Του Παναγιώτη Μήλα
Στο δρομάκι που οδηγεί από το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου προς τα καμαρίνια ακούς πάντα τις πιο αυθόρμητες κριτικές για την παράσταση που μόλις έχει τελειώσει.
(Και) εκεί λοιπόν – την Παρασκευή 26 Ιουλίου – άκουσα τους διθυράμβους για την ανατρεπτική ματιά του σκηνοθέτη Ίβο βαν Χόβε πάνω στην παράσταση «Ηλέκτρα» / «Ορέστης» του Ευριπίδη που ενώθηκαν σε ένα έργο και παρουσιάστηκαν από τον θίασο της ιστορικής Κομεντί Φρανσέζ.
Όταν άκουγα αυτούς τους ύμνους αυτόματα «γύρισα» στο 2018 και στους «Πέρσες» σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη.
Σκέφτηκα λοιπόν πως αν οι (κορυφαίοι πράγματι) ηθοποιοί του Χόβε έβλεπαν την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στον ρόλο της Άτοσσας, σίγουρα θα τη ζήλευαν…
Σκέφτηκα επίσης πως ευτυχώς κανείς δεν άκουσε την προτροπή του Αιμίλιου Χουρμούζιου ο οποίος στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 13 Νοεμβρίου 1951 έγραφε ότι «ο Αριστοφάνης δεν παίζεται, και δεν πρέπει να παίζεται»…
***
Έτσι λοιπόν χαρήκαμε τον Νέζερ, την Αρώνη, τον Ηλιόπουλο, τον Λαζάνη, τον Αρμένη και τη Συνοδινού.
Έτσι απολαύσαμε τις σκηνοθεσίες του Αλέξη Σολομού, του Καρόλου Κουν και του Ανδρέα Βουτσινά.
Έτσι ακόμα και τώρα σιγοψιθυρίζουμε τις μελωδίες του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη, του Σταύρου Ξαρχάκου και του Σταμάτη Κραουνάκη.
***
Χωρίς αυτούς ίσως δεν θα είχαμε σήμερα τη χαρά να δούμε τη νέα σκηνοθετική δουλειά του Δημήτρη Καραντζά, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.
Έτσι (ευτυχώς) πήραμε τον δρόμο για το Θέατρο του Πολυκλείτου. Εκεί, άμα τη αφίξει το σκηνικό αποσπά την προσοχή σου από κάθε τι άλλο και σε οδηγεί μέσα από φωτεινά μονοπάτια στην παράσταση που πρόκειται να αρχίσει. Η πρώτη θετική εντύπωση, ο φωτεινός κύβος (που κρύβει εκπλήξεις), έχει την υπογραφή της σκηνογράφου Κλειούς Μπομπότη.
***
Η αριστοτεχνική κωμωδία του Αριστοφάνη παρουσιάστηκε στα Μεγάλα Διονύσια το 423 π.Χ. και διακωμωδεί τη διδασκαλία του Σωκράτη και τις ιδέες των σοφιστών της εποχής.
Ο ηλικιωμένος, απαίδευτος Αθηναίος Στρεψιάδης, καταχρεωμένος από τις σπατάλες και τις ασωτίες του καλοαναθρεμμένου γιου του, Φειδιππίδη, προσπαθεί να τον πείσει να φοιτήσει στο φροντιστήριο του Σωκράτη, όπου θα μάθει τη διαφορά μεταξύ δίκαιου και άδικου λόγου και θα μπορεί να υπερασπίζεται καλύτερα τον εαυτό του στο δικαστήριο απέναντι στους δανειστές του.
Όταν ο Φειδιππίδης αρνείται, ο Στρεψιάδης αποφασίζει να σπουδάσει ο ίδιος, παρά την ηλικία του. Στο φροντιστήριο, έρχεται σε επαφή με τον κόσμο των ιδεών και πολύ γρήγορα εντυπωσιάζεται και ζητά να γνωρίσει τον δάσκαλο.
Ο Σωκράτης παρουσιάζεται αυτοπροσώπως και ξεκινά η τελετή μύησης του γηραιού σπουδαστή. Ωστόσο, ο Στρεψιάδης αποδεικνύεται ανεπίδεκτος μαθήσεως. Εντέλει, ο Φειδιππίδης υποκύπτει στις απειλές του πατέρα του και έρχεται με το ζόρι στο διδασκαλείο για να σπουδάσει.
Πατέρας και γιος παρακολουθούν τη σύγκρουση μεταξύ Δίκαιου και Άδικου Λόγου, με τον καθένα να υποστηρίζει ότι μπορεί να προσφέρει την καλύτερη εκπαίδευση στον Φειδιππίδη.
Ο Άδικος Λόγος αναδεικνύεται νικητής.
Ο Στρεψιάδης επιστρέφει αργότερα για να παραλάβει τον γιο του, ο οποίος έχει πλέον μεταμορφωθεί σε έναν υποδειγματικό διανοούμενο. Ο Στρεψιάδης διοργανώνει μια γιορτή στο σπίτι του για να πανηγυρίσει τη μεταμόρφωση του γιου του, ενώ διώχνει δύο δανειστές που παρουσιάζονται στη γιορτή ζητώντας από τον Φειδιππίδη να παρουσιαστεί στο δικαστήριο.
Όταν ο Φειδιππίδης απειλεί να ξυλοφορτώσει τον πατέρα του στο πλαίσιο μιας αντιδικίας, καταφεύγοντας μάλιστα στα επιχειρήματα που έχει διδαχθεί, ο Στρεψιάδης, όλος θυμό, αποφασίζει να καταστρέψει το φροντιστήριο.
***
Αναφέρθηκα στον πρόλογο στην Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Αν και σε κάποιο σημείο της παράστασης ο Νίκος Καραθάνος την προτρέπει να πάει προς το κοινό λέγοντάς της: «Πήγαινε, για σένα έχουν έρθει»… η αλήθεια είναι ότι οι θεατές ήρθαν για αυτή τη φοβερή ομάδα – όνειρο του Δημήτρη Καραντζά. Δεν πάει κανείς στο γήπεδο για να δει μια ομάδα που έχει μόνο έναν παίκτη, τον τερματοφύλακα. Πάει να δει μια ομάδα που έχει και άμυνα, και μεσαία γραμμή, και επίθεση…
Εδώ λοιπόν έχουμε μια πλήρη ομάδα. Δείτε μόνο τα ονόματα που αποτελούν τον Χορό: Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Παναγιώτης Εξαρχέας, Νίκος Καραθάνος, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Γιάννης Κλίνης, Έμιλυ Κολιανδρή, Χρήστος Λούλης, Πάνος Παπαδόπουλος, Θεοδώρα Τζήμου… Στις κορυφαίες του Χορού και η Ελίνα Ρίζου.
Επίσης στους βασικούς ρόλους: ο Αινείας Τσαμάτης (Φειδιππίδης) και ο Χρήστος Λούλης (Ποιητής).
Αν ήταν Γάλλος (σίγουρα) θα ήταν πρωταγωνιστής στην ιστορική Κομεντί Φρανσέζ. Ευτυχώς όμως είναι Έλληνας. Έτσι λοιπόν τον απολαύσαμε τον Γιώργο Γάλλο στον ρόλο του Στρεψιάδη. ΄
***
Ο Δημήτρης Καραντζάς είχε στα χέρια του μια ομάδα που θα τη ζήλευε κάθε θεατρικός Οργανισμός που σέβεται τον εαυτό του.
Στην προκειμένη περίπτωση οι «Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη» τίμησαν δεόντως την ιστορική τους διαδρομή.
***
-Στη μετάφραση, ο Γιάννης Αστερής φώτισε με δεξιοτεχνία τα χειρόγραφα του Αριστοφάνη. Χάρηκα ιδιαίτερα τις μονομαχίες Άδικου – Δίκαιου Λόγου και Φειδιππίδη – Στρεψιάδη.
-Συνεργάτης στη δραματουργία, η Θεοδώρα Καπράλου «έδεσε» περίτεχνα το χτες με το σήμερα.
-Η Κλειώ Μπομπότη, στα σκηνικά, πέτυχε τον στόχο της με το «καλημέρα».
-Στα Κοστούμια, η Ιωάννα Τσάμη έδωσε ρεσιτάλ τόλμης και φαντασίας.
-Με την Κίνηση, από τον Τάσο Καραχάλιο, η παράσταση απέκτησε ένα εντελώς δικό της πρόσωπο.
-Στη μουσική, ο Ανρί Κεργκομάρ έφερε νέες σύγχρονες ακουστικές απόψεις βασισμένες στην παράδοση.
-Ισχυρό «χαρτί» οι Φωτισμοί, από τον Αλέκο Αναστασίου.
-Ασφαλώς δεν θα ήθελα να ήμουν βοηθός σκηνοθέτη σε αυτή την παράσταση: Βραβείο στην Γκέλυ Καλαμπάκα που σήκωσε αυτό το βαρύ φορτίο.
***
Δεκατρία (13) λαμπερά αστέρια έφεραν γούρι στις «Νεφέλες» του Δημήτρη Καραντζά.
-Η Αλεξάνδρα Αϊδίνη, έτσι και αλλιώς κορυφαία. Όπως πάντα αψεγάδιαστη. Απολαυστική…
-Η Ευδοξία Ανδρουλιδάκη έκανε το πρώτο της δυναμικό ξεκίνημα στο Αρχαίο Θέατρο.
-Η Έμιλυ Κολιανδρή, ως διαιτητής στη διαμάχη Άδικου και Δίκαιου Λόγου, έδωσε μαθήματα αυτοσχεδιασμού με άριστα αποτελέσματα.
-Η Ελίνα Ρίζου εντυπωσιακή παρουσία στην πρώτη της εμφάνιση στο αρχαίο θέατρο. Με την άνεση πολύπειρης ηθοποιού.
-Ο Παναγιώτης Εξαρχέας (Μαθητής Β’), πρωταθλητής στη μεταμόρφωση. Κυριολεκτικά αγνώριστος. Με τη στόφα παλιού καρατερίστα.
-Ο Πάνος Παπαδόπουλος (Μαθητής Α’) έχει μια εκπληκτική σκηνική ευφυία και έμφυτη πλούσια κωμική φλέβα.
-Ο Γιάννης Κλίνης (Δανειστής), στην Παράβαση «κέρδισε» την προσοχή (και το χειροκρότημα) του κοινού ειδικά με το ρίξιμο του νομίσματος στη θυμέλη.
-Ο Χρήστος Λούλης, Ποιητής και… πολυεργαλείο. Σαρωτικός και στην κίνηση και στον λόγο του. Απόλαυση να τον παρακολουθείς.
-Η Θεοδώρα Τζήμου (Άδικος Λόγος). Λαμπερή παρουσία. Όχι μόνο λόγω εμφάνισης. Πατούσε με σιγουριά και αυτοπεποίθηση στην ορχήστρα του θεάτρου. Ισχυρός κρίκος.
-Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Δίκαιος Λόγος). Θα ήταν άδικος ο λόγος μου αν δεν ομολογούσα ότι τη θαυμάζω. Μα, το ίδιο έκανε και όλο το Θέατρο. Ακόμη και όταν βρέθηκε για κάποια λεπτά στις κερκίδες ανάμεσα στους θεατές αποσπούσε το ενδιαφέρον όλων και με τη σιωπή της…
-Ο Αινείας Τσαμάτης, ανάμεσα στις «συμπληγάδες» των κορυφαίων συμπρωταγωνιστών του, απογειώθηκε στο ύψος των περιστάσεων και μας χάρισε έναν ξεχωριστό Φειδιππίδη.
-Ο Νίκος Καραθάνος (Σωκράτης), έτσι κι αλλιώς μια ιδιαίτερη φιγούρα με προσωπική λάμψη, ήταν ακόμη πιο λαμπερός κάτω από τις σκηνοθετικές οδηγίες του Καραντζά.
-Ήρεμη δύναμη ο Γιώργος Γάλλος (Στρεψιάδης). Σοβαρός και στιβαρός, δεν εκβίασε το γέλιο. Η ερμηνεία του είχε ένταση αδιάπτωτη, καταπληκτική ζωντάνια και τη χαρακτήριζε ένα καλλιεργημένο και ευαίσθητο αισθητήριο.
