Του Παναγιώτη Μήλα
Στον δρόμο για το Ευρωκοινοβούλιο ο συγγραφέας Θανάσης Χειμωνάς, υποψήφιος με το «Ποτάμι» κάνει μια στάση και απαντάει σε 8 + 1 ερωτήσεις του catisart.gr.
Μας μιλάει για την Ακροδεξιά, τις Πρέσπες, τους Ρομά, το Προσφυγικό, το Κάπνισμα, τα Αδέσποτα Ζώα και τα λάθη των Ελλήνων πολιτικών.
Ο Θανάσης Χειμωνάς διακρίνεται για την τόλμη του, τις ρηξικέλευθες ιδέες του, τις ουσιαστικές κρίσεις του και το πάθος του για δημιουργία. Δεν εφησυχάζει, δεν παραμένει ποτέ σιωπηλός, είναι απρόβλεπτος, έχει κρυστάλλινες απόψεις, δεν αφήνει περιθώρια για διπλές αναγνώσεις, δεν διστάζει να διαφωνεί και πάντα ξέρει να υποστηρίζει την άποψή του.
Τις παραπάνω σκέψεις είχα κάνει για πρώτη φορά όταν ήμουν στην εφημερίδα «Ναυτεμπορική» τότε που ο Θανάσης Χειμωνάς είχε βγει από το γραφείο του συγγραφέα και έκανε τα πρώτα του – επίσημα – βήματα στο χώρο της πολιτικής.
Η ανατρεπτική του διάθεση και τα σχόλιά του επί παντός του επιστητού ήταν κινητήρια δύναμη για κάθε έναν που ήθελε να δει αρκετά πιο πέρα από το σήμερα και το αύριο… Οι απόψεις του – από τότε – είχαν θετικό πρόσημο και ήταν χρήσιμες για τους ασχολούμενους με τα κοινά.
Έτσι η συμμετοχή του συγγραφέα στην προεκλογική εκστρατεία με το «Ποτάμι» και στόχο μία θέση στην Ευρωβουλή ήταν μια ευχάριστη έκπληξη. Μου έδωσε μάλιστα την ευκαιρία να τον συναντήσω, να θυμηθώ μαζί του – μέσω των ερωτήσεων – μερικά από τα πιο σημαντικά του βιβλία αλλά και να ακούσω τις απόψεις του για τα πιο επίκαιρα θέματα που ενδιαφέρουν τους Έλληνες ψηφοφόρους πριν αποφασίσουν και πριν φθάσουν στην κάλπη της 26ης Μαΐου 2019.
***
Ας αρχίσουμε λοιπόν…
-«Ραγδαία επιδείνωση» / Με αφορμή αυτόν τον τίτλο βιβλίου σας, θα ήθελα να μου πείτε σχετικά με την άνοδο της ακροδεξιάς σε χώρες της Ευρώπης…
* Είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Ευρώπη. Λεπέν, Όρμπαν, Σαλβίνι… Και δυστυχώς, όλα ξεκίνησαν στη χώρα μας με το όνειδος που ονομάζεται «Χρυσή Αυγή». Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα όμως (εκτός του Ποταμιού τολμώ να πω) αδιαφορούν. Αντιμετωπίζουν τις ευρωεκλογές ως ένα τεστ δυνάμεων εν όψει των «κανονικών», των εθνικών δηλαδή.
-«Η μπλε ώρα» / Εδώ θα ήθελα να αναφερθείτε στις προσφυγικές ροές στο Αιγαίο, τις συνθήκες διαβίωσης και την προτεινόμενη λύση…
* Το προσφυγικό/ μεταναστατευτικό είναι ένα εξαιρετικά δισεπίλυτο πρόβλημα. Τα «ανοιχτά σύνορα» δεν αποτελούν λύση και σίγουρα είμαστε απέναντι τόσο στη σκληρή καταστολή που ονειρεύονται ορισμένοι όσο και σε κολαστήρια τύπου Μώριας. Αν η Ευρώπη δεν μπορεί να διαχειριστεί τα κύματα προσφύγων και μεταναστών οφείλει να εργαστεί ώστε οι άνθρωποι αυτοί να μη χρειάζεται να μεταναστεύσουν. Χρειάζονται λοιπόν ουσιαστικές διεθνείς πρωτοβουλίες καθώς και γενναία οικονομική βοήθεια ώστε η κατάσταση και το βιοτικό επίπεδο στις χώρες προέλευσης να βελτιωθούν σημαντικά.
-«Σπασμένα ελληνικά» / Ο τίτλος αυτός μας παραπέμπει στη Συμφωνία των Πρεσπών και την επόμενη μέρα. Επίσης θέλω να μας πείτε και για τη στάση που κράτησε το «Ποτάμι»…
* Η Συμφωνία των Πρεσπών υπήρξε μια εξαιρετικά θετική εξέλιξη για τη χώρα μας, τη Βόρεια Μακεδονία αλλά και την Ευρώπη γενικότερα. Μια εκκρεμότητα δεκαετιών έλαβε τέλος με τον πιο δίκαιο τρόπο: Γεωγραφικός προσδιορισμός για τη γειτονική χώρα αλλά και τέλος στην παραχάραξη της ιστορίας με την επίσημη παραδοχή εκ μέρους τους πως δεν έχουν καμία σχέση με την αρχαία Μακεδονία και πως η γλώσσα που ομιλούν είναι σλαβικής προέλευσης. Είμαι περήφανος για τη γενναία στάση του Ποταμιού πάνω σε αυτό το ζήτημα και πραγματικά λυπάμαι για την υποκριτική, εθνική και πατριδοκαπηλική στάση των Ν.Δ. και ΚΙΝΑΛ.
-«Ανεξιχνίαστη ψυχή» / Μιλήστε μας για την αντικαπνιστική εκστρατεία, την πολιτική της Ευρώπης αλλά και τη δική σας θέση…
* Το θέμα του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους στην Ελλάδα είναι μια πονεμένη ιστορία. Η Ελλάδα ήταν μια από τις πρώτες χώρες που υιοθέτησαν τόσο αυστηρούς αντικαπνιστικούς νόμους, οι οποίο όμως, ως γνωστόν, δεν εφαρμόζονται. Εδώ πάντως πρέπει να πω πως διαφοροποιούμαι κάπως από την επίσημη θέση του κόμματός μου. Πιστεύω πως θα μπορούσαν να υπάρχουν επιλεγμένα μαγαζιά με εδική σήμανση όπου θα επιτρέπονται οι καπνιστές. Όπως ένας αντικαπνιστής δεν είναι υποχρεωμένος να ανέχεται τον καπνό ενός καπνιστή έτσι και ένας καπνιστής δεν είναι υποχρεωμένος να νιώθει σαν τον Χάρισον Φορντ στον «Φυγά».
-«Δεν την αγαπάω πια» / Ποια είναι η γνώμη σας για την αποξένωση των Ρομά; Ποιος έχει την ευθύνη;
* Στην πρόσφατη περιοδεία του Ποταμιού στη Θεσσαλία είχα την τύχη να επισκεφτώ ένα δημοτικό σχολείο στον τσιγγάνικο καταυλισμό των Σοφάδων Καρδίτσας. Εκεί είδα μικρά παιδάκια, ευγενέστατα και χαμογελαστά, να προσπαθούν να μάθουν γράμματα αλλά και μια ολόκληρη κοινωνία να έχει γκετοποιηθεί και να ζει ακόμα και χωρίς ρεύμα ή πόσιμο νερό. Και όχι, αυτά που λένε ότι «είναι δική τους επιλογή» δεν ισχύουν. Οι τσιγγάνοι ζουν έτσι επειδή το κράτος τους έχει εγκαταλείψει. Και φοβάμαι πως το συγκεκριμένο «πρόβλημα» είναι ελληνικό, η Ευρώπη δεν μπορεί να κάνει κάτι.
