Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Αρχικά πίστεψα πως ήταν μια έμπειρη ηθοποιός. Τόσο άψογη τη βρήκα στη σκηνή. Πώς όμως και δεν την ήξερα, πώς και δεν την είχα ξαναδεί; Μετά την παράσταση πληροφορήθηκα, από τον Δημήτρη Καραντζιά του θεάτρου «Vault», πως μόλις είχε τελειώσει τη δραματική σχολή της Νέλλης Καρρά. Επρόκειτο δηλαδή για μια άπειρη, πρωτόβγαλτη ηθοποιό; Και πώς βρήκε αυτή την ωριμότητα, τη μεστότητα, το σθένος να παίξει ένα τόσο σπουδαίο ρόλο με τέτοια διαθεσιμότητα και αυτοπεποίθηση; Δεν είχε μόνο ταλέντο η ερμηνεία της, είχε και συνειδητή χαρά, ονειροπόληση, δημιουργικότητα, λογική και πάθος. Η «Γέρμα», το ποιητικό δράμα του Λόρκα, γραμμένο μέσα στην ατμόσφαιρα της Ανδαλουσίας, του τσιγγάνικου πάθους και των σκοτεινών χθόνιων και υπερφυσικών δυνάμεων που εκφράζονται μέσα από τη γη, το αίμα, τον έρωτα, τη γονιμότητα, το θάνατο και τη σελήνη, χρειάζεται ηθική δύναμη για να παιχτεί. Χρειάζεται ηθοποιούς με κουράγιο και ψυχικές αντοχές. Η Μυρτώ Γκόνη είναι αυτό ακριβώς, ένα πηγάδι γεμάτο μυστικά, δροσερά και παρήγορα. To θέατρο ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία της. Μια βαθιά εσωτερική ανάγκη υπαγορεύει την κλίση της για την τέχνη. Είναι η προσωπική της αλήθεια, που πιστεύω πως τη βρήκε μόνη της, γιατί δεν χρειαζόταν να της την εμφυσήσει κανείς. Η φύση της είναι ομόλογη της θεατρικής ποίησης. Η φύση της είναι η πιο ωραία της μνήμη. Παραλλήλισα, στο κείμενο που έγραψα τότε, τη Γέρμα της με την Παναγία του Πόνου, που ο λαός της Ανδαλουσίας λατρεύει. “Μια Παναγία με την καρδιά τρυπημένη από μια μαχαιριά, σε μια αγροτική σκηνογραφία, με τη γλυκύτητα και τον πόνο, ο οποίος της δίνει μιαν άγρια αίσθηση, να ανεβαίνει το γολγοθά της”. Έγινε απότομα πιο αισθητή, μέσα στα σκοτάδια, η ουσία της Γέρμας. Της γυναίκας που δεν φοβάται ούτε το θάνατο γιατί αγαπά τη ζωή. Η προσοχή μου όλη συγκεντρώθηκε πάνω της, προσπάθησα να ιχνηλατήσω τα κρυμμένα σημάδια της, να ανατρέξω στις πηγές της. Την είδα να παίζει αφαιρετικά αλλά και συγκεκριμένα, με τεκμήρια, με δάκρυα στεγνά, με αστραφτερό βλέμμα, με μελαγχολία που ξεσπά σε ζωντάνια. Είναι μια αισθησιακή ηθοποιός η Μυρτώ Γκόνη, με υπαρξιακό εύρος και σωματικότητα. Ως Γέρμα, σκηνοθετημένη από τη δασκάλα της Λίλλυ Μελεμέ, αποκάλυψε όλα τα επίπεδα του ρόλου της, των επιθυμιών, των τραυμάτων, των αισθήσεων, των αλληγοριών, των νοημάτων, των παθών. Μπορεί αυτός να ήταν ο πρώτος της ρόλος στο θέατρο, έχω την πεποίθηση όμως πως από δω και μπρος βάζει πλώρη για τα βαθιά. Να είσαι καλοτάξιδη Μυρτώ!
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Φωτογραφίες: Δημήτρης Πιτσάκης
* Γεννήθηκα στο Ναύπλιο, υποθέτω ότι από το Ναύπλιο κατάγομαι και επίσης στο Ναύπλιο έζησα τα παιδικά μου χρόνια οπότε τρία στα τρία.
