωής τους και την ανέτρεψαν με θόρυβο.
Στις “Παραλογές ή Μικρές Καθημερινές Τραγωδίες” ο Γιάννης Καλαβριανός κατάφερε να συνδυάσει αριστοτεχνικά δύο είδη που εκ πρώτης όψεως φαίνονται αταίριαστα.
Μια παράσταση για τη λανθάνουσα βία του μικρόκοσμου της οικογένειας και την απρόβλεπτη συμπεριφορά των “ανθρώπων της διπλανής πόρτας”, η οποία παρουσιάσθηκε με μεγάλη επιτυχία στο Φεστιβάλ Αθηνών, περιόδευσε σε όλη την Ελλάδα και παίχτηκε επίσης στο θέατρο “Πορεία”, την περίοδο 2010-11.
Συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών 2010 και της Εταιρείας Θεάτρου Sforaris, οι “Παραλογές ή Μικρές καθημερινές τραγωδίες” είναι μια σπονδυλωτή παράσταση, βασισμένη στις ιστορίες τεσσάρων δημοτικών τραγουδιών με πανελλήνια διάδοση, που συγγενεύουν με τα ακριτικά (Της σκοτωμένης, Η μάνα η φόνισσα, Τα αγαπημένα αδέρφια και η κακή γυναίκα, Η γυναίκα βοσκός) και σε στίχους από ποιήματα του Τάσου Λειβαδίτη.
Οι παραλογές είναι αφηγηματικά δημοτικά τραγούδια με πανελλήνια διάδοση, που συγγενεύουν με τα ακριτικά. Περιγράφουν συνήθως κοινωνικά περιστατικά με έντονη δραματικότητα, συμπύκνωση της δράσης, γρήγορο ρυθμό και άλματα στην περιγραφή. Οι παραλογές ονομάζονται αλλιώς επύλλια και απαντώνται σ’ όλους τους λαούς με το όνομα μπαλάντες.
Κοινό θέμα των 4 παραλογών της παράστασης, είναι ένα έγκλημα που γίνεται μέσα σε μια οικογένεια που μέχρι εκείνη τη στιγμή έμοιαζε να λειτουργεί φυσιολογικά. Ως αφορμή για την επιλογή τους, στάθηκε η γνωριμία του θιάσου με έναν άνθρωπο που δεν περνούσε από το μυαλό μας πως μπορεί να είχε καταδικαστεί σε ισόβια, έχοντας σκοτώσει έναν συγγενή του.
Τα κενά όσον αφορά στα κίνητρα και τις συνθήκες που οδήγησαν αυτόν τον άνθρωπο σε κάτι τόσο ακραίο, μας θύμισαν τα αναπάντητα μεταφυσικά ερωτήματα του Τάσου Λειβαδίτη.
Η ιδέα της σκηνοθεσίας προέκυψε από το συνδυασμό της αφηγηματικής παράδοσης των δημοτικών τραγουδιών και ενός είδους λαϊκών θεαμάτων της μεταγενέστερης αρχαιότητας και των πρώτων χριστιανικών αιώνων, όπου ένα ή δύο πρόσωπα (υποκριτές) παρίσταναν αποσπάσματα παλαιότερων έργων και τραγωδιών.
Από τους πέντε ηθοποιούς, οι δύο αφηγούνται την ιστορία της κάθε παραλογής και οι τρεις άλλοι είναι τα δραματικά πρόσωπα των ιστοριών. Μόλις οι καταστάσεις φτάσουν σε αδιέξοδο και δεν μπορούν να κατανοήσουν τι τους συμβαίνει και να εξηγήσουν παράδοξες συμπεριφορές και πράξεις, μιλάνε χρησιμοποιώντας αποκλειστικά στίχους του Τάσου Λειβαδίτη. Έχουν χρησιμοποιηθεί στίχοι από τα έργα: Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα, Νυχτερινός επισκέπτης, Σκοτεινή πράξη, Ο διάβολος με το κηροπήγιο, Βιολί για μονόχειρα, Ανακάλυψη, Βιολέτες για μια εποχή.
Η παράσταση δημιουργείται κάθε φορά για το συγκεκριμένο χώρο που πρόκειται να παρουσιασθεί, αλλάζοντας τη σειρά των ιστοριών και χρησιμοποιώντας τα υπάρχοντα αρχιτεκτονικά ή σκηνικά συστατικά του. Έχουν γίνει πέντε διαφορετικές εκδοχές της. Η πρώτη, το καλοκαίρι του 2009 σε μια περιοδεία ανά την Ελλάδα, σε μη θεατρικούς χώρους (Στρατώνες του Καποδίστρια στο Άργος, Παλιός Ρώσικος Ναύσταθμος στον Πόρο, Ελαιουργείο-Σαπωνοποιείο Χαριλάου στη Βιομηχανική περιοχή της Ελευσίνας, μια εγκαταλελειμμένη εξοχική κατοικία στην παραλία του Επιταλίου στην Ηλεία και η πλατεία του χωριού Ποταμός στα Κύθηρα). Η δεύτερη εκδοχή παρουσιάσθηκε την άνοιξη του 2010 στους εσωτερικούς χώρους του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, η τρίτη το καλοκαίρι του 2010 στο Φεστιβάλ Αθηνών (Πειραιώς 260, Γκαράζ Δ) και η τέταρτη τον χειμώνα 2010-2011, στον πολυχώρο Bios, στην Αθήνα. Η περιοδεία σε όλη την Ελλάδα, αποτελεί την πέμπτη εκδοχή της παράστασης.
- Διαβάστε επίσης:
“Παραλογές”, ομορφιά και ποίηση από την ανατροπή
Γιάννης Καλαβριανός, στα δύσβατα και στα λιθάρια
Χριστίνα Μαξούρη, μελτεμάκι ζεστό, ήχος φλογέρας
Συντελεστές
Δραματουργική επεξεργασία-σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός
Σκηνικά-κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα-Ράνια Υφαντίδου
Επιμέλεια κίνησης-χορογραφία: Ξένια Θεμελή
Τραγούδι: Γιώργος Γλάστρας
Video: Κατερίνα Αποστολίδου
Μουσική διδασκαλία: Κίκα Γεωργίου
Παίζουν: Κίκα Γεωργίου, Άννα Ελεφάντη, Χριστίνα Μαξούρη, Αναστασία Μποζοπούλου, Βασιλική Σαραντοπούλου.
Φωτογραφίες: Εύη Φυλακτού, Κατερίνα Καμπίτη, Χρήστος Αγγελόπουλος
Παραγωγή: Εταιρεία Θεάτρου Sforaris, Φεστιβάλ Αθηνών 2010
Στο πλαίσιο των ‘Προτάσεων’ της Πειραματικής Σκηνής της ‘Τέχνης’
Με τη συνεργασία του ΟΠΑΠ-Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη.
Η ηθοποιός της παράστασης Χριστίνα Μαξούρη, για τη συμμετοχή της στις “Παραλογές ή Μικρές καθημερινές τραγωδίες”, κέρδισε μία υποψηφιότητα για το βραβείο Μελίνα Μερκούρη καλύτερης νέας ηθοποιού.
