«Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά
στην αγορά, στο Λαύριο
Είμαι μεγάλος, με τιράντες και γυαλιά
κι όλο φοβάμαι το αύριο».
Με αυτούς τους στίχους απευθύνθηκε στα παιδιά ο Διονύσης Σαββόπουλος το 1979 στο Λαύριο των ορυχείων και των αγώνων.
Τώρα ο αγαπημένος τραγουδοποιός θα βρεθεί σε έναν άλλο τόπο ορυχείων και αγώνων, στη Σέριφο.
Αυτό θα γίνει την Κυριακή 18 Ιουνίου 2017 στις 9 το βράδυ με ελεύθερη είσοδο στο Θεατράκι του Συνδέσμου Σεριφίων, στη Χώρα.
Εκεί οι κάτοικοι του νησιού θα έχουν την ευκαιρία να χαρούν τον απολαυστικό παραμυθά που θα συνοδεύεται από τους Γιώτη Κιουρτσόγλου, Βαγγέλη Καρίπη και Στάθη Άννινο.
Βέβαια ο Σαββόπουλος μπορεί να γιορτάζει τον μισό αιώνα από τον ιστορικό πλέον δίσκο «Φορτηγό» την Κυριακή όμως, στη Σέριφο, θα δώσει ένα εντελώς διαφορετικό πρόγραμμα με τους συνεργάτες του. Ίσως εκτός από κάποια τραγούδια του δίσκου θα ακουστούν κι εκείνα όπως η «Θανάσιμη μοναξιά του Α.Α.» ή «Η Αμνηστία ’64» – που μπορεί να κόπηκαν απ’ την λογοκρισία το ΄64 -΄65, γράφτηκαν όμως τότε και επομένως ανήκουν στην ίδια συλλογή τραγουδιών.
Πάντως, με την ευκαιρία της συναυλίας του Σαββόπουλου στη Σέριφο καλό είναι να θυμηθούμε εδώ τα γεγονότα που συνέβησαν στο νησί στις αρχές του προηγούμενο αιώνα. Τα γεγονότα που καταγράφονται στις μεγάλες ιστορικές σελίδες των αγώνων του εργατικού κινήματος.
Από τις στοές μέχρι το πρώτο 8ωρο
Στο πλούσιο σε μεταλλεύματα νησί, κυρίως σε σίδηρο και χαλκό, από τα μέσα του 19ου αιώνα άρχισε η νεότερη περίοδος εξόρυξης και από το 1885 ανέλαβε τη διαχείριση των μεταλλείων ο Γερμανός Αιμίλιος Γρώμαν. Οι συνθήκες εργασίας για τους εργάτες ήταν εξαιρετικά σκληρές, αφού δούλευαν από την ανατολή ως τη δύση του ηλίου. Το 1906, μετά το θάνατο του Αιμίλιου Γρώμαν, την επιχείρηση ανέλαβε ο γιος του Γεώργιος, με πιο σκληρές συνθήκες εργασίας, συχνά εργατικά ατυχήματα και νεκρούς. Οι εργάτες τότε κάλεσαν τον Σεριφιώτη Κωνσταντίνο Σπέρα, που ήταν ιδρυτικό μέλος του Εργατικού Κέντρου Αθηνών. Εκείνος, συσπείρωσε τους εργάτες και αμέσως ίδρυσαν το «Σωματείο Εργατών Μεταλλευτών Σερίφου» για τη διεκδίκηση και εφαρμογή του 8ώρου.
Τα γεγονότα άρχισαν από τις 7 Αυγούστου 1916, όταν ζήτησαν να εργάζονται οκτώ ώρες (δικαίωμα που είχε ψηφιστεί στις 14 Φεβρουαρίου 1912) αλλά η εταιρεία δεν το δέχθηκε. Τότε κατέβηκαν σε απεργία. Ο Γρώμαν ζήτησε τη βοήθεια του Κράτους. Ακολούθησαν προσπάθειες κατευνασμού αλλά η αγωνιστική επιμονή των εργατών οδήγησε σε νέα μέτρα.
Στις 21 Αυγούστου στάλθηκε απόσπασμα χωροφυλάκων για να καταστείλει την απεργία. Δημιουργήθηκε σύρραξη στην οποία πήραν μέρος και οι γυναίκες των μεταλλωρύχων. Ο απολογισμός από τη συμπλοκή ήταν 4 χωροφύλακες και 5 εργάτες νεκροί, 38 βαριά τραυματίες μεταλλωρύχοι και δεκάδες άλλοι ελαφρά τραυματισμένοι.
Οι εργάτες που απαιτούσαν ανθρώπινες συνθήκες εργασίας κατάφεραν με την αγωνιστική τους κινητοποίηση να δικαιωθούν, αφού τέθηκε σε εφαρμογή το οκτάωρο που ήταν το πρώτο που καθιερώθηκε στην Ελλάδα. Ήταν το πρώτο εργατικό… Κιλελέρ που σημάδεψε βαθιά και ανεξίτηλα την ιστορική διαδρομή της μεταλλείας στο νησί.
