Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Το θέατρο είναι μια δύναμη πάντα έτοιμη να βάλει τον άνθρωπο να σκεφτεί τον άνθρωπο. Να αλλάξει το θεατή αφού δει μια παράσταση, επειδή την έχει δει. Ο ηθοποιός που σας παρουσιάζω παρακάτω εδώ και δέκα χρόνια κάνει ακριβώς αυτό. Αγγίζει τις καρδιές, φωτίζει το σκότος της ψυχής μας. Τον θεωρώ τεχνίτη ηθοποιό, γιατί δημιουργεί πάντα χαρακτήρες καθαρούς και πολυσύνθετους ταυτόχρονα. Ο Στάθης Σταμουλακάτος έχει το χάρισμα του γνήσιου δημιουργού, που μπορεί μέσα από το φόβο, τον πόνο, τα συναισθήματα, που σ’ αυτόν είναι πάντα παρόντα, να σε παρασύρει με την ερμηνεία του να συμμετάσχεις στον κόσμο του. Δεν ομιλώ υπό το βάρος καμιάς ιδιότητας. Όμως αυτός ο ηθοποιός με ξαφνιάζει. Με αποστομώνει. Με αφοπλίζει. Το γεγονός ότι δεν επιθυμεί να προβάλλεται τον κάνει ξεχωριστό. Τον καθιστά έναν ανεκτίμητα πολύτιμο λίθο του θεάτρου μας. Είναι αθόρυβος και αξιοπρεπής. Συνεπής στην αξιοπρέπειά του. Ανεπιτήδευτος και σεμνός. Από τους ικανούς εκείνους λειτουργούς του θεάτρου που η τέχνη κινητοποιεί κι αυτοί ανταποκρίνονται ξεπερνώντας τους εαυτούς τους. Ο Στάθης Σταμουλακάτος μελετά, πειραματίζεται, ερευνά, καινοτομεί. Ανεβάζει τον πήχη ψηλότερα ώστε κάθε φορά να κάνει το έργο του δυσκολότερο, ελπίζοντας σε ακόμα δυσκολότερα. Αναλαμβάνει και τους πιο ετερόκλητους ρόλους, δοκιμάζει και δοκιμάζεται στη σκηνή. Στο «Κίεβο» πετυχαίνει το περίγραμμα ενός στυγνού και απάνθρωπου κατ’ εξακολούθησιν δολοφόνου, ενός bon viveur διαβόητου βασανιστή ολοκληρωτικού καθεστώτος. Επιτρέψτε μου να πω ότι αυτά δεν προκύπτουν εύκολα. Χρειάζονται δουλειά, επιμονή, γνώση και αρχές. Ως άνθρωπος ο Στάθης αφουγκράζεται την αγωνιώδη φωνή του παρόντος, μοχθεί, παλεύει, απαιτεί με το περίσσευμα του κόπου του. Μαζί του το θέατρο βγαίνει μόνον κερδισμένο και τυχερό.
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Τη φωτογράφηση πραγματοποίησε ο Δημήτρης Πιτσάκης.
* Γεννήθηκα στην Αθήνα, τον Απρίλιο του 1972. H καταγωγή της μητέρας μου είναι από τη Μεσσηνία και του πατέρα μου από την Κεφαλονιά.
Τα Φιλιατρά
* Tα τρία πρώτα χρόνια της ζωής μου τα έζησα στη Μεσσηνία. Με μεγάλωσε ουσιαστικά η γιαγιά μου, γιατί η μητέρα μου εργαζόταν και έμεινα μέχρι τριών χρονών μαζί της στα Φιλιατρά. Αργότερα, από την πρώτη Ιουνίου, όταν τελείωναν τα σχολεία τότε, μέχρι και την πρώτη Σεπτεμβρίου, κάθε καλοκαίρι ήμουν εκεί. Τρεις μήνες. Ήταν ωραία γιατί έμαθα σε έναν άλλο τρόπο ζωής, αφού τα Φιλιατρά είναι και μία αγροτική περιοχή. Η οικογένειά μου είχε πολλά χωράφια και ήμουν όλη την ημέρα σ’ αυτά μαζί με τον παππού μου.
