Γράφει η Ειρήνη Αϊβαλιώτου
Ακριβώς στα μέσα αυτού του απρόσμενα θερμού και ταραχώδους Απρίλη ένα κυριακάτικο απόγευμα φτάσαμε στο μικρό αλλά μεγάλων καλλιτεχνικών επιλογών θέατρο Άβατον της οδού Ευπατριδών.
Εκεί καλοντυμένοι κύριοι και κυρίες, νέοι και νέες περίμεναν να παρακολουθήσουν τη Θεατρική Ομάδα «New Lab Theatre Company» να παρουσιάζει, σε πανευρωπαϊκή πρεμιέρα, το σπουδαίο έργο της Πάμελα Πράθερ, «MultiMedea».
Τρεις γυναίκες καταθέτουν επί σκηνής τα τραύματα της γυναικείας ψυχοσύνθεσης, μέσα από την κοινωνική ταυτότητα στην πορεία των αιώνων. Μέσα από την καθημερινότητά τους προβάλλουν την επιθυμία τους για ζωή γεμάτη ισότητα, δημιουργικότητα και ευτυχία.
Η μία είναι η Σούζαν Σμιθ (Βασιλική Βλάχου) από την Καλιφόρνια. Η λογίστρια που το 1994 σκότωσε τα παιδιά της για να μη χάσει τον πλούσιο εραστή και τη ζωή που ονειρευόταν μαζί του. Σε μια δίκη γεμάτη εντάσεις, οι ένορκοι μέσα σε δυόμισι ώρες την έκριναν ένοχη για τη δολοφονία των παιδιών της. Στη φάση της δίκης για την ποινή, ο εισαγγελέας υποστήριξε με πάθος την καταδίκη της Σμιθ σε θάνατο. Ωστόσο, οι ένορκοι ζήτησαν ισόβια κάθειρξη με δυνατότητα αποφυλάκισης με όρους στα 30 χρόνια. Σε 7 μήνες, τον Νοέμβριο του 2024 η Σούζαν Σμιθ θα έχει τη δυνατότητα αποφυλάκισης υπό όρους.
Η δεύτερη είναι η Φούμικο Κιμούρα (Ειρήνη Τσώλη), μια νεαρή Γιαπωνέζα μητέρα που στα μέσα της δεκαετίας του 1980 πήρε το λεωφορείο, έφτασε στην παραλία της Σάντα Μόνικα και μπροστά στην προβλήτα, μπήκε στο νερό και έπνιξε τα παιδιά της. Στη συνέχεια προσπάθησε αλλά δεν κατάφερε να αυτοκτονήσει, κυρίως επειδή ένας περαστικός από την παραλία έπεσε στο νερό και την έσωσε.
Σύμφωνα με την παραδοσιακή ιαπωνική σκέψη, η μητέρα είναι δεμένη με τα παιδιά της και αν αυτοκτονήσει είναι ανήθικο να τα αφήσει χωρίς μητέρα. Ιάπωνες γονείς έχουν σκοτώσει τα παιδιά τους για να μην τα εγκαταλείψουν στη δυστυχία της ορφάνιας όταν αυτοί αυτοκτονούν. Σύμφωνα με την παράδοση, μια μητέρα που αυτοκτονεί χωρίς τα παιδιά της θεωρείται ανήθικη. Η υπόθεση της Φουμίκο εκδικάστηκε στο Δικαστήριο της Σάντα Μόνικα των ΗΠΑ. Τελικά η γυναίκα δεν κατηγορήθηκε για βρεφοκτονία, και αργότερα αφέθηκε ελεύθερη, εφόσον ο προεδρεύων δικαστής έλαβε την απόφαση σε πολιτιστικό πλαίσιο. Συνέβαλε σε αυτό το ενδιαφέρον γεγονός ότι ο σύζυγός της είχε εξωσυζυγική σχέση και η ερωμένη του πήγε στο σπίτι του ζευγαριού προτείνοντάς της να αυτοκτονήσει ως μια χειρονομία απόλυτης ντροπής. Σήμερα η Φούμικο Κιμούρα ζει στην Ιαπωνία.
Συνδετικός κρίκος η «δική μας» Μήδεια (Ιωάννα-Μαρία Μπατή), η Μήδεια του Ευριπίδη. «Δύο φορές βάρβαρη η Μήδεια, από καταγωγή και από έρωτα», όπως γράφει στον πρόλογο της μετάφρασής του ο Γιώργος Χειμωνάς. Από καταγωγή, καθώς βρέθηκε ερωτική μετανάστρια στην Ελλάδα για χάρη του Ιάσονα, και από έρωτα γιατί μέσα από την ιστορία της ”πέθαναν” από έρωτα πολλοί άνθρωποι.
Οι τρεις ηρωίδες εμπλέκουν τις επιθυμίες τους, τα όνειρά τους και το πάθος τους για τον έρωτα. Αντιμετωπίζουν το εμπόδιο της απιστίας και την πρόκληση της ζήλιας και του φόνου, προκειμένου να επιβιώσουν από τη σφοδρή ανάγκη για αγάπη και αφοσίωση. Η εσωτερική σύγκρουση και η ανάγκη για απόδοση δικαιοσύνης δίνουν μια σκοτεινή πλευρά στις ιστορίες και τις σηματοδοτούν ως δείγματα κοινωνικής απαξίωσης και αναξιότητας.
Η παράσταση – δεξιοτεχνικά σκηνοθετημένη από την Όλγα Τζωρτζ – αντλεί από τις πηγές του μύθου και της τραγωδίας, από τα μυστήρια του έρωτα, του πόθου και της ζήλιας, αλλά κι από τα πιο μύχια τραύματα της προδοσίας, της συμμόρφωσης και της ενοχής για να συνθέσει το τραγούδι μιας πολλαπλής εξορίας. Η Μήδεια, εξόριστη όχι μόνο από την πατρική γη και την οικογένεια, αλλά κι από τον ίδιο της τον εαυτό και την ταυτότητά της, πιστή σύντροφος στην εξορία του άνδρα και αιχμάλωτη του έρωτα, μονίμως περιπλανώμενη, διαρκώς ξένη, άπατρις, ανέστια, απαρνημένη εντέλει κι από τον έρωτα, που όρισε τη ζωή της, πασχίζει να θυμηθεί, να αναβιώσει την ιστορία της, να συμφιλιωθεί με τον ίδιο της τον εαυτό. Η απόλυτη μοναξιά της Μήδειας αρθρώνεται ακριβώς στο σημείο όπου συναντιέται η ερωτευμένη και προδομένη γυναίκα με τη σκοτεινή πριγκίπισσα, αντικείμενο εκμετάλλευσης και χλεύης σ’ έναν κόσμο που αρνείται την ετερότητα, ασκώντας τη δική του νομιμοποιημένη βία.
Θα περίμενε κανείς, διαβάζοντας το θέμα, πως αν αποφασίσει να πάει στην «MultiMedea» θα δει μια παράσταση σκληρότητας και σκότους, όμως αντιθέτως πρόκειται για μια παράσταση ανάλαφρη και διάφανη, χαρούμενη και αισιόδοξη. Μια παράσταση αφύπνισης. Την αφύπνιση και την αναγέννηση άλλωστε συμβολίζουν τα κλαδιά της ανθισμένης αμυγδαλιάς τα οποία μαγνητίζουν το βλέμμα στο λιτά όμορφο σκηνικό του Γιάννη Κρητικόπουλου. Ένα σύμβολο που συνδέει τους πολιτισμούς Ανατολής και Δύσης.
Η παράσταση είναι συγκλονιστική, βγάζει από τον καθένα μας ό,τι καλύτερο έχει μέσα του, μετουσιώνει το χρυσάφι της ποίησης και την ουσία της πραγματικότητας σε μια άλλη μορφή τέχνης, απόλυτα θεατρική.
Εντυπωσιακές οι ερμηνείες των τριών ταλαντούχων ηθοποιών Ειρήνης Τσώλη, Ιωάννας-Μαρίας Μπατή, Βασιλικής Βλάχου. Τρία εξαιρετικά πλάσματα που μας καθήλωσαν.
Η σκηνοθεσία της Όλγας Τζωρτζ αρμονική, ευφάνταστη, ουσιαστική, εμπνευσμένη.
Η παράσταση εκτυλίσσεται μέσα στους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς της πάντα άψογης Κατερίνας Μαραγκουδάκη και την αιθέρια μουσική της Καλλιρρόης Ραουζαίου.
