Λένε πως οι μονόλογοι έγιναν μόδα. Δεν αντιλέγω. Υπάρχει όμως κι η άλλη όψη του νομίσματος. Παρακολούθησα φέτος μια παράσταση μονολόγου συναρπαστική. Μοναδική. Με μια ηθοποιό χάρμα οφθαλμών. Πανόραμα σε λιλιπούτειο φουαγιέ. Όσοι ευτυχήσατε να τη δείτε, θα έχετε ήδη καταλάβει. Εννοώ την «Κακομοίρα της Νάπολι». Παράσταση, βασισμένη στο μυθιστόρημα της Elena Ferrante «Μέρες Εγκατάλειψης». Η «Όλγα» είναι μια γυναίκα – φάντασμα – σκιά. Θύμα εγκατάλειψης. Οδηγείται στον πάτο. Τον αγγίζει. Βρίσκει εν τούτοις τις δυνάμεις και ανεβαίνει στην επιφάνεια, πιο ώριμη, πιο δυνατή από πρώτα. Και τόσο γοητευτική. «Όλγα», η αξιόμαχη, αξιότιμη κι αξιολογότατη Πέπη Μοσχοβάκου. Μιλήσαμε μεσαπόγευμα, πρώιμο καλοκαιράκι, τότε που έβγαιναν οι φράουλες. Το γέλιο της, ανέμελο και δροσιστικό, έδινε ρυθμό στη συζήτηση. Η φωνή της μπερδευόταν με τα κελαρύσματα των πουλιών. Συγκερασμός θελκτικής παιδικότητας και φυσικής αρχοντιάς. Ευαίσθητη και φιλοσοφημένη. Πρόσωπο φελινικό, που τεντώνει ανάμεσα στην απορία και τη χαρά. Η Πέπη Μοσχοβάκου είναι μια γυναίκα πανέμορφη και εντυπωσιακή. Ντυμένη απλά, κομψά και νεανικά. Φωτογενής, θηλυκή, άνετη, αυθόρμητη, απροσποίητη, διάφανη. Θέλω να πιστεύω πως η «Κακομοίρα», η ευφυώς σκηνοθετημένη από τη Μαρία Τσαρούχα «ωραία του Βόμερο», θα συνεχίσει τη σταδιοδρομία της για να την απολαύσουν κι άλλοι τυχεροί θεατές. Πέπη έσο έτοιμη. Το μπλε φόρεμα που σου ταιριάζει γάντι περιμένει, οι γόβες είναι γυαλισμένες, ο σκύλος αφοσιωμένος, οι νότες του βιολοντσέλου αντηχούν. Βγες στο φως. Η τελετουργία αρχίζει, όπως θα ‘λεγε και ο Φελίνι.
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Το cat is art ευχαριστεί τους Έλενα Χαραλαμπάκη, Δημήτρη Κοντό, καθώς και το Photoshoot Studio, για τη φωτογράφηση.
* Γεννήθηκα στην Αθήνα…
Δεν μεγάλωσα μόνο στην Αθήνα, όμως. Ο πατέρας μου ήταν αξιωματικός και είχαμε τακτικές μεταθέσεις. Οι πρώτες μου αναμνήσεις είναι από τον Βόλο. Με θυμάμαι να παίζω στο πεζοδρόμιο με άλλα παιδιά. Ήμουν στο νηπιαγωγείο τότε. Μείναμε εκεί μέχρι και τη β’ Δημοτικού. Μετά πήγαμε στην Καβάλα, στην Ξάνθη, βέβαια στην Αθήνα πιο πολύ. Οπότε πολύ έντονα στοιχεία της παιδικής μου ηλικίας ήταν οι συχνές αλλαγές σχολείων.
* Κάθε φορά ήμουν καινούργια μαθήτρια…
Έτσι έχανα όλους τους προηγούμενους φίλους που είχα κάνει. Αυτό ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι και κάτι που δεν αποβάλλεται. Δεν έχω παιδικούς φίλους. Δεν κατάφερα να κρατήσω αυτή την επαφή. Τώρα τα νέα παιδιά επικοινωνούν και μέσω Internet, ενώ τότε υπήρχε μόνο το υπεραστικό τηλεφώνημα. Αυτό ήταν κάτι πολύ έντονο στη ζωή μου.
* Οι παιδικές φιλίες είναι στον πυρήνα σου…
Είναι κάτι μέσα σου που σε βοηθάει. Όπως βλέπω τώρα, ήθελα τότε σαν παιδί μια σταθερότητα. Τη χρειαζόμουνα και δεν την πήρα τόσο πολύ σε σχέση με τους φίλους και το περιβάλλον. Επειδή τώρα είμαι και σε άλλη φάση, που ψάχνομαι περισσότερο, το βλέπω πόσο με έχει επηρεάσει.
