Μίλησα μαζί της ένα σαββατιάτικο πρωινό, ανοιξιάτικο, ηλιόλουστο κι ευτυχισμένο. Ίσως πολύ νωρίς για τις συνήθειες και των δυο μας, όμως σίγουρα ήταν μια όμορφη συζήτηση. Η Μαρία Ναυπλιώτου στη σκηνή είναι απόλαυση, πνοή, θαύμα και αύρα. Από κοντά, απλή κι αμακιγιάριστη, είναι ακόμα ωραιότερη. Ήρεμη, αν και διατείνεται το αντίθετο, και γλυκύτατη. Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η μούσα ποιητών. Ευωδιαστή και φυσική, τόσο που ο Ελύτης θα την «μπέρδευε με τα λουλούδια» και ο Πάμπλο Νερούδα θα την παρομοίαζε με “της στεριάς αχιβάδα”. Άψογη και αγαλμάτινη, εύγραμμη και ευλύγιστη, λάμπουσα, κινείται μεταξύ σκιάς και φωτός κατακτώντας την όραση. Πρόσφατα την παρακολούθησα στην παράσταση “Ο θάνατος του Δαντόν”, όπου υποδύθηκε τις τρεις ηρωίδες του Γκέοργκ Μπίχνερ, τη φλογερή Ζουλί, την απεγνωσμένη Λουσίλ, την αισθησιακή Μαριόν. Δεν θα κρύψω ότι ακόμα πιο πρόσφατα την είδα ως “Κάρμεν” ακαταμάχητη, άγριο περιστέρι, δύο φορές. Μάλιστα, δύο φορές. Γιατί ήθελα να την ξαναδώ. Γιατί πιστεύω ότι η Μαρία Ναυπλιώτου ανήκει στη χορεία των πρωταγωνιστριών “που αγαπούμε σαν σημαίες”, όπως θα έλεγε κι ο Νίκος Εγγονόπουλος. Τη θαύμασα πλέουσα «ως πλέει ναυς μαγική, η ναυς των ονείρων». Γιατί σίγουρα έτσι θα έγραφε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης αν μπορούσε να τη δει. Ζει κοντά στη θάλασσα, όπως η Ελίντα, η «κυρά» του Ίψεν που έχει ενσαρκώσει. Έντονη προσωπικότητα, καλλιεργημένη, αξιοπρεπής, με άποψη κι επιχειρήματα για τα τεκταινόμενα της εποχής, με σωστά αρθρωμένο λόγο. Ηθοποιός, αθρόα παρουσία, δοσμένη απόλυτα στην ευγενή της τέχνη. «Αλλού σε λέγανε Γιουδήθ, εδώ Μαρία», θα την προσφωνούσε ο Νίκος Καββαδίας. Κι αν λόγω κάλλους μοιάζει με γλυπτό, εγώ παρ’ όλα αυτά την προσφωνώ γυναίκα. Απόλυτη, μοναδική γυναίκα.
Ιδού η συζήτησή μας.
* Οι φωτογραφίες είναι από την παράσταση “Κάρμεν” σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού.
Όταν σας βλέπω και σας ακούω να μιλάτε αποπνέετε μιαν ηρεμία, κυρία Ναυπλιώτου. Είσαστε πάντοτε έτσι ήρεμη;
* Όχι, κυρία Αϊβαλιώτου. Δεν είμαι πάντα ήρεμη.
Έχετε και άγχος και τρέχετε…
* Έχω άγχος και τρέχω κι εγώ, όπως όλος ο κόσμος. Δεν είμαι όπως φαίνομαι ήρεμη.
Έχετε τις αγωνίες της εποχής μας;
* Έχω και τις αγωνίες της εποχής μας. Ναι, βέβαια. Όπως με όλους τους ανθρώπους το ίδιο συμβαίνει και με μένα. Με έχουν προβληματίσει όλα αυτά που ζούμε και ανησυχώ, όπως ανησυχούν όλοι. Πάντα βέβαια προσπαθείς να κρατήσεις την ψυχραιμία σου. Η κρίση είναι κάτι γενικό και θα την περάσουμε όλοι μαζί αλλά είναι φυσικό να με απασχολεί και μένα όπως και όλους.