***
Καίρια ερωτήματα που τίθενται στην παράσταση:
∗Πώς θα βρουν οι ηρωίδες την ισορροπία τους προκειμένου να φτάσουν στην ουσία της ύπαρξης των ρόλων τους και των αξιών που φέρουν προγονικά;
∗Πόσο βοηθούν τα ερεθίσματα που απλώνει ο κάθε πολιτισμός στην καθημερινή ζωή των ηρωίδων;
∗Πόσο διαφορετική είναι η ματιά της δικαιοσύνης στους ορίζοντες πέρα από τα σημεία του ορίζοντα της Δύσης;
Άπλετο φως στην ουσία του σπουδαίου αυτού κειμένου της Πάμελα Πράθερ ρίχνει η σκηνοθέτιδα της παράστασης η οποία έτσι μας δείχνει πόσο έχει εντρυφήσει στα γεγονότα του έργου. Έχει αξία σε αυτό το σημείο να ρίξετε μια ματιά στο σκηνοθετικό σημείωμα της Όλγας Τζωρτζ το οποίο ακολουθεί:
«Η Μήδεια σ’ αυτό το έργο είναι ένας χάρτης της παγκόσμιας θηλυκότητας που προκαλείται από τη βίαιη και σαρωτική αρσενική ενέργεια της κατάκτησης και της διείσδυσης. Τρεις γυναίκες συγχρονίζονται και με μια φωνή καταθέτουν την αδικία και την απιστία ως τα πιο ασυγχώρητα τραύματα της γυναικείας ψυχοσύνθεσης. Η μια μιλά μέσα από την άλλη και όλες μαζί φτιάχνουν μια ιστορία, με μια αρχή και ένα τέλος. Η συγγραφέας δεν ασχολείται με την εκδίκηση, αλλά με τη γενεσιουργό αιτία της δυστυχίας που οδηγεί στην απιστία και τη ζήλια. Υπάρχει ποιητικός λόγος μέσα στον σύγχρονο τόνο της ομιλίας των τριών γυναικών, κρατώντας έτσι τον χρόνο και τον τόπο της κάθε ηρωίδας. Ελλάδα, Αμερική, Ιαπωνία…
Η πρωτότυπη μουσική της Καλλιρρόης Ραουζαίου συντροφεύει τις υπάρξεις των τριών γυναικών και τις παρουσιάζει μέσα από ιδιαίτερες μελωδικές διαδρομές. Οι πολιτισμικές συνθέσεις ζωγραφίζουν την ενότητα, την παγκοσμιότητα και την ομοιότητα των ανθρώπων, πέρα από τα όρια του δικού τους ορίζοντα. Ταξίδι αιθέριο».
Εν κατακλείδι μπορώ να πω ότι το MultiMedea είναι μια ενδιαφέρουσα παράσταση που προσφέρει στο κοινό 70 απολαυστικά λεπτά θεατρικής μαγείας, προβληματισμού και ψυχικής ευφορίας.
Βιογραφικό συγγραφέα
Η Πάμελα Πράθερ είναι θεατρική συγγραφέας, Coach Φωνής και Υποκριτικής τέχνης. Υπήρξε καθηγήτρια στο Yale School of Drama και στο NYU. Υπήρξε πρόεδρος της Ένωσης Εκπαιδευτών Φωνής και Λόγου (VASTA). Έχει εκπαιδεύσει ηθοποιούς στο Yale School of Drama, στο πρόγραμμα BFA του Playwright’s Horizon του NYU, στο UCLA, στο Marymount Manhattan College, στο AMDA και στο The School for Film and Television.
***
Ταυτότητα παράστασης
MultiMedea
Της Πάμελα Πράθερ
Πανευρωπαϊκή πρεμιέρα
Σκηνοθεσία: Όλγα Τζωρτζ
Προπώληση: ΕΔΩ
Μετάφραση: Άρλα Φύτρου
Δικαιώματα μετάφρασης: Όλγα Τζωρτζ
Σκηνοθεσία: Όλγα Τζωρτζ
Παίζουν: Ειρήνη Τσώλη, Ιωάννα-Μαρία Μπατή, Βασιλική Βλάχου
Σκηνικά – Κοστούμια: Γιάννης Κρητικόπουλος
Μουσική: Καλλιρρόη Ραουζαίου
Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Φωτογραφίες: Μαρία Τσώλη
Βίντεο: Ευάγγελος Βροχίδης
Έντυπα: Μόσχα Μάρκου
Προβολή και Επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου
Πού: Θέατρο Άβατον, Ευπατριδών 3, Κεραμεικός, τηλ.: 210 34 12 689
Πότε: Κάθε Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 19:00 (έως και 21/4)
Εισιτήρια: 15 € (γενική είσοδος) και 12 € (μειωμένο)
Προπώληση: MORE.COM και τηλεφωνικά στο: 210 34 12 689
Διάρκεια: 70’ χωρίς διάλειμμα
