23.3 C
Athens
Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

«Μια ζωή στο θέατρο» – Ρίξε μια κρυφή ματιά πίσω από τα φώτα της… Β’ Σκηνής της Οδού Κεφαλληνίας

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

Ακούγεται το τρίτο κουδούνι, τα φώτα της λιλιπούτειας πλατείας σβήνουν κι ανάβουν τα φώτα της σκηνής, οι ηθοποιοί παίρνουν τις θέσεις τους και η παράσταση ξεκινά.
Τα έργα που εμπνέονται από το ίδιο το θεατρικό γεγονός, την προετοιμασία μιας παράστασης ή τη ζωή των παρασκηνίων, τις σχέσεις των ηθοποιών και τη ζωή τους, είναι πολλά και, κυρίως, απολαυστικά.
Την αγωνία των ηθοποιών πριν πατήσουν το πόδι τους στο σανίδι και προβάλλουν στο φως της σκηνής, το χρόνο που έχεις την αίσθηση ότι κινείται με διαφορετική ταχύτητα σα να βρίσκεσαι σε μια άλλη, παράλληλη πραγματικότητα, τα έχουμε ακούσει, μας τα έχουν διηγηθεί, τα έχουμε ζήσει ως θεατές. Το ίδιο και τα σιωπηλά αλλά τόσο εύγλωττα βλέμματα στα οποία αναγνωρίζεις έντονα και πολλές φορές αντικρουόμενα συναισθήματα πριν από την παράσταση, τη διάθεση του κοινού που αντηχεί εκεί μπροστά ακόμα κι όταν στην πλατεία υπάρχει απόλυτη ησυχία και σκοτάδι. Τις πραγματικές σχέσεις των ηθοποιών μεταξύ τους, την αλήθεια τους όμως δεν την κατέχουμε ούτε θα την καταλάβουμε ποτέ τελείως.

Ακόμα κι αν δεν ανεβάζουν Σαίξπηρ ή Τσέχωφ ή κάποιο σπουδαίο έπος, τα πρόσωπα και τα σώματα των ηθοποιών βρίσκονται στη σκηνή για να μας διηγηθούν μια ιστορία. Αυτή είναι η αδυναμία τους και η δύναμή τους. Η αθωότητά τους…

 

Ο Χρήστος Καπενής (αριστερά) και ο Γρηγόρης Σταμούλης, στη Β’ Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας.

 

Στο «Μια ζωή στο θέατρο» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Αμερικανού συγγραφέα Ντέιβιντ Μάμετ, που σκηνοθετεί ο Τάσος Πυργιέρης στη Β’ Σκηνή του Θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας, η δράση της παράστασης διευρύνεται ακόμα περισσότερο μιας και παρακολουθούμε τη συνύπαρξη των ηθοποιών στα καμαρίνια, δράση ορατή στο κοινό.

Αναμνήσεις, σκέψεις βουβές, προσμονή, ανησυχία, εσωτερική αναζήτηση, ικανοποίηση, ενθουσιασμός και πολλά ακόμα που νιώθουν οι ηθοποιοί μιας θεατρικής παράστασης, γίνονται μια ιστορία που μοιράζονται μαζί μας στον ιερό χώρο της αυτοσυγκέντρωσης και προετοιμασίας τους, το καμαρίνι. Και συγκεκριμένα μπροστά στον καθρέπτη του καμαρινιού τους. Ο εαυτός τους και ο εσωτερικός τους κόσμος, μας αφηγούνται τις δικές τους ιστορίες που έχουν βιώσει είτε στις πρόβες είτε κατά τη διάρκεια των παραστάσεων.

Το έργο «Μια Ζωή στο Θέατρο» είναι γραμμένο το 1977 από τον Ντέιβιντ Μάμετ. Ο Ρόμπερτ και ο Τζον είναι ηθοποιοί και όπως όλοι οι ηθοποιοί, περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στο θέατρο. Μελετούν, δοκιμάζουν ρόλους, δέχονται το χειροκρότημα – ενίοτε και την αδιαφορία – του κοινού και την άλλη μέρα αρχίζουν πάλι από την αρχή.

