Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Μπορεί ο «Δον Κιχώτης» του Mιγκέλ ντε Θερβάντες, σε σκηνοθεσία Ταξιάρχη Χάνου, να έκλεισε -προς το παρόν, ελπίζουμε- τον κύκλο του, ωστόσο έχει αφήσει ακόμα έντονο τον απόηχό του στη θεατρική Αθήνα. Πρόκειται για μια παράσταση με φαντασία και οίστρο, που χρωμάτισε ευρηματικά τις σελίδες ενός δημοφιλούς παραμυθιού. Του «ωραιότερου» παγκοσμίως, ρεαλιστικά «μαγικού» και ηθικοκοινωνικά διδακτικού, το οποίο αναγέννησε την ισπανική λογοτεχνία και επηρέασε γενικότερα την ευρωπαϊκή λογοτεχνία του 16ου αιώνα, αλλά και τους μεγάλους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς.
Θεατρική δουλειά, η οποία «ανασταίνει» τον Δον Κιχώτη, τον υπηρέτη του Σάντσο Πάντσα, τη Δουλτσινέα του, το Ροσινάντε του και τους φέρνει αντιμέτωπους με τα σημάδια των σημερινών καιρών.
Η παράσταση, που παίχτηκε στο θέατρο “Άλφα.Ιδέα”, διατήρησε όλη τη φρεσκάδα του πνεύματος, το ειρωνικό υπόστρωμα και τις αποχρώσεις των νοημάτων του πρωτότυπου κειμένου, οδηγώντας για άλλη μια φορά τον Μεγάλο Πλανόδιο στους δρόμους της αθανασίας του.
Η Μαρία Χάνου στο πολυπρόσωπο αυτό έργο ερμήνευσε με μοναδικότητα πολλαπλούς ρόλους, ρόλους απαιτητικούς, ρόλους στους οποίους ο θεατής βλέπει όλη την ανθρωπότητα.
Επηρεασμένοι από την ισπανική κουλτούρα οι ηθοποιοί του “Δον Κιχώτη”, με όπλο την αθωότητα, τη σωματικότητα, τον λόγο, τη στοχαστικότητα, τη μουσική και τη φαντασία τους, άλλοτε ως ρόλοι και άλλοτε ως αφηγητές, μοιράστηκαν μαζί μας την ιστορία του ονειροπόλου ιδαλγού, του συνειδητά αναχωρητή, του αιθεροβάμονα άρχοντα, του ευγενή αγρότη, του ευφάνταστου ευπατρίδη από τη Μάντσα.
Η Μαρία Χάνου διακρίθηκε ιδιαίτερα για το απεριόριστο υποκριτικό της ταλέντο, σε όποιον ρόλο κλήθηκε να υποδυθεί. Με το πνεύμα της, με εκφραστικότατη κίνησή της, ακόμη και με τις ταχύτατες αλλαγές προσώπων και κοστουμιών, ενθουσίασε τους θεατές. Με την ερμηνεία της περιπλανηθήκαμε μέσα από τα φαινόμενα στην ουσία. Ταξιδέψαμε σε μια σύγχρονη “θεία κωμωδία”, παρασυρθήκαμε σ’ έναν χείμαρρο περιπέτειας. Ξεχαστήκαμε στο δόσιμο, στο όνειρο της ζωής και στη μαγεία του.
Πού μεγάλωσες και τι όμορφο θυμάσαι από την παιδική σου ηλικία;
* Μεγάλωσα στην Αθήνα, συγκεκριμένα στην Καλλιθέα. Θυμάμαι τα ατελείωτα παιχνίδια.
Τι σε τράβηξε εξαρχής στο θέατρο;
* Νομίζω αυτό που με γοήτευσε στο θέατρο από παιδί, ήταν πως και οι ενήλικες μπορούν και θέλουν να παίζουν με κάποιο τρόπο.
Ποιος είναι ο λόγος που κάνεις θέατρο;
* Το θέατρο είναι μία σύμβαση. Ό,τι και να συμβαίνει στην πραγματική σου ζωή, όταν παίζεις σε μία παράσταση, για λίγες μαγικές ώρες, ζεις μια άλλη ζωή.
Μεγάλωσες σε οικογένεια ηθοποιών. Οι γονείς σου (Ταξιάρχης Χάνος – Ελισάβετ Κωνσταντινίδου) προσπάθησαν να σε αποτρέψουν όταν θέλησες να ακολουθήσεις το δρόμο τους ή σε ενθάρρυναν;
* Δεν χάρηκαν εξαρχής, αλλά εξαρχής ήταν δίπλα μου.
O Μιγκέλ ντε Θερβάντες μέσα από το αριστούργημά του «Δον Κιχώτης» μάς μύησε σ’ έναν υπέροχο κόσμο εμπειριών και περιπέτειας με πολλαπλά επίπεδα κοινωνικής διδασκαλίας. Πώς αποφασίσατε να ανεβάσετε Θερβάντες στο θέατρο; Ποιος είχε την ιδέα;
* Η Τρυφωνία Αγγελίδου έφερε την ιδέα και όσο διαβάζαμε ακόμη οι υπόλοιποι το μυθιστόρημα, συμφωνήσαμε να το κάνουμε. Είναι μία ιστορία βαθιά φιλοσοφική, που σε κάνει να απορείς και να θαυμάζεις. Η έννοια του δονκιχωτισμού, αυτό είναι που μας κίνησε το ενδιαφέρον, με αυτό ασχοληθήκαμε στις πρόβες και το ίδιο μας κινεί στις παραστάσεις μας, μπορεί και στη ζωή μας σαν ομάδα.
Ο Δον Κιχώτης είναι ένας φρόνιμος άνθρωπος;
* Ο Δον Κιχώτης ακολουθεί το ένστικτό του, το συναίσθημα, με βάση πάντα το σύστημα αξιών του. Είναι απίστευτο με πόσο σθένος υπερασπίζεται τη δικαιοσύνη, τον έρωτα, τη φιλία, την τιμή και πόση λογική υπάρχει στα λόγια του, ενώ την επόμενη στιγμή, περνάει ανεμόμυλους, για γίγαντες. Δεν ξέρω. Μπορεί να είναι φρόνιμος, μπορεί να είναι τρελός
Δονκιχωτισμός είναι -κατά μία έννοια- η εμμονή να διορθώνει κανείς τα στραβά και να υπερασπίζεται τους καταπιεσμένους, δηλαδή να προσπαθεί να κάνει τον κόσμο καλύτερο και να λειτουργεί σαν ήρωας. Μπορεί να λειτουργήσει αυτό στην εποχή μας;
* Δεν έχω απάντηση γι’ αυτό. Η ολοκληρωτική πίστη σε μια ιδέα είναι δύσκολη υπόθεση.
Ο δονκιχωτισμός όμως έχει και μια ειρωνική χροιά για ορισμένους, που είναι η ανιδιοτελής, ρομαντική και ταυτόχρονα ουτοπική στάση η οποία χαρακτηρίζει έναν άνθρωπο που υπερασπίζεται κάποιο ιδανικό με τρόπο που δείχνει ότι δεν έχει επαφή με την καθημερινή πραγματικότητα. Έχετε προσεγγίσει αυτή την έννοια στην παράσταση;
* Ο δονκιχωτισμός, σε όλες του τις εκφάνσεις, μας έχει απασχολήσει και φαίνεται στη διάρκεια της παράστασης.
Ποια ή ποιες ήταν οι κύριες πηγές έμπνευσης ή άντλησης υλικού για την παράστασή σας;
* Η μουσική της Ισπανίας και η ποίηση του κειμένου.
Θα μπορούσε να μας ξετυλίξεις τα πορτρέτα των ηρώων του έργου;
* Οι ρόλοι είναι πολλοί, μικροί ή μεγαλύτεροι, οι οποίοι δημιουργούν το εκάστοτε τοπίο, συνθήκες, ατμόσφαιρα, στην οποία βρίσκονται οι βασικοί ήρωες, ο Δον Κιχώτης ντε λα Μάντσα και ο Σάντσο Πάντσα. Ο πρώτος, είναι ένας μεσήλικας που αγάπησε και διάβασε τόσα ιπποτικά βιβλία, ώστε του γεννήθηκε η ιδέα να γίνει ιππότης, για να αποκαθιστά την αδικία και να βοηθά τους αδυνάτους, για χάρη της Δουλτσινέας, μίας γυναίκας της φαντασίας του, που ερωτεύθηκε. Ο δεύτερος, είναι ένας συγχωριανός του, που πείστηκε από τη στάση του ιππότη, ή πείστηκε γιατί του υποσχέθηκε πως στην πρώτη του νίκη θα του χαρίσει ένα νησί, και τον ακολούθησε στις μυθικές του περιπέτειες με απόλυτη πίστη, ακόμη κι αν αυτό που αντιμετώπιζαν φαινόταν δύσκολο ή πιο πιθανά, αδύνατο.
Ποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ή μοτίβα συναντήσατε στο κείμενο του Θερβάντες;
* Είναι ένα επικό κείμενο, με άμεση γραφή, που μιλάει για σύνθετες έννοιες με κατανοητά, άκρως ποιητικά λόγια. Τα αστεία περιστατικά σε κάνουν να γελάς και ταυτόχρονα να προβληματίζεσαι.
Πόσο καιρό δουλέψατε για την πραγματοποίηση της παράστασης;
* Δουλέψαμε ένα καλοκαίρι για το κείμενο και κάποιους μήνες για τις πρόβες.
Ποιοι είναι οι άξονες αυτής της παράστασης;
* Η μουσική, το κείμενο και εμείς οι πέντε.
Πώς είναι να συνεργάζεσαι με τον σκηνοθέτη Ταξιάρχη Χάνο, που τυγχάνει να είναι και μπαμπάς σου;
* Είναι μοναδική και ιδιαίτερη εμπειρία. Είναι σκηνοθέτης που εμπνέει τους ηθοποιούς, μας κινητοποίησε, μας έδινε κίνητρο όταν χανόμαστε και μαζί του δημιουργήσαμε μία παράσταση που συγκινεί τους θεατές, αλλά κι εμάς.
Θα ήθελες να μας μιλήσεις για τις δικές σου επιρροές;
* Επηρεάζομαι από πολλά πράγματα, από μουσικές, από ταινίες, από την ποίηση, αλλά κυρίως από τη ζωή.
Η τηλεόραση τι σου πρόσφερε;
* Είναι μεγάλο μάθημα για μένα η τηλεόραση. Είμαι πολύ τυχερή, γιατί οι συνθήκες στο γύρισμα είναι παραπάνω από καλές, όλοι όσοι εργαζόμαστε εκεί, οι άνθρωποι στις κάμερες, στα φώτα, στη σκηνοθεσία, στον ήχο, στα μαλλιά, στα ρούχα, στο μακιγιάζ, στο μοντάζ, συνεργαζόμαστε για ένα σκοπό. Κι εγώ, με τη δική μου ιδιότητα, μαθαίνω, δοκιμάζω, κάνω λάθη και σωστά, για αυτό τον σκοπό.
Πώς θα χαρακτήριζες την περίοδο που διανύουμε;
* Σκοτεινή και επικίνδυνη.
Σε απασχολούν οι οδύνες τις εποχής. Από πού προέρχεται όλος αυτός ο βουβός σχεδόν πόνος γύρω μας;
* Η ζωή, πολύ συχνά πια, είναι σκληρή και άδικη. Όλοι κάπου έχουμε συμβιβαστεί, αλλά το πιο περίεργο είναι ότι αρχίζουμε να συνηθίζουμε στην ιδέα του πόνου.
Όταν λέμε κρίση, τι εννοούμε ακριβώς; Ποια είναι η δική σου αίσθηση για την έννοια της κρίσης;
* Η κρίση είναι παντού. Πρακτικά και πνευματικά, περνάμε κρίση ιδανικών.
Ποιο βιβλίο, ταινία, μουσικό κομμάτι ή θεατρικό έργο είδες, άκουσες πρόσφατα και σε γοήτευσε;
* Είδα ξανά μία αγαπημένη μου ταινία “Le conseguenze dell’amore” του Paolo Sorrentino και είμαι ακόμη υπό αυτήν την επήρεια.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;
* Ακόμη συνεχίζω αυτά που κάνω και για το μέλλον βλέπουμε.
Οι απαιτητικές συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζεστε οι ηθοποιοί, αφήνουν χώρο για να αναπτυχθούν φιλίες στη δουλειά;
* Πιστεύω πως ναι. Δεν νομίζω πως έχουν τόση σημασία οι συνθήκες, όσο οι άνθρωποι και οι χαρακτήρες τους.
Τι πιστεύεις ότι θα δει και θα ζήσει η γενιά σου;
* Ελπίζω στην απελευθέρωση.
Πώς κρίνεις τη συμπεριφορά των συμπατριωτών μας απέναντι στο περιβάλλον και το δημόσιο χώρο;
* Είναι απίστευτο πόση αδιαφορία υπάρχει, παρόλα αυτά βλέπω πως γίνονται συνέχεια κινήσεις και πρωτοβουλίες για κάτι καλύτερο.
Πώς θα χαρακτήριζες τον τρόπο που φέρονται οι Έλληνες στα ζώα, εν γένει.
* Δεν το τοποθετώ τόσο στην καταγωγή, αλλά στον τρόπο που μεγαλώνουν οι άνθρωποι και φαίνεται πως πολλοί μεγαλώνουν χωρίς αγάπη για τα ζώα.
Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα. Έχεις κατοικίδιο;
* Έχω μία ημίαιμη κούκλα, τη Μελί. Όλα τα ζώα αξίζουν αγάπη και σεβασμό.
Η Μαρία Χάνου τελείωσε το μουσικό σχολείο Αλίμου και κατόπιν φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
Θέατρο
Το 2018 συμμετείχε στην παράσταση «Δον Κιχώτης» του Μιχαήλ Θερβάντες, σε σκηνοθεσία Ταξιάρχη Χάνου.
Το καλοκαίρι του 2018 συμμετείχε στην παράσταση «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή (Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς – Σκηνοθεσία: Θάνος Παπακωνσταντίνου)
Το 2017 συμμετείχε στην παράσταση «Ράφτης κυριών» του Ζορζ Φεϊντό (Σκηνοθεσία-μετάφραση: Δημήτρης Μυλωνάς)
Το 2017 συμμετείχε στην παράσταση «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» του William Shakespeare (Μετάφραση: Εταιρεία Θεάτρου Θέση Σκηνοθεσία: Μιχάλης Σιώνας)
Το 2017 συμμετείχε στην παράσταση «Σεξ Λεξικόν – Η Επιστήμη του Έρωτα» του Σπύρου Μιχαλόπουλου (Σκηνοθεσία: Αγγελίτα Τσούγκου)
To 2013 και το 2014, φοιτήτρια ακόμα, συμμετείχε στην παράσταση «Οι τρεις Σωματοφύλακες» του Αλεξάνδρου Δουμά (Απόδοση-διασκευή-στίχοι: Ξένια Γεωργοπούλου, Σκηνοθεσία-δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Βούρος).
* Φέτος – 2018-19: “Λωξάντρα” της Μαρίας Ιορδανίδου στο Θέατρο Βεάκη σε διασκευή Άκη Δήμου και σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη
Τηλεόραση
Η Μαρία Χάνου από το 2017 πρωταγωνιστεί στη σειρά του Alpha «Μην αρχίζεις τη μουρμούρα».
Το 2005-2006 σε ηλικία 11 ετών, έπαιξε στη σειρά του Mega «Μάγισσες της Σμύρνης».
