Λαχταριστές ερωτικές νουβέλες, ντυμένες με… ένδυμα επιστολής. Ιστορίες τολμηρές, έρωτες περιπαθείς, ίντριγκες, μοιχείες, φιλήδονες εταίρες, παλλακίδες, άνδρες γυναικοκατακτητές, ερωτικά τρίγωνα.
Σπαρταριστές καταστάσεις, όπου ο ερωτισμός είναι διάχυτος ή λανθάνων…
Αυτά κι άλλα πολλά θα τα βρείτε στο βιβλίο «Αρισταίνετος Ερωτικαί Επιστολαί» το οποίο με την υπογραφή του Βασίλειου Π. Βερτουδάκη περιλαμβάνονται στην πρώτη μετάφραση και στον πρώτο σχολιασμό αυτών των επιστολών στην ελληνική βιβλιογραφία.
Οι επιστολές του Αρισταίνετου αποτελούν μια μαρτυρία για τη λογοτεχνική αισθητική και την ερωτική ηθική της ύστερης αρχαιότητας. Μιας εποχής που υπήρξε καθοριστική για τη διαμόρφωση της δυτικής σεξουαλικότητας.
Στον Βασίλειο Π. Βερτουδάκη – γι’ αυτό το έργο – δόθηκε ομόφωνα το «Κρατικό Βραβείο Απόδοσης Έργου Της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά».
Ο Βερτουδάκης – όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση της Επιτροπής – μέσα από το βιβλίο του, «δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να γνωρίσει ένα σχεδόν άγνωστο στη χώρα μας λογοτεχνικό είδος, το οποίο σημείωσε αξιοπρόσεκτη άνθηση στο πλαίσιο της εξελληνισμένης πολιτισμικά Ρωμαιοκρατίας κατά την περίοδο της Ύστερης Αρχαιότητας, και επηρέασε σημαντικά τη νεότερη ερωτική λογοτεχνία. Η Εισαγωγή είναι ιδιαίτερα εμπεριστατωμένη και τοποθετεί το έργο ιστορικά, στο πλαίσιο του γραμματειακού είδους στο οποίο ανήκει. […] Η μετάφραση κατορθώνει να μεταδώσει σε σημαντικό βαθμό την χάρη, τον ευτράπελο χαρακτήρα και τον καλλιεργημένο αισθησιασμό του πρωτοτύπου, εμπλουτίζοντας τη γνώση μας για την αξιόλογη αλλά συχνά παραγνωρισμένη λογοτεχνική παραγωγή της περιόδου λίγο πριν από την οριστική επικράτηση του Χριστιανισμού. Τα σχόλια είναι κατατοπιστικά και υποβοηθούν τον αναγνώστη στο να αντιληφθεί το πλήθος των μυθολογικών και των άλλων διακειμενικών και ιστορικών αναφορών που εμπεριέχονται στο έργο».
Σε μια εποχή κατά την οποία η θρησκεία ανάγεται σε καθοριστικό παράγοντα συγκρότησης της ταυτότητας, ο Αρισταίνετος, τολμηρός και ελευθεριάζων, επιστρέφει στο ελληνικό παρελθόν, προβάλλει τον έρωτα ως τον μεγάλο εξουσιαστή του ανθρώπινου βίου.
Ένας άγνωστος μας ελληνόφωνος λόγιος της ύστερης ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, κοντά στο λυκόφως του αρχαίου κόσμου, όταν ο χριστιανισμός έχει εγκαθιδρυθεί, γράφει επιστολική λογοτεχνία, ακολουθώντας παλαιά μανιέρα και γλώσσα, με θεματικό άξονα τον έρωτα και μάλιστα σε μια ποικιλία εκδοχών που ευρίσκονται επί το πλείστον στο εκτός γάμου και μονογαμίας πεδίο. Πραγματεύεται δηλαδή έναν από τους σκληρούς πυρήνες που διαφοροποιούν ιδεολογικά τον ελληνικό κόσμο από εκείνον του χριστιανισμού.
***
Ο Βασίλειος Π. Βερτουδάκης είναι Επίκουρος Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Γεννήθηκε στη Ρόδο το 1965. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και στο Σεμινάριο Κλασικής Φιλολογίας της Χαϊδελβέργης. Διδάκτωρ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Συνεργάζεται με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο από της ιδρύσεώς του ως διδάσκων στο Πρόγραμμα «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό». Μεταξύ των γνωστικών αντικειμένων που διδάσκει στη Φιλοσοφική Σχολή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας είναι η ιστοριογραφία, η τραγωδία, η ερωτική λογοτεχνία και η πολιτική φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων. Έχει δημοσιεύσει δύο μονογραφίες σχετικά με την επιγραμματική ποίηση: «Epigrammata Cretica» (2000) και «Το Όγδοο Βιβλίο της Παλατινής Ανθολογίας» (2011). Στα ενδιαφέροντά του περιλαμβάνονται ακόμη η ιστορία των ιδεών στη Δύση και οι σχέσεις αρχαιότητας και νεωτερικότητας.
***
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
«Αρισταίνετος Ερωτικαί επιστολαί»
Μετάφραση: Βασίλειος Π. Βερτουδάκης
Εκδόσεις «Gutenberg»
