Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Εκατοντάδες σημεία στα βουνά της Ευρώπης αναφέρονται ως «ξέφωτα των μαγισσών». Η κορυφή Μπρόκεν και το Βαλκενρίντ, στην οροσειρά Χαρτζ, το Ρίντερμπρίγκεν της Έσης και το Μέντεν της Βεστφαλίας. Εκεί συνέρρεαν οι μάγισσες το Μεσαίωνα και επιδίδονταν σε σκοτεινές και οργιαστικές τελετές, σύμφωνα με την Ιερά Εξέταση. Οι τελετουργίες υποτίθεται ότι γίνονταν τη νύχτα με φεγγάρι και ιδιαίτερα τη βαλπούργεια νύχτα (30 Απριλίου). Η Βαλπούργη (Walpurga), που θεωρείται ότι προστατεύει τους ανθρώπους από τις μαγγανείες, γεννήθηκε τον 8ο αιώνα, στο Ντέβον της Αγγλίας, από οικογένεια τοπικού ηγεμόνα. Για τη συμβολή της στον εκχριστιανισμό της Γερμανίας και την αρετή της ανακηρύχτηκε αγία και η μνήμη της γιορτάζεται από τους Ρωμαιοκαθολικούς την 1η Μαΐου. Η γιορτή της Βαλπούργης μπλέχτηκε με τα τοπικά εορταστικά έθιμα της παραμονής της Πρωτομαγιάς και έτσι η γερμανική Walpurgisnacht (αγγλικά Walpurgis Night), η βαλπούργεια νύχτα, όπως έγινε στα ελληνικά, περιγράφει ειδικότερα τις τελετές μαγισσών που συγκεντρώνονται σε όρη και ξανοίγματα του εδάφους μαζί με τους δαίμονες να γιορτάσουν την άνοιξη (η οποία στο Βορρά έρχεται με μια κάποια καθυστέρηση). Μια τέτοια νύχτα απροκάλυπτης ελευθεριότητας και προκλητικού ερωτισμού περιγράφει και ο Γκαίτε στον “Φάουστ”, σκηνή που αξιοποιεί βέβαια με μοναδική δεξιοτεχνία η Κατερίνα Ευαγγελάτου στην παράσταση του «Φάουστ» που σκηνοθέτησε ερευνητικά και την παρακολουθήσαμε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Τα λόγια και τα έργα των μαγισσών παραμένουν μυστικά έως τώρα. Ή μήπως είναι ολοφάνερα σε κάποια καλλιτεχνικά μάτια και αφτιά; Αυτό διακινδυνεύω να πω μετά την παρακολούθηση αυτής της θεσπέσιας παράστασης!
Η Άνοιξη μας χαμογελά κι ένας νέος κύκλος αρχίζει. Ευφραίνεσθε, αγαλλιάσθε, σκιρτήσατε. Ο «Φάουστ» του Johann Wolfgang Goethe μας φανερώνει τη νύχτα της μεγάλης απόδρασης από το αυστηρό, μίζερο και ασφυκτικό περιβάλλον των μεσαιωνικών πόλεων και χωριών όπου γης –τότε και τώρα. Τη νύχτα των ελεύθερων, γυμνών και εκστατικών σωμάτων σε σχηματισμούς οργιαστικών χορών, γύρω από φωτιές που άναβαν στα ξέφωτα παρθένων δασών, προς τιμήν του γιου της Μεγάλης Μητέρας, της Φύσης: του ερωτικού, κερασφόρου και ιθυφαλλικού θεού της γονιμότητας, που οι αρχαίοι Έλληνες τον λάτρευαν με τη μορφή του Πάνα.
Η ανικανοποίητη φύση
Ο «Φάουστ» του Γιόχαν Βόλφγκαγκ Γκαίτε είναι ένα φιλοσοφικό ποίημα, μια πραγματεία πάνω στη ζωή και στον θάνατο, στο σύμπαν και στην ύπαρξη. Μέσω της «εξωλογικής» ομορφιάς των εικόνων της και της «παραμυθένιας» μυθολογίας της, η παράσταση της Κατερίνας Ευαγγελάτου μάς δίνει την ευκαιρία να ρίξουμε ένα περίεργο και αποκαλυπτικό βλέμμα στο μυστηριώδες, αινιγματικό ανθρώπινο τοπίο.
