Γράφει η θεατρολόγος Μαρία Μαρή
Η «Λοκαντιέρα» είναι το γνωστό διάσημο θεατρικό έργο του Κάρλο Γκολντόνι που η διασκευή του παρουσιάζεται στο θέατρο Αρχελάου, στους Θρακομακεδόνες, από τη Θεατρική Ομάδα «Υπερφωτισμένοι» σε σκηνοθεσία Γιάννη Γαλανόπουλου.
Το έργο
Σε μια λοκάντα, ένα μικρό πανδοχείο της Βενετίας, κατά τη διάρκεια του καρναβαλιού του 1753, η δυναμική και γοητευτική ιδιοκτήτριά του Μιραντολίνα (Locandiera) κινείται ανάμεσα σε ερωτευμένους ευγενείς, θεατρίνες σε ρόλους και έναν Ιππότη που δηλώνει αμετανόητος μισογύνης.
Ένας Μαρκήσιος κι ένας Κόμης πολιορκούν τη «λοκαντιέρα», χαρίζοντάς της δώρα και γεμίζοντάς την με κομπλιμέντα και μεγαλοστομίες, ενώ εκείνη τους χειρίζεται με μαεστρία και σκοπό να διατηρήσει τη Λοκάντα της σε υψηλό επίπεδο.
Η αληθινή πρόκληση έρχεται όταν ο Ιππότης δηλώνει ότι καμιά γυναίκα δεν μπορεί να τον αγγίξει συναισθηματικά.
Η Μιραντολίνα αποφασίζει να του δώσει ένα μάθημα. Με όπλα την εξυπνάδα και την υποκριτική της δεινότητα, αρχίζει να τον φλερτάρει αθόρυβα, υποχθόνια, σιωπηρά, φέρνοντάς τον σταδιακά στα όρια του ερωτικού παραλογισμού.
Η παράσταση σχολιάζει με σύγχρονο χιούμορ τη ματαιοδοξία, την κοινωνική υποκρισία και την εξουσία του φύλου και του χρήματος. Το πανδοχείο γίνεται ένας μικρόκοσμος γεμάτος ρόλους, προσποιήσεις και μεταμορφώσεις, όπου η αλήθεια, το πάθος και το συμφέρον μπλέκονται αριστοτεχνικά…
Η παράσταση
Το έργο διαδραματίζεται σε ένα πανδοχείο, σε μια λοκάντα, που κληρονόμησε από τον πατέρα της, η Μιραντολίνα (Μάριαν Κατσίγιαννη), η Λοκαντιέρα.
Η ιδιοκτήτρια χειρίζεται επιδέξια τους θαυμαστές της, είναι πάντα όμορφη, περιποιημένη, φωτεινή, ευγενική, σωστά υποχωρητική και εξυπηρετική, προκειμένου να μη χάσει την πελατεία της και να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι.
Η Μάριαν Κατσίγιαννη διαθέτει όλες αυτές τις αρετές επί σκηνής, ενώ δεν σταματά να κάνει μορφασμούς και γκριμάτσες ανάλογα με τα όσα ακούει, όσα διαμείβονται μπροστά της.
Είναι άλλοτε κολακευμένη από τον τσιγκούνη Μαρκήσιο (Δημήτρης Μαρτάκος), που τη “φλομώνει” στο ψέμα και τα φτηνά δώρα, θέλοντας να την εντυπωσιάσει και εποφθαλμιώντας κιόλας τη Λοκάντα μιας και τα οικονομικά του είναι άθλια.
Εξαίρετος ο Δημήτρης Μαρτάκος, είναι ένας Μαρκήσιος sui generis, που δηλώνει ότι θα δράσει, όπως ξέρει αυτός, μιας και «είναι αυτός που είναι!».
Γνήσια κωμικός, αποσπά λεφτά από τον Κόμη (Αντώνης Μόσχος), που φωνάζει κραυγαλέα τον πλούτο του με τη συμπεριφορά του, τα φανταχτερά δώρα του και τα χρυσά παπούτσια του.
Ο Μαρκήσιος πλασάρεται στις ηθοποιούς Ορτένσια και Ντετζάνιρα για να «αρπάξει» ό,τι μπορέσει μετά το «πέσιμο» του Κόμη.
Οι άντρες του έργου παρουσιάζονται με ταπεινές βλέψεις, πότε στο χρήμα και πότε στον ποδόγυρο. Σε αντίστιξη αυτών ο Ιππότης (Βασίλης Σάβλας), προφανώς βαθιά πληγωμένος από τις γυναίκες τις μισεί, τις απεχθάνεται και τις αποφεύγει.