* Ήμουν παιδί συνεσταλμένο…
Δεν ήμουν… πρόεδρος του 15μελούς. Συνήθως οι καθηγητές μου δεν με καταλάβαιναν. Σχεδόν πάντα πήγαινα σε καινούργιο σχολείο και γύρω στον Φεβρουάριο σήκωνε τα μάτια ο καθηγητής και ρωτούσε: Ποια είναι η Μοσχοβάκου; Δεν με είχε προσέξει μέχρι τότε. Γιατί ήμουν πολύ ήσυχη, ντρεπόμουν να μιλήσω στην τάξη. Δεν σήκωνα το χέρι ποτέ. Πάντα έλεγα στο διπλανό μου τις απαντήσεις… Δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι θα στρέφονταν όλα αυτά τα μάτια σε μένα και θα έπρεπε να μιλήσω στον καθηγητή. Έχει πολλή πλάκα γιατί αυτό μου συνέβαινε σχεδόν σε κάθε σχολείο. Γύρω στο Φεβρουάριο, λοιπόν: Ποια είναι η Μοσχοβάκου; Μετά τα τεστ, όταν εξέταζαν τα γραπτά μου. Δεν είχαν προλάβει να με καταλάβουν, αφού ποτέ δεν μιλούσε αυτό το κοριτσάκι. Έβλεπαν μια έκθεση καλούτσικη, κάποια αποτελέσματα καλά. Βάζανε 19 και 20 και τότε έψαχναν να δουν ποια είναι αυτή που δεν έχει μιλήσει ολόκληρη τη χρονιά. Με υποψιάζονταν κιόλας. Μήπως έχω αντιγράψει. Αλλά δεν μπορούσα. Ήμουν πάντα πολύ ντροπαλή και συνεσταλμένη.
* Το να γίνω ηθοποιός, ήταν κάτι που μου άρεσε…
Το σκεπτόμουνα και το είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Δεν το είχα ομολογήσει όμως ποτέ στον εαυτό μου. Πίστευα ότι κάποιος έρχεται και σε επιλέγει για το θέατρο.
* Ποτέ δεν έκανα ό, τι έκαναν άλλοι συμμαθητές μου…
Ούτε μιμήσεις, ούτε συμμετείχα σε σκετς. Δεν ήμουν καλή σ’ αυτά και έλεγα ότι μάλλον δεν είναι για μένα, παρόλο που το ήθελα.
* Ο φόβος υπερίσχυε της επιθυμίας…
Δεν το πίστευα ότι θα μπορούσα να το κάνω. Θυμάμαι στο Δημοτικό είχαν έρθει για να επιλέξουν παιδιά για μια παράσταση του Αριστοφάνη. Δεν τόλμησα καν ούτε να σηκώσω το χέρι για να διαβάσω ένα κείμενο με την πιθανότητα να με διαλέξουν. Μου είχε στοιχίσει πάρα πολύ τότε. Έλεγα: Γιατί δεν μπορείς, ενώ θέλεις; Και άρχισε αυτό μέσα μου να με τρώει… Σκεπτόμουν: Το θέλω πολύ. Και σιγά σιγά δοκίμασα ερασιτεχνικά σε κάποιες ομάδες. Πήγα στο Δήμο Χολαργού, σε μια ομάδα για παιδιά. Χωρίς να πιστέψω όμως πάλι ότι μπορώ να το κάνω αυτό επαγγελματικά.
* Ακολούθησα σπουδές στο Deree επειδή ήταν καλό σχολείο…
Δεν πήγα στις Πανελλαδικές και επειδή δεν είχα στόχο και επειδή είχα φρικτή μνήμη. Απαράδεκτη. Απαίσια. Στη Γ΄ Λυκείου και ενώ ξεκίνησα πολύ δυνατά, ύστερα από λίγο η αποστήθιση με εξάντλησε, με κούρασε, δεν μπορούσα να ζω με αυτό. Τέταρτη Δέσμη με κοινωνιολογίες και άλλα συναφή. Δεν μπόρεσα άλλο και σταμάτησα. Πήγα στο Deree, λοιπόν, για να σπουδάσω μάρκετινγκ που ήταν και της μόδας τότε, ώστε να βρω κάποια δουλειά σε εταιρεία ή κάτι παρόμοιο για βιοποριστικούς λόγους. Σκέφτηκα να κάνω κάτι που υπήρχε ως τάση και την εποχή εκείνη ζητούνταν άτομα να έχουν σπουδάσει μάρκετινγκ.
* Εκεί όμως γνώρισα την Ελένη Σκότη…
Δίδασκε acting. Από εκεί -εκείνη την περίοδο- έφυγαν κι άλλα παιδιά και ακολούθησαν το δρόμο του θεάτρου, όπως η Βικτώρια Χαραλαμπίδου, που ήταν συμμαθήτριά μου στο acting – 1. Μαθήτρια της Ελένης στους αυτοσχεδιασμούς κατόπιν στο «Επί Κολωνώ». Και ο Ζαχαρίας Κεφαλογιάννης από το Deree ήταν, μα κι άλλα παιδιά στη συνέχεια. Ήμουνα στο drama club και στα μαθήματα της Ελένης. Συνειδητοποίησα, λοιπόν, σε μια δύσκολη για μένα προσωπική στιγμή, ότι εκεί μέσα ξεχνιέμαι τελείως. Είναι σαν να μην υπάρχει το έξω. Ότι ζούσα εκείνη τη στιγμή μέσα στο μάθημα ή μέσα στο θέατρο. Αυτή ήταν η ζωή μου και έπαιρνα τόση ικανοποίηση, τόση χαρά… Ένιωθα τόσο δημιουργική και δεν είχα ξαναζήσει κάτι παρόμοιο. Πήρα χωρίς δισταγμό την απόφαση ότι αυτό είναι για μένα, γιατί αυτό μου δίνει χαρά και ικανοποίηση.
* Ήταν μια καθοριστική συνάντηση…
Η Ελένη Σκότη άλλαξε την πορεία μου. Καθοριστικός επίσης είναι και ο τρόπος που διδάσκει θέατρο. Να ζεις τη στιγμή, να μην παριστάνεις πως είσαι, να ακούς τον συμπαίκτη σου, να ζεις πραγματικά, να δρας αυθόρμητα, να δημιουργείς λεπτό προς λεπτό. Όλα αυτά πρώτη φορά τα άκουγα και μου πήγαινε πολύ ο συγκεκριμένος τρόπος. Μου ταίριαξε, μου άρεσε το αποτέλεσμα που έβγαινε και η διαδικασία. Έμεινα με την Ελένη. Ήμουνα μαθήτρια του εργαστηρίου της πολλά χρόνια. Πήγα στη Δραματική Σχολή της Νέλλης Καρρά όπου δίδασκε τότε. Μπήκα κι εγώ στην ομάδα «Νάμα».
* Με τη Μαρία Τσαρούχα…
Είμαστε από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας «Νάμα» και του «Θεάτρου Επί Κολωνώ». Με την Ελένη Σκότη βέβαια μαζί, τον Γιώργο Χατζηνικολάου, τον Δημήτρη Λάλο, τη Δάφνη Λαρούνη kai τον Ζαχαρία Κεφαλογιάννη. Βρήκαμε το κτήριο, παλιό δημοτικό σχολείο. Το φτιάξαμε, γκρεμίσαμε τοίχους. Χτίσαμε, καθαρίσαμε και ετοιμάσαμε αυτό το χώρο για να στεγαστεί η ομάδα μας.
* Η αφορμή που ασχολήθηκα με το θέατρο…
Στη σχολή -μέσω των καθηγητών- πήρα γεύση από διάφορους τρόπους διδασκαλίας. Η Ελένη Σκότη όμως δίδασκε διαφορετικά. Μάλιστα ήμουν και βοηθός της στις πρώτες παραστάσεις της, όπως «Χαβιάρι με κέικ», «Αγαπητή Ελένα», «Suburbia», «Sex Drugs and Rock n’ Roll». Το έκανα ηθελημένα και για την υποκριτική μου και για να βοηθήσω τον εαυτό μου. Ήθελα να βγω από τη θέση του ηθοποιού που του δίνουν οδηγίες και του λένε τι να κάνει ή λαμβάνει πληροφορίες από κάποιο άλλο μάτι, ενώ ταυτόχρονα αγωνίζεται να βρει τη θέση του, τον τρόπο του. Προσπαθούσα λοιπόν να δω πώς είναι απ’ έξω αυτή η διαδικασία, τι εννοεί ο σκηνοθέτης όταν σου εξηγεί κάτι. Είδα και την άλλη πλευρά. Τι βλέπει και πώς το βλέπει ο σκηνοθέτης. Συζητούσαμε τα πάντα. Η Ελένη Σκότη πάντα ζητάει τη γνώμη σου, κάτι που μου είχε τραβήξει την προσοχή από την αρχή. Βέβαια διατηρεί το μέτρο. Προσπαθεί να μην αφήνει να διεισδύει κάθε ένας μέσα σε μια πρόβα αλλά με το βοηθό της έχει πάντα πολύ στενή σχέση. Ειδικά με τον βοηθό της, αλλά και με τους ηθοποιούς. Είναι δημιουργικό αυτό που συμβαίνει. Ζητάει τη γνώμη όλων γιατί θέλει να ακούει τις απόψεις εκείνων που βλέπουν το θέμα απ’ έξω, με καθαρό μυαλό.
* Είναι σπουδαίο να μπορείς να πάρεις τη γνώμη ενός τρίτου…
Και να είσαι ανοιχτός ώστε να τη δεχτείς κιόλας. Γιατί βεβαίως υπάρχει και η περίπτωση να σου κάνουν αρνητικά σχόλια.
* Πάντα μαθαίνεις…
Δεν νομίζω ότι θα έρθει κάποια στιγμή που θα πεις ότι τώρα σταμάτησα να μαθαίνω. Εξακολουθείς να εκπαιδεύεσαι συνέχεια. Πιστεύω ότι ηθοποιός που δεν εκπαιδεύεται κάτι κάνει μεγάλο λάθος. Πηγαίνω και σε σεμινάρια, για να τοποθετώ τον εαυτό μου σε μια κατάσταση συνεχούς εκμάθησης, ώστε να μάθω κάτι καινούργιο και να δουλέψω. Ίσως και με ένα διαφορετικό τρόπο, αφού πάντα ο καθένας μας φτιάχνει τον δικό του τρόπο.