-«Αίτημα φιλίας» / Από ποιον θα ζητούσατε συμπαράσταση προκειμένου να λυθεί ένα ελληνικό πρόβλημα;
* Μα από τους ίδιους τους Έλληνες! Προφανώς λάθη έχουν κάνει και οι Ευρωπαίοι αλλά κάποια στιγμή πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί ήμασταν η πρώτη χώρα που μπήκε στα μνημόνια και η τελευταία που βρίσκεται ακόμα μέσα. Και δυστυχώς δεν δείχνουμε να έχουμε όρεξη να αλλάξουμε. Αφού κατάπιαμε αμάσητα τα παραμύθια του ΣΥΡΙΖΑ ακολουθούμε πλέον μια υπερσυντηρητική και εθνικιστική Νέα Δημοκρατία που απλώς τάζει και φοβερίζει.
-«Παραφροσύνη» / Ο τίτλος του τελευταίου σας βιβλίου μου δίνει την ευκαιρία να ζητήσω να μου πείτε τη θέση σας στο θέμα της θανάτωσης των αδέσποτων ζώων…
* Θεωρώ πως έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου σε αυτό το θέμα καθώς όλο και περισσότεροι συνάνθρωποί μας τα υιοθετούν. Πιστεύω ωστόσο πως σε ένα πραγματικά οργανωμένο κράτος δεν θα ετίθετο καν αυτή η ερώτηση
-«Ζούμε τις τελευταίες μας μέρες» / Αυτός ο τίτλος του 2013 ταιριάζει σε κάποιο ευρωπαϊκό θέμα; Η Κατερίνα και ο Παύλος – οι ήρωες του βιβλίου σας – πότε θα ζούσαν καλύτερα;
* Ελπίζω να μην ταιριάζει γενικά με το (άμεσο) μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αλήθεια ωστόσο είναι πως οι ευρωεκλογές αυτές είναι ίσως οι κρισιμότερες στην ιστορία της Ε.Ε. Οικονομική κρίση, Μπρέξιτ, ευρωσκεπτικισμός και άνοδος του φασισμού την έχουν φέρει στα όριά της. Τα επόμενα χρόνια θα κρίνουν αν θα συνεχίσει ή αν θα κατεβάσει ρολά. Στο «Ποτάμι» πιστεύουμε πως για να συνεχίσει να υπάρχει Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να δοθεί έμφαση στο δεύτερο συνθετικό του ονόματος. Η Κατερίνα, ο Παύλος και όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες θα ήθελαν να έχουμε μια πραγματικά Ενωμένη Ευρώπη. Έναν θεσμό που θα συμπεριφέρεται σχεδόν ως ένα κράτος. Κάτι σαν χαλαρές ΗΠΑ της Ευρώπης. Σε θέματα οικονομίας, νομοθεσίας αλλά και άμυνας.
***
Μετά τις πρώτες 8 ερωτήσεις πάμε τώρα και στην + 1 ερώτηση που σημειώνω στον πρόλογο για να ολοκληρώσουμε αυτή τη σύντομη συνομιλία μας…
***
-«Το άλλοθι» / Οι Έλληνες πολιτικοί έχουν άλλοθι για τυχόν λάθη στην ευρωπαϊκή μας πορεία;
* Όχι, κανένα. Στην πλειοψηφία τους αδιαφόρησαν επιδεικτικά για τη μοίρα της Ε.Ε. αλλά και για την ευρωπαϊκή προοπτική της Ελλάδας. Το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν (παλιότερα) να ξεκοκαλίζουν τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και (εσχάτως) να αντιμετωπίζουν την Ευρώπη ως μπαμπούλα. Και, όπως βλέπουμε, συνεχίζουν σε αυτή τη λογική.
-Κύριε Χειμωνά, σας ευχαριστώ πολύ.
* Κι εγώ σας ευχαριστώ.
***
- Ο Θανάσης Χειμωνάς γεννήθηκε στην Αθήνα. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα με δύο διηγήματα στην εφημερίδα «Τα Νέα». Μέχρι σήμερα έχει γράψει 10 βιβλία. Είναι πτυχιούχος φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου, σπούδασε κινηματογράφο στο ίδιο πανεπιστήμιο και δημοσιογραφία στο Λονδίνο.