Η ερμηνεία του ηθοποιού είναι παραστατική και ποικίλη. Στην αρχή είναι πνιγμένος στο μίσος για τις γυναίκες, στην πορεία, όμως, σταδιακά βακχίζεται από τη Μιραντολίνα, όπως ο Πενθέας από τον Διόνυσο.
Λυσσάει όταν καταλαβαίνει ότι έχει πέσει στην παγίδα του έρωτα. Η Μιραντολίνα τον πολέμησε με τα δικά του όπλα, σε συνδυασμό με τη μοναδική της γοητεία.
Ο Ιππότης έχει έναν Υπηρέτη (Αριάδνη Τσικαλάκη), που τον μεταχειρίζεται, όπως θα μεταχειριζόταν και τη γυναίκα του.
Αν ήθελε γυναίκα κοντά του έτσι θα την ήθελε, δούλα του. Κάνει τον δούλο του «λάστιχο». Του ζητά συνεχώς εκδουλεύσεις, του αφαιρεί τον λόγο, τον κακομεταχειρίζεται εμφανώς, ασκεί πάνω του την εξουσία του, υπενθυμίζοντάς του τη θέση του.
Εκείνος είναι σαν τον Αρλεκίνο, έτοιμος να ικανοποιήσει κάθε επιθυμία του. Το χτένισμα της ηθοποιού, με τις πλεξίδες των μαλλιών της, όπως και η δυναμική της κίνησής της συμβάλλουν στην εικόνα αυτού του ήρωα της commedia dell’ arte.
Η Μπιάνκα (Σοφία Γκαραβέλα) και η Κάρλα (Νίκη Πλαβούκου) είναι οι καμαριέρες, που έχουν επωμιστεί και μέρος του ρόλου της Μιραντολίνας, είναι οι σκληρά εργαζόμενες γυναίκες του λαού, με ενσυναίσθηση, ενδιαφέρον και ανησυχία για τη Λοκαντιέρα, αλλά παράλληλα εκπροσωπούν και την περιέργεια του δούλου και τις φήμες της γειτονιάς.
Η Ορτένσια (Βίκυ Δημητρακοπούλου) και η Ντετζάνιρα (Εύα Καρονίδου) είναι δύο ηθοποιοί που θέλουν να ξεγελάσουν ότι είναι αρχόντισσες.
Ωραία η κίνηση της Βίκυς Δημητρακοπούλου, πότε αριστοκρατική, πότε κίνηση καμπαρέ πάντα με στόχο τον Κόμη και τα πλούτη του.
Ωραία και η Εύα Καρονίδου, με το νευρικό και προδοτικό της λαϊκής καταγωγής της γέλιο.
Στον αντίποδα αυτών των γυναικών είναι η Μιραντολίνα, που στο τέλος καταδικάζει κάθε εξουσία που προκύπτει από τα αρσενικά, είτε από τις κολακείες του Μαρκήσιου, είτε από την εξαγορά του Κόμη, είτε από την κυριαρχική φυσιογνωμία του Ιππότη και μιλά για τη δύναμη της αγάπης και της κατανόησης, επιλέγοντας για σύντροφό της τον Φαμπρίτσιο (Χρήστος Λαγουτάρης), τον υπάλληλο στη Λοκάντα, που της στέκεται και τη βοηθά στον καθημερινό αγώνα, που κάνει, χωρίς να θέλει να την εκμεταλλευτεί.
Ο Φαμπρίτσιο είναι εργατικός, αγνός και ειλικρινής.
Μέσα από τον μικρόκοσμο της Λοκάντας, που επιδέξια και με σκηνική οικονομία έχει σκηνοθετήσει ο Γιάννης Γαλανόπουλος, προκύπτει το μήνυμα της παράστασης κατά της εξουσιαστικής παρουσίας του άνδρα, δίπλα στη γυναίκα.
Εξάλλου αυτό φαίνεται και από το leitmotiv τραγούδι της παράστασης, το γνωστό τραγούδι του Umberto Tozzi «Ti amo».
Μια ενδιαφέρουσα παράσταση ερασιτεχνών που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από ανέβασμα επαγγελματιών, σε ένα καταπληκτικό χώρο, αυτό του θεάτρου του Αρχελάου, στους Θρακομακεδόνες.
***
«La Locandiera» από τους Υπερφωτισμένους στο Αρχελάου Θέατρο Θρακομακεδόνων