* Λειτουργούμε σύμφωνα με τις διαφορές μας…
Μπορεί όλοι να έχουμε μάθει τον ίδιο τρόπο αλλά πάντα υπάρχουν μικρές αλλαγές, μικρές μετατοπίσεις, υπάρχει διαφορά. Ο καθένας κάπως το προσαρμόζει στην ιδιοσυγκρασία του, στην ψυχοσύνθεσή του. Από το ίδιο σύστημα άλλες ασκήσεις θα δουλέψουν πιο πολύ με σένα και άλλες πιο πολύ με μένα. Αυτό που συμβαίνει νομίζω ότι είναι φυσιολογικό. Αυτή είναι η φύση του ανθρώπου. Δεν είναι κομπιούτερ. Βάζουμε αυτά τα δεδομένα, άρα θα βγει συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Ό, τι παίρνεις πάντα περνάει από τα φίλτρα σου. Θέλεις δεν θέλεις…
* Η πρώτη παράσταση που έπαιξα…
Ήταν στο φουαγιέ του «Επί Κολωνώ». Μονόλογοι του Γιώργου Ηλιόπουλου. Διάφοροι μονόλογοι, που ανέβηκαν μάλιστα και φέτος με τον τίτλο «Bed times stories» στο «Altera Pars». Με τον τίτλο «Στα σκοτεινά» το είχαμε ανεβάσει στο φουαγιέ το 2001. Είχαμε επιλέξει κάποιους μονολόγους του Ηλιόπουλου που ταίριαζαν με τον τίτλο μας. Επρόκειτο για την πρώτη μου επαφή με μονόλογο. Ήταν 12 λεπτά για μένα. Παίζαμε έξι – επτά ηθοποιοί. Πολύ όμορφη εμπειρία. Βέβαια αυτό που νιώθεις με το μονόλογο δεν το νιώθεις με κάποιο άλλο είδος. Φέτος κατάλαβα με την «Κακομοίρα» τι σημαίνει μονόλογος…
* Οι καθηγητές μου…
Ο Μπερνάρντ Χίλερ είναι ένας Αμερικανός καθηγητής, που έρχεται κατά καιρούς και κάνει σεμινάρια. Αυτός με έχει επηρεάσει, όχι στην υποκριτική μου, αλλά κυρίως σχετικά με τον επαγγελματισμό που πρέπει να έχουμε. Με έμαθε τι σημαίνει να είσαι ηθοποιός, τι σημαίνει να έχεις συμπαίκτες, τι σημαίνει να συνεργάζεσαι, να βοηθάς τον άλλον και να δίνεις τον καλύτερο εαυτό σου. Ουσιαστικά το πώς πρέπει να συμπεριφέρεται ένας ηθοποιός στον επαγγελματικό του χώρο και κυρίως απέναντι στους συναδέλφους του. Φυσικά με έχουν μάθει και άλλοι γι’ αυτό, αλλά αυτός το τακτοποίησε και το έκανε πολύ καθαρό μέσα μου. Και όχι μόνο για μένα. Είδα ότι και άλλοι άνθρωποι αρχίζουν και μπαίνουν σε διαφορετική νοοτροπία. Πολλές φορές μέσα στο επάγγελμα, έτυχε να δω συναδέλφους που μπορεί να είναι φίλοι σου αλλά αν μάθουν για κάποια οντισιόν δεν σε βοηθάνε. Υπάρχει κι ένας φόβος στο να βοηθήσεις το συνάδελφο. Ένας ανταγωνισμός. Είναι θέμα νοοτροπίας η δοτική ή η ανταγωνιστική συμπεριφορά. Αυτός μας τα ξεκαθάρισε όλα αυτά. Οι Αμερικανοί έχουν έντονα την έννοια της συνεργασίας και του ομαδικού παιχνιδιού. Βέβαια, μπορεί να μην είναι πηγαίο αλλά τουλάχιστον σου το μαθαίνουν και σου μεταδίδουν το πόσο χρήσιμο είναι να είσαι ομαδικός παίκτης. Σου δείχνουν την ομαδικότητα. Να βοηθήσεις τον άλλον. Να είσαι σωστός επαγγελματίας και να μην μπλέκεσαι αλλιώς, με προσωπικά και τέτοια. Είναι κάποια πράγματα που σαν νοοτροπία μού ταιριάζουν. Και η Ελένη Σκότη φυσικά τα τηρεί γιατί από έξω έρχεται, από την Αμερική. Μου αρέσει να βλέπω αυτή τη νοοτροπία να διαδίδεται. Γιατί καμιά φορά μπερδευόμαστε ότι ο καλλιτέχνης κάνει κάτι βασανιστικό ή ότι πρέπει να είσαι κάπως. Είτε να υποφέρεις, είτε να είσαι ποζάτος και… δήθεν.
* Δεν είσαι κάποιος που έχει πέσει από τον ουρανό…
Διανύεις μια πορεία, μελετάς και τελικά βλέπεις ότι οι πιο φτασμένοι άνθρωποι συνήθως είναι και οι πιο απλοί. Αυτή την απλότητα γιατί πρέπει να την ανακαλύψεις ξανά και να μην είσαι από την αρχή μ’ αυτήν. Δυστυχώς δεν μπορώ να λειτουργήσω έτσι, αν και υπήρξαν άνθρωποι που με συμβούλευσαν να το κάνω.
* Διδάσκω μάθημα υποκριτικής στο εργαστήρι μας…
Θέλω να μιλήσω και γι’ αυτή την εμπειρία μου. Είναι καταπληκτικό αυτό που ζω. Είναι η τρίτη χρονιά που το πραγματοποιώ και πιστεύω ότι μαθαίνεις πάρα πολλά ως ηθοποιός όταν διδάσκεις. Όταν εσύ βιώνεις κάτι, σίγουρα μαθαίνεις. Όταν βλέπεις κι απ’ έξω κάποιον άλλον να βιώνει το ίδιο, τότε μαθαίνεις κι άλλα που εκείνος πάνω στη σκηνή μπορεί να μην τα έχει δει. Μπορεί να μην τα έχει συνειδητοποιήσει, ενώ εσύ τα βλέπεις εκείνη τη στιγμή πιο «αντικειμενικά». Βλέπω τις δικές μου αντιστάσεις στους μαθητές μου. Δηλαδή βλέπω κάποιον που αντιστέκεται, που κάτι δεν του βγαίνει, που δυσκολεύεται. Το βλέπεις από απόσταση και καταλαβαίνεις τι μετατόπιση πρέπει να κάνει. Ως εκ τούτου σου μένει ως μνήμη.