Η αιώνια μάχη του καλού με το κακό αποτυπώνεται τέλεια στο κλασικό ποίημα του Γκαίτε και αυτή η αναμέτρηση δεν δύναται να λάβει χώρα παρά μόνον όταν το πρώτο προσελκύει το δεύτερο. Γιατί τέτοια είναι κατά βάση η φύση του ανθρώπου. Η άτυχη ψυχή του πρωταγωνιστή παίζεται κορόνα – γράμματα ήδη από τους πρώτους στίχους του έργου, καθιστώντας την προσέγγιση του Γκαίτε ανθρωποκεντρική αλλά και θεοκεντρική. Ο Φάουστ και ο Μεφιστοφελής αναλύουν την ανικανοποίητη φύση του σοφού Γκαίτε που ξόδεψε όλη του τη ζωή στην απόκτηση της γνώσης, τελικά δεν έφτασε στην πολυπόθητη αλήθεια και θυσίασε τα νιάτα του γι’ αυτό. Θα μπορούσαμε να τον δούμε ως μια ψυχή διττή. Σαν τον Ιανό, τον θεό με τις δύο όψεις, που ώθησε ορισμένους ερευνητές να τις αποδώσουν σε ζεύγη αντιθέτων, όπως είναι ο ήλιος και η σελήνη ή το γήρας και η νιότη. Από τη μια κρατιέται σε αυτή τη ζωή, σφιχτά στον κόσμο αυτόν, για να φτάσει σε μεγάλες ανακαλύψεις. Από την άλλη όμως με ορμή ξεφεύγει απ’ τη γήινη σκόνη και υψώνεται στις σφαίρες των τρανών πνευμάτων. Οι δύο όψεις του δεν μπορούν να συμβιώσουν και έχουν οδηγήσει σε τέτοια απελπισία τον πρωταγωνιστή, που δεν επιθυμεί άλλο να ζει. Όσο είναι ακόμη ζωντανός, ο Μεφιστοφελής μπορεί να τον διεκδικήσει. Γιατί ο ίδιος δεν μπορεί να προστατέψει την άλλη ψυχή, που στο στήθος του φωλιάζει.
Η αληθινή σοφία
Σύμφωνα με τη σκηνοθετική προσέγγιση, ο Φάουστ δεν συνάπτει συμφωνία με το διάβολο προκειμένου να βρει τη νιότη του. Οδεύοντας στη δύση του βίου του και έχοντας εντρυφήσει σε όλα τα επιστημονικά πεδία της εποχής του (φιλοσοφία, ιατρική, νομική και θεολογία), νιώθει εντελώς κενός και ότι βασικά του λείπει η αληθινή σοφία. Δεν του αρκεί η ανθρώπινη γνώση, αλλά χρειάζεται τη γνώση που θα τον δικαιώσει ως άνθρωπο. Δεν έχει βιώσει τίποτα στη ζωή που να τον κάνει να παραδεχτεί πως όντως ανακάλυψε το νόημά της. Γι’ αυτό και λέει: «Δεν είν’ ο λόγος για χαρά! Θέλω να βυθιστώ στον ίλιγγο, στις απολαύσεις που χαρίζει η οδύνη, στο μίσος που αγαπά, στην πυρκαγιά που δροσιά δίνει».
Δίνεται στο κοινό μια μεγαλοπρεπής σύλληψη που εξάπτει καταιγιστικά τη φαντασία του, καθώς ατενίζει με μια ματιά ένα ονειρικό θέαμα γεμάτο εκπλήξεις και εναλλαγές στη λαμπρή σκηνή του Πειραιά, τη σκηνή με το άπλετο φως -ορατό και αόρατο.
Ο Φάουστ εκπροσωπεί τον διαχρονικό άνθρωπο. Καθότι και σήμερα και πάντα υπάρχει μια αδάμαστη επιθυμία, μια ακόρεστη δίψα, ένα πάθος αχόρταγο για κάτι επιπλέον, μια ελπίδα ότι θα αγγίξουμε το άπιαστο, τη στιγμή που θα μας δώσει νόημα, πλήρωση, ευτυχία.