Αν θέλετε όμως ας πάμε σε κάτι όμορφο. Σε μια παιδική ανάμνηση. Κάτι που θυμάστε και που επανέρχεστε.
* Όμορφες παιδικές αναμνήσεις υπάρχουν πολλές αλλά μία που συνδέεται με τη δουλειά που έχω ακολουθήσει είναι όταν μικρά μάς πήγαιναν οι γονείς μας και κάναμε διακοπές στην περιοχή της Επιδαύρου. Κάναμε ελεύθερο κάμπινγκ και πηγαίναμε και βλέπαμε τις παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο. Αυτή είναι μια αγαπημένη παιδική ανάμνηση, ακριβώς επειδή συνδέεται και με αυτό που ακολούθησα αργότερα. Βλέπαμε τις παραστάσεις από το επάνω διάζωμα, από την τελευταία σειρά, επειδή είμαστε πολύ μικρά και για να μην ενοχλήσουμε, επειδή μπορεί να κλαίγαμε ή κάτι άλλο. Έτσι πηγαίναμε πάνω πάνω και όλες οι διακοπές με τις παραστάσεις αυτές είναι μια πολύ γλυκιά παιδική ανάμνηση. Ακόμη και οι επισκέψεις στους αρχαιολογικούς χώρους. Δηλαδή η μητέρα μας μάς έβαλε μέσα σε έναν κόσμο που αγαπήσαμε πάρα πολύ και εγώ αργότερα ακολούθησα αυτό τον δρόμο.
Σας καταλαβαίνω απόλυτα γιατί κι εγώ παρακολουθώ τις παραστάσεις εδώ και 30 χρόνια. Μάλιστα πηγαίναμε από την εποχή που λειτουργούσε και το «Ξενία» και μέναμε εκεί, αν και τότε ήταν σε παρακμή λόγω εγκατάλειψης. Είχε τη γοητεία του όμως κι αυτό.
* Είναι κρίμα που έκλεισε αυτό το ξενοδοχείο. Έπρεπε σε αυτό τον χώρο να ζουν οι καλλιτέχνες και πραγματικά είναι πολύ δυσάρεστο και λάθος να μην μπορούν να μείνουν τώρα εκεί οι ηθοποιοί σε αυτό τον χώρο. Είναι πολύ πολύ μεγάλο κρίμα γιατί ήταν πιο ενδιαφέρων ο χώρος όταν ζούσαν εκεί οι ηθοποιοί δίπλα στο θέατρο. Αλλά δεν ξέρω γιατί στην Ελλάδα γίνονται όλα αυτά. Για ποιο λόγο παίρνονται αυτές οι λάθος αποφάσεις. Είναι σαν να μη θέλουν να υπάρχει πλούτος στη ζωή μας.
Έχετε δίκιο απόλυτο. Και μόνο ως έργο αρχιτεκτονικής θα έπρεπε να διατηρηθεί και να αξιοποιηθεί.
* Λένε ότι εκεί τώρα υπάρχουν γραφεία, δεν ξέρω τι ακριβώς. Αλλά επιτέλους πια με τα γραφεία. Αρκετά γραφεία έχουμε στην Ελλάδα. Ας υπάρχουν καλύτερα χώροι πολιτισμού που οι άνθρωποι θα ανασαίνουν και θα ενδιαφέρονται να γίνουν πνευματικά πιο πλούσιοι. Τέρμα πια με τα γραφεία στην Ελλάδα…
Πριν ασχοληθείτε με το θέατρο, κάνατε χορό. Θυμίστε μας ποια είναι η σχέση σας με το χορό…
* Δεν ασχολήθηκα απλώς. Ήμουν επαγγελματίας χορεύτρια. Ήταν η πρώτη μου δουλειά.
Θυμάμαι ότι ήσασταν και με τη Σοφία Σπυράτου.
* Ναι. Μόνο που με τη Σοφία έκλεισα την καριέρα μου. Αλλά κάνω χορό από 12 ετών και έγινα επαγγελματίας. Ήταν η δουλειά μου, όπως τώρα είναι το θέατρο.
Θα ήθελα να μου πείτε για τη συνεργασία σας με τον Στάθη Λιβαθινό, που είναι από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της γενιάς του. Μιλήστε μου για την εμπειρία αυτής της συνεργασίας και για το κλίμα κατά τη διαδικασία των δοκιμών. Η πρόβα είναι μεγάλη δοκιμασία; Αλήθεια, η πρόβα ή η παράσταση είναι μεγαλύτερη δοκιμασία;
* Τον Στάθη Λιβαθινό τον γνωρίζω πάρα πολλά χρόνια, από την Πειραματική Σκηνή, το 2001. Έχουμε συνεργαστεί πολλές φορές από τότε με ένα διάλειμμα κάπου στη μέση. Μετά και πάλι μαζί. Για μένα είναι ο δάσκαλός μου στο θέατρο, δηλαδή μαζί του έμαθα πάρα πολλά πράγματα και μου άνοιξε δρόμους στο θέατρο. Ο Λιβαθινός έχει μια συγκεκριμένη μέθοδο με την οποία δουλεύει που χρειάζεται αρκετό χρόνο. Τα πράγματα συμβαίνουν μαζί με τους ηθοποιούς και δεν έρχεται κάτι φερμένο απ’ έξω. Με ενθουσιάζει πολύ ο τρόπος που δουλεύει. Τώρα οι πρόβες είναι μια πολύ ουσιαστική διαδικασία γιατί από εκεί βγαίνουν όλα. Άλλες φορές τα πράγματα κυλούν ευκολότερα με μεγαλύτερη ροή, άλλες φορές είναι πιο δύσκολα. Μπορεί να υπάρχουν δημιουργικές εντάσεις μέσα στην πρόβα αλλά νομίζω και τα δύο είναι δοκιμασία για τον ηθοποιό. Και η πρόβα και η παράσταση. Απλώς στην πρόβα έχεις την πολυτέλεια να κάνεις λάθος χωρίς να το χρεώνεσαι, ενώ στην παράσταση υπάρχουν μάτια από κάτω που σε κρίνουν.
Θέλετε να αρέσετε στους θεατές και αν συμβαίνει αυτό μήπως είναι τροχοπέδη για τον ηθοποιό όταν σκέπτεται ότι πρέπει να αρέσει;
* Δεν μπορείς να ξεφύγεις από το να θέλεις να είσαι καλός, το οποίο είναι τροχοπέδη και παγίδα. Όταν όμως ξεχνάς αυτό το πράγμα τότε γίνεσαι πραγματικά πιο ουσιαστικός, αλλά επειδή είμαστε άνθρωποι και δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τις αδυναμίες μας, ναι συμβαίνει αυτό. Θέλεις να είσαι καλός. Όταν αυτό όμως είναι πολύ έντονο τότε συνήθως αποτυγχάνεις, γίνεται κάτι περίεργο. Όταν όμως το ξεχνάς και κάνεις τη δουλειά σου, γίνεσαι πιο ουσιαστικός και ίσως τότε να είσαι και πραγματικά καλός. Κοιτάξτε αυτά είναι πράγματα με τα οποία ο ηθοποιός συνέχεια «παίζει». Από τη μία δηλαδή το πιο ουσιαστικό κομμάτι της δουλειάς μας, το θέατρο, η επαφή με τον εαυτό σου, με τους ρόλους. Και από την άλλη υπάρχουν μερικά αρνητικά στοιχεία τα οποία πρέπει να διαχειριστείς, όπως είναι η ματαιοδοξία, όπως ο ναρκισσισμός, όπως άλλα τέτοιου είδους πράγματα και πρέπει να τα διαχειριστείς. Να είσαι σε συνεχή εγρήγορση και επαγρύπνηση για να αντιμετωπίσεις αυτά τα αρνητικά στοιχεία.