Μάστορας παππούς
* Ο παππούς μου ήταν χτίστης. Από τους παλιούς χτίστες, μάστορας που είχε χτίσει τα μισά Φιλιατρά. Τότε αυτή ήταν μια πολύ δημιουργική τέχνη. Με έπαιρνε μαζί του σε κάποιες δουλειές που έκανε, και τώρα που περνάω όταν κατεβαίνω, μεγάλος πια, τα ξαναβλέπω όλα αυτά τα σπίτια. Έχουν περάσει πολλά χρόνια αλλά τα θυμάμαι.
Η υποκριτική
* Το θέατρο δεν μπορώ να πω ότι προέκυψε στη ζωή μου από μικρή ηλικία. Κάποια στιγμή, όταν απολύθηκα από το στρατό, γιατί υπηρέτησα αμέσως όταν τελείωσα το σχολείο, δεκαεννέα χρονών, δεν πήρα αναβολή, τότε σκέφτηκα ότι θα μου άρεσε να κάνω θέατρο και υποψιάστηκα ότι θα μου ταίριαζε. Δεν είχα συμμετάσχει σε παραστάσεις από πριν. Απλώς μου άρεσε η υποκριτική. Παρακολουθούσα ως παιδί πολύ κινηματογράφο, όχι τόσο θέατρο. Σιγά σιγά όταν άρχισα να ωριμάζω, κατάλαβα ότι η υποκριτική μου πηγαίνει.
Το νυχτερινό
* Είχα σταματήσει το σχολείο. Κι εκείνη την εποχή, αν δεν είχες βγάλει το λύκειο, δεν σε έπαιρνε καμία σχολή. Εκτός αν ήσουν εξαιρετικό ταλέντο αλλά εγώ είχα περάσει και την ηλικία. Μου έμεναν λοιπόν δύο τάξεις. Ήταν και κάπως δύσκολα τα πράγματα, γιατί δεν είχα οικονομική δυνατότητα. Η μητέρα μου μού είπε: «Αν το θέλεις πάρα πολύ, θα βρεις μια δουλειά, θα πηγαίνεις στο νυχτερινό σχολείο και θα σε βοηθάω κι εγώ όσο μπορώ». Λοιπόν αυτό μου έδωσε μια δύναμη κι ένα κίνητρο. Πήγα στο βραδινό, παράλληλα δούλευα και πήγαινα και στη δραματική σχολή. Δηλαδή έκανα αυτά τα τρία μαζί. Ήταν δύο χρόνια από τη ζωή μου πολύ δύσκολα αλλά και πολύ δημιουργικά.
Η δραματική σχολή
* Μπήκα μεγάλος στη δραματική σχολή, στα είκοσι τέσσερά μου. Μπορώ να πω ότι μου έκανε καλό αυτό, γιατί αν είχα μπει στο δεκαοχτώ μπορεί να μην είχα την ίδια πορεία. Στα δεκαοχτώ ψάχνεσαι ακόμα, πηδάς απ’ το ένα κλαρί στο άλλο, δεν ξέρεις τι θέλεις. Η ηλικία που μπήκα νομίζω ότι ήταν η πιο σωστή, γιατί είχα πλέον κατασταλάξει στο τι ήθελα κι είπα «θα το κάνω και θα το φτάσω μέχρι το τέλος». Δηλαδή ήταν ένας στόχος ζωής. Γνώριζα ήδη ότι τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα, σε αντίθεση με πολλά παιδιά που μπήκαν στη σχολή και δεν ήξεραν πού μπαίνανε. Θυμάμαι ότι ήμουν ο μεγαλύτερος στην τάξη μου και τα παιδιά, οι συμμαθητές μου, πιστεύανε ότι από τη στιγμή που μπήκαν σε μία σχολή θα είναι εύκολα τα πράγματα, θα γίνουν ηθοποιοί. Τελικά μπορώ να σας πω ότι από το τμήμα μου, που ξεκινήσαμε τριάντα άτομα, δύο με τρία άτομα εξασκούν σήμερα το επάγγελμα.
Κώστας Καζάκος, ο δάσκαλος
* Ο πρώτος μου δάσκαλος ήταν ο Κώστας Καζάκος. Σε κάποιες συζητήσεις που κάναμε, μου έδωσε να καταλάβω μερικά πράγματα, τα οποία θεωρώ ακόμα μεγαλύτερο μάθημα κι απ’ την υποκριτική την ίδια.