Το ασυνήθιστο και το βασανιστικό ωστόσο είναι πως γυρνά στην επιθυμητή νιότη με τη γνώση της τρίτης ηλικίας. Αυτό τον κάνει ένα πρόσωπο διφορούμενο. Δεν είναι άγγελος ο Φάουστ, αλλά είναι ένα με τον Μεφιστοφελή. Έχει το σκοτάδι μέσα του γι’ αυτό και του επιτρέπει να εισχωρήσει. Είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Ο Γκαίτε ψυχολογεί τον Διάβολο. Ο Μεφιστοφελής γίνεται στο έργο του ένα αρνητικό, μηδενιστικό alter ego του Φάουστ, που εξελίσσεται τόσο αποφασιστικά ώστε συμπορεύονται με τον Φάουστ σε όλες τις πράξεις…
Κωμικά στοιχεία
Ο σύγχρονος θεατής, που θα θελήσει να παρακολουθήσει σήμερα αυτή την παράσταση μπορεί να σκοντάψει σε κάποια εμπόδια και προκαταλήψεις, θεωρώντας ότι το έργο με τον όγκο του και τη βαθιά του στοχαστικότητα είναι περίπλοκο. Πρόκειται όντως για ένα λογοτεχνικό λαβύρινθο. Αφήνει όμως έκπληκτο το κοινό από τα κωμικά του στοιχεία, τις κομψά αστείες σκηνές και τις περίτεχνα ευτράπελες καταστάσεις που είναι διάχυτες στο έργο. Ακόμη κι αυτή η ερωτική ιστορία Φάουστ – Μαργαρίτας, που είναι ο πυρήνας της τραγικής ιστορίας της νεαρής Μαργαρίτας, αρχίζει με μια καθαρά κωμική σκηνή. Η εναλλαγή κωμικού και τραγικού συνεχίζεται καθόλη τη διάρκεια του έργου. Ο “Φάουστ” είναι σαφώς μια κορυφαία τραγωδία, που εμπεριέχει επιμέρους μικρότερες τραγωδίες. Όμως, αυτή η εντύπωση είναι εν μέρει απατηλή και αδικεί το έργο, αφού το χιούμορ εισβάλλει ακάθεκτο από την αρχή στον Φάουστ, πολύ νωρίτερα από τις τραγικές σκηνές και τα τραγικά επεισόδια και διεκδικεί ένα αρκετά μεγάλο μερίδιο στην εξέλιψη του έργου.
Απαιτήσεις και αντοχές
Το βάθος της γραφής και η αριστοτεχνική ανάπτυξη του λόγου, οι τεράστιες απαιτήσεις και αντοχές από τους ικανότατους ηθοποιούς, που θαυμάσαμε, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ενός θεατρικού επιτεύγματος που ήρθε στο φως χάρη στο αεικίνητο μυαλό της Κατερίνας Ευαγγελάτου και των ταλαντούχων συνεργατών της. Η ανάγκη για μια συνολική θεώρηση των νοημάτων του, η κατανόηση του απείρου, πάλη μεταξύ θέλησης και πράξης είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που το καθιστούν θηριώδες. Μία ακόμη ιδιαιτερότητα είναι πως το κείμενο είναι μια διαδρομή και στην ιστορία του θεάτρου. Σκηνές επηρεασμένες από τον Σαίξπηρ, σκηνές που θυμίζουν θέατρο μαριονέτας, άλλες που θυμίζουν αρχαία κωμωδία, σκηνές που παραπέμπουν σε εκκλησιαστικά δράματα. Κάθε σκηνή ξεγλιστρά, είναι μετατοπισμένη από την προηγούμενη και απαιτεί ένα ιλιγγιώδες άλμα από το ένα λεπτό στο επόμενο.
Βλέπουμε τον Φάουστ στις ταβέρνες και στις απολαύσεις, σε γλέντια με μάγισσες και φαντασμαγορικά νεραϊδένια πλάσματα. Τη μεγαλύτερη τέρψη φαίνεται προς στιγμήν να υπόσχεται η αποπλάνηση ενός αθώου κοριτσιού, του άνθους που ακούει στο όνομα Μαργαρίτα, που του δίνεται ολόψυχα, χωρίς συμβιβασμούς, χωρίς αναστολές και χωρίς όρους, άδολα και απόλυτα. Αυτό θα είναι όμως η καταστροφή της. Θα εγκαταλειφθεί από τον Φάουστ και σε παράφρονα κατάσταση θα καταστρέψει τη ζωή της και τη ζωή του παιδιού που απέκτησε μαζί του.
Με τη Μαργαρίτα δημιουργείται μια μορφή που συγκινεί ανθρώπινα, που έχει το δικό της τραγικό πεπρωμένο και με τη μοίρα της καταγγέλλει την κυριολεκτικά φονική απέχθεια προς τα «παραστρατημένα» κορίτσια ως μια απαράδεκτη κατάσταση της εποχής. Ο Γκαίτε δημιούργησε επίσης ένα υπέροχο θηλυκό πλάσμα του οποίου ο αισθησιασμός εμφανίζεται ως φυσικός και διαυγής και με κανέναν τρόπο δεν υποθαθμίζεται ως αμαρτωλός και βλάσφημος. Μια γυναίκα στην οποία μένεις ταγμένος, ένας φως στο σύμπαν που πνίγεται στα σκοτάδια.
Ο Μεφιστοφελής είναι συνώνυμο των γήινων απολαύσεων και της ανθρώπινης εμπειρίας. Της γνώσης είναι ο Φάουστ. Είναι ο άνθρωπος της γης που, καθώς βρίσκεται ανάμεσα σε ζωή και σε θάνατο, αγωνίζεται να κατανοήσει το νόημα της ύπαρξής του μέσα στο σύμπαν. «…αυτό που ξέρουμε δε μας ωφελεί κι ό, τι δεν ξέρουμε, μπορεί να μας λυτρώσει». Ο Φάουστ δεν έχει καμιά εμπειρία από τη ζωή, ούτε από τον πραγματικό κόσμο, και μέσα σ’ όλα αυτά ξεφυτρώνει και ο έρωτας για την αθώα, τρυφερή Μαργαρίτα.
Αληθινό θέμα αυτής της «τραγωδίας» είναι η αναζήτηση του νοήματος της ανθρώπινης δράσης σε έναν κόσμο που θεωρεί αβέβαιο κάθε παραδοσιακό ιδεώδες ευδαιμονίας, η διερεύνηση νέων ορίων, αλλά ταυτόχρονα η ανήμπορη προσπάθεια απόκτησης μιας ελευθερίας που να μη γνωρίζει όρια. Χωρίς να το γνωρίζουν, οι άνθρωποι είναι έρμαια θεϊκών και δαιμονικών δυνάμεων.
Στο πνεύμα των καιρών
Η σκηνοθέτις και η ομάδα της μέσω αυτής της ποιητικής τους παράστασης μετέφεραν εις τα καθ’ ημάς το κλίμα, την ατμόσφαιρα και το πνεύμα μιας χαμένης πλέον εποχής στα σκοτάδια του παρελθόντος. Έδωσαν μία νέα εκδοχή, ενταγμένη στο πνεύμα των καιρών. Η Κατερίνα Ευαγγελάτου εξατομίκευσε ψυχολογικά και εκλέπτυνε θεατρικά τους χαρακτήρες των ηρώων ποντάροντας τα πάντα στη συνεργασία της σκηνικής εικόνας και της υψηλής ερμηνευτικής απόδοσης.
Μυώδης, σαγηνευτικά βίαιη και σωματικά τολμηρή, φραστικά σατιρική και καυστική, με σβέλτα περάσματα και αβίαστη απόδοση, ο «Φάουστ» ορίζει ένα συναρπαστικής ζωντάνιας ειρμό, ενώ αιθέρια ατμοσφαιρικές σκηνές υποβάλλουν κατανυκτικές διαθέσεις. Μια «δύσκολη» δουλειά για τους συντελεστές της που τους ζορίζει ευπρόσδεκτα ωθώντας τους να λειτουργήσουν πέρα από τα όρια -ή και πολύ έξω από αυτά- της πεπατημένης.