-Στη σκηνοθεσία ο Δημήτρης Καραντζάς έδωσε τη δική του άποψη σεβόμενος το κείμενο του Αριστοφάνη. Διαχειρίστηκε και αξιοποίησε άψογα τον ερμηνευτικό πλούτο των ηθοποιών του. Το όλον εγχείρημα στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Ήταν ένας «Αριστοφάνης» που άφησε τη σφραγίδα του με το πέρασμά του από την Επίδαυρο.
***
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
«Νεφέλες»
Του Αριστοφάνη
Μετάφραση: Γιάννης Αστερής
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Συνεργάτης στη δραματουργία: Θεοδώρα Καπράλου
Σκηνικά: Κλειώ Μπομπότη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Κίνηση: Τάσος Καραχάλιος
Μουσική: Ανρί Κεργκομάρ
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Γκέλυ Καλαμπάκα
Παίζουν
Γιώργος Γάλλος (Στρεψιάδης)
Νίκος Καραθάνος (Σωκράτης)
Αινείας Τσαμάτης (Φειδιππίδης)
Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Δίκαιος Λόγος)
Θεοδώρα Τζήμου (Άδικος Λόγος)
Χρήστος Λούλης (Ποιητής)
Γιάννης Κλίνης (Δανειστής)
Πάνος Παπαδόπουλος (Μαθητής Α’)
Παναγιώτης Εξαρχέας (Μαθητής Β’)
Κορυφαίες
Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Έμιλυ Κολιανδρή, Ελίνα Ρίζου
Χορός (με αλφαβητική σειρά)
Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Παναγιώτης Εξαρχέας, Νίκος Καραθάνος, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Γιάννης Κλίνης, Έμιλυ Κολιανδρή, Χρήστος Λούλης, Πάνος Παπαδόπουλος, Θεοδώρα Τζήμου
*
Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη
***
ΟΙ «ΝΕΦΕΛΕΣ» ΣΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟ «ΗΡΩΔΕΙΟ»
Οι «Νεφέλες» του Δημήτρη Καραντζά, άρχισαν το ταξίδι τους στην Ελλάδα από τον Βόλο. Συνέχισαν στη Θεσσαλονίκη, στην Καβάλα, στο Δίον, στα Χανιά, στο Ηράκλειο, στο Ρέθυμνο, στην Πάτρα, στην Αρχαία Ολυμπία και στην Αρχαία Επίδαυρο.
Η περιοδεία βρίσκεται στα μισά της και το δεύτερο ξεκίνημα έχει ως αφετηρία τον Πειραιά και το Βεάκειο Θέατρο.
***
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ / Ώρα έναρξης 9 μ.μ.
ΤΕΤΑΡΤΗ 28: Πειραιάς, ΒΕΑΚΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ / Ώρα έναρξης 9 μ.μ.
ΤΕΤΑΡΤΗ 4: Βριλήσσια ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ
ΠΕΜΠΤΗ 5: Παπάγου ΚΗΠΟΘΕΑΤΡΟ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6: Ηρώδειο
ΣΑΒΒΑΤΟ 7: Πετρούπολη ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΤΡΑΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ 8: Ηλιούπολη ΔΗΜ. ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΣΟΥΣ Δ. ΚΙΝΤΗΣ
ΤΡΙΤΗ 10: Βύρωνας ΘΕΑΤΡΟ ΒΡΑΧΩΝ
***
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ
-Για το «Ηρώδειο» από 15 – 70 ευρώ.
ΓΙΑ ΤΟ ΗΡΩΔΕΙΟ – ΤΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΣΑΣ ΕΔΩ ΜΕ ΕΝΑ «ΚΛΙΚ»
***
-Για τα άλλα θέατρα: Κανονικό 20 ευρώ, Μειωμένο 15 ευρώ (άνεργοι, πολύτεκνοι, φοιτητικά, ΑμεΕΑ και παιδικό).
ΓΙΑ ΤΑ ΑΛΛΑ ΘΕΑΤΡΑ – ΤΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΣΑΣ ΕΔΩ ΜΕ ΕΝΑ «ΚΛΙΚ»
- Διαβάστε επίσης:
“Νεφέλες”: η πολυσυζητημένη παράσταση του καλοκαιριού στο Ηρώδειο και σε όλη την Αττική
Γιώργος Γάλλος, ένας αδιαφιλονίκητα ξεχωριστός Στρεψιάδης στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου
