Σίγουρα ένα άγριο, αδυσώπητο έργο, που στις βαθιές του ρίζες κατοικεί η ελπίδα. Η ελπίδα όμως της καταστροφής του κόσμου. Μια ελπίδα αντίστροφη, σκληρή, επώδυνη.
Η «Μετατόπιση προς το ερυθρό» έλκει την καταγωγή της από τον κόσμο της τραγωδίας, του μυστηριακού, του τσίρκου, της αστρονομίας. Είναι όλα αυτά μαζί και κάτι περισσότερο, που ο θεατής ανακαλύπτει στην πορεία. Ένας θηριοδαμαστής προλογίζει το νέο έργο του Γιάννη Μαυριτσάκη, πάνω στη σκηνή ενός τσίρκου, ανάμεσα σε παράξενα ζώα και ακροβάτες. Μιλάει στο κοινό δυσοίωνα, αποκαλύπτει την έλευση ενός καινούργιου είδους, εκθαμβωτικού και καταστροφικού. Ένας νέος εγωισμός ανασυντίθεται, μέσω ενός παρασιτικού ξενιστή (*), πιο ισχυρός και απόλυτος από τους προηγούμενους. Έρχεται από έναν τόπο που βρίσκεται πριν ή πέραν του καλού και του κακού. Από ένα χώρο όπου ο άνθρωπος είναι ακόμα ένας έλλογος πίθηκος και γύρω του ο κόσμος και τα πράγματα ορθώνονται γιγάντια, φαντασιακά και απειλητικά. Το πλάσμα που πρόκειται να φτάσει ούτε το γνωρίζουμε ούτε το βλέπουμε και ούτε φυσικά έχουμε τη δυνατότητα να το αντιληφθούμε. Εκεί ακριβώς είναι το θέμα. Το πλάσμα δεν είναι πλάσμα, είναι ένας καταιγισμός. Μια ηλεκτρική διέγερση άγνωστη. Το στόμα του από πυρακτωμένο σίδερο, με θηλυκή αυταρέσκεια πάνω σε αγορίστικη αναίδεια. Με δυσκολία μπορούμε να πούμε πως γνωρίζουμε, πλέον, τι είμαστε εμείς οι ίδιοι σαν είδος. Δεν έχουμε καμία δυνατότητα να προσεγγίσουμε το άγνωστο -δεν έχουμε κανένα τέτοιο όργανο. Η νέα μεγάλη περιπέτεια είναι αντίδοτο στην ανία μας, βούλιαγμα σε μια κινούμενη άμμο που ξεβράζει νεύρα, σκεπτόμενη ύλη, γαστρικά υγρά και βίαιη αρπαγή. Το πλήθος οδεύει προς μια νέα εποχή, ασυγκράτητη, εκρηκτική, απελευθερωμένη, προς μια ανεξάντλητη ακολουθία φονικών ριπών και αφόρητων χτυπημάτων.
Η παράσταση ξεκίνησε σαν παράσταση τσίρκου με το θηριοδαμαστή να μας βάζει στο κλίμα. Παρόλο που ο θηριοδαμαστής δεν ομιλεί ξανά, όλες οι υπόλοιπες σκηνές καταλήγουν σαν νούμερα τσίρκου. Από τις ερμητικά κλειστές αίθουσες συνεδριάσεων με το αυστηρό τελετουργικό, μέχρι την αγκαλιά μιας βασίλισσας – τροφού που εκπληρώνει φαντασιώσεις, οι ήρωες του έργου αποσυνδέονται από το παρελθόν τους και μετατοπίζουν τον κόσμο.
Ο άνθρωπος, άμα τη λήξει της βασιλείας του, γίνεται ο διασκεδαστής του επόμενου άρχοντα -ό, τι, όποιος κι αν είναι αυτός. Η ιδέα του τραγικού κόσμου μέσα στον οποίο το ζωώδες αίμα του ανθρώπου κάποια στιγμή εξεγείρεται, ξεσπά και καταστρέφει και αυτόν και τα πάντα γύρω του, είναι αυτή που κυριαρχεί. Τα σώματα επί σκηνής, οι φωνές, το φως, ο ήχος, η εικόνα, η κίνηση, η εκφορά του λόγου ήταν άψογα και αξιοθαύμαστα θεατρικά.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια της Νίκης Ψυχογιού απέπνεαν αρχοντιά. Μας άφηναν να κυριευτούμε από τη σκοτεινή και παράξενη μαγεία της παράστασης. Εικαστική δουλειά λαμπρή, έντονη, πλούσια. Άριστη η εκτέλεση των κοστουμιών Βάνια Αλεξάνδροβα. 
Εξαιρετική η δουλειά της Χριστίνας Θανάσουλα στους φωτισμούς. Εκπληκτικά μελετημένη και καλλιτεχνικά καίρια.
Στην κίνηση η Χαρά Κότσαλη έδειξε μιαν ιδιότυπη προσέγγιση, γεμάτη εκλεπτυσμένο στυλ και συμβολισμούς.
