24.9 C
Athens
Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2024

«Βυθός» με τον Θανάση Δόβρη. Ένας 22χρονος δίνει μαθήματα επιβίωσης σε εποχή κρίσης

Του Παναγιώτη Μήλα
[email protected]

Τα καράβια και οι θάλασσες, τα βαθιά μαύρα νερά και η μοναξιά στο πουθενά, πάντα με τρόμαζαν. Και μόνο η σκέψη ότι βρίσκομαι μόνος μεταξύ ουρανού και γης μου προκαλούσε φόβο. Από μικρός έτρεμα όταν κοιτούσα στον βυθό. Σαν κινηματογραφική ταινία περνούσαν από μπροστά μου σκηνές πανικού, σκηνές απόγνωσης, σκηνές που ούτε είχα δει, ούτε είχα διαβάσει, ούτε είχα ακούσει ως διήγηση. Με έπιανε κρύος ιδρώτας. Ο τίτλος «Βυθός» με πάγωσε. Διάβασα την υπόθεση και τα πράγματα έγιναν χειρότερα. Δεν μιλάμε για ψυχαγωγία. Μιλάμε για μαρτύριο. Τι να κάνω όμως; Δεν μπορούσα να μην πάω. Έπρεπε να κολυμπήσω και κολύμπησα…

 

Στα παγωμένα νερά της Ισλανδίας

Στις 11 Μαρτίου του 1984 βυθίστηκε ανοιχτά των νήσων Γουέστμαν, στην Ισλανδία, μια ψαρότρατα με πενταμελές πλήρωμα. Έπειτα από 6 ώρες κολύμπι στον παγωμένο Βόρειο Ατλαντικό, αναρρίχηση στην κοφτερή λάβα και περπάτημα περίπου δυόμισι ωρών, ο μοναδικός επιζών Γκουδλάουγκουρ Φρίδθορσσον – (Γκούλλι), έφτασε στην πρώτη πόρτα του χωριού του και κατέρρευσε. Προς μεγάλη κατάπληξη των γιατρών κατάφερε να επιζήσει, παρόλο που η πίεσή του ήταν μη μετρήσιμη και η θερμοκρασία σώματός του κάτω από 35 βαθμούς. Υποβλήθηκε πολύ σύντομα μετά την περιπέτειά του, σε πειράματα, με στόχο να γίνει κατανοητό πώς τα κατάφερε. Βρέθηκε ότι το λίπος του ήταν 2-3 φορές πιο χοντρό από το ανθρώπινο, προσομοιάζοντας σ’ αυτό της φώκιας. Για τον ίδιο, η επιβίωσή του οφειλόταν στο ότι παρέμεινε ήρεμος και στο ότι ήθελε οπωσδήποτε να ζήσει.

Ο μονόλογος του αντι-ήρωα

Η ιστορία που είχε συγκλονίσει όλη την Ισλανδία πριν από 30 χρόνια, ενέπνευσε το συγγραφέα Γιον Ατλι Γιόνασσον που «γέννησε» ένα θεατρικό μονόλογο το 2009. Ένα μονόλογο κι ένα έργο για μια χώρα στα πρόθυρα της οικονομικής καταστροφής κι ένα λαό που θα πάλευε να επιβιώσει, κόντρα σε όλα τα προγνωστικά και ενάντια στις στρατηγικές των διεθνών οικονομικών επιτελείων. Η Ισλανδία της κρίσης χρειαζόταν να εμψυχώσει τους ανθρώπους της. Όχι πια μόνο με τις αρχαίες Saga, αλλά και με ένα «μύθο» από την πρόσφατη ιστορία της, που ταξιδεύει πια 30 χρόνια από στόμα σε στόμα. Μια αφήγηση βυθισμένη στις τελευταίες αναμνήσεις, ποτισμένη με χιούμορ και πείσμα, από έναν άνθρωπο που δεν εγκατέλειψε, γιατί ονειρεύτηκε αυτή την παραπάνω μέρα που θα του άλλαζε τη ζωή. Ήταν ένας αντι-ήρωας μέχρι τέλους. Που «απλά κολύμπησε»…