* Όταν επιστρέφω στο σπίτι…
Μετά το θέατρο, δεν σκέπτομαι όπως η “Όλγα”. Δεν έχω την ψευδαίσθηση ότι έχω ακόμη την “Όλγα” μέσα μου. Αλλά κάτι υπάρχει. Δεν ταυτίζομαι σε καμιά περίπτωση εγώ. Τουλάχιστον έτσι το βιώνω. Ή έτσι το ονομάζω.
* Είχα αυτή την ευλογία, φέτος…
Να ζω επί μιάμιση ώρα την «Κακομοίρα της Νάπολι». Χρειαζόμουν χρόνο για να μπω και χρόνο για να βγω από αυτό το πρόσωπο. Δεν ήταν εύκολο. Στις παραστάσεις που ένιωθα ότι πήγα καλά όσο ένιωθα ότι είμαι πιο μέσα στον ρόλο, τόσο πιο εύκολα έβγαινα.
* Ό, τι συσσωρεύω πριν από την παράσταση…
Όλη η συγκέντρωση τού να εισέλθω σε αυτόν τον χαρακτήρα, να βαδίσουν όλα όπως πρέπει, όλη αυτή η διαδικασία που ζούσα είναι και μια πορεία που πρέπει να την κρατήσω ως πολύτιμο εφόδιο. Πάντα έκανα μια καλή προετοιμασία και μπορώ πλέον να υποστηρίξω ότι το πιο σημαντικό είναι η συγκέντρωση. Όταν λοιπόν πήγαινε καλά η παράσταση και ένιωθα ότι γεύτηκα κάθε στιγμή πάνω στη σκηνή και ευχαριστήθηκα κάθε σημείο της “Όλγας” και ότι ήμουν η “Όλγα” σε κάθε πτυχή του έργου, μετά υπήρχε η λύτρωση και δεν αισθανόμουν ότι κουβαλάω κάτι. Υπήρχαν παραστάσεις που αισθανόμουν ότι δεν τα κατάφερα, ότι ζορίστηκα λίγο παραπάνω. Αυτό τελικά μου αφήνει μια αίσθηση κενού.
* Όπως έχει πει σε ένα σεμινάριο ο Ανδρέας Μανωλικάκης…
Ο ηθοποιός έχει δύο συναισθήματα πραγματικά: τη χαρά της δημιουργίας και το αντίθετο αυτής της χαράς. Όταν βιώνεις αυτήν την τραγική κατάσταση της “Όλγας” και κλαις και είσαι εκεί κάτω, στο απόλυτο μηδέν, ο ηθοποιός που έχεις μέσα σου χαίρεται που έφτασε σε αυτό το επίπεδο και τα κατάφερε. Το ζεις αυτό. Είναι η χαρά του ηθοποιού. Και το αντίθετο είναι όταν, για κάποιο λόγο, κάποιο μπλοκάρισμα συμβαίνει και δεν μπορείς να φτάσεις εκεί που γνωρίζεις ότι έχεις τη δυνατότητα να φτάσεις. Αυτό είναι που κουβαλάω εγώ μετά: Το «γαμώτο» γιατί δεν πήγα τελικά εκεί και γιατί δεν μπόρεσα να βγάλω ό, τι είχα χτίσει μέσα μου.
* Δεν πιστεύω στην ταύτιση ακριβώς…
Αν κι εγώ θεωρώ τον εαυτό μου μαθήτρια. Θα μάθω… Θα δω… Δεν ξέρω… Ίσως του χρόνου να έχω αλλάξει γνώμη. Αυτό είναι η τέχνη: Να μάθεις και να μπαίνεις στο ρόλο και να βγαίνεις. Γιατί αν μπεις και χαθείς, νομίζω ότι κάτι στην τέχνη σου δεν λειτουργεί. Πρέπει δηλαδή να μάθεις και να βγαίνεις από το ρόλο. Οφείλεις να βοηθήσεις τον εαυτό σου και με άλλους τρόπους. Αν δεν είναι υποκριτικό το θέμα, μπορεί να είναι θέμα προσωπικής βελτίωσης. Μπορείς να πας σε ένα θεραπευτή για να σε βοηθήσει. Αυτά τα πράγματα έχουν να κάνουν με την ψυχοσύνθεσή μας.
* Όταν παίζεις με τα συναισθήματά σου…
Και ανά πάσα στιγμή τα ανακαλείς, μπαίνεις σε περίεργα μονοπάτια χωρίς να ξέρεις πού θα σε οδηγήσουν. Πρέπει να είσαι πολύ καλά γειωμένος για να μπορείς να παλινδρομήσεις. Να πας εσύ όπου θέλεις και μετά να επιστρέψεις στην ψυχική σου υγεία, στη ζωή σου εδώ και τώρα, στον άνδρα μου, στο παιδί μου. Να μη μένουν περισσεύματα μέσα σου και να τα κουβαλάς στη ζωή σου. Αν και αυτά τα κομμάτια είναι δικά σου, γιατί πώς αλλιώς τα ανακάλυψες; Με τον δικό σου πόνο, με τη δική σου χαρά. Γιατί δεν υπάρχει η “Όλγα”. Εγώ είμαι η “Όλγα”. Τον δικό μου πόνο χρησιμοποιώ για τον πόνο της “Όλγας”. Τη δική μου χαρά, για τη χαρά της…
* Όταν αρχίσαμε να δουλεύουμε με τη Μαρία Τσαρούχα την «Κακομοίρα»…
Δεν φανταζόμουν ότι θα γινόταν τόσο ωραίο θεατρικό. Moυ άρεσε η ιδέα του μονολόγου αρχικά. Συγκινήθηκα όταν με προσέγγισε η Μαρία και μου είπε ότι πιστεύει πολύ σε μένα, ότι ο μονόλογος αυτός μου ταιριάζει. «Θέλω να το κάνεις εσύ», μου είπε. Δέχτηκα αμέσως. Πριν το διαβάσω. Ήθελα πολύ να συνεργαστώ με τη Μαρία Τσαρούχα. Ο τρόπος της ήταν ζεστός, γενναιόδωρος, στοργικός. Ήθελα να ζήσω την εμπειρία. Όποιο κι αν ήταν το κείμενο.
* Διάβαζα το μυθιστόρημα της Elena Ferrante και…
Υπήρχαν στιγμές που αντιπαθούσα την “Όλγα”. Ξεκινήσαμε να το δουλεύουμε σιγά σιγά. Κάναμε διασκευή. Δεν έμεινε όπως ήταν το μυθιστόρημα. Κρατήσαμε τα στοιχεία που μας άγγιζαν εμάς πιο πολύ. Το κείμενο που βγήκε από τη διασκευή μου άρεσε. Μπορούσα πλέον να ταυτιστώ με την “Όλγα”. Νιώθω ότι το πιο σημαντικό πράγμα που έχω κάνει στο θέατρο είναι αυτό. Ήταν ευλογία. Aυτό που είχε σημασία ήταν ότι με σκηνοθέτησε μια συνάδελφος. Πήρα αγάπη, υποστήριξη και παρότρυνση. Σπάνιο και μαγικό.
* Η Μαρία Τσαρούχα, ως συνάδελφος…
Ήξερε τη διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσω. Γι’ αυτό μου παρείχε την πληροφορία λίγο πριν τη χρειαστώ. Ήμασταν συντονισμένες απόλυτα. Η εμπιστοσύνη που μου έδειξε μου έδωσε φτερά. Με ενθάρρυνε.
* Το ταξίδι που κάνει ο ηθοποιός στο μονόλογο είναι μοναδικό…
Δεν έχεις συμπαίχτη. Πρέπει μόνος σου να τα βγάλεις πέρα πάση θυσία. Θα έρθεις αντιμέτωπος με όλα τα ερμηνευτικά προβλήματά σου και πρέπει να τα λύσεις. Είναι σαν ένα τρένο που ξεκινά και δεν σταματά πουθενά στη διαδρομή.
* Πάντα καταλαβαίνεις το κοινό…
Το πιστεύω αυτό. Αντιλαμβάνεσαι τα αισθήματά του. Ποτέ το κοινό δεν είναι το ίδιο. Πάντα είναι διαφορετικό. Μπορεί ως θεατής να δεις μια παράσταση και να σου αρέσει και αν την παρακολουθήσεις και μια άλλη φορά να μη σου αρέσει. Επίσης μπορεί το κοινό να σε επηρεάσει. Eίναι συμπαίχτης και το κοινό. Μπορεί να σε βοηθήσει. Αν σκέπτεσαι ότι πρέπει να το κερδίσεις, τότε θα το χάσεις σίγουρα.
* Είμαστε άνθρωποι κι έχουμε ανασφάλειες…
Αν σκέπτεσαι ότι δεν έχεις το κοινό, ότι σε αμφισβητεί, επηρεάζεσαι. Όσον αφορά την “Όλγα”, νιώθω ότι τη συμπαθούν, ότι θέλουν να της συμπαρασταθούν. Ταυτίζονται μαζί της.
* Στη σκηνή όλα μεγαλοποιούνται…
Τα λάθη που σε άλλους μπορεί να μη γίνονται αντιληπτά, για τον ηθοποιό είναι τεράστια. Τη μία μέρα μπορεί να αισθάνεσαι μικρός θεός και την άλλη σκουλήκι.
* Είδα τον εαυτό μου ως αθλητή…
Ως μαραθωνοδρόμο. Καταρχάς χρειάστηκε να προετοιμαστώ για να έχω αντοχές. Έπρεπε αυτή τη μιάμιση ώρα να είμαι καλά. Να είμαι ξεκούραστη. Σκεπτόμουν σαν να επρόκειτο να συμμετάσχω σε αγώνες. Γιατί η δουλειά του ηθοποιού είναι και σωματική. Όταν αρρώστησα εν μέσω παραστάσεων με φαρυγγίτιδα, έπρεπε να καταβάλλω τεράστια προσπάθεια για να μη φανεί στο κοινό. Δεν σου κρύβω ότι ήταν εξαντλητικό.
* Μου αρέσει ο απολογισμός του αθλητή μετά τον αγώνα…
Οι αθλητές λένε φράσεις όπως «σήμερα ξεκινήσαμε με καλή ψυχολογία», «γύρισε το ματς», «καταφέραμε να ανεβούμε». Τα ακούω και σκέπτομαι ότι ακριβώς τα ίδια συμβαίνουν και στον ηθοποιό. Για τους ηθοποιούς, τους χορευτές και τους αθλητές η ψυχολογία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο.
* Χρειαζόμαστε το θεατή…
Μερικές φορές ο θεατής δεν καταλαβαίνει ότι η δράση του εισβάλλει στη δράση μου. Μου έχει συμβεί θεατής να ανοίξει και να τρώει πατατάκια μόλις δύο μέτρα από το σημείο που παίζω. Σαν να βρίσκεται στο σινεμά. Ο ηθοποιός νιώθει ότι κάποιος διασπά το σύνολο. Άλλες φορές το φως από ένα κινητό τηλέφωνο αντανακλά στο σκοτάδι και φωτίζει ένα πρόσωπο ανάμεσα στο κοινό. Αυτό είναι διάσπαση. Σε όλες τις παραστάσεις το κοινό είναι σχεδόν συνδημιουργός. Πόσω μάλλον σ’ ένα μονόλογο όπως η «Κακομοίρα της Νάπολι».
* Το κομπολόι…
Από τις πιο συχνές οχλήσεις στο θέατρο. Έχει τύχει στο Black Box να κάνουμε παράσταση και κάποιος στην πρώτη σειρά να βγάλει κομπολόι. Ήταν σχεδόν αφόρητο. Χάνει τη ροή της η ενέργεια.
* Ό, τι ωραιότερο μπορεί να μας συμβεί…
Είναι να έρθει κάποιος μετά την παράσταση και να μας πει έναν καλό λόγο. Η αναγνώριση ότι δώσαμε κάτι. Η επικοινωνία, η αλληλεπίδραση.
* Με ενδιαφέρει να ευχαριστεί τους ανθρώπους αυτό που κάνω…
Το έχω ανάγκη. Επίσης αυτό που επιδιώκω είναι να κάνω δουλειές καλές. Να συνεργαστώ με ανθρώπους που θα με διδάξουν. Όπως έγινε τώρα με τη Μαρία Τσαρούχα. Να μάθω.
* Κακά τα ψέματα…
Όταν είσαι αναγνωρίσιμος, θα σε σκεφτούν για κάποιες δουλειές. Είναι και δύσκολο το επάγγελμα. Θέλουμε πάντα να έρχεται η επόμενη δουλειά. Είναι και το βιοποριστικό που πρέπει να σκέπτεσαι.
* Έχω μπει και στο χώρο της σκηνοθεσίας τον τελευταίο καιρό…
Είναι ενδιαφέρον να φέρνεις ανθρώπους κοντά, να σχηματίζεις ένα θίασο και να υλοποιείς ένα όραμα. Και για μένα είναι υγιές γιατί με βοηθά να ισορροπώ. (Η Πέπη Μοσχοβάκου σκηνοθέτησε την «Απαλλαγή» της Λίντα Μακ Λιν. Στην παράσταση έπαιζαν οι Πέτρος Αλατζάς, Ειρήνη Βογιατζή, Άντονυ Μπερκ).
* Σκηνοθεσία, διδασκαλία, υποκριτική…
Το ένα βοηθά το άλλο. Αισθάνομαι ότι συνεχώς δημιουργώ. Δεν περιμένω για να δημιουργήσω.
* Ρόλους συγκεκριμένους δεν σκέπτομαι…
Θα ήθελα όμως να ζήσω την εμπειρία της Επιδαύρου. Ανυπομονώ. Δεν με φοβίζει. Το παν είναι οι δοτικοί συνεργάτες. Να δεχτείς να μάθεις εσύ από αυτούς κι αυτοί από σένα. Αν αυτό γίνει δεκτό, η συνεργασία θα κυλήσει σαν νεράκι. Αν ο ένας προσπαθεί να επιβληθεί στον άλλο, εκεί είναι που χάνεται το παιχνίδι.
* Δεν κάνουμε χειρουργείο…
Θέατρο κάνουμε. Μπορείς να αντιμετωπίσεις πιο ανθρώπινα τα πράγματα. Να ρισκάρεις… Ακόμα κι αν κάτι δεν λειτουργήσει, καλό είναι να ρισκάρεις.
* Το λάθος δεν είναι απαγορευτικό…
Μαθαίνεις από τα λάθη σου. Από τις αποτυχίες σου. Δεν είναι ανάγκη να πανικοβάλλεσαι.
* Αν μια συνεργασία δεν είναι καλή…
Ακόμα κι αν ο ρόλος είναι σπουδαίος, δεν σου προσφέρει. Μπορεί να σε πάει πίσω. Ενώ μια καλή συνεργασία, έστω και με έναν λιγότερο σημαντικό ρόλο, σε εξελίσσει.
* Είναι σημαντικό να δοκιμάζεις και διαφορετικά πράγματα…
Όπως έπαιξα στις ταινίες «Το Κακό – Evil» και «Το Κακό: Στην Εποχή των Ηρώων» του Γιώργου Νούσια. Στη ζωή μου δεν βλέπω τέτοιες ταινίες, δηλαδή σπλάτερ και με ζόμπι. Όμως είναι μια μορφή τέχνης. Με εξιτάρισε, με κέντρισε. Αποκόμισα πολλές γνώσεις κι απ’ αυτές τις δουλειές. (Σ.σ.: Η Πέπη Μοσχοβάκου επίσης έπαιξε στις ταινίες «Κλαις;» του Αλέξανδρου Βούλγαρη, «0+ – Μηδέν Θετικό» του Άρη Μπαφαλούκα, «Κλέφτης» της Ιρίνας Μπόικο, όπως και στη μικρού μήκους «Το Σπίτι με τις Ελιές» της Θούλης Δοσίου για την οποία τιμήθηκε με το Βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου στο Φεστιβάλ της Ταγγέρης).
* Γελάω εύκολα και πολύ…
Δεν μπορώ να αντισταθώ στους ανθρώπους με χιούμορ. Θεωρώ την αίσθηση του χιούμορ μεγάλο προτέρημα.
* Το κοινό δυσκολεύεται να γελάσει στο θέατρο…
Εκτός αν ξέρει ότι το έργο είναι κωμωδία, τότε μόνο αφήνεται. Δεν χρειάζεται άδεια για να γελάσεις.
* Με ενοχλεί η αδικία…
Να πατάμε πάνω στον άλλο για να κάνουμε το δικό μας.
* Αν προσεγγίσεις ένα πρόβλημα με νοιάξιμο…
Και αγάπη, θα τη βρεις τη λύση του, θα βγάλεις άκρη.
* Η επιθυμία μου για το μέλλον είναι να δουλεύω…
Και να δημιουργώ. Συνέχεια. Στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση, να σκηνοθετώ, να διδάσκω. Να δουλέψω και σε κάποιο καινούργιο μέσο, αν προκύψει…
* Η τέχνη μπορεί να λειτουργήσει σαν φως στο τούνελ…
Δεν είναι ξεκομμένη από τη ζωή. Πρέπει να τη δούμε και μέσα στην καθημερινότητά μας. Να μας κάνει να σκεφτούμε, να μας οδηγήσει στην αυτοβελτίωση. Να γίνει καλλιτέχνης ο καθένας μας στην καθημερινότητά του. Να ζούμε με συναίσθηση, με αξιοπρέπεια, με χαμόγελο. Και να επαγρυπνούμε. Να αποβάλουμε τη νοοτροπία του ωχαδερφισμού.
* Το πιο δύσκολο είδος στο θέατρο είναι η κωμωδία…
Κι ας την υποτιμούν κάποιοι. Επειδή γελάς και περνάς καλά, δεν σημαίνει ότι είναι εύκολο. Θέλει ψάξιμο. Το δύσκολο είναι το απλό.
* Κάποτε είδα στο δρόμο ένα ζευγάρι…
Να παίζει με κορύνες στα φανάρια μπροστά στα αυτοκίνητα. Μου έκανε εντύπωση. Πήρα το γεγονός και το αξιοποίησα στην παράσταση που έπαιζα. Για μια σχέση. Για την ετοιμότητα που χρειάζεται μια σχέση.
* Κρατάω μαζί μου συνήθως ένα μικρό κασετόφωνο…
Έχει χρειαστεί πολλές φορές να συλλέγω ήχους για παραστάσεις σκηνοθετώ. Ακούω κάποιον περίεργο ήχο και τον γράφω για μια «βιβλιοθήκη ήχων» που έχω. Επίσης υπαγορεύω κάποιες ξαφνικές ιδέες. Αντί να τις γράφω σε σημειωματάριο, τις γράφω στο μαγνητόφωνο.
* Η δουλειά μας είναι ένα τεράστιο παζλ…
Συγκεντρώνεις πολύ υλικό, χωρίς να ξέρεις πού θα το χρησιμοποιήσεις. Όμως θα έρθει η στιγμή που θα το χρησιμοποιήσεις.
* Πολλές φορές κάποιες ιδέες γεννιούνται απλά…
Ακόμα και στο δρόμο. Ειδικά όταν περπατάς, σου έρχονται οι καλύτερες ιδέες.
* Αν βρεθώ σ’ ένα χώρο όπου υπάρχει ζώο…
Θα τραβήξει όλη μου την προσοχή. Τα ζώα είναι σημαντικό κομμάτι της ζωής μου. Από τότε που ήμουν παιδί. Εκτιμώ τη δοτικότητά τους. Από τα ζώα παίρνεις μαθήματα ζωής. Στις γάτες θαυμάζω την περηφάνια τους και τη γενναιοδωρία τους. Διδάσκομαι από τη γάτα μου.
(Σ.σ.¨Στην παράσταση “Η Κακομοίρα της Νάπολι” συμμετέχει ως βουβό πρόσωπο και ο μουσικός Γιάννης Γιούνης στο ρόλο του Καράνο).
* Η φωτογράφηση πραγματοποιήθηκε από την Έλενα Χαραλαμπάκη και τον Δημήτρη Κοντό στο Photoshoot Studio.
* Photoshoot Studio, Αλέκου Παναγούλη 60, Νέα Ιωνία, Αθήνα. Τηλέφωνο 2114085157. www.photoshootstudio.gr