Ο ηθοποιός νομίζετε ότι οφείλει να διατηρεί την εσωτερική του ελευθερία ή πρέπει να ταυτίζεται με τον ρόλο;
* Κανείς δεν μπορεί να ταυτιστεί απολύτως με κάτι που είναι γραμμένο σε ένα χαρτί. Αν συμβεί αυτό τότε σημαίνει ότι κάτι δεν πάει πολύ καλά. Αν αρχίσεις να ταυτίζεσαι με μια άλλη προσωπικότητα, ή αν χαθείς μέσα σε κάτι τότε αυτό είναι πάρα πολύ επικίνδυνο για την εσωτερική σου ζωή. Σαφώς υπάρχουν όρια, σαφώς πιστεύω ότι δεν πρέπει να ταυτίζεσαι απολύτως με κάποιον, αλλά συμβαίνει να μπαίνεις «στα παπούτσια κάποιου», δηλαδή αυτό που λένε οι Άγγλοι «put oneself in someone’s shoes», δηλαδή αισθάνομαι κάτι που μπορεί να συμβεί, αφουγκράζομαι. Αισθάνομαι πως αυτός ο άνθρωπος θα μπορούσε να αισθανθεί. Κάπως έτσι. Αν αρχίσεις να ταυτίζεσαι, τότε πρόκειται για διαταραχή…
Η ζωή του ηθοποιού έχει και αγωνίες, δεν είναι πάντα ρόδινη, έχει κάποιες ανασφάλειες…
* Πιο πολλές αγωνίες, παρά ρόδινη…
Εσείς, με αφορμή κάποιες παρόμοιες καταστάσεις, αμφιταλαντευτήκατε ποτέ για τον δρόμο αυτό που ακολουθήσατε;
* Όχι, δεν αμφιταλαντεύτηκα ακριβώς αλλά θα ήθελα να κάνω ένα μικρό διάλειμμα, να πάω διακοπές, να ξεκουραστώ. Είναι αλήθεια ότι είναι μια πολύ δύσκολη δουλειά, ψυχοφθόρα. Χρειάζεται πάρα πολύ μεγάλη ενέργεια αφού κρίνεσαι κάθε βράδυ γι’ αυτό που κάνεις. Αν είσαι ένας άνθρωπος που έχεις γνώση του εαυτού σου καταλαβαίνεις πότε έχεις κάνει καλύτερα πράγματα και πότε χειρότερα. Είναι βασανιστικό. Δεν είναι εύκολο να ζεις συνεχώς μέσα σε αυτή τη μη σταθερότητα ας πούμε… Να σας πω όμως, αγαπώ πολύ αυτό που κάνω και μου πλουτίζει τη ζωή. Αυτό που θα ήθελα είναι να κάνω ένα διάλειμμα… Αλλά πάντα να συνεχίζω και πάντα να επιστρέφω…
Αν δεν γινόσασταν ηθοποιός τι θα θέλατε να είσαστε; Έχετε σκεφτεί;
* ‘Όταν ήμουν μικρή, ήθελα να κάνω διάφορα. Αν και από τη στιγμή που μπήκα στη σχολή χορού, όταν ήμουν 12 ετών, αποφάσισα με το που πάτησα το πόδι μου ότι θα γινόμουν χορεύτρια. Ήταν τελεσίδικη απόφαση, παρ’ όλα αυτά όμως αγαπούσα και αγαπώ πολύ την αρχαιότητα. Αν λοιπόν δεν γινόμουν χορεύτρια είχα αποφασίσει να δώσω Τρίτη Δέσμη τότε, ιστορικό – αρχαιολογικό. Αλλά ο χορός ήταν μεγαλύτερη αγάπη ακόμη κι από αυτό, οπότε…
Στην πορεία ήρθε και η φήμη, και πάρα πολύ γρήγορα μάλιστα. Από τότε που παίξατε στην «Αίθουσα του θρόνου»…
* Ναι ήταν η πρώτη μου δουλειά. Η πρώτη μου επαγγελματική είσοδος.
