Tην Παρασκευή 2 Αυγούστου 2013, η Μίρκα Γεμεντζάκη, σκηνοθέτις, ηθοποιός, μύστης της τέχνης αλλά πάνω από όλα μία από τις σημαντικότερες και αγαπητότερες δασκάλες του ελληνικού θεάτρου σε ό, τι αφορά τον τρόπο εξερεύνησης και χρησιμοποίησης της φωνής, καθώς και σύνδεσής της με τη γλώσσα, το λόγο του κάθε θεατρικού κειμένου, έφυγε από τη ζωή. H Μίρκα Γεμεντζάκη υπήρξε μια μεγάλη κυρία του θεάτρου μας, δοτική, βιωματική, μια ολοζώντανη προσωπικότητα, την οποία λάτρευαν οι μαθητές και οι συνεργάτες της.
Βιογραφία
Η Μίρκα Γεμεντζάκη γεννήθηκε στην Αθήνα, αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολλέγιο (Pierce College) και ως υπότροφος του Ινστιτούτου Goethe σπούδασε στη Γερμανία μονωδία, Liedbegleitung, Orergestaltung. Τραγούδησε σε όλες τις μεγάλες όπερες μέχρι που κατάλαβε ότι το θέατρο ήταν ο προορισμός της. Φεύγοντας από την όπερα πήγε στο Berliner Konzert Chor της Φιλαρμονικής του Βερολίνου όπου από το 1974-1983 διηύθυνε τέσσερις παιδικές χορωδίες, τέσσερεις χορωδίες νέων και εργάστηκε ως φωνητική δασκάλα στα ορατόρια. της χορωδίας της Φιλαρμονικής του Βερολίνου.
Από το 1976 μέχρι το 1983 συνεργάστηκε με τους σκηνοθέτες Peter Stein, Michael Grube, Bob Wilson, Peter Brook στο θέατρο της Schaubuhne. Στην παράσταση της “Ορέστειας” του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία Peter Stein, εργάστηκε στους Χορούς και τη μουσική της παράστασης που ήταν ήχοι. Στις παραστάσεις της “Ορέστειας” στο Καράκας, την Βαρσοβία και την Αθήνα συμμετείχε και η ίδια ως μέλος του Χορού. Ο Peter Stein ήταν εκείνος που τη βοήθησε να βρει το δρόμο της ως ερευνήτρια και δασκάλα φωνής μέσα από την αρχαία κραυγή. Επίσης συνεργάστηκε μαζί του στον “Ερρίκο τον Δ’” του Σαίξπηρ και στον “Φάουστ” του Γκαίτε, που ανέβηκε στην ΕΧPO 2000 στο Ανόβερο.
Το 1985 άρχισε τη συνεργασία της με τον σκηνοθέτη Peter Oskarson στο Gavle και στη Στοκχόλμη όπου παρουσίασαν έργα, όπως Stora Vreden, Hamlet, Drommernas Barn.
Από το 1977 ως το 1983 δίδαξε θέατρο και μονωδία στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (Professor).
Το 1983 επέστρεψε στην Ελλάδα αρχικά περιστασιακά και συνεργάστηκε με τον Σπύρο Βραχωρίτη στη Θεατρική Λέσχη Βόλου όπου έπαιξε τη “Γυναίκα της Ζάκυθος” του Δ. Σολωμού.
Συνεργάστηκε επίσης με τον Μίνωα Βολονάκη κι έπαιξε την τροφό στη “Μήδεια” του Ευριπίδη και τον μουσικό στον “Κύκλο με την κιμωλία” του Μπ. Μπρεχτ.
Σκηνοθέτησε η ίδια το έργο “Wahlfischbauch” του Jens Grob στο Μόναχο, τους “Πέρσες” του Αισχύλου στα αρχαία ελληνικά στο Gavle, στη Στοκχόλμη και στην Αθήνα (μουσική σκηνή Ρόδον.)/ σουηδική παραγωγή, τη “Φόνισσα” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη σαν ορατόριο στα πρότυπα του J.S.Bach.στην Αθήνα, τις “Μορφές από το έργο του Βιζυηνού” σε συνσκηνοθεσία με τον Δήμο Αβδελιώδη και το “Ευτυχισμένες μέρες” του Σ. Μπέκετ στο θέατρο “Σφενδόνη”, το “Dibbuk” στη Στοκχόλμη έργο 23 προσώπων που ανέβηκε με δύο ηθοποιούς με τη βοήθεια της αρχαίας ηχητικής μάσκας, το χορόδραμα “in Between” στην άρση του τείχους του Βερολίνου, στο Βερολίνο, τις “Ευτυχισμένες μέρες” του Μπέκετ στο θέατρο “Σφενδόνη”, τον “Αγαμέμνονα” του Αισχύλου σε συνσκηνοθεσία με τον Φάνη Δίπλα, στο θέατρο “Λιθογραφείον” στην Πάτρα στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτεύουσας 2006.
Σκηνοθέτησε τη “Φεύγουσα κόρη”, παράσταση βασισμένη στο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, “Μια ψυχή” που σημείωσε μεγάλη επιτυχία και ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα (Πάτρα, Αθήνα – Θέατρο Φούρνος 2006, Θέατρο του Νέου Κόσμου 2006-2007, Κως, Χίος, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Σκιάθος, Αγρίνιο, Μυτιλήνη, Άγιος Στέφανος, Ιωάννινα, Μεθώνη, Κυπαρισσία, Πρέβεζα, Μέτσοβο, Καπέσοβο και Γρεβενίτι Ζαγορίου, Πράμαντα, Γαργαλιάνοι, Σέρρες, Καβάλα, Κύπρος καθώς και στο διεθνούς φήμης φεστιβάλ Brave Festival στο Wroclaw της Πολωνίας) και την παράσταση “Η ξένη” της οποίας έκανε και τη διασκευή από το έργο του Georg Kreisler “Heute Abend: Lola Blau”, Νέο Ελληνικό Θέατρο Γιώργου Αρμένη 2008.
To 2009 σκηνοθέτησε τον “Ομηρικό Ύμνο στη Δήμητρα”, που παρουσιάστηκε στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας στοπλαίσιοτων «Αισχυλείων 2009», στην Επιστημονική Ημερίδα Αρχαίου Δράματος που συνδιοργάνωσε το Κέντρο Αρχαίου δράματος «Δεσμοί» σε συνεργασία με το Δήμο Ελευσίνας, στο Θέατρο Σημείο, στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς (Στοά Αττάλου), που για πρώτη φορά φιλοξένησε θεατρική παράσταση, και στον αρχαιολογικό χώρο Φιλοπάππου (Φυλακές Σωκράτους).
Το 2009 επίσης σκηνοθέτησε τον “Ορλάντο” της Βιρτζίνια Γουλφ που παρουσιάστηκε στο Στούντιο Κινητήρας.
To 2011 σκηνοθέτησε τρία ερωτικά διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Έρωτας στα χιόνια”, «Όνειρο στο κύμα» και «Έρως – Ήρως» με τον τίτλο «Θαλασσινοί Έρωτες» που ανέβηκαν στο θέατρο “Φούρνος” και στα Αισχύλεια 2011.
Συνεργάστηκε στο ντοκιμαντέρ «Αφροδίτη της Κύπρου» στην Κύπρο.
Πραγματοποίησε σειρά σεμιναρίων στη διαδικασία προβών και ανέλαβε τη φωνητική διαμόρφωση παραστάσεων όπως στους “Πέρσες” του Αισχύλου από το Εθνικό Θέατρο σε σκην. Λ. Κονιόρδου, στο “Οψόμεθα εις Φιλίππους” σε σκην. Θοδωρή Γκόνη, στο “Διπλό Βιβλίο” του Δημήτρη Χατζή από την ομάδα Pequod, στις “Επτά λογικές απαντήσεις” του Λ. Προυσαλίδη και στη “Μήδεια” του Ευριπίδη σε σκην. Α. Αντύπα.
Τελευταία της παράσταση τo 2012 οι «Τρωάδες» του Ευριπίδη σε μετάφραση του Γιάννη Τσαρούχη που παρουσιάστηκε στο θέατρο “Φούρνος” και στο Δεκαπενθήμερο Σύγχρονης Θεατρικής Δημιουργίας των Αισχυλείων.
Από το 1985 μέχρι πρόσφατα δίδασκε στο Πανεπιστήμιο Δραματικής Τέχνης της Στοκχόλμης (Gast Professor).
Δίδαξε ηθοποιούς και τραγουδιστές σύμφωνα με τη μέθοδό της που διαμόρφωσε μέσα από τις σπουδές της και την επαγγελματική της εμπειρία στην Ελλάδα (Θεατρική Λέσχη Βόλου, Νέα σκηνή – Λ. Βογιατζής, θέατρο Πόρτα – Ξ. Καλογεροπούλου, Θέατρο του Νότου – Κρήτη, στο Κέντρο Αρχαίου Δράματος “Δεσμοί”, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων κ.α ) και στο εξωτερικό (διεθνές συνέδριο για τη φωνή του Πανεπιστημίου της Ουαλίας, Ιρλανδία, Ελβετία, Σουηδία, Λαπωνία κ.α.).
Η μέθοδός της διδάσκεται από μαθητές της σε Πανεπιστήμια και σχολές θεάτρου στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Πρόσφατα εξέδωσε στη Γερμανία το βιβλίο της “Jedes Kind kann singen – κάθε παιδί μπορεί να τραγουδήσει για τη διαμόρφωση της παιδικής φωνής” το οποίο συνοδεύεται από dvd για την πρακτική εφαρμογή των ασκήσεων. Το βιβλίο μεταφράζεται στα ελληνικά.
“Εταιρεία Θεάτρου Ηώς”
Η “Εταιρεία Θεάτρου Ηώς” δημιουργήθηκε το 2007 από τη Μίρκα Γεμεντζάκη και τη Ρηνιώ Κυριαζή, με καλλιτεχνική διεύθυνση της Μ. Γεμεντζάκη. Άλλες παραγωγές: “Ύμνος στη Δήμητρα” (ο ομηρικός ύμνος) το 2009 και “Θαλασσινοί έρωτες” (διηγήματα του Παπαδιαμάντη) το 2011. Η “Φεύγουσα κόρη” πρωτοπαρουσιάστηκε στην Πάτρα στο θέατρο Λιθογραφείον (θεατρική ομάδα “Βιομηχανική”), τον Δεκέμβριο του 2005. Αμέσως μετά παίχτηκε στην Αθήνα, αρχικά στο θέατρο “Φούρνος” και κατόπιν στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, μέχρι τον Ιανουάριο του 2007. Στα επόμενα χρόνια περιόδευσε σε όλη την Ελλάδα. Επίσης παρουσιάστηκε στο “Brave Festival”, στο Wroclaw της Πολωνίας (2008). Για την ερμηνεία της στην παράσταση αυτή η Ρηνιώ Κυριαζή ήταν υποψήφια για το βραβείο Μελίνα Μερκούρη 2006.