Ξεκάθαρο το ηχητικό περιβάλλον (σύνθεση ήχων: Αντώνης Μόρας – δραματουργία ήχου και φωνών, ηχητικός σχεδιασμός: Δημήτρης Καμαρωτός). Έδινε ένταση και έννοια στο αινιγματικά φαντασιακό στοιχείο της παράστασης.
Άριστη και η οργάνωση παραγωγής από την Κατερίνα Μπερδέκα.
Oι ηθοποιοί Αντώνης Μυριαγκός, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Μάριος Παναγιώτου, Κατερίνα Σπυροπούλου, Αμαλία Κοσμά, Νάντη Γώγουλου έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους στις ερμηνείες.
Η Αλεξία Καλτσίκη ήταν υπέροχη ως πρακτικογράφος – μοναδική διασωθείσα. Λιτή και εκφραστική, δυνατή και παλλόμενη. Με πόνο, φόβο, απόγνωση αναμεμειγμένη με λεπτή ειρωνεία. Σπουδαία σε κίνηση και υποκριτική, έδωσε πνοή σε έναν απαιτητικό ρόλο.
Πιστεύω πως αν δεν ήταν η Αμαλία Μουτούση στο ρόλο της βασίλισσας – τροφού, η παράσταση μπορεί να είχε οδηγηθεί, στο τελευταίο μέρος της, σε άλλα μονοπάτια. Μονοπάτια πιθανόν και ολισθηρά. Ήταν μεγαλειώδης. Με φινέτσα, φαντασία, κομψότητα αλλά και αυταρχισμό. Υποβλητική ερμηνεία με μικρές, αλλεπάλληλες, φωτεινές, υπαινικτικά εξαίσιες στιγμές, με μιαν υποψία δροσιάς, θηλυκότητας, γλυκύτητας, σαρκασμού και ρεαλισμού.
Ξεκινώντας από την ιδέα που κυκλοφορεί στο έργο απ’ την αρχή μέχρι το τέλος, ο Θάνος Παπακωνσταντίνου (επωμίστηκε με ιδιαίτερη άνεση και το ρόλο του Ξενιστή) οργάνωσε την αλληλουχία των γεγονότων, δημιουργώντας ένα τελετουργικό τσίρκο το οποίο υφίσταται σαν παράλληλος κόσμος και τελικά ενσωματώνει όλα τα πρόσωπα μέσα του. Ο ταλαντούχος σκηνοθέτης έριξε μια διερευνητική ματιά στους λαβύρινθους του ασυνειδήτου, σ’ έναν κόσμο γεμάτο σύμβολα και συμβολισμούς. Έργο με σημασία, υψηλή αισθητική και ρητούς αλληγορισμούς. Mια τολμηρή διείσδυση στα ενδότερα πρωτόγνωρων μυστηρίων.
* Το έργο “Μετατόπιση προς το Ερυθρό” του Γιάννη Μαυριτσάκη παρουσίασαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα η Helter Skelter Company και ο Θάνος Παπακωνσταντίνου στο Φεστιβάλ Αθηνών, 6 και 7 Ιουλίου 2014, στην Πειραιώς 260, Αίθουσα Η.
* Στην αστρονομία η “Μετατόπιση προς το ερυθρό” είναι το τεκμήριο της αδιάπτωτης διαστολής του σύμπαντος ένας εγωισμός που αναγκάζει όλους τους άλλους να υποκύψουν και να καταναλωθούν.
* Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο 3ο διεθνές φεστιβάλ Between the Seas (Mediterranean Performing Arts) της Νέας Υόρκης το καλοκαίρι του 2013 με τον τίτλο Redshift.
Η ταυτότητα της παράστασης
“Μετατόπιση προς το ερυθρό”
του Γιάννη Μαυριτσάκη
Φεστιβάλ Αθηνών, Πειραιώς 260, Αίθουσα Η
Σκηνικός Χώρος – Σκηνοθεσία: Θάνος Παπακωνσταντίνου
Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
Κίνηση: Χαρά Κότσαλη
Σύνθεση Ήχων: Αντώνης Μόρας
Δραματουργία Ήχου και Φωνών, Ηχητικός Σχεδιασμός: Δημήτρης Καμαρωτός
Σχεδιασμός Φωτισμών: Χριστίνα Θανάσουλα
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ελεάνα Γεωργιάδου
Γλυπτική, Βοηθός Σκηνογράφου: Κατερίνα Ανδρέου
Δραματολόγος Παράστασης: Τζωρτζίνα Κακουδάκη
Εκτέλεση παραγωγής: Highway Productions – Γιώργος Λυκιαρδόπουλος
Οργάνωση παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα
Έπαιξαν: Αμαλία Μουτούση, Αλεξία Καλτσίκη, Αντώνης Μυριαγκός, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Μάριος Παναγιώτου, Κατερίνα Σπυροπούλου, Αμαλία Κοσμά, Νάντη Γώγουλου
(*) Γενικά παράσιτο στη Βιολογία χαρακτηρίζεται οργανισμός (ζωικός ή φυτικός) που ζει και αναπτύσσεται μαζί και σε βάρος άλλου οργανισμού, που χαρακτηρίζεται ξενιστής, από τον οποίο και τρέφεται με τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες.
