Ο Πλάτων Ροδοκανάκης, λογοτέχνης, ιστορικός ερευνητής και δημοσιογράφος που γεννήθηκε στη Σμύρνη, γράφει στο διήγημά του «Μέσα στα γιασεμιά», για την πόλη του:
«Οι δρόμοι της Σμύρνης και προ πάντων οι απόκεντροι, τις μεσημεριανές ώρες και τις βραδινές, όταν υπάρχει ησυχία, γεμίζουν από ζευγαράκια, και η καθεμιά με τον γιαβουκλού της, κορίτσια καλών οικογενειών, μεσαίας τάξεως και του λαού, όλες φύρδην-μίγδην εκεί καταλήγουν, πίσω από μάνδρες, όπου ούτε αστυνομία, ούτε καμμία άλλη επίβλεψις υπάρχει, για να επέρχεται ως κατευναστικόν του ακατασχέτου ενθουσιασμού της μικράς ηλικίας. Η αλήθεια είναι ότι αυτά δεν συμβαίνουν μόνον εις τας αποκέντρους συνοικίας, αλλά και εις εκείνας που είναι ‘’περαστικές’’, καθώς λέγουν στη Σμύρνη, από τα παράθυρα και από τις πόρτες των οποίων, ημπορεί να συμπεράνει κανείς ότι τα νιάτα σ’ αυτή την πόλη κατέχονται από καλπάζουσα ερωτοπάθεια, που εξηγείται από μια αντίθεση, την οποίαν κανείς δεν θα επερίμενεν. Όχι δηλαδή από εμπόδια, αλλά από την ευκολία με την οποίαν συνάπτονται τα συνοικέσια».
ΠΛΑΤΩΝ ΡΟΔΟΚΑΝΑΚΗΣ (1883-1919)
Ο Πλάτων Ροδοκανάκης, γιος του δικηγόρου Παναγιώτη Σουλιώτη και της Δέσποινας Ροδοκανάκη, γεννήθηκε στη Σμύρνη και πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια στο Κορδελιό. Φοίτησε στη θεολογική σχολή της Χάλκης, εγκατέλειψε όμως τις σπουδές του για να έρθει στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος, αρχικά στην Ακρόπολι και στη συνέχεια σε άλλες εφημερίδες. Διευθυντής επιδομάτων για τα θύματα του πρώτου Βαλκανικού Πολέμου από το 1913, προσχώρησε τρία χρόνια αργότερα στη βενιζελική παράταξη και το 1917 ανέλαβε τη διεύθυνση του βυζαντινού τμήματος στο Υπουργείο Παιδείας. Είχε νωρίτερα δημοσιεύσει διηγήματα βυζαντινής θεματικής στην εφημερίδα Εστία και ολοκληρώσει τη μελέτη Η βασίλισσα και αι βυζαντιναί αρχόντισσαι. Πέθανε στην Αθήνα. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1908 με την έκδοση της συλλογής πεζοτράγουδων De profundis ενώ παράλληλα κατά τη διάρκεια της συνεργασίας του με την Ακρόπολι δημοσίευσε σε συνέχειες το αυτοβιογραφικό κείμενο Το φλογισμένο ράσο. Ακολούθησαν εκδόσεις ποιημάτων και πεζών του, ενώ ασχολήθηκε και με τη θεατρική γραφή. Το 1912 ο θίασος της Κυβέλης Αδριανού ανέβασε τα μονόπρακτα έργα του Ο Πιερότος – Η θεατρίνα και Το Τσακάλι και πέντε χρόνια αργότερα ο θίασος της Μαρίκας Κοτοπούλη ανέβασε τον Άγιο Δημήτριο. Ο Πλάτων Ροδοκανάκης τοποθετείται χρονικά στο τέλος της λεγόμενης λογοτεχνικής γενιάς του 1880. Η γραφή του κινείται στο πλαίσιο του αισθητισμού, με αναφορές στο έργο του Όσκαρ Ουάιλντ, του Ντ’ Αννούντσιο, του πρώιμου Νίκου Καζαντζάκη, του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου και τη φιλοσοφία του Φρειδερίκου Νίτσε. Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, κατηγορήθηκε για λογοκλοπία από τον Κωνσταντίνο Χρηστομάνο για το βιβλίο του Το βυσσινί τετράδιο και απέφυγε την καταδίκη με την παρέμβαση του Κωστή Παλαμά.
- Πίνακας: Αριστείδης Βλάσης – Σμύρνη