Οι ηθοποιοί
Φάουστ ο Νίκος Κουρής. Ηθοποιός ακμαίος, άρτιος, άοκνος, ρωμαλέος, ετοιμοπόλεμος, μεγάλης δυναμικής. Με το ρόλο αυτό αποδεικνύει περίτρανα το μέτρο της αξίας του και της προσφοράς του.
Μεφιστοφελής ο Αργύρης Πανταζάρας. Δαίμονας και άγγελος. Ένα περίπλοκο αινιγματικό ον που συνεχίζει τις προσπάθειες απεγκλωβισμού του από το σκοτάδι προς το φως. Απέδειξε πως διαθέτει και τα χαρίσματα και την εμφάνιση και τη… σατανικότητα που απαιτεί ο ρόλος. Οιστρήλατη ερμηνεία, τεράστιας συναισθηματικής, διανοητικής και σωματικής κατάθεσης.
Μαργαρίτα η Νάνσυ Σιδέρη. Είναι κυριολεκτικά η πύκνωση του αόρατου αιθέρα – τόσο λεπταίσθητη, ρόδινη και δαντελένια. Δίνει έντονα την αίσθηση ότι κάτι λαμπρό ανατέλλει.
Περίφημοι και οι άλλοι ηθοποιοί. Μάρθα η Δήμητρα Βλαγκοπούλου (αληθινή και εκρηκτική), Βάγκνερ ο Ερρίκος Μηλιάρης (μεθοδικός, πειθαρχημένος και υπέροχα φιλοσοφημένος), Βάλεντιν ο Κλήμης Εμπέογλου (ηθοποιός με υπόσταση και αξία), Λίζα η Καλλιόπη Παναγιωτίδου (με θαυμαστή άνεση και ισορροπία), Σπουδαστής, Μάγισσα ο Αγησίλαος Μικελάτος (επινοητικός και ξεκάθαρος). Μελετημένοι και απόλυτα συνταιριασμένοι όλοι στο πνεύμα της σκηνοθεσίας.
Ένα μεγάλο μπράβο και στους 30 σπουδαστές από τη Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου που συμμετείχαν στην παράσταση.
Οι συντελεστές
Η γοητευτική, με θαυμάσια ελληνικά, μετάφραση του Σπύρου Ευαγγελάτου είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες σε αυτή τη θεατρική δουλειά. Όπως και η συμβολή στη δραματουργία από τον Πλάτωνα Μαυρομούστακο. Επίσης άξιες προσοχής είναι η εμπεριστατωμένη εισαγωγή και οι κατατοπιστικές σημειώσεις στο πρόγραμμα, που υπογράφονται από τον Σπύρο Ευαγγελάτο, την Κατερίνα Ευαγγελάτου και άλλους μελετητές. Δεν εξασφαλίζουν απλώς και μόνο την απόλαυση της θέασης, αλλά και το καθιστούν ως βιβλίο πραγματικό απόκτημα.
Τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα ωραιότατα και αξιοζήλευτα. Μια ολοκληρωμένη και εμπνευσμένη δουλειά.
Το σκηνικό της Εύας Μανιδάκη ένα θαύμα που ως εκ… θαύματος μετατρέπεται σε εικόνες και σύμβολα. Μια πλατιά επίπεδη ορθογώνια επιφάνεια που αιωρείται ή παίρνει κλίση ακολουθώντας τις ψυχολογικές μεταπτώσεις του ήρωα και τη δράση. Η στιλπνή αυτή επιφάνεια γίνεται σπουδαστήριο, κήπος, φυλακή, μητρόπολη, κάστρο, δωμάτιο της Μαργαρίτας, κιόσκι, σπηλιά, ταβέρνα και μαγερειό απλώς γέρνοντας ανάλαφρα. Μια ευφυέστατη σύλληψη.
Ονειρική η μουσική σύνθεση του Γιώργου Πούλιου, αριστουργηματικοί οι φωτισμοί της Ελευθερίας Ντεκώ. Η δε χορογραφία της Πατρίσιας Απέργη μπορεί να λειτουργήσει και ως παράσταση από μόνη της.