Εσείς την επιδιώξατε τη φήμη; Σας ενδιέφερε; Θέλατε να σας γνωρίζουν στο δρόμο, να σας μιλάνε;
* Κοιτάξτε, με χαροποιεί όταν με γνωρίζουν οι άνθρωποι, όταν έχουν παρακολουθήσει τις δουλειές μου. Όμως τη φήμη δεν την επεδίωξα και μάλιστα στην αρχή είχα και πολύ κακή σχέση μαζί της. Αντί να προβληθώ, εγώ κρύφτηκα. Η φήμη είναι κάτι αρκετά δύσκολο. Σου δίνει χαρά αλλά μπορεί να περιπλέξει πολύ τα πράγματα. Επίσης μπορεί να σε κάνει να σκέπτεσαι ότι έχεις μεγαλύτερη αξία από αυτή που έχεις. Μπορεί να σε μπερδέψει… Κι εγώ τη φοβήθηκα λίγο στην αρχή, για να είμαι ειλικρινής. Αντί να προβληθώ λοιπόν έλεγα όχι σε πολλά πράγματα, συνεντεύξεις και εξώφυλλα. Πήγα στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος για ένα χρόνο και εκεί θέλησα να έρθω ξανά σε επαφή με αυτό που με ώθησε να γίνω ηθοποιός. Την αγάπη μου δηλαδή για το θέατρο και όχι για τη φήμη. Παρ’ όλα αυτά όμως ήμουν και είμαι αρκετά επιλεκτική σε αυτά που έκανα και σε αυτά που συνοδεύουν τις δουλειές μου. Αυτό είναι κάτι που με χαροποιεί γιατί οι άνθρωποι με αποδέχονται με έναν ουσιαστικό τρόπο. Αυτό με χαροποιεί…
Όταν πλάθετε ένα ρόλο, αντλείτε από προσωπικά βιώματα;
* Βέβαια. Από τα παθήματά σου δανείζεις στους ρόλους, οπότε δεν είναι κάτι που δεν έχεις αισθανθεί ή ψήγματα αυτού δεν έχεις αισθανθεί, αλλά η σύνθεση δεν είναι κάτι που έχει να κάνει με σένα. Η σύνθεση είναι δημιουργία. Δηλαδή δεν αναπαράγεις τον εαυτό σου. Τουλάχιστον δεν θα έπρεπε να αναπαράγεις τον εαυτό σου. Γενικά θα πρέπει να δημιουργήσεις κάτι άλλο. Παρ’ όλα αυτά συμβαίνει κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον και παράδοξο: Όταν συνθέτεις κάτι το οποίο βρίσκεται έξω από σένα, με εργαλείο τη φαντασία σου, τότε κατά έναν περίεργο τρόπο, τουλάχιστον αυτό συμβαίνει με μένα, βρίσκομαι πιο κοντά στον εαυτό μου απ’ ό, τι κάθε άλλη φορά.
Έχετε διαπιστώσει αν υπάρχει ψυχρό κοινό;
* Ναι, υπάρχουν μερικές φορές που το κοινό είναι πιο θερμό και υπάρχουν φορές που το κοινό κρατάει μια απόσταση για διάφορους λόγους που δεν ξέρω ποιοι είναι αυτοί. Βέβαια, ο ηθοποιός λαμβάνει πολλά διαφορετικά μηνύματα σιωπηλά από την πλατεία κάθε φορά.
Υπάρχει μια ροή και συναισθήματα που μεταφέρονται…
* Και βέβαια μεταφέρονται, αφού έχουμε να κάνουμε με ζωντανούς ανθρώπους. Όπως όταν συναντάς κάποιον άνθρωπο και για κάποιους μυστικούς λόγους που μόνο το ασυνείδητο ίσως μπορεί να μεταφράσει αισθάνεσαι ή μια οικειότητα ή μια απώθηση, και τα πάτε καλά ή όχι. Σου δημιουργεί κάποια συναισθήματα. Πράγματα που δεν έχουν λεχθεί αλλά που μεταφέρονται…
Ως άνθρωπος είστε αισιόδοξος;
* Προσπαθώ να είμαι αισιόδοξη.
Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος της τέχνης στην εποχή μας. Στην εποχή της κρίσης. Είναι παρηγορητικός ο ρόλος της τέχνης;
* Δεν ξέρω ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης αυτή τη στιγμή. Ξέρω όμως ότι όταν δεν υπάρχει τίποτα άλλο να πιαστείς τότε σίγουρα θα καταφύγεις σε έναν κόσμο που θα σου δώσει ανακούφιση. Δεν ξέρω ποιος είναι αυτός για τον καθένα. Συμβαίνει όμως σε περιόδους κρίσης, σε περιόδους δύσκολες, όπως η Ιστορία μας διδάσκει, οι άνθρωποι να καταφεύγουν στην τέχνη, είτε αυτό είναι λογοτεχνία, είτε είναι ποίηση, είτε αυτό είναι θέατρο. Ασχολούνται περισσότερο με την τέχνη, παρακολουθούν περισσότερο γιατί τους προσφέρει μια διέξοδο. Η φαντασία δηλαδή είναι πολύ ισχυρό όπλο απέναντι σε κρίσεις, όπως για παράδειγμα η οικονομική κρίση που περνάμε εμείς τώρα. Οι πόλεμοι, τα απολυταρχικά καθεστώτα που δεν επιτρέπουν στους ανθρώπους να μιλήσουν και να εκφραστούν ελεύθερα. Αυτό το πράγμα έχει συμβεί. Πρόσφατο παράδειγμα είναι η Αργεντινή, όπου όταν ξέσπασε και εκεί οικονομική κρίση οι άνθρωποι στράφηκαν στο θέατρο και στις τέχνες περισσότερο. Ήταν μια φυγή του κοινού…
Παρατηρήσατε κάποιο περιστατικό στην πόλη διαφορετικό από αυτά που συμβαίνουν συνήθως; Υπήρξε κάτι που να σας έκανε εντύπωση; Θέλετε να το περιγράψετε;
* Νομίζω ότι δεν είναι κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό που μου έχει κάνει εντύπωση. Σαφώς είναι πολλά μιας και η Αθήνα είναι μια πόλη που αλλάζει. Έχει ένα τελείως διαφορετικό πρόσωπο από αυτό που είχε πριν από μια δεκαετία. Βλέπουμε για παράδειγμα κάποιες γειτονιές που είναι σχεδόν απαγορευμένες. Υπάρχει τρομερή βία και υπάρχει και ο φόβος. Εγώ θυμάμαι ότι πριν από 15 χρόνια περπατούσες άνετα τη νύχτα χωρίς κανένα φόβο. Αυτό που κάνω τώρα τελευταία και έχω παρατηρήσει και στον εαυτό μου είναι ότι οι άνθρωποι επειδή ακριβώς είναι πολύ ανασφαλείς, προβληματίζονται και ανησυχούν πολύ ότι υπάρχει μια βία, η οποία ξεσπάει στην καθημερινότητα πολύ πιο εύκολα απ’ ό, τι ξεσπούσε πριν. Οι άνθρωποι είναι θυμωμένοι και καθόλου ψύχραιμοι. Το παρατηρώ αυτό και στον εαυτό μου. Υπάρχει μια επιθετικότητα. Μια εγκλωβισμένη οργή.
Αν κάποιος σας έλεγε ότι αντιπαθεί το θέατρο και δεν του αρέσει να παρακολουθεί παραστάσεις, θα προσπαθούσατε να τον πείσετε για το αντίθετο;
* Όχι. Όχι. Μου το έχουν πει πολλοί αυτό. Ότι δεν αγαπούν το θέατρο. Ότι βαριούνται. Ότι δεν τους λέει κάτι και ότι προτιμούν να ασχοληθούν με κάτι άλλο. Αυτά είναι φυσικά προσωπικά γούστα. Αυτό που θα μπορούσα να αντιτάξω είναι το τι σημαίνει για μένα το θέατρο. Παρόλο που είμαι ηθοποιός με πόση χαρά πηγαίνω και βλέπω παραστάσεις. Έχω όρεξη να βλέπω παραστάσεις. Ίσως επειδή τα πρώτα μου βήματα συνδέονται με τη θέαση. Αυτό θα μπορούσα να πω σε μια συζήτηση, τι σημαίνει για μένα αυτό και πώς εγώ το αντιλαμβάνομαι και τι προσλαμβάνω από μια παράσταση, ακόμη και όταν δεν είναι καλή. Από τη στιγμή που υπάρχει ζωντανό σώμα στη σκηνή και μιλάμε και συνδεόμαστε με τη στιγμή ο θεατής και ο ηθοποιός αυτό είναι κάτι μαγικό. Μάλλον αυτό θα μπορούσα να αντιτάξω. Για να πείσω λοιπόν κάποιον ότι το θέατρο είναι καλό και προσφέρει πολλά ίσως να το έκανα μικρότερη, τότε που ήμουνα πιο… Πασιονάρια. Τώρα μάλλον δεν θα το έκανα. Τότε εξάλλου, πιο μικρή, ήμουν και περισσότερο απόλυτη.
