Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Εκείνο το πρωί, πρώτος ο λωτός άνθισε, ο ήλιος φανέρωσε τις σκιές των δέντρων, τα φύλλα κυμάτιζαν σαν νερά. Τότε εσύ με κοίταξες.
Tulsidas(*).
Οι άνθρωποι δεν αισθάνονται το πέρασμα του χρόνου. Πληγωμένοι θεοί, πληγωμένοι ήρωες υπάρχουν παντού και πάντα. Πριγκίπισσες, βασιλείς, ημίθεοι που λαβωμένοι μεταμορφώνονται και αναζητούν αενάως τη δικαίωση. Σχεδόν όλες οι ιστορίες των ανθρώπινων μεταμορφώσεων είναι ερωτικές ιστορίες, γεμάτες πάθος, εμπλουτισμένες με μυθιστορηματικά στοιχεία. Ο κόσμος της μυθολογίας αποτελείται από όψεις, μεταμφιέσεις, σκιές, αντικατοπτρισμούς που τρέφουν την ανθρώπινη ελπίδα με κάθε μεταμόρφωση να αποτελεί ένα θάνατο και μια αναγέννηση. Έτσι το περιεχόμενό της δίνει μια αίσθηση έκπληξης, θλίψης και ανακούφισης συνάμα. Στην παράσταση «Abhinaya» ένας αρχαίος ελληνικός μύθος συναντά μια μεταγενέστερή του εκδοχή. Ένας ινδικός τελετουργικός χορός συνοδεύει μια νεοελληνική παραλογή. Το πνεύμα καθοδηγεί, το συναίσθημα ξυπνάει, γεννιέται το ενδιαφέρον. Όπου πάει το χέρι, πάει το μάτι. Όπου πάει το μάτι, πάει ο στοχασμός. Ένα ρυθμικό παιχνίδι γίνεται τραγούδι. Πέντε performer γίνονται ομάδα και… συνοδοιπορούντες αποτυπώνουν σκηνικά δρόμους αφαίρεσης και επιστροφής στην αρχέγονη Μήτρα, που μας εγκολπώθηκε.
Η παράσταση της θεατρικής ομάδας “Μπάβα Ράγκα Τάλλα” σε σύλληψη και σκηνοθεσία Τάσου Καρακύκλα, που παρακολούθησα στο Off Off Athens του θεάτρου “Επί Κολωνώ” ήταν μια κατ’ εξοχήν ποιητική πράξη. Ερεθιστική, διαυγής, οικεία. Η τέχνη της απλή, ειλικρινής, άμεση, που στέκεται αγέρωχα απέναντι στη μεγαληγορία και τη φλυαρία πολυδιαφημισμένων παραστάσεων. Εξαιρετικής ποιότητας θεατρική δουλειά, με ρίζες στην κλασική παράδοση, αισθητισμό και αισθησιασμό. Μια κατάδυση στις «Μεταμορφώσεις» του Οβίδιου, που πικραμένος για την άδικη εξορία του στους Τόμους θέλησε να ρίξει στη φωτιά το έργο του και να το κάνει στάχτη. Ευτυχώς όμως υπήρχαν αντίγραφα και σήμερα μπορούμε να αντλούμε από τις περίφημες γεμάτες φαντασία μυθικές ιστορίες.
Ο θάνατος, η απώλεια, η σκοτεινή ανθρώπινη πλευρά και το μοτίβο της ανθρωποφαγίας (αλληλοβορά) που συναντάμε και τα κατοπινά χρόνια σε ανάλογα παραμύθια, εμφανίζονται κι εδώ. Τι κρύβεται πίσω από το συμβολικό λόγο των μύθων και των μαγικών παραμυθιών; Τι νόημα έχει άραγε η ενδοοικογενειακή αλληλοβορά;
Με τόλμη αξιοπρόσεκτη εκδηλώνεται η απειλητική δύναμη της θηλυκότητας και η ισχύς της αρρενωπής βίας.
Προβάλλοντας έναν αντιθετικό συνδυασμό εγκλήματος και εκδίκησης, σε μαύρο και κόκκινο χρώμα, με πάθος και νεανική ρητορική φλόγα, η ομάδα “Μπάβα Ράγκα Τάλλα” μας παρουσίασε ένα υπέροχα πλούσιο έργο σε ήχους και εικόνες. Μια ακαταμάχητη ιστορία ελπίδων, ονείρων, εύθραυστης ερωτικής διάθεσης. Μια πόρτα που ανοίγει προς την έμφυτη αγάπη για την τέχνη της μυθοπλασίας. Ένα παιχνίδι για το χάος του ψυχισμού, την ανθρώπινη ελευθερία, τη διαμόρφωση της μοίρας.
O σκηνοθέτης και ηθοποιός Τάσος Καρακύκλας στηρίχτηκε κατά πολύ στην εμπνευσμένη μέθοδο της δασκάλας του Μίρκας Γεμεντζάκη και δημιούργησε μια παράσταση που προορίζεται για ένα κοινό ευαίσθητο και μυημένο στη μουσικότητα της ελληνικής γλώσσας.
Τα σκηνογραφικά ευρήματα της Κάκιας Χατζηγιαννίδη ήταν λιτά και ευφυή. Τέσσερα λευκά ντουλάπια, με ρόδες και μοχλούς υπηρέτησαν με τον πλέον δημιουργικό τρόπο την παράσταση. Eπίσης, σημαντικό ρόλο έπαιξε και μια τσίγκινη σκάφη, φερμένη από τα πέρατα του χρόνια, γεμάτη καθαρτήριο νερό.
Οι ηθοποιοί Κατερίνα Αλέξη, Κλεονίκη Καραχάλιου, Μάτα Κούρτη, Μαριαστέλλα Τζανουδάκη και Τάσος Καρακύκλας ήταν άριστοι. Αξίζουν τους επαίνους που απέσπασαν από τους θεατές.
Mε τη μελωδική ανατολίτικη θέρμη του τραγουδιού Lamma Bada Yatathanna (Fairouz) να τη διαπερνά, η «Abhinaya» είναι μια θεατρική δουλειά πολυφωνική, πρισματική και πολύσημη. Διάσπαρτη από αληθινά ροδοπέταλα, σύμβολα και αφομοιωμένη μελαγχολία. Μια θεατρική δουλειά σεμνή και άξια, που δεν φωνασκεί και δεν ναρκισσεύεται!
* Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Πρόκνη είναι γνωστή η μία από τις δύο θυγατέρες του Πανδίονα του Α΄, βασιλιά των Αθηνών. Αδελφή της Πρόκνης ήταν η Φιλομήλα, ενώ αδελφός της ήταν ο Ερεχθέας, μετέπειτα βασιλιάς των Αθηνών. Η Πρόκνη δόθηκε από τον πατέρα της ως σύζυγος στο βασιλιά Τηρέα από τη Θράκη, επειδή αυτός τον είχε βοηθήσει εναντίον των Θηβαίων. Η Πρόκνη και ο Τηρέας απέκτησαν μαζί ένα γιο, τον Ίτυ, αλλά καθώς δεν υπήρχε κάποια αγάπη ανάμεσά τους αφού ήταν γάμος κανονισμένος από τον πατέρα της Πρόκνης, ο Τηρέας άρχισε να την απατά με τη Φιλομήλα. Τότε η Πρόκνη έσφαξε το γιο της και έδωσε το κρέας του στον Τηρέα για δείπνο. Αφού ο Τηρέας το αντιλήφθηκε, κατεδίωξε και τις δύο αδελφές. Τότε οι θεοί τις μεταμόρφωσαν, τη μεν Πρόκνη σε αηδόνι, τη δε Φιλομήλα σε χελιδόνι. Αλλά και ο Τηρέας μεταμορφώθηκε σε έποπα, τσαλαπετεινό δηλαδή. Ο μύθος αυτός έγινε το θέμα τραγωδιών από τους αρχαίους Έλληνες τραγικούς ποιητές.
* «ὁ δὲ Τήρης οὗτος ὁ τοῦ Σιτάλκου πατὴρ πρῶτος ᾿Οδρύσαις τὴν μεγάλην βασιλείαν ἐπὶ πλέον τῆς ἄλλης Θρᾴκης ἐποίησεν· πολὺ γὰρ μέρος καὶ αὐτόνομόν ἐστι Θρᾳκῶν. Τηρεῖ δὲ τῷ Πρόκνην τὴν Πανδίονος ἀπ’ ᾿Αθηνῶν σχόντι γυναῖκα προσήκει ὁ Τήρης οὗτος οὐδέν, οὐδὲ τῆς αὐτῆς Θρᾴκης ἐγένοντο, ἀλλ’ ὁ μὲν ἐν Δαυλίᾳ τῆς Φωκίδος νῦν καλουμένης γῆς [ὁ Τηρεὺς] ᾤκει, τότε ὑπὸ Θρᾳκῶν οἰκουμένης, καὶ τὸ ἔργον τὸ περὶ τὸν ῎Ιτυν αἱ γυναῖκες ἐν τῇ γῇ ταύτῃ ἔπραξαν (πολλοῖς δὲ καὶ τῶν ποιητῶν ἐν ἀηδόνος μνήμῃ Δαυλιὰς ἡ ὄρνις ἐπωνόμασται), εἰκός τε καὶ τὸ κῆδος Πανδίονα ξυνάψασθαι τῆς θυγατρὸς διὰ τοσούτου ἐπ’ ὠφελίᾳ τῇ πρὸς ἀλλήλους μᾶλλον ἢ διὰ πολλῶν ἡμερῶν ἐς ᾿Οδρύσας ὁδοῦ. (…)». Θουκυδίδου Ιστοριών Β’.
* Παρουσιάστηκε την Παρασκευή 13 Ιουνίου στις 8.45 και το Σάββατο 14 Ιουνίου στις 10 μ.μ.
(*) Ινδός ποιητής των Χίντι.
Συντελεστές
Θεατρική Ομάδα Μπάβα Ράγκα Τάλλα
Σύλληψη/Σκηνοθεσία: Τάσος Καρακύκλας
Βοηθός Σκηνοθέτης: Κωσταντής Ντίσιος
Δραματουργική Σύνθεση: Μπάβα Ράγκα Τάλλα
Σκηνικά/Κοστούμια: Κάκια Χατζηγιαννίδη
Αφίσα: Μπάβα Ράγκα Τάλλα
Φωτισμοί: Μπάβα Ράγκα Τάλλα
Σκηνοθεσία Video: Ήρα Δράκου
Διευθυντής Φωτογραφίας Video: Νίκος Καρούζος
Μοντάζ Video: Πάνος Ζωγράφος
Μουσική διδασκαλία: Μάτα Κούρτη
Μίξη ήχου: Πάνος Αρναούτης
Body percussion: Simone Mongelli
Διδασκαλία Bharata Natyam: Κλεονίκη Καραχάλιου
Φωτογραφίες: Βίκυ Ψυχογιού, Χριστίνα Σαρλάμη
Παίζουν: Κατερίνα Αλέξη, Κλεονίκη Καραχάλιου, Μάτα Κούρτη, Μαριαστέλλα Τζανουδάκη, Τάσος Καρακύκλας
– Διάρκεια παράστασης: 45 λεπτά
Πληροφορίες
“Επί Κολωνώ”
Τηλ. 210 – 51.38.067
Ναυπλίου 12 και Λένορμαν 94
Κολωνός
Στάση μετρό Μεταξουργείο και μετά περίπου 8 λεπτά με τα πόδια.
