Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Αν με ρωτήσουν για τον Δημήτρη Διακοσάββα, θα απαντήσω αυθόρμητα πως έχει μια ατόφια θεατρική στόφα που τον κάνει ιδανικό όχι μόνο για τους αριστοφανικούς ρόλους στους οποίους άλλωστε έχει διακριθεί επανειλημμένα αλλά και για κάθε ρόλο που έχει αναλάβει ή που θα αναλάβει στο μέλλον. Ένας υπέροχος ηθοποιός ρυθμού ο οποίος έχει σπάνια αίσθηση του θεατρικού χρόνου και τέλεια κατοχή των εκφραστικών του μέσων.
Μιλάμε μαζί για τον «Πλούτο» του ΚΘΒΕ, την αριστοφανική κωμωδία σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα στην οποία τον είδαμε φέτος στην Επίδαυρο να διαπρέπει.
Για μένα – λέει ο Δημήτρης – το μήνυμα της παράστασης είναι αυτό που λένε οι 4 ηθοποιοί που υποδύονται την Πενία: «Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν λεφτά και άνθρωποι που είναι πλούσιοι…», τονίζει εύστοχα.
Φρέσκος, μοντέρνος, ξεχωριστός, τολμηρός, λαμπερός και πληθωρικός, ως ηθοποιός ξέρει να δημιουργεί αντιθέσεις και να χτίζει αφήγηση στη σκηνή ακόμη και χωρίς λόγο.
Ενώνουμε μαζί τις τελείες της προσωπικής και επαγγελματικής του διαδρομής. Έπαιξε σε πάνω από εξήντα θεατρικά έργα, εμφανίστηκε πάμπολλες φορές στην Επίδαυρο και εδώ και είκοσι πέντε χρόνια καταφέρνει να ζει επιτυχώς από το επάγγελμά του. Κλασικό θέατρο, περιοδείες, ταινίες, συμμετοχή σε σημαντικούς θιάσους, συνεργασίες με επιφανείς σκηνοθέτες, πληθώρα σπουδαίων ρόλων.
«Δεν ονειρεύτηκα ποτέ συγκεκριμένους ρόλους, μου επισημαίνει, ονειρεύτηκα όμως συνεργασίες, ονειρεύτηκα έργα, ονειρεύτηκα σκηνοθέτες και συγγραφείς, ονειρεύτηκα θεατρικούς χώρους»…
Ό,τι ονειρεύτηκε το ζει, συνεχίζοντας να στοχάζεται πάνω στο υπαρξιακό κενό του θεάτρου, ανανεώνοντας διαρκώς την υποκριτική προσέγγισή του πίσω από την μάσκα των ερμηνειών του που κρύβουν πάντα κάτι το οικεία πονεμένο.
Δημήτρη, πού γεννήθηκες και ποια είναι η καταγωγή σου;
*Γεννήθηκα στην Κάρπαθο, όμως η καταγωγή μου είναι από τη Ρόδο.
Τι δεν ξεχνάς από τα παιδικά σου χρόνια;
*Τα καθημερινά παιχνίδια στις αλάνες, τις βόλτες στην εξοχή, τα καλοκαιρινά μπάνια στη θάλασσα, τις ζωγραφικές και τις χειροτεχνίες, την ανεμελιά…
Πώς και πότε μπήκαν η υποκριτική και το θέατρο στη ζωή σου;
*Όταν ένας αγαπημένος καθηγητής φιλολογίας στο Λύκειο, ο Γιάννης Κατσάνος, έφτιαξε μια θεατρική ομάδα στο σχολείο μας.
Ποιες λέξεις θα χρησιμοποιούσες για να περιγράψεις τον εαυτό σου;
*Αισιόδοξος, φυσιολάτρης, αγχώδης, χιουμορίστας, φιλόζωος, πρακτικός, φιλότεχνος.
Τι χρειάζεται για να προχωρήσει κανείς στο θέατρο;
*Πίστη, αγάπη, δουλειά, κριτική σκέψη, ψυχραιμία.
Υπάρχουν συνάδελφοί σου ή άνθρωποι του θεάτρου τους οποίους θα χαρακτήριζες οικογένειά σου;
*Ναι, είναι οι συμμαθητές μου και αυτοί που έχω δουλέψει πολλές φορές μαζί τους. Όμως γενικότερα κάθε φορά ένας θίασος με έναν τρόπο γίνεται η προσωρινή οικογένειά μου.
Τι σου τονώνει την αυτοπεποίθηση;
*Όταν μια πρόβλεψή μου αποδειχθεί σωστή και όποτε καταφέρνω να ξεπεράσω μια δύσκολη ιστορία.
Με ποιους χαρακτήρες ανθρώπων δυσκολεύεσαι να συνεργαστείς;
*Με αυτούς που δεν μπορούν να σε ακούσουν. Με τους «κλειδωμένους», ή εμμονικούς, ή χειριστικούς και με ανθρώπους που δεν μπορούν να εμπιστευτούν τον συνάδελφό τους.
Τι αξία έχει για έναν καλλιτέχνη η συνέπεια και η πειθαρχία;
*Για μένα είναι βασικό χαρακτηριστικό στη δική μας δουλειά και είμαι βέβαιος πως όποιος δεν το διαθέτει ενδεχομένως να μην περάσει καλά.
Αυτό τον καιρό παίζεις στον «Πλούτο» του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα με το ΚΘΒΕ. Κατά τη γνώμη σου, πόσο διαχρονικό είναι το χιούμορ του Αριστοφάνη;
*Ο Αριστοφάνης παραμένει διαχρονικός ακόμα και σήμερα, μέσα από τα έργα του. Στον «Πλούτο» θίγει θέματα που εξακολουθούν να είναι επίκαιρα στη σύγχρονη κοινωνία, όπως η κοινωνική ανισότητα, η διαφθορά, η επιδίωξη του πλούτου και καταδεικνύει τις διακρίσεις που δημιουργούνται μεταξύ των ανθρώπων από την άνιση κατανομή του. Η κριτική του αυτή αντανακλάται στη σημερινή συζήτηση γύρω από τις οικονομικές ανισότητες και την αναδιανομή του πλούτου. Επίσης θίγει τη διαφθορά των πολιτικών και των πλουσίων, κάτι που παραμένει επίκαιρο, καθώς η διαφθορά εξακολουθεί να είναι ένα μείζον πρόβλημα σε πολλές χώρες παγκοσμίως. Ο «Πλούτος» είναι ένα μέσο κριτικής της κοινωνίας και των ηθών και έτσι καταφέρνει να απεικονίσει διαχρονικές αλήθειες για την ανθρώπινη φύση και την κοινωνία, καθιστώντας το έργο του διαχρονικά επίκαιρο.
Ποιο είναι για σένα το βαθύτερο μήνυμα του έργου;
*Για μένα το μήνυμα της παράστασης είναι αυτό που λένε οι 4 ηθοποιοί που υποδύονται την Πενία: «Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν λεφτά και άνθρωποι που είναι πλούσιοι…». Αυτό νομίζω τα λέει όλα!
Έχει σχέση ο «Πλούτος» με άλλες παραστάσεις που έχεις παίξει στο παρελθόν;
*Η σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα στην παράσταση «Πλούτος» είναι εξαιρετική και μοντέρνα, καταφέρνοντας να μεταφέρει το αρχαίο έργο με τρόπο που αγγίζει και συναρπάζει το σύγχρονο κοινό. Έχει δημιουργήσει μια παράσταση γεμάτη ζωντάνια και ένταση, διατηρώντας παράλληλα την ουσία και τα μηνύματα του έργου. Το αποτέλεσμα είναι μια διασκεδαστική και γεμάτη μηνύματα μεταγραφή που αφορά πολλούς και διαφόρων ηλικιών θεατές. Υπό αυτό το πρίσμα ναι είναι κάτι εντελώς διαφορετικό γι’ αυτό και πιστεύω πως δεν έχει σχέση με άλλες παραστάσεις που πήρα μέρος στο παρελθόν.
Σε ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων;
*Με ενδιαφέρει πολύ η γνώμη αυτών που πιστεύω και θαυμάζω.
Έχει χρειαστεί ποτέ να πεις όχι σε προτάσεις;
*Ναι, το έχω κάνει αρκετές φορές εφόσον δεν μπορούσα να «δω» εμένα μέσα σε αυτό. Όμως και αρκετές φορές είπα ναι, ενώ αποδείχτηκε εκ των υστέρων πως έπρεπε να πω όχι…
Κατά τη γνώμη σου υπάρχουν όρια στην Τέχνη; Μέχρι τι αντέχει να βλέπει ο θεατής; Μέχρι τι μπορούμε να δείχνουμε επί σκηνής;
*Η τέχνη συχνά αγγίζει ακραία και προκλητικά θέματα, όμως είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν όρια, τα οποία καθορίζονται τόσο από την κοινωνία όσο και από την ανθρώπινη ψυχολογία. Ο θεατής έχει την ικανότητα να δέχεται και να επεξεργάζεται δύσκολες εικόνες και ιδέες, αλλά υπάρχει ένα σημείο κορεσμού, πέρα από το οποίο η αισθητική εμπειρία μετατρέπεται σε τραύμα ή απόρριψη. Αυτό το σημείο οφείλει να γίνεται σεβαστό από τους δημιουργούς, καθώς η τέχνη πρέπει να επικοινωνεί χωρίς να καταστρέφει την ψυχική ισορροπία του κοινού. Επί σκηνής, λοιπόν, χρειάζεται να υπάρχει ευαισθησία και επίγνωση του τι παρουσιάζεται, ώστε να διατηρείται η λεπτή ισορροπία μεταξύ πρόκλησης και σεβασμού προς τον θεατή.