Ο συγγραφέας

Ο Ντέιβιντ Μάμετ γεννήθηκε στο Σικάγο από Εβραίους γονείς και ζει στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνιας. Είναι θεατρικός συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, σεναριογράφος, τηλεοπτικός παραγωγός, σκηνοθέτης, ενίοτε δοκιμιογράφος και στιχουργός. Το κοφτό, γεμάτο ιδιωματισμούς στυλ των διαλόγων του έχει δημιουργήσει πλέον σχολή, με την ονομασία Mamet speak – ένα στυλ που ο ίδιος αποδίδει στην επιρροή της οικογένειάς του και του Χάρολντ Πίντερ. Έχει γράψει πολλά θεατρικά έργα, μεταξύ των οποίων τα “Glengarry Glen Ross” (Οικόπεδα με θέα), για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ και το βραβείο του Κύκλου Θεατρικών Κριτικών της Νέας Υόρκης, “Oleanna” (Ολεάννα) και “American Buffalo”. Έχει επίσης εκδώσει δοκίμια και μυθιστορήματα. Έχει σκηνοθετήσει τις κινηματογραφικές ταινίες “House of Games” (Η λέσχη της απάτης), “Things Change” (Ο λούστρος και η Μαφία), “Homicide” (Ανθρωποκτονία), “State and Main” και “Heist” (Το κόλπο).

 

 

Τα παρασκήνια

Με πολύ χιούμορ και ανατρεπτική διάθεση, το έργο του Μάμετ μας μεταφέρει στον θαυμαστό κόσμο της σκηνής και των παρασκηνίων, μέσα από τη ζωή και τη σχέση δύο ηθοποιών, του βετεράνου Ρόμπερτ και του ανερχόμενου Τζον. Ο πρώτος σε ρόλο μέντορα προσπαθεί να μεταδώσει την πείρα και το πάθος του για το θέατρο στον νεαρό συνάδελφό του, αν και μάλλον ανεπιτυχώς. Παρακολουθώντας άλλοτε σκηνές από τα έργα που παίζουν κι άλλοτε την κοινή τους ζωή στις πρόβες ή στα καμαρίνια, ο θεατής έχει την ευκαιρία να κρυφοκοιτάξει πίσω από τα φώτα, να γελάσει με τα άπειρα ευτράπελα που μπορεί να συμβούν στη διάρκεια μιας παράστασης, να διασκεδάσει με τις μικρότητες και τις ματαιοδοξίες του κόσμου του θεάματος, να συγκινηθεί με τα πάθη τους.
Το έργο του Ντέιβιντ Μάμετ μιλάει για τη σύνθετη διαδικασία της παράδοσης της σκυτάλης από τη μια γενιά στην επόμενη, μέσα από τη σχέση δύο ηθοποιών και τις κωμικοτραγικές καταστάσεις που βιώνουν, πάνω και πίσω από τη σκηνή, στο θέατρο ρεπερτορίου στο οποίο εργάζονται.

Ανεβάσματα

Το «Μια ζωή θέατρο» είναι ένα από τα πρώτα έργα του Ντέιβιντ Μάμετ και έχει γνωρίσει πολλά ανεβάσματα στα εξωτερικό. Ένα από αυτά είναι η παράσταση που ανέβασε στο Broadway, ο Neil Pepe, με τους Patrick Stewart και τον K.T. Knight.
Στην Ελλάδα πρωτοπαρουσιάστηκε από το Απλό Θέατρο τη σεζόν 1999-2000, σε σκηνοθεσία Πάνου Παπαδόπουλου, με τους Δημήτρη Καταλειφό και Κώστα Βασαρδάνη, ενώ το 2011 ανέβηκε στο θέατρο Rabbithole με τους Χρήστο Στέργιογλου και Κώστα Γάκη, σε σκηνοθεσία Αλέξη Ρίγλη. Σε σκηνοθεσία Γλυκερίας Καλαϊτζή επίσης την περίοδο 2016-17 στο θέατρο Τ της Θεσσαλονίκης.

Χιούμορ και συγκίνηση

Η αγάπη του Μάμετ για το θέατρο και τους ηθοποιούς, τον οδήγησαν στο να καταγράψει τις κρυφές στιγμές, την αγωνία, την προετοιμασία και τα συναισθήματα των ηθοποιών μεταφέροντας στο κοινό λεπτομέρειες από το επάγγελμά τους. Λεπτομέρειες που προέκυψαν από την παρατήρηση του ίδιου του συγγραφέα κατά το σύντομο διάστημα που εργάστηκε και ο ίδιος ως ηθοποιός.
Ο συγγραφέας, προστατευτικός αλλά και αυστηρός, με γλυκόπικρο χιούμορ, δόσεις συγκίνησης και κινηματογραφικό ρυθμό προσφέρει μία χαραμάδα στους θεατές, από όπου θα παρακολουθήσουν την πότε γλυκιά και την πότε αβάσταχτα απογοητευτική ζωή των ηθοποιών, που ενώ δεν διαφέρει και πολύ από των άλλων ανθρώπων, αναμφίβολα είναι ξεχωριστή και γοητευτική.