Η ομάδα, δεμένη, συμπαγής, ομοιογενής, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της ολοένα και καλύτερης Κατερίνας Ευαγγελάτου –η οποία γεμάτη καλλιτεχνική αυτοπεποίθηση αποδέσμευσε τον «Φάουστ» από την ακαδημαϊκή σοβαροφάνειά του- μας χάρισε αληθινή μέθεξη. Ένα μεγαλοπρεπές, ευχάριστο αλλά και αγωνιώδες, ποιητικό γεγονός, μια παράσταση – αποταμίευμα σπάνιας θεατρικής ύλης.
Ταυτότητα της παράστασης
“Φάουστ” του Γκαίτε
Μετάφραση: Σπύρος Α. Ευαγγελάτος
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σύμβουλος δραματουργίας: Πλάτων Μαυρομούστακος
Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη
Χορογραφία: Πατρίσια Απέργη
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Μουσική σύνθεση: Γιώργος Πούλιος
Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ
Κoμμώσεις: Talkin’heads
Βοηθός σκηνοθέτη: Καλλιόπη Παναγιωτίδου
Β’ Βοηθός Σκηνοθέτη: Βικτώρια Φώτα
Βοηθός σκηνογράφου: Μυρτώ Μεγαρίτου
Φωτογραφίες: Βάσια Αναγνωστοπούλου
Παραγωγή: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και Λυκόφως – Γιώργος Λυκιαρδόπουλος
Ηθοποιοί
Φάουστ: Νίκος Κουρής
Μεφιστοφελής: Αργύρης Πανταζάρας
Μαργαρίτα: Νάνσυ Σιδέρη
Μάρθα: Δήμητρα Βλαγκοπούλου
Βάγκνερ: Ερρίκος Μηλιάρης
Βάλεντιν: Κλήμης Εμπέογλου
Λίζα: Καλλιόπη Παναγιωτίδου
Σπουδαστής, Μάγισσα: Αγησίλαος Μικελάτος
Συμμετέχουν επίσης 30 σπουδαστές από τη Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου:
Δημήτρης Αθανασίου, Χρήστος Βασιλόπουλος, Αντώνης Γκούβας, Γεωργία Γρίβα, Εύη Δαέλη,
Μικαέλα Δάνα, Βαγγέλης Δαούσης, Τασούλα Δεληγιάννη, Δήμητρα Δερζάκου, Γιώτα Ζαμπελη, Κατερίνα Καλαμπουρίδου, Ματίνα Κανδύλα, Ρένα Καραγιάννη, Ελένη Καρκανίδα, Αναστασία Κόμη, Μαριάνθη Κολιάκη, Μαιρινίκη Λύκου, Νάγια Μητσάκου, Σίλια Μουστάκη, Αλέξανδρος Παυλίδης, Δημήτρης Ποπλίδης, Νάγια Πυργαρούση, Γιάννης Στρατέλης, Κατερίνα Ταπέ, Νάνσυ Τριανταφύλλου, Αλεξάνδρα Φαρδελάκη
Ιωάννης Φάουστ
Ο Ιωάννης Φάουστ ή Γιόχαν Φάουστ και γνωστότερα Φάουστ (Johann Georg Faust, 1480 – 1541) ήταν Γερμανός μάγος που γεννήθηκε στην πόλη Γκέτλιγκεν (Götlingen) της Βυρτεμβέργης και πέθανε στη πόλη Στάουφεν.
Τα σχετικά με τη ζωή του γεγονότα σε λεπτομέρειες φαίνεται να εξαφανίσθηκαν μέσα στους θρύλους και τους μύθους που καλύπτονταν μέχρι την αναμόρφωσή τους. Από τα διασωθέντα αποσπάσματα αυτών των γεγονότων διαφαίνεται πως επρόκειτο περί ενός αγύρτη και τυχοδιώκτη που περιόδευε τις διάφορες μεγαλουπόλεις της Δυτικής κυρίως Ευρώπης, εμφανίζοντας τον εαυτόν του άλλοτε ως γιατρό, άλλοτε ως αστρονόμο και μέγα αστρολόγο ή αλχημιστή. Στο Βύρτσμπουργκ καυχιόταν πως μπορούσε να επαναλάβει όλα τα θαύματα του Ιησού Χριστού. Στο Βίτενμπεργκ ισχυριζόταν πως οι νίκες των αυτοκρατορικών στρατευμάτων στην Ιταλία ήταν αποτέλεσμα των δικών του μαγικών δυνάμεων που εξαπέλυσε κατά των αντιπάλων. Η φήμη του Φάουστ εξαπλωνόταν με μεγάλη ταχύτητα φθάνοντας σ’ όλες τις γωνιές της Γης όπου συναντούσε κανείς ανθρώπους να συζητούν για τα κάθε λογής υποστηριζόμενα ως θαύματα και κατορθώματα του Γερμανού αυτού μάγου. Μερικά τέτοια ίχνη της ζωής του υπάρχουν μεταξύ των ετών 1507 – 1540.
Το 1507 αναφέρεται υπό το όνομα Georgius Sabelicus Faustus Junior. Οι πιο περίεργοι μύθοι που θα μπορούσε ν’ ακούσει κανείς εμπλέκονταν στο άτομό του, και είναι ακόμη απίστευτο πως κληρικοί, θεολόγοι, διανοούμενοι, επιστήμονες της εποχής διαβεβαίωναν ότι είχαν γίνει αυτόπτες μάρτυρες σκηνών με κύριο ήρωα τον Φάουστ στις οποίες συχνά προσερχόταν και ο Διάβολος με τον οποίον, όπως έλεγαν οι θρύλοι, ο δόκτωρ Φάουστ είχε συνάψει «σύμφωνο αμοιβαίας υποστήριξης και συμμαχίας».
Το πρώτο φιλολογικό έργο με ήρωα τον Φάουστ εκδόθηκε στη Φραγκφούρτη από τον Ιωάννη Σπις με τίτλο «Historia von Dr. Johann Faust» που όμως διέψευδε όλες τις περί συμφώνου ειδήσεις τονίζοντας αντίθετα, για τη σωτηρία των χριστιανών, πως απειλούνταν σοβαροί κίνδυνοι για την ανθρωπότητα λόγω της επικοινωνίας με το πονηρό πνεύμα.
Παρά τα χρόνια που έχουν περάσει, για τον σημερινό αναγνώστη εν τούτοις το μεγαλύτερο ενδιαφέρον βρίσκεται στην πολυτάραχη ζωή του διαβολικού Φάουστ. Εκείνο δε το βιβλίο είχε μάλιστα τεράστια επιτυχία μέχρι που χρειάσθηκε ν’ ανατυπωθεί 4 φορές μέσα στο ίδιο έτος της πρώτης έκδοσης. Η επιτυχία αυτή προοιωνίζονταν για τη μεγάλη και εξέχουσα θέση που θα καταλάμβανε στην παγκόσμια φιλολογία, ποίηση, μουσική, θέατρο, όπερα και καλές τέχνες γενικότερα.
Το 1589 εκδίδεται η αγγλική μετάφραση του βιβλίου εκείνου και το 1590 νέα γερμανική έκδοση με σημαντικές προσθήκες και βελτιώσεις. Η μεγάλη τραγωδία του Άγγλου ποιητή Μάρλω «Η τραγική ιστορία του Δρ Φάουστ» που εκδόθηκε το 1589 είχε βασισθεί στην αγγλική μετάφραση του Σπις. Το 1599 η θρυλική πλέον ιστορία του Φάουστ εκδόθηκε στο Αμβούργο υπό νέα μορφή και αφήγηση του Γ. Ρ. Βίντμαν. Το 1674 στην έκδοση με πολλές αλλαγές του Πφίτσερ, ανακαλύπτεται για πρώτη φορά το σπέρμα, που βλάστησε και έδωσε τη Μαργαρίτα, στην τραγωδία του Γκαίτε, την κόρη εκείνη της οποίας η μοίρα ήταν τόσο τραγικά συνδεδεμένη με τη μοίρα του Φάουστ στο ποίημα του Γκαίτε.