Ήθελα να σας ρωτήσω αν συμμερίζεστε την άποψη ότι ο καθένας από εμάς έχει μερίδιο ευθύνης σε αυτή την κρίση.
* Πιστεύω ότι ο ελληνικός λαός ανέχτηκε πολλά πράγματα ακριβώς επειδή τον εξυπηρετούσε… Δεν συμφωνώ με την άποψη «μαζί τα φάγαμε» αλλά ότι ανεχτήκαμε πράγματα γιατί και μας εξυπηρετούσε αυτό το σύστημα… Όταν δηλαδή θέλαμε κάθε βουλευτής να μας προσλάβει και να μας κάνει ένα χατίρι, ένα ρουσφέτι, σημαίνει ότι και μεις συντηρήσαμε αυτό το σύστημα. Όλοι γνωρίζουμε – χωρίς αποδείξεις – αλλά όλοι ξέρουμε πολλά χρόνια τώρα πώς λειτουργεί το σύστημα γιατί και οι ίδιοι το έχουμε τροφοδοτήσει. Συνεχίζουμε να ψηφίζουμε τους ίδιους ανθρώπους. Αυτό με έναν τρόπο μας κάνει συνενόχους. Χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι όλος ο ελληνικός λαός έφαγε όλα αυτά τα χρήματα που φαγωθήκανε. Όμως και μεις με τον τρόπο μας έχουμε συντηρήσει αυτό το σύστημα γιατί μας εξυπηρετούσε. Το πιστεύω αυτό. Αλλά όχι την ακρότητα ότι «μαζί τα φάγαμε».
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
* Το καλοκαίρι δεν θα κάνω μια καινούργια παράσταση. Θα ξεκουραστώ λίγο.
Πείτε μου, αν θέλετε, κάποιες αγαπημένες σας μυρωδιές…
* Να, τώρα την άνοιξη που ανθίζουν τα δένδρα, οι λεμονιές, οι πασχαλιές που σκορπάνε ευωδιές στην ατμόσφαιρα.
Αγαπημένες γεύσεις;
* Σίγουρα η γεύση των γλυκών…
Μα, απ’ ό, τι γνωρίζω, ο μπαμπάς σας ήταν σεφ ζαχαροπλαστικής…
* Γι’ αυτό μου αρέσουν πάρα πολύ…
Να μιλήσουμε και για τα ζώα…
* Αγαπώ τα ζώα. Έχω κι εγώ ένα σκυλάκι. Είναι ένα κόλεϊ που το μάζεψα από εκεί που το είχαν πετάξει. Από μικρή δεν είχαμε αγοράσει ποτέ ζωάκι. Συνήθως μαζεύω από τα αδέσποτα, τα γιατροπορεύω και μετά κάποια τα κρατάω, κάποια τα χαρίζω και κάποια που έχουν το κουράγιο τα αφήνω και πάλι… Αγαπώ τα ζώα. Έχω μεγάλη και καλή επικοινωνία με τα ζώα και τα συμπονώ κιόλας. Βέβαια όση αγάπη έχω για τα ζώα άλλη τόση έχω και για τα παιδιά και γενικά τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη τη βοήθειά μας…
