Στέλιος Τζελέπης, ψυχή σε ασάλευτα πρόσωπα

Πάνω: The Watcher

 

Ήθελε και ήξερε ότι μπορεί να κατακτήσει τον κόσμο. Κι ίσως να τον αλλάξει. Με νερομπογιές και πινέλα, όπως θυμάται τον εαυτό του από παιδί. Τον συνόδευε το άρωμα και το χρώμα του ζεστού ζυμωτού ψωμιού. Άρωμα αρχετυπικό, χρώμα γνήσιο και ανεξάντλητο. Στο διαγωνισμό της BP Portraits Award επιλέγονται ανάμεσα σε 1.600 ζωγράφους οι 50 για να εκθέσουν στο χώρο της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτρέτων του Λονδίνου (National Portrait Gallery, London) και μετά στην Εθνική Πινακοθήκη στο Άμπερντιν στη Σκoτία (National Gallery, Aberdeen – Scotland). Επιλέγεται και συμμετέχει με το έργο του Lilith, ένα πρόσωπο. Mια ευτυχής συγκυρία και τεράστια τιμή για έναν καλλιτέχνη. Ο Στέλιος Τζελέπης είναι ένας σημαντικός ζωγράφος που αντλεί από τα απρόσιτα της καρδιάς συναισθήματα και δημιουργεί έργα ανθρωποκεντρικά με αυτοαναφορικά στοιχεία. Οι επιρροές του, ιδιαίτερες, ξεκινούν από τα Φαγιούμ και φτάνουν έως την πιο ποπ αντιμετώπιση της εικόνας με κυρίαρχη πάντα τη ζωντάνια. Η τέχνη του φωτίζεται από ένα καθαρά δικό της φως ώστε να λάμψει στο αμείλικτο πρόσωπό της το βλέμμα του θεατή. Σε μια διαυγή και αέναη προσπάθεια προσέγγισης του ονειρικού κόσμου της ζωγραφικής, ο Στέλιος Τζελέπης διατηρεί αναλλοίωτες την ελευθερία και την αυθεντικότητά του. Η δημιουργία είναι γι’ αυτόν η καλύτερη ευκαιρία να συντηρεί το πάθος του άγρυπνο και τη συνείδησή του σε εγρήγορση μπροστά στη φωτεινή και αλόγιστη ομορφιά που εξυμνεί με τους πίνακές του. Στο βάθος αυτής της ομορφιάς υπάρχει πάντα κάτι το ανθρώπινο. Από τα ασάλευτα πρόσωπα που απεικονίζει η τέχνη του, η ψυχή δεν έχει εξαφανιστεί. Η ισορροπία μεταξύ αλήθειας και λυρισμού του επιτρέπει να πετυχαίνει τη σαφήνεια και την εκφραστικότητα ταυτόχρονα με τη συγκίνηση στους πίνακές του. Η κοινοτοπία του εφησυχασμού δεν αφορά τον εικαστικό Τζελέπη. Ενστικτωδώς πιστεύω ότι η ωριμότητα του χρόνου θα στηρίξει την προνομιούχα τέχνη του χρωστήρα του. Γιατί έχει ταλέντο μεγάλο και αγαπά αυτό που πράττει. Κάποιες φορές αρκεί μόνο να αγαπάμε. Τα πράγματα τότε γίνονται τόσο πιο απλά.

Διαβάστε τη συνέντευξη.

Τον Στέλιο Τζελέπη φωτογράφισε ο Ανδρέας Σιμόπουλος.

 

* Γεννημένος στο χωριό Διαλαμπή κοντά στην Κομοτηνή, πάντα έχω μαζί μου τις εικόνες από τα ανέμελα παιδικά παιχνίδια, τη μυρωδιά του χώματος μετά τη βροχή, το ζεστό ζυμωτό ψωμί και την επιθυμία ότι θέλω και μπορώ να κατακτήσω και ίσως να αλλάξω τον κόσμο.

Με τι καλλιτεχνικά ερεθίσματα μεγάλωσες;

* Βιβλία με έργα μεγάλων ζωγράφων και κλασική λογοτεχνία αλλά και οι πιο σύγχρονες μορφές γραφής τροφοδοτούσαν τη φαντασία μου. Ό, τι διάβαζα μου δημιουργούσε εικόνες και αυτές τις εικόνες και τους ήρωες ένιωθα την ανάγκη να αποτυπώσω στο χαρτί.

Από ποια ηλικία ζωγραφίζεις;

*  Από παιδί θυμάμαι τον εαυτό μου με νερομπογιές και πινέλα. Αλλά όλα τα παιδιά ζωγραφίζουν.  Ό, τι δεν μπορούν να πουν με λόγια το ζωγραφίζουν, πλάθουν το δικό τους κόσμο και τον δημιουργούν όπως θέλουν. Καθώς περνάει ο χρόνος αυτό γίνεται δεύτερη φύση. Και τότε «παίζεις» πια σε δύο κόσμους: τον πραγματικό και τον ονειρικό σε ένα ευχάριστo αλλά και επίπονο ταξίδι.

Υπήρξαν άνθρωποι που αντιλήφθηκαν το ταλέντο σου και σε παρότρυναν να ασχοληθείς με την τέχνη;

* Άκουγα συχνά ανθρώπους γύρω μου να με ενθαρρύνουν και έπαιρνα δύναμη για να συνεχίσω. Η αποδοχή ηρεμεί μέσα σου τις αναστολές και τις ανασφάλειες. Είτε η δημιουργία αφορά τη ζωγραφική, το σχεδιασμό και την κατασκευή κοσμημάτων ακόμα και την παραγωγή ραδιοφωνικών εκπομπών, με τα οποία έχω ασχοληθεί.

Πότε μπαίνει στη ζωή σου η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου;

* Είναι το 2003. Στο διαγωνισμό της BP Portraits Award επιλέγουν ανάμεσα από 1.600 ζωγράφους τους 50 για να εκθέσουν για 45 μέρες στο χώρο της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτρέτων του Λονδίνου (National Portrait Gallery, London) και μετά στην Εθνική Πινακοθήκη στο Άμπερντιν στη Σκoτία (National Gallery, Aberdeen – Scotland). Συμμετέχω με το έργο Lilith, ένα πρόσωπο. Η στιγμή αυτή είναι μια ευτυχής συγκυρία και τεράστια τιμή για μένα.

Αυτή την εποχή τι έργα δουλεύεις;

* Είμαι σε κατάσταση δημιουργίας ενός project με θεματική τις προσωπικές και καλλιτεχνικές στιγμές της Μαρίας Κάλλας. Έχω δουλέψει και παλιότερα δύο ανάλογα έργα αλλά τώρα είναι ολόκληρη σειρά από δεκαοχτώ έργα και η αντιμετώπιση είναι διαφορετική με το πέρασμα του χρόνου. Το εγχείρημα είναι δύσκολο όταν πρόκειται για μια τόσο αναγνωρίσιμη και μεγάλη diva σε διεθνές επίπεδο.

Η ζωγραφική έχει νόμους και κανόνες;

* Η τέχνη θέλει ελευθερία και φαντασία για να ανθήσει. Θέλει υπερβολή, τόλμη, ανατροπή.

Τι θεωρείς αριστούργημα στην τέχνη;

* Ό, τι δημιουργεί δυνατά συναισθήματα. Ό, τι αντέχει στο χρόνο. Από τoν Ερμή του Πραξιτέλη στην Pieta του Michelangelo και από το Μυστικό Δείπνο του Leonardo da Vinci στις Δεσποινίδες της Αβινιόν του Picasso και στον Πάπα Ινοκέντιο Ι΄ του Βacon.

Τι είναι εφήμερο και τι παντοτινό;

* Εφήμερη είναι η ανθρώπινη ύπαρξη. Παντοτινή η ανθρώπινη δημιουργία.

Σε ποιες σχολές τέχνης και σε ποιους μεγάλους ζωγράφους έστρεψες το βλέμμα, όταν ξεκινούσες την πορεία σου στη ζωγραφική;

* Όταν ξεκινάς, ανατρέχεις στους δασκάλους. Σε αυτούς που έχει καταγράψει η Ιστορία της Τέχνης. Διαβάζεις και βλέπεις το έργο τους. Ένας σταθμός, η Αναγέννηση. Επόμενος η Μοντέρνα Τέχνη και ο τρόπος που διαχειρίστηκαν την όρασή τους οι καλλιτέχνες. Ονόματα όπως da Vinci, Φαγιούμ της Αιγύπτου, Picasso, Schiele, Βacon, Freud…

Γιατί νιώθεις την ανάγκη να ζωγραφίζεις κυρίως πρόσωπα;

* Πρωτίστως με ενδιαφέρει ο άνθρωπος. Πάντα, ακόμα κι όταν ζωγράφιζα κάποιο τοπίο, κάπου υπήρχαν μέσα και ανθρώπινες φιγούρες. Πλέον εστιάζω στα πρόσωπα και μόνο σε αυτά και τα κάνω υπερμεγέθη, τονίζοντάς τα. Το δέρμα γίνεται χρώμα και το χρώμα γίνεται συναίσθημα.

Τι κάνει ένα ζωγράφο αναγνωρίσιμο;

* Ένα εξαιρετικά ιδιόμορφο προσωπικό στυλ γραφής που αποκτά με το χρόνο ένας καλλιτέχνης μέσα από δημιουργικές αναζητήσεις. Επίσης η ιδιαιτερότητα στον τρόπο διαχείρισης της εικόνας του, με τα υλικά τα οποία έχει επιλέξει για να εκφράσει ό, τι θέλει να πει.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου υλικό;

* Το υλικό που αποδίδει καλύτερα αυτό που έχω στο μυαλό μου.

Πώς νιώθεις όταν αποχωρίζεσαι ένα έργο σου;

* Νιώθω χαρά όταν ολοκληρώνω ένα έργο. Δεν ανήκει πια σε μένα αλλά σε όλους. Το έργο πρέπει να εκτεθεί, να ταξιδέψει, αυτός είναι ο προορισμός του. Τα μόνιμα εκτεθειμένα έργα σε δημόσιους χώρους, που είναι προσβάσιμα στον καθένα, έχουν εκπληρώσει απόλυτα το σκοπό τους.

Έχεις καταστρέψει ή έχεις αφήσει μισοτελειωμένο έργο σου γιατί δεν σου άρεσε;

* Η αυτοαναίρεση είναι κι αυτή μέρος της δημιουργικής διαδικασίας. Η ζωγραφική είναι μια έρευνα, μια αναζήτηση. Είναι μια γλώσσα, «εικαστική γλώσσα», όπως ο λόγος. Γράφεις, διαγράφεις έως να αισθανθείς ότι εξάντλησες όλα σου τα μέσα.

Ζωγραφίζεις ανάλογα με την έμπνευση και τη συναισθηματική φόρτιση ή έχεις αυστηρό καθημερινό ωράριο δουλειάς;

* Η καθημερινή δουλειά λειτουργεί υπέρ της έμπνευσης. Πρέπει να είσαι εκεί και να πειραματίζεσαι, για να αποτυπώσεις αυτό που θα σου δοθεί ως έμπνευση.

 Πώς θα χαρακτήριζες τη ζωγραφική σου;

* Ανθρωποκεντρική ως δουλειά με αυτοαναφορικά στοιχεία. Με έντονες αναφορές, από τα Φαγιούμ έως την πιο ποπ αντιμετώπιση της εικόνας και κυρίαρχο πάντα το χρώμα.

Ένας εικαστικός καλλιτέχνης σήμερα στην Ελλάδα μπορεί να ζήσει από την τέχνη του;

* Θα έπρεπε, αλλά δυστυχώς όχι. Το να μπορεί κάποιος να διοχετεύει όλο του το χρόνο, χωρίς να αποσπάται, σε αυτό που κάνει, θα ήταν το ιδεατό. Οι ιδανικές ωστόσο συνθήκες δεν δημιουργούν, απαραίτητα, ιδανικά έργα.

Είσαι αγχωμένος ή ψύχραιμος με τη σημερινή κατάσταση;

* Με προβληματίζει αυτή η ανασφάλεια που πλανάται αλλά προσπαθώ να αντιτάξω τη λογική κα την αισιοδοξία που διαθέτω μέσα μου. Και προχωρώ…

Πιστεύεις ότι το ελληνικό κοινό αγαπάει και στηρίζει τη σύγχρονη τέχνη;

* Νομίζω πως δεν είναι αρκετά εκπαιδευμένο κοινό στο να βλέπει τέχνη για να του δημιουργείται η ανάγκη να επενδύσει σε αυτή. Αυτό το μαρτυρούν τα μουσεία μας και οι αίθουσες τέχνης, των οποίων η επισκεψιμότητα είναι μικρή.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου αντικείμενο;

* Δεν υπάρχει κάποιο αντικείμενο που να είμαι ιδιαίτερα δεμένος. Ίσως κάποιο κουκλάκι, ένας μάγκας, χαρισμένο παλιά από κάποιους αγαπημένους συμμαθητές μου. Ένας κούκλος που κλείνει μέσα του μνήμες από την εφηβεία μου.

Κρατάς φιλίες χρόνια;

* Η φιλία είναι η υπέρτατη σχέση. Είναι ανάγκη μου, να αγαπάω και να με αγαπούν σε μια σχέση αμφίδρομη που χρειάζεται τροφοδοσία και ανανέωση για να μένει ζωντανή. Μου αρέσει να μοιράζομαι πράματα. Μου αρέσει να κοιτώ ένα φίλο και να ξέρω, χωρίς να ειπωθεί τίποτα. Είναι κατάκτηση αυτό, μιας καλά δομημένης σχέσης με σεβασμό και αγάπη.

Με τι γελάς και τι μπορεί να σε κάνει να δακρύσεις;

* Γελώ με έξυπνες ατάκες, με σουρεαλιστικές καταστάσεις που συμβαίνουν γύρω μου. Με όλα αυτά, που δεν μου επιβάλουν να γελάσω. Δάκρυ… Ένα ανυπεράσπιστο παιδί, ένα πληγωμένο ζώο, η αδικία.

Τι μικρό και τρυφερό αγαπάς στη ζωή;

* Τη ζωή την ίδια αγαπάω. Είναι τόσο μικρή και πρέπει να την κάνουμε να είναι πολύ πολύ τρυφερή.

Αν κλείσεις τα μάτια, μπορείς να θυμηθείς έναν αγαπημένο σου στίχο;

* “Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, / να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος, / γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις”.

Αγαπάς τα ζώα; Έχεις κατοικίδιο;

* Η σχέση μου με τα ζώα είναι μια ιδιαίτερη σχέση αγάπης. Είχα παλιότερα μια γάτα, τη Λόλα, αλλά, δυστυχώς, δεν υπάρχει πια. Η απώλεια είναι ένα συναίσθημα που με πληγώνει πολύ. Τώρα ο τρόπος ζωής μου, δεν μου επιτρέπει αυτή τη στιγμή να έχω ένα ζώο και να είμαι απόλυτα συνεπής απέναντί του.

Βιογραφικό Σημείωμα του Στέλιου Τζελέπη

Γεννήθηκε στη Διαλαμπή Κομοτηνής. Φοίτησε σε Σχολή Κοσμήματος στη Θεσσαλονίκη από το 1984 έως το 1987. Από το 1991 έως το 1993 παρακολούθησε μαθήματα θεάτρου στη Θεατρική Ομάδα «Μορφές» της Χ.Α.Ν.Θ. στη Θεσσαλονίκη. Ασχολήθηκε με το σχεδιασμό και την κατασκευή κοσμήματος για τηλεοπτικές και θεατρικές παραγωγές, από το 1988 έως το 1996. Εργάσθηκε επίσης ως ραδιοφωνικός παραγωγός από το 1989 έως το 1990. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο εργαστήριο της κας Τέτας Μακρή, απ’ όπου αποφοίτησε το 2003. Το 2002 διακρίθηκε στο Διεθνή Διαγωνισμό «BP Portrait Awards» του Λονδίνου.
 
Εκθέσεις
 

Συμμετοχή μεταξύ οκτώ επιλεγμένων καλλιτεχνών στη συνάντηση Φιλοσόφων, Πολιτικών και Καλλιτεχνών με θεματικό άξονα «Τέχνη και Ιδεολογίες: Παγκοσμιοποίηση και Πολυπολιτισμικότητα» υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και του Ε21, Πάρκο Ελευθερίας, Αθήνα (20.05.2002 έως 25.05.2002).
Έκθεση «Ανοιχτές Πόρτες», Σχολή Καλών Τεχνών Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2002.
Ομαδική έκθεση στη National Portrait Gallery (London 19.06.2003 έως 16.09.2003 και Aberdeen 28.09.2003 έως 23.11.2003). Διοργανωτής: “BP Portrait Awards”.
Έκθεση Αποφοίτων της Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ. στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 2003.
Έκθεση 11 καλλιτεχνών υπό την αιγίδα του Δήμου Κατερίνης, στο πλαίσιο του Τοπικού Εθνικού Εορτασμού. Θεματική: «Μεταμορφώσεις», Δημαρχιακό Μέγαρο Κατερίνης, Οκτώβριος 2004.
Έκθεση πέντε καλλιτεχνών καθ’ υπόδειξιν της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης στον εκθεσιακό της χώρο, Νοέμβριος 2004.
Ομαδική Έκθεση της Πολιτιστικής Οργάνωσης του Αγ. Νικολάου στην Κρήτη με Θεματική: «Αντιθέσεις», Σεπτέμβριος 2005.
Ομαδική Έκθεση του Πολιτιστικού Τμήματος του Συνασπισμού με Θεματική: «1945-2005, 60 Χρόνια Μετά», διοργανωθείσα από το τμήμα Πολιτιστικής Οργάνωσης του Δήμου Αθηνών.
Ατομική Έκθεση στα πλαίσια του εορτασμού «Πολιτιστικός Μάιος» στην Έδεσσα, αίθουσα «Παρθεναγωγείο», Μάιος 2006.
Ατομική Έκθεση στην «Αγγέλων Βήμα» Gallery με Θεματική: «Εσωτερικά Δωμάτια», Απρίλιος 2007, Αθήνα. 
Ομαδική Έκθεση στο «Κάστρο της Φορτέτζας» στο Ρέθυμνο, με Θεματική: «FOTOtHERAPY» υπό την αιγίδα του Δήμου Ρεθύμνου, Αύγουστος 2007.
Ομαδική Έκθεση στο «Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας» με Θεματική: «10 Χρόνια Χαρακτικής Α.Π.Θ.», Μάρτιος 2008, Θεσσαλονίκη.
Ομαδική Έκθεση στην «Bonicos Gallery» με Θεματική: «Little Treasures», Δεκέμβριος 2008, Αθήνα.
Ατομική Έκθεση στην «T. Kambani Gallery» με Θεματική: Northern Navigators «Interfacing» από 13 έως 30 Μαΐου 2009, Αθήνα.
Ατομική Έκθεση στη «Δημοτική Πινακοθήκη Μυκόνου» με Θεματική: «Nude Lies» από 04 έως 10 Σεπτεμβρίου 2009, Μύκονος.
Ομαδική Έκθεση στον Πολυχώρο Πολιτισμού «Αθηναΐς» υπό την αιγίδα του «Ιδρύματος George Best Costacos» με Θεματική: «Departures», Μάιος 2010, Αθήνα.
Ομαδική Έκθεση στο «Λαογραφικό Μουσείο Αίγινας» υπό την αιγίδα του «Ιδρύματος George Best Costacos» με Θεματική: «Departures», Ιούνιος 2010, Αίγινα.
Έργα του υπάρχουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.