Παρέα με το μοναδικό επιζώντα

Όταν σβήνουν τα φώτα στην Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου 104, «βρίσκομαι» στο θάλαμο ενός νοσοκομείου. Εκεί έχουν μεταφέρει το μοναδικό επιζώντα ναυαγό. Τον τιμονιέρη Γκούλλι (Θανάσης Δόβρης). Η περιπέτειά του στα κύματα έχει τελειώσει αλλά και η πάλη της ψυχής του με τις μνήμες μόλις αρχίζει. Το όλον περιβάλλον (σκηνικά, κοστούμια Δάφνη Κούτρα) και η ατμόσφαιρα (φωτισμοί Αλέκος Αναστασίου) προκαλούν ρίγη. Ναυάγιο στο Βόρειο Ατλαντικό. Θερμοκρασία 2 υπό το μηδέν. Κοφτερά βράχια, γλάροι σαν νεκροπομποί, βουνό τα κύματα. Ισορροπία μεταξύ ζωής και θανάτου στην καρίνα της τράτας που έχει ανατραπεί. Σκηνικό τρόμου μέχρι που ο 22χρονος τιμονιέρης τινάζει από πάνω του τον εφιάλτη. Με τη διήγησή του περιγράφει την περιπέτειά του. Το «ναυάγιο» στα χρόνια της κρίσης. Την απώλεια αγαπημένων συνηθειών. Τη φρίκη από τα νέα δεδομένα. Ο Θανάσης Δόβρης, ηθοποιός λεπτών αποχρώσεων, ηθοποιός της λεπτομέρειας, ηθοποιός που και με τις σιωπές του φωτίζει τις πιο σκοτεινές πτυχές του κειμένου (μετάφραση Κωστής Καλλιβρετάκης), κατάφερε -όπως πάντα- να πλάσει με τον δικό του μοναδικό τρόπο τον ήρωα του Γιόνασσον. Ο σκηνοθέτης Κωστής Καλλιβρετάκης είχε την τύχη να συνεργαστεί με έναν τιμονιέρη που ήξερε να ξεκλειδώσει τα μυστικά του ναυαγού.
Με πικρό χιούμορ ο Δόβρης μας μετέφερε την πίστη του ήρωά του να επιβιώσει -σε εποχή κρίσης- παραμένοντας ήρεμος και παράλληλα επιθυμώντας οπωσδήποτε να ζήσει. Ακόμη ο Δόβρης πέτυχε κάτι πιο δύσκολο. Μας μετέδωσε το πείσμα του Γκούλλι ο οποίος δεν εγκατέλειψε ούτε για μια στιγμή την προσπάθειά του να κερδίσει αυτή την παραπάνω ημέρα που θα άλλαζε τη ζωή του.
Το έργο δίνει την ευκαιρία στον πρωταγωνιστή να μας δείξει –με ένα μαγικό τρόπο– ότι με θέληση και αγώνα μπορείς να κερδίσεις τη μάχη τη στιγμή που όλα γύρω σου χάνονται. Τη στιγμή που όλα καταλήγουν στο βυθό της κρίσης.
Κερδίζει όμως ο Γκούλλι και ένα δεύτερο στοίχημα στο νοσοκομείο που τον μεταφέρουν μετά τη διάσωσή του. Πρόκειται για εικόνες σκληρές που, ενώ φαίνονται ως σκηνοθετικό εύρημα, στην πραγματικότητα είναι μεταφορά των γεγονότων έτσι όπως ακριβώς συνέβησαν. Η ερμηνεία του Δόβρη στις σκηνές αυτές φορτίζει έντονα την ατμόσφαιρα και αφήνει το αποτύπωμά της στη μνήμη και στην ψυχή των θεατών που με το πέσιμο της αυλαίας δεν παύουν να χειροκροτούν ασταμάτητα πνίγοντας στα μπράβο τον πρωταγωνιστή και τους συντελεστές.

Πρώτη φορά ισλανδικό έργο στην Ελλάδα

Το Djúpid (Βυθός ή Άβυσσος στα ισλανδικά), έχει παιχτεί στο Reykjavík City Theater σε σκηνοθεσία του ίδιου του Jόnasson, και στη Schaubühne Berlin σε σκηνοθεσία των Egill Heiðar – Anton Pálsson. Είναι η πρώτη φορά που ανεβαίνει ισλανδικό έργο στην Ελλάδα.
O Γιον Ατλι Γιόνασσον το 2004 ψηφίστηκε ως ο καλύτερος Ισλανδός συγγραφέας. Εκτός από θεατρικά έχει γράψει κι αρκετά σενάρια για τον κινηματογράφο. Η ταινία “The Deep” της οποίας το σενάριο συνυπέγραψε με το σκηνοθέτη Baltasar Kormákur προκρίθηκε στην πρώτη λίστα των υποψήφιων για Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας του 2013, αλλά κέρδισε και τον αριθμό ρεκόρ των 11 βραβείων Εdda -ανάμεσά τους καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας και Α’ ανδρικού. Η ταινία προβλήθηκε τον Φεβρουάριο του 2014 στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες.

Συντελεστές

Κείμενο: Jόn Atli Jόnasson
Μετάφραση/σκηνοθεσία: Κωστής Καλλιβρεττάκης
Σκηνικά/Κοστούμια: Δάφνη Κούτρα
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
βοηθός σκηνοθέτης: Μάνος Στεφανάκης
Ερμηνεύει ο Θανάσης Δόβρης

Πληροφορίες

Γενική είσοδος: 10 ευρώ
Θέατρο 104
Ευμολπιδών 41.
Μετρό Κεραμεικός
Τηλέφωνο: 210- 34.55.020
Παράταση παραστάσεων μέχρι και την Τρίτη 3 Ιουνίου. Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 9.15 μ.μ.

Βιογραφικά

Γιον Ατλι Γιόνασσον: Γεννήθηκε στο Ρέυκιαβικ της Ισλανδίας το 1972. Παράτησε το γυμνάσιο και ξεκίνησε να εργάζεται ως ψαράς, ψήστης, heavy metal dj κι εργάτης οδοποιίας. Το 2001 έκανε ντεμπούτο με τη συλλογή διηγημάτων “A Broken Beat”, με θέμα ανθρώπους που ψάχνουν πράγματα στο χιόνι. Το 2002 κερδίζει ένα διαγωνισμό θεατρικής συγγραφής στην Ισλανδία κι από τότε γράφει κείμενα για το θέατρο, το ραδιόφωνο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, με εγχώρια και διεθνή αναγνώριση. Συμμετέχει ως ηθοποιός στο “101 Ρέυκιαβικ” του Baltasar Kormakur. Συμμετέχει και σε άλλες ταινίες αλλά από το 2002, στην ουσία δουλεύει πλέον ως συγγραφέας-σεναριογράφος. Το 2003 προσκλήθηκε στο Royal Court Theatre’s International Residency και το 2004 ψηφίστηκε ως ο καλύτερος Ισλανδός θεατρικός συγγραφέας, για το έργο “Surf”. Έχει γράψει, ανάμεσα σε άλλα, τα έργα: Brim για το θέατρο Vesturport, Draugalest για το Δημοτικό θέατρο του Ρέυκιαβικ, Rambo 7 για το Εθνικό Θέατρο της Ισλανδίας και είναι ιδρυτικό μέλος του Mindgroup, μιας ευρωπαϊκής κολεκτίβας για το πειραματικό θέατρο. Στον κινηματογράφο έχει γράψει: το “Eleven Men Out” (2005) του Robert Douglas, το προτεινόμενο για το βραβείο του Nordic Council “Thicker than Water” (2006) του Arni Oli Asgeirsson, το θρίλερ “Frost” του Reynir Lyngdal (2012) και τελευταία τη δραματική ταινία “Ferox” του Thor Omar Jonsson. Εκτός από την ταινία “Τhe Deep”, της οποίας συνυπέγραψε το σενάριο και η οποία προκρίθηκε στην πρώτη λίστα των υποψήφιων για Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας του 2013 αλλά κέρδισε και τον αριθμό ρεκόρ των 11 βραβείων Εdda -ανάμεσά τους καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας και Α’ ανδρικού- άλλη μια ταινία που βασίστηκε σε θεατρικό του έργο (Brim) είναι το “Undercurrent” που κέρδισε δύο βραβεία Edda-καλύτερης ταινίας και Α’ γυναικείου. Το 2010 αρνήθηκε την υποψηφιότητά του στα ισλανδικά θεατρικά βραβεία Grίmsson, γιατί υποστηρίζονταν από τον πρόεδρο της Ισλανδίας Olafur Ragnar Grimsson. Σε δήλωση που έστειλε στα μέσα ενημέρωσης, ο Γιόνασσον παρότρυνε τους συναδέλφους του να κάνουν το ίδιο. “Δεν μπορούμε να δεχτούμε υποψηφιότητες ή βραβεία από έναν πρόεδρο του οποίου η θητεία οφείλει να διερευνηθεί και να επανεκτιμηθεί”. Το “Djupid” κερδίζει το 2011 το βραβείο του καλύτερου ισλανδικού και του καλύτερου σκανδιναβικού ραδιοφωνικού έργου

Θανάσης Δόβρης: Σπούδασε υποκριτική στη δραματική Σχολή του Β. Διαμαντόπουλου (1997-1999). Στο θέατρο έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως ο Λευτέρης Βογιατζής («Αντιγόνη του Σοφοκλή» Φεστιβάλ Αθηνών, Επίδαυρος- «Ο Πρίγκιπας του Χόμπουργκ» του Χάινριχ Φον Κλαις, Εθνικό Θέατρο – «Ήμερη» του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, Θέατρο της Οδού Κυκλάδων ως ειδικός συνεργάτης), ο Βασίλης Μαυρογεωργίου («Hamlet» του William Shakespeare), η Βίκυ Γεωργιάδου («Τι λες και συ μπαμπη;» του Σάκη Σερέφα, Φεστιβάλ Φιλίππων – «Φύλλα από γυαλί» του Φίλιπ Ρίντλεϊ, Απλό Θέατρο), ο Ανδρέας Θωμόπουλος («Ερωτευμένη με τον Βαν Γκογκ» του Νίκολας Ράιτ, Θέατρο Καρέζη), η Άντζελα Μπρούσκου («Αγαμέμνων» του Αισχύλου, Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου), ο Θανάσης Παπαγεωργίου («Αξύριστα πιγούνια» του Γιάννη Τσίρου, Θέατρο Στοά), ο Θοδωρής Γκόνης («Βαβυλωνία» του Δημήτρη Βυζάντιου) κ.α. Στον κινηματογράφο έχει συνεργαστεί με τους: Ιεροκλή Μιχαηλίδη «Ζητείται ψεύτης», Γιάννη Οικονομίδη «Μαχαιροβγάλτη», Νίκο Παναγιωτόπουλο «Αθήνα – Κωνσταντινούπολη», Αγγελική Αντωνίου «Έντουαρντ» κ.α. Στην τηλεόραση έχει συνεργαστεί, ενδεικτικά, με τους: Πηγή Δημητρακοπούλου («Το 10», Alpha), Πάνο Κοκκινόπουλο («Μαύρα μεσάνυχτα», Mega – «Κόκκινος Κύκλος», Alpha), Αλέξανδρο Ρήγα («Κόκκινο δωμάτιο» Mega), Γιώργο Κορδέλα («Μυστικά και Λάθη», Alpha) και Γιάννη Διαμαντόπουλο («Χωρικά ύδατα», ΕΤ1).

Κωστής Καλλιβρετάκης: Γεννήθηκε το 1969. Σπούδασε στο Χημικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών (1996), έχει πτυχίο από την Ανώτερη Δραματική Σχολή του Θεατρικού Οργανισμού «Μορφές» (Eμπρός) (1999), ενώ έχει παρακολουθήσει και πολλά θεατρικά σεμινάρια. Η θητεία του στο θέατρο ξεκίνησε το 1990 και περιλαμβάνει τη συμμετοχή του στις εξής παραστάσεις: Time and the Conways, Στέλλα, Σαλώμη, Θραύσματα, Ο Χρουσαϊτός Άτυς και η Βασιλοπούλα Ροδογάλη, Πέρσες, Κύριε Γκαίτε σοβαρευτείτε, είστε μόλις 250 ετών, Μα ποιος είναι επιτέλους αυτός ο Γκεόργκ Κάιζερ, Μήδεια, Θεριά ανήμερα, Οι Σοφολογιότατες, Λούλου, O κύριος Ουάτσον θα ‘θελε λίγο ακόμα χιόνι, Γαμήλιο εμβατήριο, Πόλη σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, Ο πουπουλένιος, Viva la compania, Ιερά τέρατα. Στην τηλεόραση έχει συμμετάσχει στα σίριαλ Χωρικά Ύδατα, Toutes les femmes sont des deèsses, Μόνη εξ αμελείας, και ήταν αφηγητής στο ντοκιμαντέρ Τα καράβια στο βυθό. Έχει ασχοληθεί επαγγελματικά με τη φωτογραφία.

Άλλα στοιχεία

Στην παράσταση ακούγονται μεταξύ των άλλων και τα τραγούδια των Pink Floyd:
Is there anybody out there?
https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=fNLhxKpfCnA#t=1
και το Nobody home https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=pMulmFrEAJk#t=2

* Στις φωτογραφίες: Ο Θανάσης Δόβρης στην αρχή του έργου. Σε σκίτσο που φτιάχτηκε για την παράσταση και, τέλος, σε φωτογράφιση για το www.catisart.gr.

 

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -