H αλήθεια είναι πως ο καπνός του τσιγάρου με ενοχλεί. Και οι καπνιστές στην Ελλάδα με ενοχλούν. Τους βρίσκω θρασείς, εγωιστές, απολίτιστους, φανατικούς και αντιδημοκρατικούς. Οι Έλληνες ίσως είμαστε ο μόνος λαός που εξαντλούμε την επαναστατικότητά μας απαιτώντας να χαιρόμαστε το τσιγαράκι μας σε κάθε χώρο και αδιαφορώντας παντελώς για τα αισθήματα και την υγεία των συνανθρώπων μας μη καπνιστών. Ακόμα και το ανεκδιήγητο, απερίγραπτο και αψυχολόγητο σύνθημα που κυκλοφορεί σε αυτοκόλλητα έχω δει: «Το κάπνισμα είναι η αντίδραση του φτωχού λαού απέναντι στον καπιταλισμό». Πώς είπατε; Η αντίδραση στον καπιταλισμό ή στον συνάνθρωπο που βλάπτει την υγεία του εξαιτίας σου και σε ανέχεται, αναιδέστατε καπνιστή, που θεωρείς μαγκιά να καπνίζεις πάντα και παντού;
Πρέπει να βγω στο φως της ημέρας όμως, και να μιλήσω για θέατρο και για την παράσταση που μου ενέπνευσε το παραπάνω λογύδριο. Αντιστρόφως ανάλογη, οφείλω να διευκρινίσω, με το θράσος του Έλληνα καπνιστή. «51 μικρά έργα για τον καπνό», μια παράσταση σεμνή, καλοδουλεμένη, συνεπής, χωρίς δογματισμούς. Με σύντομες σκηνές που ισορροπούν, με νεύρο, αντίληψη, κρίση, εγρήγορση. Μια παράσταση παρήγορη.
Τα «51 μικρά έργα για τον καπνό» από την ομάδα TRIAL, που παρακολουθήσαμε στο επιτυχημένο Of-Of Athens του θεάτρου Επί Κολωνώ, ήταν μια ιδιαίτερα εφευρετική κωμωδία που με αφορμή τον καπνό μετέφερε τους θεατές σ’ ένα ταξίδι στο χρόνο, στους ανθρώπους και στο ίδιο το θέατρο. Ακόμα, τους μύησε στις θεατρικές ασκήσεις ύφους, σταδιακά, αργά, σαν ορυχείο που ανοίγει. Και το βασικότερο; Οι ηθοποιοί Λύδια Αλιφραγκή και Μάρκος Στεφάνου μίλησαν με ενάργεια για τον καπνό χωρίς να ανάψουν ούτε ένα τσιγάρο. Μας μετέφεραν την αίσθηση του καπνού, κατεργάστηκαν τον καπνό, με τρόπο εντελώς ξεχωριστό. Με ευγένεια και λεπτότητα που σιγόκαιγε κάτω από τους αυτοσχεδιασμούς περί καπνού.
O καπνός παρουσιάστηκε σε όλες τις εκφάνσεις του, τις εκδοχές του, τις σημασίες του. Με τον τρόπο του Ιονέσκο και του Άρθουρ Μίλερ, του Τενεσί Ουίλιαμς αλλά και του Σαίξπηρ, του Έντουαρντ Άλμπι και του Ντέιβιντ Μάμετ, του Τσέχοφ φυσικά, του Σέπαρντ απαραιτήτως, του Άντριου Λόιντ Βέμπερ εννοείται, του Μαρσέλ Μαρσό και του Μπέκετ οπωσδήποτε, ακόμα και του Σοφοκλή. Παρουσιάστηκε με ύφος φιλοσοφικό, με ύφος σουρεαλιστικό, χωρίς να λείπει ούτε ο υπαρξισμός μα ούτε και ο εξπρεσιονισμός. Με χιούμορ, με τραγικότητα, με διαλέκτους, όπως και μέσω ιστορικών προσωπικοτήτων. Με την ποικιλομορφία της τέχνης.
H short comedy “Σκηνές Καπνού”, γεμάτη ιλαρότητα και τραγικότητα, παιδικότητα και παραλογισμό, είναι βασισμένη στο σκετς “Smoke Scenes” του Αμερινανού συγγραφέα Nick Zagone.
* H σκηνοθέτις της παράστασης, Λήδα Κοζάκη, επικοινώνησε με τον Nick Zagone, ο οποίος με πολλή χαρά και μεγάλη προθυμία έδωσε την άδεια να παρουσιαστεί το έργο του στην Ελλάδα, και δη στο φεστιβάλ Of-Of Athens του θεάτρου Επί Κολωνώ.
Συντελεστές
Ομάδα TRIAL
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Λήδα Κοζάκη
Ηθοποιοί
Λύδια Αλιφραγκή, Μάρκος Στεφάνου