Μπορεί η τέχνη να αλλάξει τον κόσμο;
*Η τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο επειδή εμπνέει, προκαλεί τη σκέψη, μετακινεί και ενώνει τους ανθρώπους μέσα από κοινά συναισθήματα και ιδέες. Μέσω της τέχνης, εκφράζονται κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα που μπορούν να ευαισθητοποιήσουν και να κινητοποιήσουν τους ανθρώπους για αλλαγή! Έτσι η τέχνη ανοίγει νέους τρόπους κατανόησης του κόσμου και μας βοηθάει να φανταστούμε και ίσως να παλέψουμε για έναν καλύτερο, πιο δίκαιο και πιο ανθρώπινο κόσμο.
Ποιους ρόλους ονειρεύεσαι να υποδυθείς;
*Δεν ονειρεύτηκα ποτέ συγκεκριμένους ρόλους, ονειρεύτηκα όμως συνεργασίες, ονειρεύτηκα έργα, ονειρεύτηκα σκηνοθέτες και συγγραφείς, ονειρεύτηκα θεατρικούς χώρους…
Τελευταία βλέπουμε μια άνθηση των τηλεοπτικών σειρών. Πώς βιώνεις το άνοιγμα της τηλεόρασης στο «ευρύ κοινό»;
*Η πληθώρα τηλεοπτικών σειρών είναι ευεργετική για όλους καθώς αυξάνει τον ανταγωνισμό, οδηγώντας σε βελτίωση της ποιότητας του περιεχομένου. Παράλληλα, οι θεατές έχουν περισσότερες επιλογές, ικανοποιώντας έτσι διαφορετικά γούστα και ανάγκες. Επιπλέον, η αυξημένη παραγωγή δημιουργεί νέες ευκαιρίες εργασίας για ηθοποιούς και άλλους επαγγελματίες του χώρου, ενισχύοντας συνολικά την απασχόληση στον κλάδο.
Τι θα ήθελες να κρατήσεις μακριά από τη ζωή σου;
*Το ψέμα, την υποκρισία, την έλλειψη ενσυναίσθησης, την ανθρωποφαγία, τον χλευασμό και τη βία απέναντι σε ανθρώπους και σε ζώα.
Ποια ήταν η τελευταία φορά που μετάνιωσες για κάτι που έκανες;
*Δεν έχω μετανιώσει για τίποτα και είμαι βέβαιος πως ακόμη και αυτό που θεωρούσα αστοχία ή λάθος μου κάτω από τις ίδιες συνθήκες θα το έκανα ξανά.
Μίλησέ μου για κάτι που θεωρείς νίκη σου;
*Θεωρώ νίκη μου που έπαιξα σε πάνω από εξήντα θεατρικά έργα, νίκη που έπαιξα τόσες φορές στην Επίδαυρο και νίκη που εδώ και είκοσι πέντε χρόνια καταφέρνω να ζω επιτυχώς από το επάγγελμά μου.
Το επάγγελμα του ηθοποιού είναι ιδιαίτερα ανασφαλές, κινδυνεύει κανείς να μείνει άνεργος κάθε λίγους μήνες. Είσαι προετοιμασμένος γι’ αυτό;
*Κανείς δεν είναι προετοιμασμένος γι’ αυτό, ούτε και εγώ… Απλά μαθαίνεις να ζεις με αυτό…
Πώς σκέπτεσαι το μέλλον σου στην τέχνη;
*Με πολλές ώρες εργασίας και ανύπαρκτο πτυχίο…
Ποιο βιβλίο διαβάζεις αυτό τον καιρό;
*Για τρίτη φορά το «Μακμπέθ».
Υπάρχουν προσωπικότητες που θαυμάζεις και ποιες είναι αυτές;
*Μαρία Κάλλας, Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, Άλμπερτ Αϊνστάιν, Λεονάρντο ντα Βίντσι, Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Μαχάτμα Γκάντι, Σωκράτης, Πλάτωνας.
Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σου;
*Δεν κάνω ποτέ σχέδια.
Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Υπάρχει κάποιο κατοικίδιο με το οποίο συμβιώνεις;
*Λατρεύω τα ζώα. Όλα τα ζώα τα αγαπώ πολύ. Από μικρό παιδί θυμάμαι πόση ήταν η χαρά μου όταν βρισκόταν στα χέρια μου ένα ζωάκι. Αυτή τη στιγμή δεν έχω κάποιο ζώο, όμως έχω μεγαλώσει στο παρελθόν έξι γάτες.
Δημήτρη, σε ευχαριστώ πολύ για αυτή την ενδιαφέρουσα συζήτηση.
*Κι εγώ ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