Ποιες είναι οι πιο αγαπημένες αναμνήσεις από την παιδική σου ηλικία;
* Έχω, νομίζω, το προσόν να διατηρώ πολύ έντονες μνήμες από την παιδική ηλικία και αυτό είναι ένα υλικό που συχνά εκμεταλλεύομαι στο θέατρο. Δεν ξεχωρίζω καμία ανάμνηση ως αγαπημένη, γενικά πέρασα αρκετά πυκνά και ξέγνοιαστα παιδικά χρόνια.
Ποια ήταν η πρώτη παράσταση που παρακολούθησες στη ζωή σου;
* Επειδή το Ναύπλιο είναι πολύ κοντά στην Επίδαυρο, ήταν πολύ σύνηθες το καλοκαίρι να βλέπουμε αρκετές παραστάσεις οπότε δεν μπορώ να ξεχωρίσω ποια ήταν η πρώτη.
Πώς αποφάσισες να γίνεις ηθοποιός;
* Δεν υπήρξε συγκεκριμένη στιγμή που αποφάσισα να γίνω ηθοποιός, σαν να το γνώριζα ότι θα συμβεί από πάντα. Η πρώτη φορά που θυμάμαι να το λέω είναι γύρω στα 5 στις καλοκαιρινές διακοπές με τον παππού και τη γιαγιά στο Ξεροπήγαδο, όταν το ανακοίνωσα ένα βράδυ στον παππού σαν το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο. Και ίσως και να ήταν.
Ποιους δασκάλους είχες στη δραματική σχολή; Ποιο θεωρείς ότι ήταν το σημαντικότερο από όσα σου έμαθαν;
* Στη δραματική σχολή “Αρχή” είχα δασκάλους τη Λίλλυ Μελεμέ, τον Πάρη Μαντόπουλο, τη Ρηνιώ Κυριαζή, τη Νατάσα Ζούκα, τον Άρη Αρμαγανίδη, τον Κώστα Φιλίππογλου και τη Νέλλη (σ.σ. Καρρά) φυσικά, που από αυτήν πήρα τα πιο σημαντικά μαθήματα στο πώς να στηρίζεις ένα ρόλο σε όλη του τη διαδρομή μέσα στο έργο και πώς ο ηθοποιός ακουμπά και συνδιαλέγεται με το ρόλο στη συγκεκριμένη συνθήκη. Η υποκριτική στα καλύτερά της.
Τι σηματοδοτεί για σένα ο πολυχώρος Vault;
* Ο πολυχώρος Vault είναι μια ξεχωριστή περίπτωση πολυχώρου στην Αθήνα, με δύο καταπληκτικά παιδιά, τον Δημήτρη Καρατζιά και τον Μάνο Αντωνιάδη, να ρισκάρουν, να τολμούν και εντέλει να πετυχαίνουν και αυτό το χειμώνα να φιλοξενούν κάποιες από τις πιο αγαπημένες παραστάσεις της χρονιάς. Ένας χώρος από νέους ανθρώπους για νέους δημιουργούς που δουλεύουν με αγάπη και μεράκι όχι μόνο στο θέατρο αλλά και σε άλλα πεδία τέχνης.
Λίλλυ Μελεμέ. Είναι δασκάλα σου και σκηνοθέτις σου. Τι έχεις να πεις γι’ αυτήν;
* Τι να πω για τη Λίλλυ… Η Λίλλυ με δίδαξε δύο χρόνια στη σχολή, μου είπε πάνω κάτω δύο σωστές κουβέντες για το πώς και το γιατί (βλέπε ρώσικη μέθοδος Στανισλάφσκι) και μετά με πέταξε στα βαθιά. Και όσα χρόνια κι αν περάσουν αυτό το πρώτο βάπτισμα θα είναι για μένα ανεκτίμητης αξίας. Γενναία και γενναιόδωρη και αυτό πάντα ανταμείβεται.
Πώς αισθάνεσαι που έπαιξες στο αριστούργημα του Λόρκα, το ρόλο της Γέρμα, ένα ρόλο που κατά καιρούς έχουν επωμιστεί πολύ σπουδαίες ηθοποιοί, όπως η Άννα Συνοδινού, η Λυδία Κονιόρδου στην Ελλάδα και η Μαργαρίτα Σίργκου στην Ισπανία;
* Ευτυχώς που μου το ρωτάς τώρα, γιατί αν το σκεφτόμουν νωρίτερα θα είχα τελείως κομπλάρει! Δεν συγκαταλέγω τον εαυτό μου σε καμία περίπτωση με αυτές τις τεράστιες προσωπικότητες του θεάτρου, μπορώ μόνο να πω ότι θα ήθελα περισσότερους νέους ηθοποιούς να τολμούν και να καταπιάνονται με τα μεγάλα κείμενα, κρύβουν πολύτιμους θησαυρούς.