Γεννάδιος Πάτσης, ένας καλός άνθρωπος
* Ο Γεννάδιος Πάτσης, ο οποίος ήταν ένας καθηγητής που είχε έρθει από την Τασκένδη εκείνη την εποχή, ήταν επίσης ένας πολύ καλός δάσκαλος. Πάνω από όλα ήταν ένας καλός άνθρωπος.Μας έκανε στο πρώτο έτος αυτοσχεδιασμό. Από αυτόν τον άνθρωπο πήρα πολλά.
Αυτοί οι δύο
* Αυτούς τους δύο, τον Κώστα Καζάκο και τον Γεννάδιο Πάτση, τους ξεχωρίζω.
Η αποφοίτηση
* Το βράδυ της αποφοίτησης, λέω στον εαυτό μου «ωραία, εντάξει, τώρα έφτασες στο σκοπό σου, τι όμως γίνεται από δω και πέρα». Δεν γνώριζα κανέναν έξω, ήμουν σε μία σχολή πολύ κλειστή, δεν κάναμε παραστάσεις όπως κάνουν τα παιδιά του Εθνικού Θεάτρου ή άλλων σχολών, που μετέπειτα μεταπηδούν στην επαγγελματική σκηνή.
Η πρώτη παράσταση
* Εκείνο το βράδυ είχα απογοητευτεί κυριολεκτικά. Την επόμενη μέρα το πρωί, μου τηλεφωνεί μια συμμαθήτρια από τη σχολή του Καζάκου και μου λέει ότι ζητάνε στο θέατρο «Επί Κολωνώ» ηθοποιό για ένα μικρό ρόλο στην παράσταση «Η κατάρα των πεινασμένων» του Σαμ Σέπαρντ. Ήταν η πρώτη μου παράσταση. Τη σκηνοθετούσε η Ελένη Σκότη. Πέρασα την ακρόαση, με πήρε η Ελένη, που τότε είχε βοηθό της τον Γιώργο Παλούμπη και έπαιξα για πρώτη φορά στο θέατρο.
Μεγαλύτερος ρόλος
* Eίχα πάει για ένα μικρό ρόλο, μέσα σε ένα δύο μήνες όμως πήρα ένα ρόλο μεγαλύτερο. Δηλαδή με άλλαξε η Ελένη Σκότη. Ίσως είδε κάποια στοιχεία σε μένα. Μπήκα λοιπόν στην ομάδα του «Επί Κολωνώ» από εκείνη την παράσταση και έμεινα. Σήμερα κλείνω δέκα χρόνια.
Μέθοδος και αφοσίωση
* Η δουλειά που κάνουμε στο «Επί Κολωνώ» είναι μεθοδική. Υπάρχει μια γραμμή και όλοι την ακολουθούν με αφοσίωση. Δεν είναι τόσο απλό να είσαι άμεσος στη σκηνή, δεν είναι τόσο εύκολο να το κάνεις. Είναι πολύ πιο πολύπλοκο…
Η ζωή μου άλλαξε
Αισθάνομαι τυχερός που βρέθηκα μέσα στην τέχνη και διπλά τυχερός που είμαι σ’ αυτή την ομάδα, την ομάδα «Νάμα». Αλλά τυχερός που άλλαξε ρότα η ζωή μου και μπήκα μέσα στην τέχνη. Είναι σαν αυτό που λέμε προ Χριστού και μετά Χριστόν. Η ζωή μου πριν από την τέχνη και μετά. Ήμουν ένας άλλος άνθρωπος, δεν μπορώ να εξηγήσω πώς, αλλά ήμουν άλλος. Έγινε μια μεγάλη στροφή.
«Κίεβο» του Σέρχιο Μπλάνκο
* Το «Κίεβο» του Ουρουγουανού συγγραφέα Σέρχιο Μπλάνκο, που ανεβάζουμε τώρα στο «Επί Κολωνώ», από καθαρά δική μου άποψη, είναι ένα θεωρητικό έργο που είναι και πολιτικό, και υπαρξιακό αλλά πρωτίστως πολιτικό έργο. Μιλάει για την ατιμωρησία της κάθε εξουσίας.
Ατιμώρητος
* Ο ρόλος που παίζω εγώ είναι ο Έσβαλντ, ο οποίος φεύγει στο τέλος ατιμώρητος για όλα τα εγκλήματα που έχει διαπράξει. Θα μπορούσες να κάνεις μία αναγωγή και να βάλεις τον Έσβαλντ στη θέση ενός σημερινού πολιτικού, που έχουν κάνει όλα αυτά που έχουν κάνει και μένουν για πάντα ατιμώρητοι. Θα μπορούσες να τον τοποθετήσεις στη θέση ενός επιχειρηματία, ο οποίος κλέβει και βγάζει τα λεφτά του στην Ελβετία και μένει ατιμώρητος.
Ερωτήματα
* Είναι ένα έργο για το ποιοι είμαστε, για το γιατί κάνουμε όλα αυτά που κάνουμε, ποιος βρίσκεται πίσω μας και κινεί τα νήματα. Γιατί ο Έσβαλντ γίνεται τόσο θηρίο, γιατί η αδερφή του τα κρύβει όλα, τον συγκαλύπτει και συνεχίζει τη ζωή της σαν να μην την αφορά, παρόλο που έκοψε τη γλώσσα του γιου της, τον έχει κακοποιήσει. Γιατί τον καλύπτει; Είναι τεράστια ερωτήματα αυτά. Δεν απαντιούνται εύκολα, μπορείς να δώσεις κάποιες επιδερμικές απαντήσεις αλλά μέσα τους αυτοί οι άνθρωποι τι μπορεί να είναι;
Η εξουσία
* Είναι ένα ψυχολογικό θέατρο το «Κίεβο». Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες έχουν ένα διαταραγμένο ψυχολογικό υπόβαθρο… Στην πρώτη ανάγνωση του έργου ο Έσβαλντ είναι πράκτορας και δουλεύει για την κυβέρνηση. Αλλά εμείς το κάναμε πολύ πιο γενικό, έτσι που να καλύπτει όλο το φάσμα της εξουσίας.
Σύμβολο του κακού
* Η αδερφή του, η Έιρεν, είναι αυτή που τον καλύπτει πιο πολύ. Ο μόνος που μιλάει είναι ο γιος της, που μπορείς να τον βάλεις στη θέση ενός σημερινού διαδηλωτή, ο οποίος διαμαρτύρεται, αγωνίζεται, διεκδικεί και στο τέλος ξυλοφορτώνεται από την αστυνομία, τρώει και χημικά, όλα αυτά που συμβαίνουν στις μέρες μας. Όποιος μιλάει, δηλαδή, έχει αυτή την τύχη. Η Έιρεν είναι ίσως και πιο περίπλοκος χαρακτήρας από τον Έσβαλντ, γιατί ο Έσβαλντ είναι αυτός που βλέπεις, ένα σύμβολο, το σύμβολο του κακού. Αυτή όμως είναι πολύ πιο σύνθετη και πολύ πιο δύσκολη.
Η Έιρεν
* Πώς έφτασε σ’ αυτό το σημείο η Έιρεν, η αδελφή του (σ.σ. το ρόλο παίζουν εναλλάξ οι Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και η Φιλαρέτη Κομνηνού). Ο χαρακτήρας της είναι ακόμα πιο πολυσύνθετος από του Έσβαλντ. Γιατί δεν μίλησε; Γιατί δεν αντιστάθηκε; Γιατί κάλυψε όλη αυτή την κατάσταση; Όλα αυτά τα χρόνια; Δεν νομίζω ότι είναι ο φόβος που την έκανε να φτάσει εκεί.
Κάθαρση
* Σε αρκετούς θεατές δεν αρέσει το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάθαρση. Δεν μπορούν να δεχτούν ότι δεν θα υπάρξει λύτρωση, δεν θα τιμωρηθεί ο ένοχος. Δεν τους ικανοποιεί αυτό. Έχουν συνηθίσει ή τους έχουν συνηθίσει σε αυτά που βλέπουν στην τηλεόραση, στον κινηματογράφο ή σε άλλα θεατρικά έργα. Έχουν συνηθίσει να υπάρχει κάποιο είδος κάθαρσης και τιμωρίας. Στην πραγματικότητα υπάρχει κάθαρση, που έρχεται από τον Τάβιο (σ.σ. Δημήτρης Λάλος). Είναι ο μόνος που έχει τη δύναμη να αντιδράσει και το κάνει με την πράξη του στο τέλος. Υπάρχουν θεατές που δέχονται αυτό που γίνεται, που το δικαιολογούν, καταλαβαίνουν κάποια πράγματα.
Το κοινό
* Κατά τη διάρκεια της παράστασης το κοινό είναι απίστευτα ήσυχο και παρατηρεί συνεχώς γιατί το έργο κρατάει το θεατή σε εγρήγορση, έτσι που δεν θέλει να χάσει ούτε λεπτομέρεια. Συγκεντρώνεται. Αυτό είναι, νομίζω, η πρώτη φορά που γίνεται, γιατί σε άλλες παραστάσεις οι θεατές είναι κάπως πιο ανήσυχοι. Ακόμα και αυτοί που διαφωνούν με το έργο, πάλι το παρακολουθούν.
Οι πρωταγωνίστριες
* Στην παράσταση υπάρχει διπλή διανομή. Το ρόλο της Έιρεν τον ερμηνεύουν εκ περιτροπής η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και η Φιλαρέτη Κομνηνού. Η καθεμία από αυτές φέρει το δικό της κόσμο. Η προσέγγιση της μίας πρωταγωνίστριας και η προσέγγιση της άλλης είναι διαφορετική. Είναι διαφορετική και στο παίξιμο, αλλά και σ’ αυτό που εισπράττουμε εμείς όταν είμαστε δίπλα τους.
Ξεχωριστές δοκιμές
* Από την αρχή κάναμε ξεχωριστές δοκιμές με τη Φιλαρέτη και ξεχωριστές με την Καρυοφυλλιά. Ήταν κάτι ωραίο αυτό γιατί η μία δεν ήξερε τι κάνει η άλλη και η καθεμία ανακάλυπτε τα δικά της πράγματα. Είδαν η μία την άλλη στις παραστάσεις.
Το γιν και το γιανγκ
* Ο κάθε άνθρωπος έχει δύο αντίθετους πόλους. Είναι το γιν και το γιανγκ. Υπάρχουν όμως και διαβαθμίσεις. Ο άνθρωπος, για μένα, διαμορφώνεται από το πού μεγαλώνει, πώς μεγαλώνει, ποιοι τον μεγαλώνουν, ποιος είναι ο περίγυρός του, τι ερεθίσματα θα πάρει από το σχολείο, από την οικογένεια. Όλα αυτά θα τον διαμορφώσουν, μέχρι κάποια ηλικία που θα φτιάξει πλέον ένα χαρακτήρα, που θα είναι έτοιμος να βγει στην κοινωνία. Είναι διαφορετικό να μεγαλώνεις σε μια μεγαλοαστική κοινωνία και διαφορετικό να μεγαλώνεις στις φαβέλες τις Βραζιλίας. Όχι πως δεν υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν θέλουν να μεγαλώσουν σωστά τα παιδιά τους, αλλά όταν περιτριγυρίζεσαι από εγκληματικά στοιχεία, από κακές παρέες, δεν μπορείς εύκολα να ξεφύγεις, πρέπει κάτι να υπάρχει και μέσα σου.
Αυτοσχεδιασμοί
* Η διαδικασία των δοκιμών στο «Επί Κολωνώ» ξεκινάει από αυτοσχεδιασμούς πάνω σε βασικές γραμμές που δίνει η σκηνοθέτις μας Ελένη Σκότη κι από εκεί και πέρα της προτείνουμε κι εμείς ιδέες. Άλλα τα κρατάμε, είτε προτείνουμε στη συνέχεια κάτι άλλο, αντιπροτείνει πάνω σ’ αυτό που παρουσιάζουμε και σιγά σιγά αρχίζει και διαμορφώνεται ο αυτοσχεδιασμός, ύστερα από πολλές προσπάθειες, σε παράσταση.
Ελένη Σκότη
* Η Ελένη Σκότη θέλει να της προτείνεις, ακόμα και αν οι προτάσεις σου δεν είναι και τόσο σωστές. Αυτό βασικά είναι αυτοσχεδιασμός. Δεν ακολουθεί άλλους σκηνοθέτες που έχουν κάτι στο μυαλό τους και κατευθύνουν τους ηθοποιούς σαν να είναι μαριονέττες. Θα κάνεις εσύ αυτό, θα σηκωθείς από την καρέκλα, θα καθίσεις στο τραπέζι. Αυτός για μένα δεν είναι ηθοποιός, είναι ένας δημόσιος υπάλληλος που του δίνεις μία εντολή να πάει από εδώ εκεί, από το άλφα στο βήτα κι από το βήτα στο γάμα, χωρίς να υπάρχει μέσα η δική του άποψη γι’ αυτό που κάνει.
Η ομάδα «Νάμα»
* Είμαι ευτυχισμένος με αυτό που κάνω, παρά τις δυσκολίες, παρ’ όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Το θέατρο και η ομάδα «Νάμα» ήταν και είναι κάτι απίστευτο για τη ζωή μου. Με κρατάνε σε ισορροπία.
Ρόλοι
* Ονειρεύομαι τους ρόλους που μπορώ! Ίσως να ονειρεύομαι πολλούς, αλλά το θέμα είναι ποιους μπορώ να κάνω. Είναι μια πρόκληση όλοι οι ρόλοι. Μέχρι στιγμής, δεν πιστεύω ότι έχω κάνει κάτι τρομακτικά δύσκολο. Το χαρακτήρα του Έσβαλντ στο «Κίεβο» τον δούλεψα πολύ, μπορείτε να πείτε ότι υπήρχε μια δυσκολία μέχρι να τον φτάσω εκεί που είναι. Αλλά μέχρι τώρα δεν έχω αντιμετωπίσει δυσκολίες σε κάποιο ρόλο, ούτε όμως πιστεύω πως έχω κάνει τους απίστευτα απαιτητικούς ρόλους.
Η τέχνη σήμερα
* Σήμερα, στην εποχή της κρίσης, δεν οφείλει μόνο το θέατρο, οφείλει γενικά η τέχνη. Αν και εγώ υπηρετώ το θέατρο, το βλέπω λίγο πιο σφαιρικά. Όλες οι μορφές τέχνης πρέπει να δώσουν αυτή τη στιγμή κάτι παραπάνω. Ο κόσμος δεν πηγαίνει σε εκθέσεις ζωγραφικής, σε μουσεία. Σε εκθέσεις γλυπτικής νομίζω ότι πηγαίνουν οι ίδιοι και οι ίδιοι. Αυτοί που τους ενδιαφέρει πραγματικά και ασχολούνται.
…Πεντακόσιες παραστάσεις στην Αθήνα
* Το θέατρο στον τόπο μας είναι πληθωριστικό, όπως τα περισσότερα πράγματα στην Ελλάδα. Όταν ανεβαίνουν περίπου πεντακόσιες παραστάσεις στην Αθήνα και ο κόσμος, αυτός που πάει θέατρο, υπολογίζεται ότι είναι γύρω στις εξήντα με εβδομήντα χιλιάδες, αν τους διαιρέσετε βλέπετε ότι δεν μπορούμε να έχουμε τόσα πολλά θέατρα, δεν γίνεται. Η Νέα Υόρκη, από μόνη της, στο Broadway και off Broadway, έχει πολύ λιγότερα.
Οι ομάδες
* Υπάρχουν πάρα πολλοί ηθοποιοί. Και για όλους αυτούς τους ανθρώπους από τη μία καταλαβαίνω πραγματικά ότι το να κάθονται στο σπίτι τους δεν βγάζει πουθενά, οπότε συγκροτούνται σε ομάδες και κάνουν μία παράσταση. Αλλά αυτό από την άλλη, σε πόσες από αυτές τις πεντακόσιες παραστάσεις θα πάει το κοινό; Οι άλλες πώς θα αντέξουνε.
Εμπορικότητα
* Το πότε πετυχαίνει μια παράσταση είναι υποκειμενικό. Άλλοι θα σας πουν όταν γίνεται sold out στο θέατρο είναι μία καλή παράσταση. Για μένα νομίζω ότι πρέπει να έχει κυρίως καλλιτεχνικό αποτέλεσμα αλλά να έχει και κάποια ψήγματα εμπορικότητας. Διαφορετικά το να κάνεις τέχνη για να κάνεις τέχνη δεν ξέρω σε τι ωφελεί. Ποιο είναι το νόημα να πηγαίνεις σε μια παράσταση που δεν την καταλαβαίνεις; Πρέπει να ‘χει κι από τα δύο. Δεν είναι κακό να είναι και κάτι εμπορικό.
«Μαχαιροβγάλτης»
* Η πρώτη ταινία που έχω κάνει είναι ο «Μαχαιροβγάλτης» του Γιάννη Οικονομίδη. Πρόκειται για ένα ασπρόμαυρο αστικό δράμα. Ήταν αρκετά δύσκολα για μένα, γιατί δεν είχα ξανακάνει ποτέ κινηματογράφο. Έχουν άλλους κώδικες, από αυτούς κάποιοι μου άρεσαν, κάποιοι δεν μου άρεσαν. Γι’ αυτό όταν κάποιος με ρώτησε πώς μου φάνηκε, του απάντησα «ρώτα με όταν θα κάνω τη δεύτερη ταινία». Δεν μπορώ να συγκρίνω το θέατρο με τον κινηματογράφο γιατί αυτή είναι η μοναδική ταινία στην οποία έχω παίξει.
Πέφτουμε…
* Να κάνουμε μια καινούργια αρχή τώρα με την κρίση; Δεν ξέρω αν είμαστε έτοιμοι να κάνουμε μια καινούργια αρχή, δεν ξέρω καν αν έχουμε φτάσει, αυτό που λέμε, στον πάτο του πηγαδιού ή ακόμα πέφτουμε. Κατά τη γνώμη μου, ακόμα πέφτουμε. Δεν έχει τελειώσει αυτό το πράγμα.
Η κρίση
* Δεν αισθάνομαι αισιόδοξος με την κρίση. Πώς θα γίνει μια καινούργια αρχή; Πάνω σε τι βάσεις; Όταν ακόμα υπάρχουν, απ’ ό, τι μαθαίνω, τρία εκατομμύρια άνθρωποι οι οποίοι ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας… Ποιοι να κάνουμε μία καινούργια αρχή; Τα άλλα εφτά εκατομμύρια και τα τρία εκατομμύρια πού θα τα αφήσουμε; Δεν ξέρω αν μπορώ να είμαι αισιόδοξος με αυτό που συμβαίνει.
Συγγραφείς
* Άρχισα να διαβάζω λογοτεχνία μεγάλος. Μπορώ να πω ότι άρχισα να διαβάζω από τη στιγμή που μπήκα στη σχολή. Αγαπώ την κλασική λογοτεχνία. Όλους τους Ρώσους συγγραφείς, Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, και πιο πολύ τους θεατρικούς συγγραφείς, δηλαδή Γκόγκολ, Τσέχωφ. Ο Τσέχωφ, εκτός από πολύ μεγάλα θεατρικά, έχει γράψει και σπουδαία λογοτεχνικά έργα.
Σαν ένα μάθημα
* Ένα θεατρικό έργο από μόνο του, όταν πρόκειται να το αναλύσεις, πρέπει να διαβάσεις. Κάτι που κάνουμε απαραιτήτως στην ομάδα «Νάμα». Χρειάζεται να ψάξεις, να πάρεις πληροφορίες που να σε παραπέμπουν. Είναι σαν να παίρνεις ένα μάθημα στο πανεπιστήμιο, για το οποίο πρέπει να ανατρέξεις σε άλλες πηγές, σε άλλα βιβλία, που δεν είναι οπωσδήποτε λογοτεχνικά.
Ιστορία
* Όταν δουλεύαμε το «Κίεβο», διάβασα και Ιστορία. Κάναμε έρευνα πάνω στο ρόλο και διάβασα για διάφορους διαβόητους εγκληματίες. Για τη Βίλα Γκριμάλντι, παραδείγματος χάριν. Η Βίλα Γκριμάλντι, στο Σαντιάγκο της Χιλής επί δικτατορίας του Πινοσέτ, ήταν ένα κέντρο κράτησης πολιτικών κρατουμένων στο οποίο βασανίστηκαν χιλιάδες άνθρωποι από το 1974 έως το 1977. Υπάρχει μια αναλογία με τη βίλα του έργου.
Οι βασανιστές
* Μελετήσαμε περιπτώσεις κακοποιημένων παιδιών όλοι, είτε ήταν ο ρόλος μας είτε όχι, όλος ο θίασος. Ο καθένας από εμάς έφερνε αυτό που έψαχνε για το ρόλο του και το διαβάζαμε, ώστε να καταλαβαίνουμε όλοι τι κρύβεται πίσω από αυτούς τους χαρακτήρες. Πώς νιώθει ένα κακοποιημένο παιδί, πώς αντιδρά ένα κακοποιημένο παιδί, πώς συμπεριφέρεται, πώς είναι τύποι σαν τον Έσβαλντ, το ρόλο μου. Οι βασανιστές, παραδείγματος χάριν, της χούντας στην Ουρουγουάη ήταν τύποι πολύ εκλεπτυσμένοι, πολύ «bon viveur», πολύ μορφωμένοι.
Μια μάσκα
* Βασιστήκαμε πάνω σ’ αυτό, ότι ήταν άνθρωποι που δεν τους καταλάβαινες. Χαμογελαστοί, καλλιεργημένοι. Όμως αυτή ήταν μια μάσκα. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για τέρατα.
Δουλειά
* Έχω μια δύσκολη καθημερινότητα. Πέρα από το θέατρο δουλεύω και σε μια πρωινή εργασία εδώ και δεκαεφτά χρόνια. Την άρχισα πριν ακόμα ασχοληθώ με το θέατρο δεν την έχω εγκαταλείψει ποτέ. Γιατί μόνο με το θέατρο δεν μπορείς να επιβιώσεις. Οπότε δουλεύω και τα πρωινά.
Τα όνειρά μου
* Αν απογοητεύομαι ποτέ; Όχι, δεν μπορώ να πω ότι απογοητεύομαι γιατί δεν θα ήμουνα εδώ, δεν θα έκανα αυτή την πορεία που έχω κάνει, δεν θα πήγαινα ποτέ να τελειώσω το νυχτερινό, να υλοποιήσω τα όνειρά μου. Ακόμα και αν σαν άνθρωπος απογοητεύομαι, αυτό είναι για πάρα πολύ λίγο. Θέλω να προσφέρω στο θέατρο. Ελπίζω να τα καταφέρω, παρά τις αντίξοες συνθήκες.
Αξιοπρέπεια
* Δεν έχω αυτό που λένε μερικοί, να βγάλω πολλά χρήματα. Με ενδιαφέρει μόνο να υπηρετώ το θέατρο και να μπορώ να επιβιώνω με μια αξιοπρέπεια, με μια ποιότητα.
Δαρβίνος
* Πιστεύω πως αυτά τα χρόνια που θα έρθουν, τα τρία – τέσσερα επόμενα χρόνια, θα είναι πολύ σημαντικά χρόνια για όλους μας. Δυστυχώς επιβεβαιώνεται αυτό που είχε πει ο Δαρβίνος, οι πιο ισχυροί θα αντέξουνε εις βάρος των ανίσχυρων. Τελικά, είναι λίγο ζούγκλα αυτά που ζούμε τώρα. Σιγά σιγά η δαρβινική θεωρία έχει περάσει στους ανθρώπους… Οι αδύναμοι θα γίνουν ακόμα πιο αδύναμοι, δεν ξέρω πού θα καταλήξουν και οι δυνατοί θα επικρατήσουν.
Ένα pit bull
* Έχω ένα θηλυκό pit bull, αλλά δεν έχει καμία σχέση με όλα αυτά που ακούγονται για αυτή τη φυλή. Είναι πολύ κοινωνικοποιημένη, πολύ φιλική.
Μου πήρε τον πόνο
* Αυτό το σκυλί το πήρα ένα χρόνο αφότου έχασα τη μητέρα μου. Όταν πέθανε η μητέρα μου, επειδή τον πρώτο χρόνο ήταν πάρα πολύ δύσκολο για μένα κι επειδή ήθελα από μικρός να αποκτήσω ένα σκυλί, το υιοθέτησα και αυτό μου άλλαξε τη ζωή. Μου πήρε πάρα πολύ από τον πόνο που είχα.
Πάντα με ζώο δίπλα μου
* Αληθεύει ότι όταν χαϊδεύεις ένα σκύλο, μία γάτα, είναι σαν να σου παίρνει κάτι, σαν να φεύγει ένα βάρος από πάνω σου. Είναι θεραπεία η συμβίωση με τα ζώα. Εμένα με βοήθησε πολύ το σκυλί και δεν νομίζω ότι θα μείνω, από δω και πέρα, δίχως ζώο στη ζωή μου. Θα ήθελα πολύ να φτάσω μέχρι το τέλος της ζωής μου με κάποιο ζώο δίπλα μου.
* Το catisart ευχαριστεί τον Δημήτρη Πιτσάκη για τη φωτογράφηση.
