Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Ιδιαίτερη, αντισυμβατική προσωπικότητα. Καλλιτέχνης με γοητεία, αυθορμητισμό και αμεσότητα. Η μουσική του ταξιδιάρικη, ονειρική. Οι στίχοι του γαλανά νερά, όνειρα φτερά. Ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια είναι δικό του. Το μελωδικό “Όταν πέφτει το βράδυ”. Με τη -σαν άρπας χορδή- φωνή της Ελεονώρας Ζουγανέλλη. Όσο κι αν τ’ ακούς δεν το χορταίνεις. Σε κάνει από την πρώτη στιγμή να χαμογελάς και να μη σταματάς για μέρες να το σιγοτραγουδάς. Δικαίως έγινε επιτυχία. Ο Μιχάλης Κουμπιός μεγάλωσε στην πολύτιμη και μυστηριώδη -όπως τη θεωρεί- Τήλο. Τα πρώτα του ακούσματα προέρχονται από τη φύση, τη θάλασσα, τους ψαλμούς της εκκλησίας και τα γαμήλια γλέντια. Μόλις οκτώ ετών μελοποίησε ποίηση της Μαρίας Πολυδούρη. Πιστεύει πως η τέχνη πρέπει να είναι ταυτόχρονα λαϊκή και αριστοκρατική. Όνειρό του να γράψει μουσική για αρχαία τραγωδία.
Ακολουθεί συνέντευξη:
ΤΗΛΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΗ
* Η μάνα μου αγρότισσα από την Τήλο κι ο πατέρας μου ναυτικός με καταγωγή από τη Σύμη. Θα γεννιόμουν στην Τήλο με τη βοήθεια της θειας μου, της μαμής, αλλά επειδή η μάνα μου είχε κάνει ήδη μία αποβολή πήγε για μεγαλύτερη ασφάλεια και με γέννησε στη Ρόδο στις 13 Οκτωβρίου 1965. Μεγάλωσα στην Τήλο. Πήγα σχολείο στο μονοθέσιο δημοτικό του Μεγάλου Χωριού. Ήμουν από τα παιδιά που ήθελαν γρήγορα και βιαστικά να γίνουν μεγάλοι. Φαίνεται πως από οκτώ χρονών σχολιαρούδι είχα μία συνείδηση που μου υπαγόρευε πως είχα παραμεγαλώσει. Πώς αλλιώς να εξηγήσω ότι το καλοκαίρι του 1973, μελοποιώ για πρώτη φορά στη ζωή μου; Κι αυτό ήταν ένα ποίημα της Μαρίας Πολυδούρη που τελείωνε με τους εξής στίχους:
«…Αχ, η καρδιά μου νοσταλγεί/τώρα που η μέρα σβήνει, /της ομορφιάς το πέρασμα/
τη νιότη που μ’ αφήνει».
Η Τήλος επιθυμώ να παραμείνει για μένα ως το τέλος πολύτιμη και μυστηριώδης. Κάποια στιγμή επιχείρησα σε μία τηλεοπτική εκπομπή να την… απλοποιήσω και με πόναγε το στομάχι μου για δύο μήνες. Έκτοτε υποσχέθηκα στον εαυτό μου, να μην ξαναμπώ σε μία τέτοια δοκιμασία, γιατί έτσι την καταργώ. Η Τήλος θέλω να είναι σαν την τέχνη. Κάτι που να μην μπορώ εύκολα να εξηγήσω. Να μην ξέρω τι ακριβώς είναι για μένα. Για να με ενδιαφέρει αιωνίως.
Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ
* Οι πρώτοι ανθρώπινοι δομημένοι ήχοι σε μουσική προέρχονταν από το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα, τα γαμήλια γλέντια, το κρατικό ραδιόφωνο της εποχής και τα σαρανταπενταράκια με λαϊκά τραγούδια που έφερναν στο σπίτι ο ναυτικός πατέρας μου και ο ναυτικός θείος μου. Φυσικά καθοριστική υπήρξε η σχέση μου με τη μουσική που υπηρετούσαν ο γερο-Μιχαλούδης και ο παπα-Παρασκευάς στην εκκλησία του Ταξιάρχη στο Μεγάλο Χωριό. Βέβαια, δεν πρέπει να παραλείψω τη γοητεία που μου ασκούσε η μουσική της φύσης. Το τραγούδι των πουλιών στα κλαδιά μιας γραμιθιάς. Το παιχνίδι του αέρα με τα μακρόβια πουρνάρια. Η μουσική της θάλασσας. Καμιά ανθρώπινη μουσική δεν τα ξεπερνά.
ΤΟ ΒΑΘΥ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
* «Η θάλασσα είναι η έρημός μου, εκεί θα μάθω τη ζωή…», λέει ο Μανώλης Γαλιάτσος πάνω σε δική μου μουσική. Ο άνθρωπος πρέπει να εκπαιδεύεται με τέτοιο τρόπο ώστε να καταλαβαίνει το βαθύ νόημα της ζωής. Η θάλασσα είναι από τους καλούς δασκάλους. Είναι πηγή γνώσης. Δυστυχώς όμως, αντί να έχουμε σήμερα ανεπτυγμένες πνευματικά κοινωνίες, έχουμε κοινωνίες που μαθαίνουν να ζουν με τα περιττά. Έτσι, ο άνθρωπος καταστρέφει με μανία τη φύση κι αποθεώνει την τεχνολογία που είναι βέβαιο πως κάποια στιγμή θα τον εκτροχιάσει.
“ΚΟΥΜΠΟΤΡΥΠΕΣ Α.Ε.”
* Από τις “Κουμπότρυπες Α.Ε.”, το συγκρότημα που σχημάτισα το 1979, έχουν μείνει τα τραγούδια. Κάποια στιγμή θα πρέπει ένα μεγάλο μέρος τους να ξανακυκλοφορήσει. Έχω κι εγώ τις εποχές μου. Οι ‘Κουμπότρυπες’ είναι μία από αυτές.
ΤΕΧΝΗ ΛΑΪΚΗ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΗ
* Δεν υπάρχει δημιουργός που να μην είναι και λαϊκός. Βρίσκω εξαίρετο να μπορεί κανείς να εξυπηρετεί τα γούστα του κοινού, χωρίς να προδίδει τους υψηλούς κανόνες της τέχνης περί αισθητικής. Ως μουσικός πιστεύω ότι το έχω καταφέρει με τραγούδια όπως το «Πίνω-Πίνω», το «Φιλί-φιλάκι», το «Όμορφα ταξίδια», το «Όταν πέφτει το βράδυ» κι ως στιχουργός με το «Έλα πάρε με» και το «Θάλασσα γυαλί». Η τέχνη πρέπει να είναι ταυτόχρονα λαϊκή και αριστοκρατική. Τέτοια είναι η τέχνη του Χατζιδάκι, του Τσαρούχη, του Σεφέρη και φυσικά εκατοντάδων άλλων Ελλήνων καλλιτεχνών. Βέβαια, κατά την ταπεινή μου άποψη, το ίδιο λαϊκή και αριστοκρατική ταυτόχρονα είναι η τέχνη του Χρήστου, του Ξενάκη, του Σκαλκώτα. Οι τρεις κορυφαίοι Έλληνες συνθέτες μουσικής.
ΑΝΕΚΠΛΗΡΩΤΟ ΟΝΕΙΡΟ
* Χωρίς να θέλω να υποτιμήσω τις μέχρι σήμερα συνεργασίες μου, ίσα ίσα που τις θεωρώ εξίσου σημαντικές, η ευτυχισμένη συνεργασία παραμένει ακόμη ανεκπλήρωτο όνειρο. Θέλω να κάνω μουσική για το κλασικό ελληνικό θέατρο. Κυρίως μ’ ενδιαφέρει η τραγωδία αλλά δεν έτυχε να συναντήσω τον σκηνοθέτη που θα μου το πρότεινε.
ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΒΙΑΖΟΤΑΝ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙ
* Οι νέες δουλειές που θα προκύψουν είναι τόσο παλιές. Θέλω στην ουσία να πραγματοποιήσω τα όνειρα του μικρού Μιχαλάκη. Του παιδιού που βιαζόταν να μεγαλώσει αλλά έμεινε εν τέλει παιδί. Θέλω να εκδώσω όσο το δυνατόν περισσότερες μελωδίες μου. Μελωδίες που να καλύπτουν ένα ευρύ συναισθηματικό φάσμα, από τον ψίθυρο έως το ξέφρενο ουρλιαχτό. Και φυσικά να τις διαχειριστώ με σοβαρότητα. Κάτι που δυστυχώς δεν έκανα πάντα κατά το παρελθόν. Οι μονόλογοί μου νομίζω ότι πως είναι η ώρα ν’ αρχίσουν να εκδίδονται. Με πρώτο τον μονόλογο μιας άρπας. Περιμένω και τον Νταλάρα να γυρίσει από την περιοδεία του για να ολοκληρωθεί και να κυκλοφορήσει ο δίσκος του Ηλία Κατσούλη, στη σειρά «Άξιος Λόγος».
Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ
* Έπειτα από πολλές αναζητήσεις έχω πλέον πιστέψει πως ένας καλλιτέχνης που γεννιέται κάτω από το φως του ελληνικού ήλιου επιβάλλεται να πιστέψει στον Έλληνα εαυτό του. Μπορεί να καταφέρει έτσι μία παγκοσμιότητα, κατά πολύ πιο σημαντική απ’ αυτήν που μπορεί ν’ αποκτήσει μαθητεύοντας σε διεθνή πρότυπα. Οι συνθήκες στην Ελλάδα θα έπρεπε να ήταν τέτοιες, που ν’ ανθούν οι Έλληνες καλλιτέχνες και το έργο τους, ώστε να έρχονται εδώ οι εκπαιδευμένοι φιλότεχνοι τουρίστες και να τους θαυμάζουν.
ΙΔΑΝΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
* Η ιδανική συνέχεια για μένα είναι να καταφέρω, με πειθαρχία και εργασία, να κυκλοφορήσω με τρόπους που να μου αρέσουν τα έργα μου.
ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
* Την αισθητική μου πληγώνει ο κακός μου εαυτός.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΥΤΥΧΙΑ
* Η σημασία της μικρής καθημερινής ευτυχίας είναι να μπορείς να ζεις τα απλά πράγματα με τους ανθρώπους σου χωρίς να σε ακουμπά η κακία των άλλων, που πολλές φορές σου δυσκολεύει τη ζωή και σου μπλοκάρει τα όνειρα.
ΤΑ ΖΩΑ
* Η σχέση μου με τα ζώα; Τα θαυμάζω.