Τι γυναίκα είναι η Γέρμα;
* Η Γέρμα είναι ο ήρωας που διεκδικεί, πράττει και θυσιάζεται για αυτό που, δια νόμου, εκ του φυσικού δικαιούται.
Αν η Γέρμα ζούσε σήμερα, θα συμπεριφερόταν διαφορετικά;
* Η Γέρμα δεν έχει χρονικούς προσδιορισμούς, δηλαδή είναι τέτοιο το υπερκόσμιο μέγεθός της που δεν λογαριάζεται στο σήμερα ή στο χθες. Μπορεί να ταξιδεύει με άνεση στο χρόνο αναλλοίωτη.
Ο Λόρκα ήταν ένας πολύ τολμηρός συγγραφέας για την εποχή του. Εξακολουθεί και σήμερα να είναι τολμηρός, κατά τη γνώμη σου;
* Ο Λόρκα ήταν τολμηρός και παραμένει ως έχει γιατί η εποχή μας δεν κατάφερε ακόμα να προφτάσει. Η σεξουαλική απελευθέρωση, η απενεχοποίηση του σώματος, η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, οι φασιστικές δομές στο μικρόκοσμο της οικογένειας που αντικατοπτρίζουν την ανάλογη κοινωνία, όλα αυτά θέτονται στη Γέρμα στις πέντε πρώτες σελίδες και παραμένουν επίκαιρα όσο ποτέ.
Πιστεύεις ότι υπάρχει συνταγή για την ερμηνεία των ρόλων;
* Καμία συνταγή δεν νομίζω ότι υπάρχει, ούτε πιστεύω στις διάφορες τεχνικές. Εγώ διαλέγω να δουλεύω ελεύθερα, με ανοιχτό το σώμα, το μυαλό και την καρδιά μου.
Γιατί σε κάθε παράσταση ο ηθοποιός είναι διαφορετικός;
* Γιατί ο άνθρωπος είναι διαφορετικός από το ένα λεπτό στο άλλο. Δεν θα είναι από τη μία μέρα παράστασης στην επόμενη;
Η ζωή του ηθοποιού έχει αγωνίες, έρευνα, ψάξιμο για ακροάσεις, απογοητεύσεις και συνεχές τρέξιμο. Πώς προσαρμόζεις την καθημερινότητά σου; Είσαι προετοιμασμένη ψυχολογικά για όλα αυτά;
* Όχι δυστυχώς δεν είμαι καθόλου προετοιμασμένη, με αποτέλεσμα αυτό το χρόνο που ήταν ο πρώτος μου χρόνος στη δουλειά και όλα συνέβησαν πολύ γρήγορα για μένα, να μην τα κατάφερα ιδιαίτερα στο να διαχειριστώ το άγχος μου και την αγωνία μου. Ελπίζω του χρόνου να είμαι λίγο πιο έτοιμη.
Στο μέλλον σκέπτεσαι να συνδυάσεις την Αρχιτεκτονική, που σπουδάζεις, με το θέατρο; Θα ακολουθήσεις ένα από τα δύο; Ή είναι πολύ δύσκολη η επιλογή;
* Τα συνδυάζω μια χαρά ήδη κάνοντας θέατρο αφού είναι συγγενείς τέχνες. Δεν χρειάζεται να κάνω Αρχιτεκτονική ξέχωρα, αμιγώς επαγγελματικά. Δεν θα το επιθυμούσα με κανέναν τρόπο.
Ο σημερινός καλλιτέχνης οφείλει να είναι πολιτικοποιημένος, κατά τη γνώμη σου, ή όχι;
* Νομίζω το να κάνεις Τέχνη στην Ελλάδα του 2014 είναι από μόνο του επαναστατική πράξη, άρα ο καλλιτέχνης είναι εξ ορισμού πολιτικοποιημένος.
Η τέχνη είναι η ζωντανή απόδειξη των αλλαγών σε μια κοινωνία;
* Όταν η Τέχνη είναι κομμάτι της κοινωνίας και η κοινωνία αλλάζει, συνεπώς αλλάζει και η Τέχνη. Οι καλλιτέχνες ζουν, δουλεύουν και παράγουν στη συγκεκριμένη κοινωνία, άρα δεν μπορούν παρά να επηρεάζονται έστω και πολύ έμμεσα από αυτήν.
Σε ποια θεατρικά έργα θα ήθελες να παίξεις και ποιους ρόλους;
* Θέλω να παίξω τα πάντα, είμαι φοβερά άπληστη σε αυτό το σημείο. Έχω κάποιους πολύ κρυφούς πόθους παρ’ όλα αυτά, που ντρέπομαι όμως να τους αποκαλύψω.
Ποιοι συγγραφείς σε ενδιαφέρουν ιδιαίτερα;
* Με αφορούν τα κλασικά κείμενα, νομίζω μέσα εκεί είναι όλα ειπωμένα. Με ελκύουν ιδιαίτερα τα κείμενα που αναγνωρίζω ανθρώπινες συμπεριφορές, αυτά που «μυρίζουν ανθρωπίλα».
Τι σημαίνουν για σένα οι λέξεις:
* Έκθεση: 17, 2/20
* Ψέμα: δεν το καταλαβαίνω
* Λάθος: δύσκολα το ανέχομαι
* Θυμός: η Αθήνα σήμερα
* Φόβος: η Αθήνα σήμερα
* Χαμόγελο: όταν αρχίζουν και πονάνε τα μάγουλά μου
* Φιλία: μια συμμαθήτρια που με κάνει ακόμα παρέα
* Έρωτας: …δυστυχία (;)
* Αγάπη: …ευτυχία!
Ποιος είναι ο αγαπημένος σου στίχος;
* «Κάτι χειρότερο από γηρατειά
Η χώρα τούτη κατοικείται από νιάτα αμεταχείριστα».
(Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ)
Ποια θα είναι η επόμενη δουλειά σου;
* Στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας με την Ελένη Ουζουνίδου σε καινούργιο κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη και σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη, για το φετινό καλοκαίρι. Ο τίτλος του είναι “Donna abbandonata ή πολύ με στεναχωρήσατε κύριε Γιώργο μου” και πρόκειται να παρουσιαστεί στο 57ο Φεστιβάλ Φιλίππων.
Τέλος, ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Συμβιώνεις με κάποιο κατοικίδιο;
* Τώρα είμαι στο πατρικό μου στο Ναύπλιο και έξω στην αυλή είναι ο σκύλος μας, ο Φοίβος, που πολύ τον αγαπώ!
* Το cat is art ευχαριστεί τον Δημήτρη Πιτσάκη για τη φωτογράφιση.
Το νέο κείμενο της ποιήτριας Γλυκερίας Μπασδέκη, “Donna abbandonata ή πολύ με στεναχωρήσατε κύριε Γιώργο μου”, παρουσιάζεται στις 2, 3 και 4 Αυγούστου στο 57ο Φεστιβάλ Φιλίππων («Από τα Πεντακόσια στα Χείλια») σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη και ερμηνεία των Eλένης Ουζουνίδου και Μυρτώς Γκόνη. Μια γυναίκα, μια άλλη γυναίκα κι ένα (ίσως) κομμωτήριο. Η μία γυναίκα μιλάει στον απόντα Γιώργο Χειμωνά. Η άλλη γυναίκα (ίσως) χτενίζει κι ακούει. Η μοναξιά, οι άνθρωποι που αποφεύγουν, το ρεύμα που πέφτει ξαφνικά και στέλνει ακαριαίο σκοτάδι. Ένας προσχηματικός μονόλογος με παραλήπτη αυτόν που όλοι μας φοβόμαστε: τον εχθρό του ποιητή. Ένας μονόλογος για την ένδοξη εκείνη στιγμή που η λύπη θα χυθεί και θα πάρει παραμάσχαλα σώματα, μυαλά, την επαρχία Καβάλας ολόκληρη.
Συντελεστές
Κείμενο: Γλυκερία Μπασδέκη
Σκηνοθεσία: Θοδωρής Γκόνης
Σκηνικά – Κοστούμια: Ελένη Στρούλια
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Φωτογραφίες: Ελένη Στρούλια
Παίζουν: Eλένη Ουζουνίδου, Μυρτώ Γκόνη
Πληροφορίες
57ο Φεστιβάλ Φιλίππων
«Από τα Πεντακόσια στα Χείλια»
“Donna abbandonata
ή
πολύ με στεναχωρήσατε κύριε Γιώργο μου”
22, 23 και 24 Αυγούστου 2014
