Κριτική από την Βαρβάρα Παναγούλια [*]
Η κυριαρχία του τελετουργικού στοιχείου δέσποζε στις «Βάκχες» της Νικαίτης Κοντούρη με πολλούς τρόπους και από την αρχή κατάφερε να μυήσει το κοινό στον κόσμο των σατύρων και του Θεού Διονύσου, στο Ηρώδειο την Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2021.
Η έξοχη μουσική επένδυση των «Θράξ Πάνκc», γεμάτη από ροκ και παραδοσιακά στοιχεία, η απεικόνιση του Κιθαιρώνα μέσω της χρήσης σκηνικής ράμπας, καθώς και τα μέλη του βακχικού Χορού [Ιουλία Γεωργίου, Θάλεια γρίβα, Σμαράγδα Κακκίνου, Σοφία Κουλέρα, Φραγκίσκη Μουστάκη, Ελένη Στεργίου, Ιωάννα Τζίκα] παρουσίασαν με τρόπο ξεκάθαρο και πιστό στην τραγωδία του Ευριπίδη τις πρακτικές του Θεού Διονύσου και της διονυσιακής μανίας, προσδίδοντας έτσι ένα μυσταγωγικό τοπίο λατρείας προς τον Θεό.
Ένα άλλο ευρηματικό σκηνοθετικό τέχνασμα αποτέλεσε η εμφάνιση του Θεού Διονύσου και των Βακχών, οι οποίοι ακούγονταν πίσω από τη σκηνή και παρουσιάζονταν οι σκιές αυτών και με τη «σατανική» φωνή τους λειτούργησαν ως εισαγωγή στον κόσμο των Βακχών.
*Ο Άκης Σακελλαρίου ενσάρκωσε έναν εξαιρετικό Θεό Διόνυσο με διάχυτα ειρωνείας, που ταιριάζουν στη θεϊκή του υπόσταση, ενώ η χροιά της φωνής του παρομοιάζεται με εκείνη του διαβόλου, γεγονός που κάνει έντονο σατυρικό- βακχικό στοιχείο και μας προετοιμάζει για την τιμωρία του Πενθέα από τον ίδιο.
*Η Ιωάννα Παππά στο ρόλο του Τειρεσία κατόρθωσε να μεταμορφωθεί ολικά επί σκηνής μέσω της φωνής και της κίνησής της, καθότι η ζωική υπόσταση του ρόλου παραλληλίζεται με την μαντική του ιδιότητα αλλά και με την βακχική λατρεία. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι εμφανίζεται ως πιστό «σκυλί» του Διονύσου.
*Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος ως Πενθέας ερμήνευσε πιστά τις αποχρώσεις ενός τραγικού ήρωα που η αλαζονεία και η ύβρις απέναντι στον Διόνυσο τον οδηγούν στην τιμωρία και τον θάνατο από τις ακόλουθές του τις Βάκχες. Επίσης αποτύπωσε έξοχα την ανθρώπινη υπόσταση του ήρωα, περνώντας από την αλαζονεία και την ειρωνεία της αρχής στην υποταγή και την ταπείνωση από τον Θεό Διόνυσο του τέλους. Σε αυτό φυσικά συνέβαλλε και το στοιχείο της παρενδυσίας του Πενθέα σε γυναίκα όχι μονό με την ενδυμασία αλλά και με τις κινήσεις και τη συμπεριφορά, δηλώνοντας με τον τρόπο αυτό την υποταγή στον κόσμο του Διονύσου αλλά και την αλλοτρίωση και αλλοφροσύνη στην οποία περιήλθε ήρωας.
*Η Κωνσταντίνα Τάκαλου ήταν συγκλονιστική στον ρόλο της Αγαύης, δίνοντας μια αίσθηση ότι η ηρωίδα είναι εγκλωβισμένη ανάμεσα στην βακχική έκσταση και την τρέλα συνείδησης. Μέσα από την ερμηνεία της γίνεται κατανοητό ότι η Αγαύη-είτε ως στη βακχική είτε στην ανθρώπινη υπόστασή της- δεν έρχεται ποτέ σε κατάσταση πλήρους συνειδήσεως, ενώ ο ψυχισμός της διακατέχεται από μια μόνιμη αλλοφροσύνη και μανία, καθώς από τη μια βρίσκεται σε διάθεση βακχικής τρέλας και από την άλλη συνειδητοποιεί το φριχτό έγκλημά της που τη μετατρέπει αυτόματα σε τραγική ηρωίδα.
*Ο Δημήτρης Πετρόπουλος στο ρόλο του Κάδμου είχε ακριβώς τις αποχρώσεις ενός σοφού ανθρώπου που προσπάθησε να νουθετήσει τον εγγονό του Πενθέα και να τον συμβουλέψει να μην τα βάζει με τους θεούς, ενώ αργότερα βρίσκεται στην τραγική θέση να ανακοινώσει στην κόρη του Αγαύη τον θάνατο του γιου της από την ίδια.
*Αντίστοιχα, ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης απέδωσε εξαιρετικά το ρόλο του Αγγελιοφόρου με τη συνταρακτική του εξιστόρηση για τον θάνατο του Πενθέα που λειτούργησε ως προώθηση της δράσης και της εξέλιξης της τραγωδίας.
*Από όλες τις απόψεις, η Νικαίτη Κοντούρη με τις «Βάκχες» της κέρδισε το στοίχημα να παρουσιάσει μια σύγχρονη απόδοση της τραγωδίας του Ευριπίδη, χωρίς συγχρόνως να παρεκκλίνει από τα κλασσικά στοιχεία της, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό μια από τις πιο πολυσυζητημένες και καλοδουλεμένες παραστάσεις του φετινού καλοκαιριού.
[*] Η Βαρβάρα Παναγούλια, είναι ηθοποιός και θεατρολόγος.
***
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
«Βάκχες»
Του Ευριπίδη
Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία: Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνικά – Κοστούμια: Λουκία Μινέτου
Μουσική σύνθεση – διδασκαλία: ΘΡΑΞ – ΠΑΝΚC
Επιμέλεια κίνησης: Ανδρονίκη Μαραθάκη
Φωτισμοί: Νίκος Σωτηρόπουλος
Δραματουργία: Μάνος Λαμπράκης, Νίκος Μαθιουδάκης, Νικαίτη Κοντούρη
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Φωτογραφίες παράστασης στην Επίδαυρο: Θωμάς Δασκαλάκης
Μακιγιάζ: Αχιλλέας Χαρίτος
Artwork: Ιφιγένεια Βασιλείου
Βοηθός σκηνοθέτη: Θάλεια Γρίβα
Επιστημονική σύμβουλος: Κατερίνα Διακουμοπούλου
Διεύθυνση παραγωγής: Σταμάτης Μουμουλίδης
Ερμήνευσαν
Άκης Σακελλαρίου (Διόνυσος)
Οδυσέας Παπασπηλιόπουλος (Πενθέας)
Ιωάννα Παππά (Τειρεσίας)
Κωνσταντίνα Τακάλου (Αγαύη)
Δημήτρης Πετρόπουλος (Κάδμος)
Κωνσταντίνος Ασπιώτης (Αγγελιοφόρος)
Χορός
(αλφαβητικά)
Ιουλία Γεωργίου, Θάλεια γρίβα, Σμαράγδα Κακκίνου, Σοφία Κουλέρα, Φραγκίσκη Μουστάκη, Ελένη Στεργίου, Ιωάννα Τζίκα