Η ψυχολογία του ηθοποιού

Το έργο δεν αφορά μόνο το σύνθετο θεατρικό πρόβλημα αλλά και το ανθρώπινο. Γεγονός, που σε πρώτο επίπεδο ανάγνωσης έχει να κάνει με την ιδιαιτερότητα της τέχνης του θεάτρου και την ιδιόμορφη ψυχολογία και λειτουργία του ηθοποιού και τη σχέση του εντός και εκτός σκηνής με τον συναγωνιζόμενο – ανταγωνιζόμενο ομότεχνό του.
Θεατροτραφής – πρώτα σαν ηθοποιός – ο Ντέιβιντ Μάμετ, ένας από τους ελάχιστους σήμερα σημαντικούς και μάλιστα κοινωνικά προοδευτικούς δραματουργούς, στο «Μια ζωή στο θέατρο» μιλά με μια επιφανειακή φαιδρότητα για τη ζωή του θεάτρου.

Στο βάθος του έργου όμως μιλά για τη ζωή, την ανάγκη κάθε ανθρώπου για επαφή, κατανόηση, εκτίμηση, αποδοχή, σεβασμό, αγάπη, φιλία, δικαίωση από τον συνάνθρωπο.
Ανάγκη, όμως, η οποία συνθλίβεται μέσα σε μια ομολογημένη ή ανομολόγητη, εκρηκτική ή ήπια, συγκρουσιακή πάντως, σχέση της απειρίας και της πείρας, της αλαζονείας και της γνώσης, του παλαιού και του νέου, του παρόντος και του παρελθόντος, της νεότητας και της ωριμότητας. Πρόκειται, απλούστατα, για την αέναη σκυταλοδρομία της αλληλοδιαδοχής των ανθρώπων στη ζωή αλλά και στην τέχνη. Μια αλληλοδιαδοχή που σημαίνει ότι όποιος παραλαμβάνει τη σκυτάλη κοιτώντας μπροστά έχει μια αίσθηση νίκης και αυτοπεποίθησης, ενώ όποιος την παραδίδει νιώθει την πικρή αίσθηση της ήττας και του τέλους στον αγώνα της ζωής και της τέχνης, όπως συμβαίνει με το ένα από τα δύο πρόσωπα του έργου.

Μια αλληγορία

Ο Μάμετ μας δείχνει καθαρά μ’ αυτό το έργο ότι στον κόσμο μας ο άνθρωπος θα συνεχίσει να αποζητά παθιασμένα και με οποιοδήποτε τίμημα, τις σχέσεις και τα αισθήματα. Όπως και στον «Αμερικάνικο βούβαλο» και όπως και σε άλλα έργα του, το “Μια ζωή στο θέατρο” απεικονίζει μια επαγγελματική σχέση και μια μεταβαλλόμενη ισορροπία δυνάμεων μεταξύ ενός μεγαλύτερου κι ενός μικρότερου.
Πρόκειται στην ουσία για μια αλληγορία με ρεαλιστική σκληρότητα, καλυμμένη με πικρή ειρωνεία, για το «θέατρο» της ζωής, αφού τα πρόσωπά του είναι καθρέφτες του διττού, νομοτελειακά καθορισμένου αποτελέσματος του αγώνα διαδοχής στο θέατρο και τη ζωή.
Το έργο μεταδίδει τη χαρούμενη μελαγχολία της ζωής του ηθοποιού αλλά, όπως συμβαίνει συχνά στη δραματουργία του Μάμετ, πίσω από το γέλιο βρίσκεται μια αίσθηση ερήμωσης. Στον ελεύθερο, όμορφο διάλογο των ηθοποιών εκτός σκηνής καταγράφεται όλη η αγωνία και η αντιπαλότητα μεταξύ του παλιού και του νέου, περιγράφοντας σχολαστικά την ισορροπία της εξουσίας καθώς μετατοπίζεται από τη μέση ηλικία στη νεότητα με όλες τις συνέπειες που μπορεί να κρύβει αυτό το γεγονός.

 

Ερμηνείες και συντελεστές

 

Ο Γρηγόρης Σταμούλης (δεξιά) και Χρήστος Καπενής, στη Β’ Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας.

 

Τους δύο ρόλους ερμηνεύουν -ακριβείς και αστείοι- οι Γρηγόρης Σταμούλης και Χρήστος Καπενής, που έδειξαν το ταλέντο τους και την πολύμορφη δουλειά τους πάνω στο έργο.

Ο Γρηγόρης Σταμούλης με πνεύμα και πικρόχολο χιούμορ υπογράμμισε έντονα την εσωτερική ένταση του ήρωα. Έπλασε τον Ρόμπερτ σαν ένα βαθύτατα και διπλά τραγικό χαρακτήρα. Από τη μια καλλιτέχνης αφοσιωμένος ολοκληρωτικά στο θέατρο, υποκριτικά ανήσυχος, συναδελφικά και σχεδόν πατρικά αλληλέγγυος προς τον νέο κι ανώριμο ομότεχνό του. Από την άλλη σαν έναν άνθρωπο ξεχασμένο, αδικημένο, θλιμμένο, μόνο, μοναχικό και ανασφαλή μπροστά στην καλλιτεχνική και βιολογική φθορά που βλέπει να έρχεται.

Πλάι του, αισιόδοξα για το μέλλον, στάθηκε με υποκριτική δεινότητα ο Χρήστος Καπενής, που απέδωσε το ρόλο του νεαρού εμφαντικά, με στιγμές εξαίρετης ευαισθησίας και ειλικρινείς κραδασμούς.

Πολύ όμορφα εναρμόνισε τη μουσική ο Δημήτρης Μαραμής με την άλλοτε μελαγχολική και άλλοτε αστεία ατμόσφαιρα των σκηνών.

Το σκηνικό της Χριστίνας Κάλμπαρη ήταν λιτό, δημιουργικό και λειτουργικό.

Τα κοστούμια της Αλεξίας Θεοδωράκη απλά και ταιριαστά. Τα αρμόζοντα για τη σύγχρονη εκδοχή του έργου.

Οι φωτισμοί του Αλέξανδρου Αλεξάνδρου με χαμηλόφωνες υφέσεις και εντάσεις.

Προσεγμένη η δουλειά της δραματολόγου Σέβης Ματσακίδου, υπηρέτησε επιτυχώς το έργο του Μάμετ.

Το ρυθμό του διαφορετικού έδωσε στη σκηνή η ωραία μελετημένη κίνηση του Βασίλη Σκαρμούτσου.

Μετρημένη και ισορροπημένη θεατρική δουλειά, προσεκτική και μελετημένη λεπτομερειακά, κοπιαστικά, ψυχοπνευματικά στα υπόγεια νοήματα του κειμένου, είχε ως στήριγμα εξαίρετους συντελεστές και έναν ικανότατο σκηνοθέτη, τον Τάσο Πυργιέρη.

Η παράσταση είναι αντάξια της «Μιας ζωής στο θέατρο» του Ντέιβιντ Μάμετ και διεκδικεί με επιτυχία την προσοχή του κοινού. Έχει δύναμη, πειστικότητα, αποχρώσεις, ευγένεια, αλήθειες, μαστοριά. Της αξίζουν πολλοί έπαινοι!

 

***

 

Από το σκηνικό της Χριστίνας Κάλμπαρη.

 

Ταυτότητα παράστασης

Β’ ΣΚΗΝΗ
ΘΕΑΤΡΟ ΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ
Mια Ζωή στο Θέατρο
του Ντέιβιντ Μάμετ

Μετάφραση: Αλέξης Ρίγλης
Σκηνοθεσία: Τάσος Πυργιέρης
Μουσική: Δημήτρης Μαραμής
Σκηνογραφία: Χριστίνα Κάλμπαρη
Κοστούμια: Αλεξία Θεοδωράκη
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Δραματολόγος: Σέβη Ματσακίδου
Κίνηση: Βασίλης Σκαρμούτσος
Βοηθοί σκηνοθέτη: Φρόσω Μάνη, Θωμαΐς Χειλά
Φροντιστήριο: Βασιλική Τσιλιγκρού
Επιμέλεια κομμώσεων: Χρόνης Τζήμος
Μακιγιάζ: Κάκια Πετρέα
Ειδικός συνεργάτης: Ειρήνη Ιορδανίδου
Επιμέλεια Trailer: Σταύρος Συμεωνίδης
Νομικός σύμβουλος: Δημήτρης Καλοχαιρέτης
Παραγωγή: Α.Μ.Κ.Ε. «Ο κύβος»
Ερμηνεύουν: Γρηγόρης Σταμούλης και Χρήστος Καπενής

Πληροφορίες

Β’ Σκηνή του Θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας
Κεφαλληνίας 18, Κυψέλη
Κρατήσεις: 2114117878
Ημέρες και ώρες παραστάσεων:
Από 7 Δεκεμβρίου έως 10 Φεβρουαρίου 2019
Παρασκευή και Σάββατο 21.00, Κυριακή 19.00
Τιμές Εισιτηρίων:
Κανονικό: 12 ευρώ
Μειωμένο:10 ευρώ
Ατέλειες: 5 ευρώ

Προπώληση:

ΤΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΣΑΣ ΕΔΩ ΜΕ ΕΝΑ “ΚΛΙΚ”

Επίσης: 11876, Seven Spots, Reload, Media Markt, Ευριπίδης, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, Αθηνόραμα.gr, Viva Kiosk

***

Επικοινωνία-προβολή στα ΜΜΕ
Ανζελίκα Καψαμπέλη |[email protected]
Έλενα Γρίβα| [email protected]
• Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -