Του Παναγιώτη Μήλα
[email protected]
Έμαθα πως ο συγγραφέας Μάρτιν Σέρμαν θα παρακολουθούσε την Κυριακή 24 Μαρτίου 2013, την παράσταση του έργου του «ΒΕΝΤ» στον πολυχώρο “Vault”. Τον είχα «γνωρίσει» μέσα από το έργο του “Rose”, το 2003, στο “Studio Ιλίσια-Βολανάκης”, με την εκπληκτική Αντιγόνη Βαλάκου.
Είχα την περιέργεια να τον δω από κοντά και να του μιλήσω. Ήξερα την υπόθεση του έργου. Είναι το έργο που του χάρισε παγκόσμια αναγνώριση όταν ανέβηκε για πρώτη φορά το 1979 στο Γουέστ Εντ με τον Γιαν Μακ Κέλλεν και την επόμενη χρονιά στο Μπροντγουαίη με τον Ρίτσαρντ Γκιρ. Στην εποχή του θεωρήθηκε αμφιλεγόμενο, λόγω της βίας που περιείχε και τους ισχυρισμούς για τα βασανιστήρια των ομοφυλοφίλων κατά τη διάρκεια του Oλοκαυτώματος, στην περίοδο του 1934-35 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου. Αλλά και τώρα πιστεύω πως το έργο έχει μόνο μουσειακή αξία μιας και κανείς δεν ασχολείται τόσο σοβαρά με τους ομοφυλόφιλους. Με αυτή τη διάθεση πήγα στο “Vault”. Είχε πολύ κόσμο. Το φουαγιέ ήταν γεμάτο. Δυνατή μουσική και συζητήσεις. Ξαφνικά ακούω να λένε: Νάτος, έρχεται! Νάτος, ήρθε… Γύρισα να δω. Ήταν ένας ψηλόλιγνος, ξερακιανός, χαμογελαστός κύριος. Πέρασε στην άκρη και τα φώτα χαμήλωσαν. Τα φώτα έσβησαν. Μια πανέμορφη μουσική γέμισε το χώρο και μια πανέμορφη φωνή, η φωνή της Γκρέτας, άρχισε να μας ταξιδεύει στα χρόνια πριν από τον Πόλεμο. Το έργο είχε αρχίσει με έναν πρωτότυπο τρόπο και η συνέχειά του δόθηκε στην αίθουσα του θεάτρου. Κάθε προσπάθεια προσέγγισης του συγγραφέα τώρα ήταν μάταιη. Η παράσταση άρχισε. Όλα πήγαν πολύ όμορφα. Είχαμε και ένα 10λεπτο διάλειμμα. Φτάσαμε στο τέλος. Χειροκρότημα, συγκίνηση, ενθουσιασμός… Κατέβηκα και πάλι στο φουαγιέ περιμένοντας το συγγραφέα για να τον ρωτήσω αν και πόσο είναι επίκαιρο το έργο του. Ένας μικρός συνωστισμός από ανθρώπους που πήγαιναν να τον αγκαλιάσουν και να του σφίξουν το χέρι με κράτησε σε απόσταση και σε αναμονή. Λόγω της διαστροφής του επαγγέλματος άνοιξα το κινητό για να κάνω μια περιήγηση στα ειδησεογραφικά site. Έριξα μια ματιά στα γεγονότα που συνέβησαν στο εξωτερικό. Η πρώτη είδηση με οδήγησε έξω από το φουαγιέ. Προσπάθησαν να τη διαβάσω δυο – τρεις φορές για να σιγουρευτώ ότι δεν διαβάζω λάθος. Σας μεταφέρω όσα διάβασα αφαιρώντας μόνο τον τόπο που έγινε το συμβάν:
«Εκατοντάδες χιλιάδες άτομα που τάσσονται κατά του γάμου ομοφυλοφίλων συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της πρωτεύουσας, ζητώντας τη μη νομιμοποίηση των γάμων μεταξύ ομοφυλοφίλων και τις υιοθεσίες από ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
Οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν κοντά στην κεντρική πλατεία.
Μικροσυμπλοκές σημειώθηκαν ανάμεσα σε διαδηλωτές και αστυνομικούς, ενώ η αστυνομία έκανε χρήση δακρυγόνων, καθώς η διαδήλωση έφτανε κοντά στη Βουλή.
Τον επόμενο μήνα πρόκειται να συζητηθεί το νομοσχέδιο, το οποίο έχει ήδη εγκριθεί σε πρώτο στάδιο.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων, η στήριξη στο νομοσχέδιο έχει μειωθεί».
Το διάβασα και το ξαναδιάβασα για να πειστώ πως η είδηση αυτή έχει χρονολογία το 2013 και όχι το 1934. Πράγματι η είδηση ήταν σημερινή. Ημερομηνία 24 Μαρτίου 2013 και τόπος η Γαλλία, το Παρίσι, οι εκατοντάδες χιλιάδες Γάλλοι της πρωτεύουσας, η Γερουσία που θα το συζητήσει και η Εθνοσυνέλευση που έχει ήδη εγκρίνει το νομοσχέδιο για μη νομιμοποίησή των γάμων μεταξύ ομοφυλοφίλων και τις υιοθεσίες από ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
Το μόνο που έλειπε από την είδηση ήταν το Νταχάου, τα βασανιστήρια και τα ροζ αστέρια στις στολές των κρατουμένων.
Ο Μάρτιν Σέρμαν είναι ένας συγγραφέας μπροστά από την εποχή του… Όσα έγραψε συμβαίνουν και σήμερα μόνο που δεν υπάρχουν αξιωματικοί, δεκανείς και στρατιώτες, ούτε μπότες, περίστροφα και ηλεκτροφόρα καλώδια. Σήμερα υπάρχουν ευυπόληπτοι κύριοι και κυρίες, με σινιέ ένδυση και ανάλογα αρώματα «εκατοντάδες χιλιάδες», όπως γράφει η είδηση που δεν βρίσκονται στα σκοτεινά μπουντρούμια του Νταχάου αλλά στις ηλιόλουστες λεωφόρους των Ηλυσίων Πεδίων.
Όπως καταλαβαίνετε, ήμουν τόσο λάθος στις εκτιμήσεις μου που ούτε καν τόλμησα να τον πλησιάσω… Η σημερινή πραγματικότητα έδινε απάντηση στο ερώτημά μου.
Οπωσδήποτε ο Μάρτιν Σέρμαν είναι ένας συγγραφέας μπροστά από την εποχή του… και οι συνεργάτες του στον πολυχώρο “Vault” παρουσίασαν μια εκπληκτική παράσταση που σοκάρει, προβληματίζει και φωτίζει προβλήματα που η δημοκρατία μας και η κοινωνία μας δεν τα έχει λύσει ακόμη.
Οι ηθοποιοί που ανέλαβαν το πράγματι βαρύ φορτίο του “BENT” ήταν:
Ο Πωλ Ζαχαριάδης (ως Γκρέτα).
Ο Δημήτρης Καρατζιάς (στο ρόλο του Μαξ).
Ο Στέλιος Ψαρουδάκης (ως Ρούντυ και Αξιωματικός).
Ο Νικόλας Σουλογιάννης (Στρατιώτης, Βίκτωρ, Δεκανέας).
Ο Βαγγέλης Βαφείδης (ως Θείος Φρέντυ), στη θέση του Πάνου Ροκίδη, που απουσίαζε μόνο για δύο παραστάσεις.
Ο Γιώργος Στεφανουδάκης (Βολφ, Αξιωματικός) και τέλος
Ο Στέφανος Κακαβούλης (στο ρόλο του Χορστ).
Οι υπόλοιποι συντελεστές:
Μετάφραση: Γιώργος Θεοδοσιάδης. Η μετάφραση που χρησιμοποίησαν το 1982 ο Γιάννης Φέρτης και ο Πέτρος Φυσσούν.
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Πάνος Μπρατάκος
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Νικόλας Σουλογιάννης
Πρωτότυπη μουσική: Μάνος Αντωνιάδης
Κοστούμια: Κλιμενώφ Δήμος
Κοστούμια ναζί: Μιχάλης Παπαδόπουλος
Φόρεμα Γκρέτας (Δημιουργία): Miltos
Επιμέλεια κίνησης: Θοδωρής Πανάς
Φωτισμοί: Οδυσσέας Παυλόπουλος / Βαγγέλης Μούντριχας
Φωτογραφίες: Διονύσης Κούτσης
Παραγωγή – Δημόσιες Σχέσεις: Καλλιτεχνικές Επιχειρήσεις Vault
Ποιος είναι ο Σέρμαν
Ο Martin Gerand Sherman γεννήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου του 1938 στη Φιλαδέλφια της Πενσυλβάνια. Σπούδασε στο Boston University of Fine Arts και στο Actors Studio, στη Νέα Υόρκη, με το μυθικό σκηνοθέτη Harold Clurman. Αν και σύντομα παράτησε την καριέρα του ως ηθοποιός, για να αφοσιωθεί στη συγγραφή, η εμπειρία του αυτή τον οδήγησε να γράφει με γνώμονα τον ίδιο τον ηθοποιό, σε αντίθεση με άλλους συγγραφείς της εποχής του, που έγραφαν για τους σκηνοθέτες ή τους κριτικούς. Από το 1980 και μετά, ζει μόνιμα στο Λονδίνο.
Έγραψε πάνω από 20 θεατρικά.
Μεγάλη του επιτυχία ήταν και η προσαρμογή του musical “The Boy from Oz” (βασισμένο στη ζωή και καριέρα του Peter Allen), που του επέφερε και τη δεύτερη υποψηφιότητα για Tony.
Το 1999 έγραψε το μονόλογο “Rose” για το οποίο κέρδισε την υποψηφιότητα για βραβείο καλύτερου νέου έργου Laurence Olivier Award, όταν το έργο πρωτοανέβηκε στο Λονδίνο το 2000. Την ίδια χρονιά η παραγωγή μεταφέρθηκε στο Broadway με πρωταγωνίστρια την Ολυμπία Δουκάκη, ενώ στη συνέχεια ήρθε και στην Αθήνα.
Το 2003 έγραψε το “Absolutely perhaps” (προσαρμογή του έργου Right you Are, If You Think So, του Luigi Pirandello) το οποίο σκηνοθέτησε ο Franco Zeffirelli, και το οποίο προτάθηκε για το βραβείο καλύτερης αναβίωσης έργου Laurence Olivier Award.
Το τελευταίο θεατρικό έργο του είναι το “Aristo” (2008) που πραγματεύεται τη ζωή του Ωνάση μετά τη γνωριμία του με την Τζάκι Κένεντυ.
Ως σεναριογράφος στον κινηματογράφο, η πρώτη αναγνώριση ήρθε το 1992 με το Clothes in the Wardrobe, προσαρμογή από τη νουβέλα της Alice Thomas Ellis, Alive and Kicking (1997) σε σκηνοθεσία Nancy Meckler. Το 1997 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο (σε προσαρμογή δική του) το ΒΕΝΤ, με τους Clive Owen (Max), Lothaire Bluteau (Horst), Ian Mc Kellen (uncle Freddie) και τον Mick Jagger (Greta), σε σκηνοθεσία Sean Mathias. Η ταινία τιμήθηκε με τέσσερα βραβεία εκ των οποίων το ένα στις Κάνες (youth award) και το άλλο στο Τορίνο (best film). Το 2002 συνεργάστηκε με τον Franco Zeffirelli για τη βιογραφική κινηματογραφική ταινία Maria Callas και το 2005 έγραψε το Mrs. Henderson Presents το οποίο του εξασφάλισε μια υποψηφιότητα για βραβείο καλύτερου σεναρίου στα BAFTA awards.
H Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών
Το “Bent” πραγματεύεται την αντιμετώπιση των ομοφυλοφίλων στη ναζιστική Γερμανία, μετά την αιματηρή Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών (1934).
Η ασυδοσία, ο εγωισμός, η προδοσία, η υποκρισία, η ανθρώπινη σκληρότητα, η συναισθηματική αναπηρία, η άρνηση της ταυτότητας, η ανάγκη της επικοινωνίας, το ένστικτο της επιβίωσης, η εκμηδένιση της αξιοπρέπειας, οι τύψεις, οι ηθικές κρίσεις, η φρίκη και ο παραλογισμός του πολέμου, η τρομοκρατία, η συνειδητοποίηση της αλήθειας, είναι μερικά από τα φλέγοντα θέματα που θίγονται στο “Bent”. Εμφανής σε όλο το έργο είναι η αδάμαστη φύση της ανθρώπινης ψυχής να βρει συντροφικότητα κι αγάπη, παρά τα ανυπέρβλητα εμπόδια, απέναντι στις πιο αντίξοες συνθήκες και μέσα από τους πιο σκοτεινούς δρόμους. Εντέλει το “Bent” είναι ο θρίαμβος της ελπίδας, της αγάπης και του έρωτα.
Για τις ανάγκες της παράστασης, ο Μάνος Αντωνιάδης, αφού μετέφρασε τους στίχους από το πρωτότυπο κείμενο του Martin Sherman, συνέθεσε το τραγούδι της Greta “Δρόμοι του Βερολίνου”, καθώς και τη μουσική της παράστασης.
Η παράσταση έχει τιμηθεί με Bραβείo Kαλύτερης Θεατρικής Παράστασης και Πρώτου Ανδρικού Ρόλου (Στέφανος Κακαβούλης για το ρόλο του Χορστ) στα Gay Theatre Awards 2012.
Πληροφορίες
Κάθε Κυριακή στις 21:15
Διάρκεια: 1 ώρα και 40 λεπτά
Τιμές: 15 ευρώ (κανονικό), 10 ευρώ (μειωμένο)
Πολυχώρος Vault
Μελενίκου 26, (Γκάζι) Βοτανικός
Πλησιέστερος σταθμός μετρό: Κεραμεικός (5’ περίπου με τα πόδια)
Τηλέφωνα: 213 – 0356472 / 6945-99.38.70
* Η παράσταση τελείται με την υποστήριξη της Διεθνούς Αμνηστίας.
* Να θυμίσουμε ότι έργο θα παίζεται μέχρι και την Κυριακή των Βαΐων, δηλαδή μέχρι και τις 28 Απριλίου 2013.
