16.4 C
Athens
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Η «Μόλλυ Σουήνυ» (Molly Sweeney) της τυφλότητας, της ταυτότητας και της πληρότητας

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

Λίγοι από εμάς καταλαβαίνουν την τύφλωση. Ακόμα κι όταν προσπαθούμε να φανταστούμε πώς είναι να είσαι τυφλός, μπορούμε να το κάνουμε μόνο σε σχέση με τον οπτικό κόσμο και όχι σε σχέση με έναν εντελώς ξεχωριστό κόσμο. Για πολλούς, η απόλυτη τύφλωση αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους φόβους τους. Όσον αφορά τους άλλους ανθρώπους, βγάζουμε συμπεράσματα ως άνθρωποι που μπορούμε να δούμε, τα οποία οφείλουμε να αμφισβητήσουμε, αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι. Διότι υπάρχει και μια άλλη δυνατότητα στον τρόπο που οι αισθήσεις μας υπάρχουν. Είναι το άνοιγμά τους στον νοητό κόσμο και η προέκταση της λειτουργίας τους πνευματικά.

Η «Μόλλυ Σουήνυ» (Molly Sweeney) είναι ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο έργο πάνω στη σύγκρουση πραγματικότητας και ψευδαισθήσεων και τη σχέση σωματικής αναπηρίας και ψυχικής πληρότητας. O συγγραφέας της Μπράιαν Φρίελ χρησιμοποιεί ιδιαίτερους εκφραστικούς τρόπους, με στόχο να μας μιλήσει για την αιώνια ιστορία της ανθρώπινης επιθυμίας: της επιθυμίας για ολοκλήρωση, συγχώρεση και αγάπη.

Έργο γραμμένο το 1985, η «Μόλλυ Σουήνυ» πραγματεύεται τη ζωή μιας τυφλής κοπέλας που κάποτε χειρουργείται και ξαναβρίσκει το φως της, όμως η ίδια οδηγεί τον εαυτό της πάλι στην τυφλότητα και στην απομόνωση από τον κόσμο.

Ένα αριστουργηματικό έργο, γραμμένο με σοφία, τρυφερότητα και ευαισθησία, μια παρτιτούρα που μακριά από κάθε είδους μελοδραματισμό για αναξιοπαθείς συνανθρώπους μας, ξεδιπλώνεται αργά και σταδιακά, αποκαλύπτοντας τις υπαρξιακές διαδρομές των τριών ηρώων.

Από το φως στο σκοτάδι

Με αφετηρία το σήμερα, συνοδοιπορούμε με τα τρία πρόσωπα του έργου στο δρόμο της μνήμης, γινόμαστε μάρτυρες στο πέρασμα της ηρωίδας από το σκοτάδι στο φως.

Είδαμε τη «Μόλλυ Σουήνη», ανεβασμένη από την ομάδα «Πυρ» στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία Ιώς Βουλγαράκη, με τη Δέσποινα Κούρτη στο ρόλο της ηρωίδας, τον Αργύρη Ξάφη στο ρόλο του συζύγου και με τον Δημήτρη Γεωργιάδη να υποδύεται το γιατρό. Μια παράσταση βαθιά ποιητική και ταυτόχρονα ρεαλιστική, διάσπαρτη από λυτρωτικό χιούμορ.

Όταν πριν από 20 χρόνια θαύμαζα τη Μάνια Παπαδημητρίου ως Μόλλυ στη σκηνή του Απλού Θεάτρου, δεν φανταζόμουν πως θα ερχόταν η στιγμή που θα με συντάρασσε μια διαφορετική Μόλλυ Σουήνη. Η Δέσποινα Κούρτη, μια ηθοποιός που η χαρά, ο ζήλος και η πειθαρχία αποτελούν τα χαρακτηριστικά στοιχεία της ερμηνείας της, πραγματικά σε κατακτά υποδυόμενη το συγκεκριμένο χαρακτήρα.

Τι σημαίνει «βλέπω», «κοιτάζω», «παρατηρώ»; Όλοι βλέπουμε. Πόσοι όμως μπορούμε να διακρίνουμε τις μικρές χαραγματιές, τις ανεπαίσθητες λεπτομέρειες, τα ανείπωτα μυστικά, τις κρυφές σκέψεις; Πόσοι έχουμε το χρόνο και τη δυνατότητα να προσέξουμε τις μικρές εισπνοές που δεν έγιναν λέξεις, τα βλέμματα που ήθελαν κάτι να μας εξομολογηθούν και τελευταία στιγμή το μετάνιωσαν, τις αδιόρατες χειρονομίες, τα αινιγματικά χαμόγελα; Συνήθως κοιτάζουμε την εμφάνιση, την εικόνα που κινείται, και συνάμα μένουμε άβουλοι, άπραγοι, απομονωμένοι, φοβισμένοι μύωπες, και τελικά αμέτοχοι στις εσωτερικές διεργασίες.

Η Μόλλυ, μια χαρισματική γυναίκα που είναι τυφλή από τους πρώτους μήνες της ζωής της, πείθεται από τον άντρα της να υποστεί μια χειρουργική επέμβαση με σκοπό να μπορέσει ξανά να δει. Ο γιατρός που την αναλαμβάνει ονειρεύεται την τεράστια επιστημονική επιτυχία που θα τον βγάλει από την αφάνεια στην οποία έχει περιπέσει.

Τελικά, μετά τη σχετική επιτυχία της επέμβασης, η γλυκιά Μόλλυ βρίσκεται «εξόριστη» σε έναν κόσμο όπου αδυνατεί να υπάρξει, αφού όλη η προηγούμενη ζωή της, απ’ όταν θυμάται τον εαυτό της, έχει χτιστεί πάνω στην τυφλότητα.

Αληθινή ιστορία

Ο Βορειοϊρλανδός Μπράιαν Φρίελ, ένας από τους σημαντικότερους δραματουργούς του σύγχρονου θεάτρου, εμπνευσμένος από μια αληθινή ιστορία, συνθέτει το μύθο του ιδιοφυώς μέσα από τρεις παράλληλους μονολόγους: της Μόλλυ, του άντρα της, Φρανκ, και του οφθαλμίατρου, κ. Ράις, που αναλαμβάνει το χειρουργείο. Έτσι το δράμα μάς αποκαλύπτεται βαθμιαία από την πλευρά του καθενός, αγγίζοντας με τολμηρή ειλικρίνεια και αναπάντεχη κωμικότητα τις πιο σκοτεινές και πιο παράδοξες γωνιές της ανθρώπινης ψυχής. Μέσα από μια σύλληψη που τελικά ξαναφωτίζει αυτό που ονομάζουμε «υποκειμενική αφήγηση», δίνοντας τη δυνατότητα μιας πολυπόθητης εξιλέωσης, μιας αναγκαίας εξομολόγησης.

Η νέα δουλειά της ομάδας ΠΥΡ αφηγείται την απλή ανθρώπινη ιστορία της Μόλλυ Σουήνη, μια αλληγορία για τον ιλιγγιώδη κίνδυνο της ουτοπικής προσδοκίας, για να μιλήσει για τον συγκινητικό αγώνα του ανθρώπου, του καθένα από μας, να διατηρήσει κάτω από αντίξοες συνθήκες την ταυτότητά του.

Ο θεατρικός συγγραφέας Μπράιαν Φρίελ ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως επιφυλλιδογράφος στο «The New Yorker» για να μείνει γνωστός ως ο «Τσέχοφ της Ιρλανδίας». Αν και λίγα από τα περίπου τριάντα θεατρικά του έργα έχουν ανέβει στην Αθήνα, εν τούτοις είναι ιδιαίτερα αγαπητός και δημοφιλής στον τόπο μας και ο πρώτος που μας τον σύστησε ήταν ο Αντώνης Αντύπας στο “Απλό Θέατρο”.

Αφηγηματικός όσο και ποιητικός, ρεαλιστικός όσο και αλληγορικός, ο Φρίελ ανήγαγε το ιρλανδικό βίωμα σε παγκόσμιο, συνέδεσε τη σημασία της τέχνης με εκείνη της ίδιας της ζωής, μίλησε για το χάρισμα και τη ματαιοδοξία, για την τυφλότητα, για το δικαίωμα στις επιλογές και για την αποκαλυπτικότητα.

Βασιζόμενος σε μια πειραματική μελέτη του νευρολόγου Όλιβερ Σακς, ο Φρίελ πλάθει μια ιστορία που αφορά την τυφλή Μόλλυ, η οποία βρίσκει την όρασή της έπειτα από 35 χρόνια.

Η ακραία αντίφαση

Ο δρ Όλιβερ Σακς, ο κορυφαίος νευρολόγος που κατέγραψε την αληθινή ιστορία πάνω στην οποία βασίστηκε η “Μόλλυ Σουήνη”, γράφει: Ο άνθρωπος έχει ανάγκη μιας συνεχούς εσωτερικής αφήγησης για να διατηρεί την ταυτότητά του, το Εγώ του. Αυτή ακριβώς η αφήγηση τραυματίζεται στη Μόλλυ όταν αρχίζει να βλέπει. Αν αυτό της συνέβαινε στα πέντε της χρόνια, θα ήταν κάτι το τελείως διαφορετικό. Όμως συμβαίνει σε μια γυναίκα που διανύει την τέταρτη δεκαετία της ζωής της και η οποία έχει πίσω της μια ολόκληρη και γεμάτη ζωή, μια τεράστια βιογραφία. Η γυναίκα αυτή λοιπόν αναγκάζεται να αγωνίζεται συνέχεια να μη χάσει τον εαυτό της, ενώ συγχρόνως καλείται να ανακαλύψει έναν καινούργιο. Είναι μια ακραία αντίφαση αυτή, αν την αναλογιστεί κανείς και βάλει έστω και για λίγο τον εαυτό του στη θέση της Μόλλυ. Σίγουρα όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με τέτοιες μάχες κάποια στιγμή στη ζωή μας, ακόμη και αν αυτές δεν έχουν να κάνουν με την τυφλότητα και την όραση.

Η Μόλλυ Σουήνη είναι ένα πλάσμα γεμάτο δύναμη, αυτοπεποίθηση, αγάπη για τη ζωή, χωρίς ίχνος αυτολύπησης και μειονεξίας. Πηγαίνει με τόλμη σε ένα χειρουργείο που θα τη βγάλει σε έναν καινούργιο, παντελώς άγνωστο κόσμο. Ο Φρανκ Σουήνη, ο άντρας της, είναι ο ενθουσιασμός προσωποποιημένος. Συνεχώς γοητεύεται από το απροσδόκητο, το άγνωστο, το αναπάντεχο. Ο Πάντι Ράις είναι άλλης κοινωνικής τάξης, γιατρός που ξεκίνησε να γίνει «σταρ» της επιστήμης του και το διαζύγιό του τον κατέστρεψε, οδηγώντας τον σε μια απόμερη επαρχία λησμονημένο απ’ τους πάντες.

Σ’ έναν φανταστικό χώρο, αυτοί οι τρεις άνθρωποι διατρέχουν ξανά την ιστορία που τους ενώνει – εκείνη την προσπάθειά τους να γίνει «το πολυπόθητο θαύμα» αλλά και τις τεράστιες δοκιμασίες που ακολούθησαν αυτό το θαύμα.

Η ιστορία της Μόλλυ και η τυφλότητά της, είναι η προσωπική μας ιστορία για το πώς ζούμε με τις ελλείψεις μας, τις αδυναμίες και τις ανεπάρκειές μας. Αυτές είναι η ταυτότητά μας. Είναι η λάμψη μας και η σκοτεινιά μας μαζί, από καταβολής κόσμου.

Οι συντελεστές

Η παράσταση δίνει στον θεατή μια αίσθηση συγκέντρωσης και διαύγειας. Τα πανό με τα παλ χρώματα στο σκηνικό δημιουργούν βάθος και είναι σαν ένα περίγραμμα γύρω από το περιβάλλον που κινούνται οι χαρακτήρες.

Βαθιά ποιητικό έργο, εξαιρετική σκηνοθεσία, έξοχοι φωτισμοί. Η Ιώ Βουλγαράκη, για άλλη μια φορά, καθοδηγεί τους σπουδαίους ηθοποιούς της σε ερμηνείες μεγάλης εκφραστικότητας και ευαισθησίας, τόσο που πραγματικά δεν ξέρεις ποιον να πρωτοθαυμάσεις.

Η Δέσποινα Κούρτη είναι ένα πλάσμα που θαρρείς πως ξεπηδά από όνειρο. Ρόδινο και αέρινο. Μια ηθοποιός που κατέχει την τέχνη μιας υποκριτικής, η οποία δεν υποκρίνεται, δεν παριστάνει. Είναι η ίδια η αλήθεια –άμεση, βιωματική, απλή και ταυτόχρονα ρευστή. Πίσω της κρύβει εκπληκτική δεξιοτεχνία και δύναμη, συναίσθημα και ανθρωπιά.

Ο Αργύρης Ξάφης δίνει με αυτοπεποίθηση έναν παρορμητικό αλλά εξαίσιο και πηγαίο παραμυθά.

Ο Δημήτρης Γεωργιάδης εύστοχα, με έναν αέρα μελαγχολίας, σκηνική ποιότητα και χαμηλούς τόνους ερμηνεύει το γιατρό.

Μέγιστη συμβολή στην ατμοσφαιρικότητα της παράστασης δίνουν οι χαρούμενες αποχρώσεις του σκηνικού και των κοστουμιών (Μαγδαληνή Αυγερινού) που δημιουργούν ρομαντισμό και αισθαντικότητα.

Το σωστό κλίμα υποβάλλει με τους φωτισμούς του και ο Αλέκος Αναστασίου.

Επίσης, η θεατρικά εύγλωττη μετάφραση του Αργύρη Ξάφη επιδρά και στις ερμηνείες.

Η «Μόλλυ Σουήνη», που συνδυάζει βαθιά νοήματα και ανάλαφρο ύφος, αποτελεί μια συναρπαστική παράσταση με διαφορετική γεύση και μια εξαίρετη επιλογή για έξοδο. Ένα τρυφερό έργο, όπου τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και επινόησης είναι δυσδιάκριτα. Μιλάει απευθείας στην καρδιά και αγγίζει τον ευαίσθητο δέκτη. Μπορεί όμως να αφήσει παντελώς αδιάφορο τον εθισμένο σε άλλους τόνους και διαφορετικού είδους θεάματα θεατή.

Tαυτότητα παράστασης

Μετάφραση: Αργύρης Ξάφης

Σκηνοθεσία: Ιώ Βουλγαράκη

Σκηνικό – Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού

Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου

Trailer: Σεμπάστιαν Φραγκόπουλος

Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου

Παίζουν οι ηθοποιοί: Δέσποινα Κούρτη, Αργύρης Ξάφης, Δημήτρης Γεωργιάδης

Πληροφορίες

“Μόλλυ Σουήνη” του Μπράιαν Φρίελ

Ομάδα ΠΥΡ

Δώμα – Θέατρο του Νέου Κόσμου

Από 18.10.2017 μέχρι 14.01.2018

Τετάρτη 21:15

Πέμπτη 21:15

Παρασκευή 21:15

Σάββατο 21:15

Κυριακή 19:00

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ

Τετάρτη-Παρασκευή

Κανονικό 13€

Φοιτητικό 10€

Ανέργων 8€

Σάββατο-Κυριακή

Κανονικό 14€

Φοιτητικό / Ανέργων 12€

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: 80 λεπτά

[email protected]

www.nkt.gr

www.facebook.com/theatroneoukosmou

Υπεύθυνη Επικοινωνίας:

Μαρία Τσολάκη

[email protected]

  • Εισιτήρια για την παράσταση προπωλούνται:

https://www.viva.gr/tickets/theater/theatro-tou-neou-kosmou/mollu-souini/

Brian Friel

Ο Μπράιαν Φρίελ γεννήθηκε το 1929 στην πόλη Όμα της Βόρειας Ιρλανδίας. Μεγάλωσε σε μια καθολική οικογένεια και μορφώθηκε ώστε να γίνει ιερέας, στην πορεία όμως άλλαξε γνώμη και έγινε δάσκαλος. Σύντομα στράφηκε στη συγγραφή θεατρικών έργων και η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήρθε το 1964 με το Philadelphia, Here I Come! (Φιλαδέλφεια, Έρχομαι Κοντά σου!). Το 1980 ίδρυσε το Field Day Theatre στο Ντέρρυ μαζί με τον ηθοποιό Στήβεν Ρήα με σκοπό να δημιουργήσει μια νέα κίνηση για τον επαναπροσδιορισμό του σύγχρονου ιρλανδικού θεάτρου. Ήταν μια σπουδαία καλλιτεχνική κίνηση για την Ιρλανδία, καθώς ο θίασος -εκτός από τα σημαντικά έργα που παρουσίασε- οργάνωσε διαλέξεις και ομιλίες σχετικά με τον πολιτισμό.

Τα έργα του έχουν γίνει παγκόσμιες επιτυχίες, ενώ έχει διασκεύασει Τσέχωφ -ο οποίος τον έχει επηρεάσει αρκετά- και Τουργκένιεφ. Πιθανόν το πιο επιτυχημένο του έργο να είναι το Dancing at Lughnasa (Χορεύοντας στη Λουνάσα), το οποίο όταν παίχτηκε στο Μπροντγουαίη το 1992 κέρδισε τρία βραβεία Tony, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο. Το τελευταίο του έργο, The Home Place, ανέβηκε το 2005 στο Gate Theatre του Δουβλίνου.

Πέθανε στις 2 Οκτωβρίου 2015, σε ηλικία 86 ετών.

Θεατρικά έργα του:

(Ημερομηνίες που πρωτοανέβηκαν στη σκηνή)

  • A Sort of Freedom (unpublished, 1958)
  • To This Hard House (unpublished, 1958)
  • A Doubtful Paradise (unpublished, 1960)
  • The Enemy Within (1962)
  • The Blind Mice (unpublished, 1963)
  • Philadelphia Here I Come! (1964)
  • The Founder Members (unpublished, 1964)
  • Three Fathers, Three Sons (unpublished TV play, 1964)
  • The Loves of Cass McGuire (1966)
  • Lovers: Winners and Losers (1967)
  • Crystal and Fox (1968)
  • The Mundy Scheme (1969)
  • The Gentle Island (1971)
  • The Freedom of the City (1973)
  • Volunteers (1975)
  • Farewell to Ardstraw (unpublished BBC TV play, 1976)
  • The Next Parish (unpublished BBC TV play, 1976)
  • Living Quarters (1977)
  • Aristocrats (1979)
  • Faith Healer (1979)
  • Translations (1980)
  • Three Sisters (Chekhov adaptation, 1981)
  • American Welcome (unpublished one-act play, 1981)
  • The Communication Cord (1982)
  • Making History (1988)
  • Dancing at Lughnasa (1990)
  • The London Vertigo (Charles Macklin adaptation, 1990)
  • A Month in the Country (Turgenev adaptation, 1992)
  • Wonderful Tennessee (1993)
  • Molly Sweeney (1994)
  • Give Me Your Answer, Do! (1997)
  • Uncle Vanya (Chekhov adaptation, 1998)
  • The Yalta Game (Chekhov adaptation, 2001)
  • The Bear (Chekhov adaptation, 2002)
  • Afterplay (2002)
  • Performances (2003)
  • The Home Place (2005)
  • Hedda Gabler (Ibsen adaptation 2008)

Εργογραφία στα Ελληνικά:

– Ο Θαυματοποιός, εκδόσεις Πατάκη

– Μόλλυ Σουήνυ, εκδ. Πατάκη

– Μεταφράσεις, εκδ. Πατάκη

Παραστάσεις έργων του στην Ελλάδα:

– Φιλαδέλφεια, Έρχομαι Κοντά σου!, Θεατρικό Εργαστήρι Δημ. Κωνσταντινίδη, 1976

– Πολίτες Β’ Κατηγορίας, Θ. Καρέζης – Καζάκου, 1979

– Χορεύοντας στη Λουνάσα, Εθνικό Θέατρο, 1994

– Μόλλυ Σουήνυ, Απλό Θέατρο, 1997

– Χορεύοντας στη Λουνάσα, Πειραματική Σκηνή της Τέχνης (Θεσσαλονίκη), 1998

– Χορεύοντας στη Λουνάσα, Θέατρο Βικτώρια, 1999

– Ο Θαυματοποιός, Απλό Θέατρο, 2001

– Ο Ξεριζωμός, Απλό Θέατρο, 2002-3, ενώ συνεχίστηκε και για δεύτερη χρονιά

– Ο Οίκος του Μπάτλερ: Με αφορμή τον Ιππόλυτο, ΚΘΒΕ, 2003

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -