Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Αυτό που βλέπουμε στις “Φυλακισμένες”, το πιθανότερο είναι ότι θα μπορούσε να είχε συμβεί και στην πραγματικότητα. Πολλά παρόμοια γεγονότα συνέβησαν σε χώρες με ολοκληρωτικά καθεστώτα, στο παρελθόν ευτυχώς, αλλά όχι πολλές δεκαετίες πριν. Το έργο αναπαριστά τη ζωή σε μια φυλακή γυναικών στην Ισπανία της δεκαετίας του ’50, αλλά η δράση θα μπορούσε να συμβεί και στην Αργεντινή της Βιντέλα, στη Χιλή του Πινοσέτ, στη Ρωσία του Στάλιν, στην Κίνα του Μάο, στη Βόρεια Κορέα ή σε μια μουσουλμανική φονταμενταλιστική χώρα μέχρι σήμερα.
Σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη όπου η καταπίεση και ο φανατισμός είναι η μορφή σχέσης μεταξύ του κράτους και των πολιτών. Και με κάποιες διαφορές, επίσης σε πολλές χώρες, τυπικά δημοκρατικές και επομένως υπεράνω υποψίας, αλλά όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα εξακολουθούν να αποτελούν ένα όνειρο για τους κατοίκους τους. Μεγάλο μέρος του κόσμου εξακολουθεί να είναι φυλακή, και για τις γυναίκες η κλειδαριά είναι διπλή και το κλειδί έχει πεταχτεί.
Ο φανατισμός είναι διαχρονικός. Αιματοχυσίες και γενοκτονίες διαπράττονται στο όνομα ιδεών από τα αρχαιότατα χρόνια μέχρι τις μέρες μας και σε ολόκληρο τον κόσμο. Όπως βλέπουμε και στην παράσταση, ο φασισμός μαζί με τη θρησκευτική μισαλλοδοξία, εξευτελίζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και μηδενίζουν την αξία της γυναίκας, η οποία χρησιμοποιείται πλέον ως αντικείμενο κατά τις ορέξεις των ανδρών.
Ήθελα πραγματικά να παρακολουθήσω αυτό το έργο, μόλις έμαθα ότι η εξαίρετη Μαρία Χατζηεμμανουήλ το μετέφρασε στα ελληνικά και ο ικανότατος Δημήτρης Καρατζιάς θα σκηνοθετήσει την παράσταση στον αγαπημένο χώρο του θεάτρου Vault. Μάντευα ότι θα επρόκειτο για κάτι πολύ δυνατό. Η παράσταση όμως με ξεπέρασε. Θαυμάσια, αριστοτεχνικά χτισμένη, με συγκλονιστικές ερμηνείες και με μια ανατριχιαστικά κλειστοφοβική, εσωστρεφή, σκοτεινή ατμόσφαιρα. Το συναίσθημα που μου δημιούργησε ήταν πολύ έντονο. Επρόκειτο κυρίως για ένα φόρο τιμής σε αυτές τις γυναίκες και πάνω από όλα μια σπουδαία καλλιτεχνική κατάθεση για όλα τα θύματα του φασισμού στην Ιστορία.
Το μεγάλο μήνυμα είναι πως δεν πρέπει ποτέ να σταματήσουμε να πιστεύουμε ότι αυτό που συνέβη στο παρελθόν μπορεί να επαναληφθεί. Είναι αρκετό για τους πολίτες να εγκαταλείψουν την ευθύνη τους, αρκεί η απογοήτευση, ο κυνισμός, σε συνδυασμό με την άγνοια και την απώλεια του πολιτικού πνεύματος, ώστε να δώσουν χώρο σε όσους παρουσιάζονται ως σωτήρες και πατέρες της πατρίδας. Και τελικά, αυτοί οι ίδιοι, σχεδόν αναπόφευκτα και νομοτελειακά, γίνονται οι εκτελεστές και οι βιαστές τους.
Η μαγεία της παράστασης, με το σταυροειδές σκηνικό που μετακινείται διαρκώς από τις κρατούμενες σχηματίζοντας νέους χώρους, δεν σταματά στις ευαίσθητες, γεμάτες βάθος ερμηνείες, ούτε στην άρτια μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ ή την ιδανική σκηνοθεσία του εμπειρότατου Δημήτρη Καρατζιά, αλλά συνεχίζεται με τις μοναδικές μουσικές συνθέσεις του Μάνου Αντωνιάδη, τα ωραιότατα σκηνικά /κοστούμια του Γιώργου Λυντζέρη και τους καλλιτεχνικότατους φωτισμούς του Βαγγέλη Μούντριχα.
Τους ηθοποιούς τους λατρέψαμε όλους, γιατί μας συγκίνησαν αφάνταστα. Δημιούργησαν με πολύ κόπο και μελέτη υπέροχους χαρακτήρες. Τους αναφέρω με τη σειρά που γράφονται στο πρόγραμμα: Ελένη Αλεξανδροπούλου, Ντέμη Αντωνοπούλου, Δέσποινα Αποστολίδου, Δώρα Γιαννακοπούλου, Βάσω Γρέντζελου, Χρήστος Καλμαντής, Γιάννης Καραμπέκιος, Μαρία Κατσαρού, Μυριέλλα Κουρεντή, Στέλλα Μουκαζή, Μαργαρίτα Παπαντώνη, Νίκη Πολύζου, Σοφία Ρούσου, Ευθύμης Τζώρας, Μαρία Φραγκάτου. Μαζί τους και η γλυκύτατη και ξεχωριστή κυρία Γιάννα Σταυράκη.
Πιστεύω ότι οι “Φυλακισμένες” του θεάτρου Vault, ως παράσταση, ως αποτέλεσμα της γενναιόδωρης προσπάθειας μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων, δικαιολογεί τον τίτλο «αληθινή τέχνη».
Ο Πολυχώρος VAULT θα παρουσιάζει τις «Φυλακισμένες», των Ignacio del Moral & Verónica Fernández, σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ και σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά, με έναν 16μελή θίασο, έως την Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2018 κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 21:15.
O πολυβραβευμένος Ισπανός θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος Ignacio del Moral (Ιγνάθιο δελ Μοράλ) βρέθηκε στον πολυχώρο Vault, στις 6 και 7 Δεκεμβρίου 2017, με αφορμή το ανέβασμα του έργου του «Φυλακισμένες», που έγραψε μαζί με τη Verónica Fernández, και συζήτησε με το κοινό και τους καλλιτέχνες –μέσα σε ένα ωραίο, φιλικό και φιλόξενο κλίμα.
Το έργο γράφτηκε αρχικά κατ’ ανάθεση για να παρουσιαστεί από τους τελειόφοιτους της Βασιλικής Ακαδημίας της Μαδρίτης το 2007, λόγω της μεγάλης επιτυχίας του όμως παίχτηκε στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου της Μαδρίτης το 2008 σε σκηνοθεσία Ερνέστο Καμπαγέρο.
Ο πρώτος που ανέβασε έργο του Ignacio del Moral σε ελληνική σκηνή ήταν ο Στάθης Λιβαθινός στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου (2006), «Το βλέμμα του Μελαψού Άνδρα».
Η υπόθεση
Ισπανία, χειμώνας του 1950, μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Συνεργασία Εκκλησίας και Φασιστών. Η Δικτατορία του Φράνκο στην εξουσία. Καθολικισμός. Γυναικείες Φυλακές μέσα σε ένα Μοναστήρι έξω από μία επαρχιακή πόλη της ισπανικής ενδοχώρας. Κρύο, πείνα, αρρώστιες, απομόνωση, βία, κακοποίηση, θάνατος.
Γυναίκες φυλακισμένες. Κάποιες για πολιτικούς λόγους, όπως η κομμουνίστρια και η αναρχική, κι άλλες για κλοπές, πορνεία, μοιχεία, παράνομες εκτρώσεις, φόνους, κάποια που σκότωσε τον άντρα της και μια άλλη που έπνιξε το μωρό της. Χαίρονται, γελάνε, ερωτεύονται, ονειρεύονται, ελπίζουν, προσεύχονται, ραδιουργούν, θυμώνουν, παραπονούνται, τσακώνονται, απελπίζονται, κλαίνε, πονάνε, αλλά πάντα συμπαραστέκονται η μία στην άλλη. Επιθυμούν το πολυτιμότερο αγαθό, την ελευθερία τους, ένα καινούργιο ξεκίνημα, μια νέα αρχή.
Σαν χορός αρχαίας τραγωδίας περιμένουν έναν από μηχανής θεό, τον επίσκοπο, τη χάρη που δίνει κάθε δέκα χρόνια σε μία από αυτές. Τη χάρη που θα δοθεί σε δύο βδομάδες. Μόνο που αυτή τη χάρη τη θέλουν όλες. Και τη διεκδικούν όλες. Κάποιες όμως είναι περισσότερο αποφασισμένες να την πάρουν.
Όσο οι μέρες περνάνε, τόσο κορυφώνεται η ένταση. Όσο η ελπίδα τους για τη χάρη μεγαλώνει, τόσο γιγαντώνονται ο πόνος και η απελπισία τους. Οι ακραίες συνθήκες και τα ακραία πάθη οδηγούν σε ακραίες συμπεριφορές. Ένα καταστροφικό επισκεπτήριο. Ένοχα μυστικά βγαίνουν στο φως. Οι ισορροπίες χάνονται. Και ύστερα μια σειρά από αποκαλύψεις και ανατροπές οδηγούν στο τραγικό τέλος.
Οι «φυλακισμένες» αναφέρονται στην ιστορία μιας δικτατορίας και στην ιστορία όλων των δικτατοριών, στην ιστορία μιας θρησκείας και στην ιστορία όλων των θρησκειών, στην ιστορία κάθε γυναίκας και στην ιστορία πολλών γυναικών.
Η παράσταση δίνει φωνή σε όλες τις γυναίκες που αγωνίστηκαν για την ελευθερία και εναντίον του φασισμού. Ανώνυμες γυναίκες που συνελήφθησαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν στις φυλακές και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης όλου του κόσμου.
Ο Ignacio del Moral άρχισε την καριέρα του στο θέατρο το 1977 ως ηθοποιός με διαφόρους θιάσους και ανεξάρτητες ομάδες, αν και από το 1990 ασχολείται αποκλειστικά με τη γραφή (θεατρική και σεναρίων). Έργα του έχουν μεταφραστεί στην καταλανική, αγγλική, ελληνική, τσεχική, γαλλική, ιταλική, σουηδική, ρουμανική και φλαμανδική γλώσσα και έχουν παρασταθεί σε χώρες της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής.
Από τα θεατρικά του έργα ξεχωρίζουν: Το μεγάλο τείχος (βραβείο παιδικού θεάτρου Ayto de Badajoz 1982), Ιστορίες πείνας (σε συνεργασία με τη Margarita Sánchez), Ζεστές μέρες (βραβείο Cabildo Insular της Gran Canaria), Το βλέμμα του μελαψού άντρα (βραβείο της Ένωσης Ισπανών Θεατρικών Συγγραφέων 1992), Ριπές του ανέμου, Να μη μας πάρουν… πριν γίνουν οι εκλογές (βραβείο Hogar Sur de Teatro de Comedia), Η νύχτα της αρκούδας (βραβείο Carlos Arniches 2002) Φυλακισμένες (σε συνεργασία με τη Verónica Fernández), Το ταξίδι στο πουθενά (διασκευή για το Θέατρο του ομώνυμου μυθιστορήματος του Φερνάντο Φερνάν Γκόμεθ, ανέβηκε στο CDN (Centro Dramático Nacional) της Μαδρίτης με μεγάλη επιτυχία τον Φεβρουάριο-Απρίλιο 2014), Ο οίκτος (βραβείο του Α’ τουρνουά δραματουργίας 2017) κ.λπ.
Ως σεναριογράφος συνεργάζεται τακτικά σε τηλεοπτικές σειρές όπως: Farmacia de Guardia, Ay Señor, Señor, El Comisario, El Síndrome de Ulises, ενώ εδώ και 5 χρόνια προΐσταται της ομάδας σεναριογράφων μιας από τις δημοφιλέστερες σειρές της ισπανικής τηλεόρασης Cuénta me cómo pasó (Πες μου πώς έγινε), που μπαίνει τον Οκτώβριο του 2017 στη 17η σεζόν προβολής του από την RTVE.
Επίσης γράφει σενάρια για τον κινηματογράφο. Οι γνωστότερες ταινίες του είναι οι εξής:
Los Lunes al sol (Δευτέρες με λιακάδα), σκην. Fernando León de Aranoa με πρωταγωνιστή τον Χαβιέρ Μπαρδέμ (2002). Η ταινία κέρδισε πέντε βραβεία Γκόγια (τα ισπανικά Όσκαρ), μεταξύ αυτών και το Βραβείο καλύτερης ταινίας το 2003, Lope σκην. Andrucha Waddington (Βιογραφική ταινία για τον κολοσσό των ισπανικών κλασικών γραμμάτων Λόπε δε Βέγα), La Voz Dormida, σκην. Benito Zambrano, Las aventuras de Tadeo Jones (Οι περιπέτειες του Ταντέο Τζόουνς, με το οποίο κέρδισε το Βραβείο Γκόγια για διασκευασμένο σενάριο το 2013) (Ταινία μεγάλου μήκους κινουμένων σχεδίων, σκηνοθεσία: Ενρίκε Γκάτο) κ.α.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Συγγραφείς: Ignacio del Moral & Verónica Fernández
Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς
Πρωτότυπη μουσική: Μάνος Αντωνιάδης
Σκηνικά /Κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης
Κατασκευαστής σκηνικών: Κώστας Μπακάλης
Κατασκευή Κοστουμιών: Μάρθα Χριστοφορίδου
Σχεδιασμοί Φωτισμών: Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός Φωτιστή: Άκης Σαμόλης
Φωτογραφίες παράστασης: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Αφίσα παράστασης: Σίμος Παπαναστασόπουλος
Α’ βοηθοί Σκηνοθέτη: Γιέλενα Γκάγκιτς, Δανάη Μπαρούχου
Β’ βοηθός Σκηνοθέτη: Daniela Strati
* Παραγωγή: Vault
* Παίζουν: Ελένη Αλεξανδροπούλου, Ντέμη Αντωνοπούλου, Δέσποινα Αποστολίδου, Δώρα Γιαννακοπούλου, Βάσω Γρέντζελου, Χρήστος Καλμαντής, Γιάννης Καραμπέκιος, Μαρία Κατσαρού, Μυριέλλα Κουρεντή, Στέλλα Μουκαζή, Μαργαρίτα Παπαντώνη, Νίκη Πολύζου, Σοφία Ρούσου, Ευθύμης Τζώρας, Μαρία Φραγκάτου και η κυρία Γιάννα Σταυράκη
Πληροφορίες
* ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ
ΗΜΕΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ:
Τετάρτη και Πέμπτη : 21:15
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 100′ (χωρίς διάλειμμα)
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:
Γενική είσοδος: 15 ευρώ
Φοιτητές / Σπουδαστές / Κάτοχοι Κάρτας Πολυτέκνων / ΑμΕΑ / Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας (ΟΑΕΔ): 10 ευρώ
Ατέλειες: 5 ευρώ
Πολυχώρος VAULT THEATRE PLUS
Μελενίκου 26, Γκάζι, Βοτανικός
Πλησιέστερος σταθμός μετρό: Κεραμεικός (8′ περίπου με τα πόδια)
Πληροφορίες-κρατήσεις: 213 0356472 / 6949534889
(για τηλεφωνικές κρατήσεις 11:00 – 14:00 και 17:00 – 21:00)
Email: [email protected]
FB Page: http://www.facebook.com/VAULTTheatreGr1
