Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Ένας άνθρωπος σπάνιας ποιότητας, ευαισθησίας και ευθυκρισίας είναι η Μαρίνα Κανελλοπούλου. Μια νεαρή γυναίκα, λεπτή, κομψή, χαριτωμένη σαν σύγχρονη Ιουλιέτα.
Μία από τις δυνατές νέες ηθοποιούς μας, τις καλλιεργημένες, τις αξιόπιστες, τις ορμητικές και θεατρικά εύπλαστες, αναδεικνύεται συνεχώς ως ένα έξοχο εργαλείο παραγωγής αισθημάτων και μουσικότητας.
Στο σανίδι έχει επιδείξει μέχρι τώρα μια διάφανη σκηνική αρτιότητα και φρεσκάδα, μια υποκριτική γενναιοδωρία, ικανότητες που με κάνουν να πιστεύω πως είναι ικανή να αποδώσει κάθε πολύπλοκο πορτρέτο, κάθε σημαντική ηρωίδα του θεάτρου μας.
Ηθοποιός με σκηνικό ήθος, ωραίο παράστημα και σωστή, απέριττη άρθρωση, πάντα ανθρώπινη και μετρημένη, γεμάτη ενέργεια και εσωτερικό ρυθμό.
Η Μαρίνα Κανελλοπούλου, που είναι πτυχιούχος της Νομικής, έχει ήδη παίξει σε πολλές παραστάσεις και σίγουρα θα τη δούμε σε ακόμη περισσότερες μελλοντικά. Γιατί είναι ένα κορίτσι που πατά στη σκηνή με γερά εφόδια -τεχνική, φωνή, σώμα εύστροφο, κίνηση αρμονική και κυρίως πλούτο ψυχής. Θεατρίνα που καταφέρνει να επικοινωνεί με το κοινό και να ερμηνεύει μεστά δίχως παραχωρήσεις σε ευκολίες.
Παρακολουθώντας παραστάσεις στις οποίες παίζει, με έχει πολλές φορές εκπλήξει με την ωριμότητα των συναισθηματικών μεταβάσεων, την ευθυβολία λόγου και σημαίνουσας χειρονομίας.
Τον Ιούνιο, σε συνεργασία με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών 2019 (Άνοιγμα στην Πόλη – Πειραιάς) παρουσίασε την καινοτόμα θεατρική της ιδέα “Καρτερία − Η ζωή και η αντοχή της, διαμέσου του χρόνου, στις εργατικές πολυκατοικίες”. Επρόκειτο για μια περφόρμανς στον χώρο των εργατικών πολυκατοικιών της Κοκκινιάς. Προσωπικές μαρτυρίες των κατοίκων μπλέκονταν με αγαπημένα μουσικά κομμάτια για την ιστορία της περιοχής και, σε διάλογο με το Βιβλίο του Ιώβ (Κεφ. 13, «Η καρτερία του Ιώβ»), μιλούσαν για την ανθρώπινη επιμονή στην αναζήτηση της ευτυχίας. Η παράσταση εξέφραζε τη «θέαση της ζωής» μέσα από την οπτική κοινωνικών ομάδων, φωτίζοντας το αξιακό περιεχόμενο του ωραίου και διδακτικού βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης.
Όποιος καταφέρνει να κατανικήσει την ανυπομονησία, την προχειρότητα, τη σκέψη ότι όλα γύρω μας είναι άδικα, τότε έχει ήδη αρχίσει τον αγώνα για να κατακτήσει την αλήθεια.
Η Μαρίνα φωτογραφίζεται για το catisart.gr και μας μιλά για την «Καρτερία», για τη ζωή, το θέατρο, τα όνειρά της και μας αποκαλύπτεις όμορφες στιγμές των παιδικών της χρόνων. Επίσης μας κάνει μια διεξοδική ανάλυση της παράστασής της, της “Καρτερίας”, την οποία πραγματικά αξίζει να ξαναδούμε…
* Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, η καταγωγή μου από την πλευρά του μπαμπά μου είναι από την Καλαμάτα και από της μαμάς μου από το Άργος και την Αρχαία Κόρινθο.
Ποια ανάμνηση έχει μείνει ζωντανή από τα παιδικά σου χρόνια;
* Γρατζουνισμένα γόνατα από τα ατέλειωτα παιχνίδια στην αυλή της γιαγιάς που είχε μονοκατοικία στο Φάληρο (δυστυχώς το έδωσε αντιπαροχή και δεν υπάρχει πια) αλλά και το πρώτο μου ταξίδι – road trip σε ηλικία 2 ετών από την Ιταλία στις Κάννες, όπου είχε σπίτι η νονά μου (επίσης δεν υπάρχει πια).
Πώς ξεκίνησε για σένα η περιπέτεια της υποκριτικής;
* Μόλις αποφοίτησα από τη Νομική Σχολή Αθηνών (σε ηλικία 22 ετών στα 4 χρόνια), θέλοντας να αποτινάξω τη φυσική συστολή που είχα ως άνθρωπος, αποφάσισα να παρακολουθήσω κάποια σεμινάρια Υποκριτικής και Αυτοσχεδιασμού στο Θέατρο των Αλλαγών. Ανάμεσα στα μαθήματα που πήρα ήταν και αυτό του Βασίλη Μαυρογεωργίου, με τον οποίο στη συνέχεια συνεργάστηκα για 3,5 χρόνια ως μέλος της ομάδας «Forplay», αλλά και ως βοηθός σκηνοθέτη, οπότε κάπως έτσι έγινε η αρχή. Χρονικά βέβαια θεωρώ πως το «μικρόβιο» είχε μπει πολύ νωρίτερα, αφού η πρώτη παράσταση που παρακολούθησα ήταν σε ηλικία 3 ετών η “Αντιγόνη” στην Επίδαυρο. Έκτοτε παρακολουθούσα πάρα πολύ θέατρο και μπήκε το «σαράκι» της αγάπης γι’ αυτό.
Σε ποιους δασκάλους σου θα ήθελες να πεις ένα «ευχαριστώ»;
* Στον Βασίλη Μαυρογεωργίου, που τον θεωρώ μέντορά μου. Από όλες τις συνεργασίες στη συνέχεια (συνολικά 25 παραστάσεις ως τώρα) έχω πάρει πράγματα βεβαίως, τα οποία κρατώ ως «φυλαχτό».
Ποια ήταν η έμπνευση για την «Καρτερία − Η ζωή και η αντοχή της, διαμέσου του χρόνου, στις εργατικές πολυκατοικίες», μια περφόρμανς στον χώρο των εργατικών πολυκατοικιών της Κοκκινιάς; Μια παράσταση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και σε συνεργασία με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
* Η παράσταση που έγινε τον Ιούνιο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών σε συνεργασία με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά στο Άνοιγμα στην Πόλη – «Ανθρωπότητες» είχε ως υλικά προσωπικές αφηγήσεις από κατοίκους των Εργατικών Πολυκατοικιών της Παλαιάς Κοκκινιάς, αγαπημένα μουσικά κομμάτια της περιοχής και το Βιβλίο του Ιώβ (Κεφ. 13, «Η καρτερία του Ιώβ»).
Πότε ξεκίνησε η δουλειά για τη συγκεκριμένη περφόρμανς;
* Η δουλειά μας με τη συνεργάτη μου, Καλλιόπη Παναγιωτίδου, η οποία σκηνοθέτησε την παράσταση, ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2018. Στο επίκεντρο της έρευνας ήταν η ιστορική και πολύπαθη περιοχή της Κοκκινιάς. Στη συνέχεια, και για αρκετούς μήνες, δώσαμε έμφαση σε προσωπικές συνεντεύξεις των κατοίκων των εργατικών πολυκατοικιών (χτισμένες το 1930 για τους πρόσφυγες, που στη συνέχεια έγιναν κατοικίες της εργατικής τάξης και που δεν έχουν βαφτεί ποτέ από τότε). Χτυπήσαμε πολλές πόρτες, μας άνοιξαν το σπίτι τους πολλές οικογένειες, ακούσαμε περίπου 100 ιστορίες και διηγήσεις από κατοίκους κάθε ηλικίας, που δεν σου προκαλούν λύπηση, αντίθετα σε γεμίζουν δύναμη για τη ζωή.
Ποιες ήταν οι εντυπώσεις σου από τους ανθρώπους που γνώρισες στην Κοκκινιά;
* Μου έκανε εντύπωση το πόσο ανοιχτοί και φιλόξενοι ήταν, σαν να ήθελαν να μιλήσουν καιρό, αφού με μια ερώτηση ξεδίπλωναν όλη τους τη ζωή. Μιλούσαν με αξιοπρέπεια και αισιοδοξία: όταν πέσεις, πρέπει να σηκωθείς και να συνεχίσεις. Στις αφηγήσεις υπήρχε διάχυτο το αίσθημα της νοσταλγίας για το πώς ήταν παλιά η Κοκκινιά και η ζωή εκεί, και μια μεγάλη απογοήτευση για το σήμερα.
Πώς αισθάνονται σήμερα;
* Αισθάνονται ξεχασμένοι, υποβαθμισμένοι, παραμελημένοι. Το χειμώνα φοβούνται και μανταλώνουν τα σπίτια τους από νωρίς και δεν μπορείς να κυκλοφορήσεις όταν πέσει ο ήλιος. Σκληρές φράσεις τους, όπως «Είμαστε κάδος ανθρώπινων απορριμμάτων» ή «Το ήξερα εγώ. Όταν γεννήθηκα η μοίρα μου είχε ήδη μπει για ανακύκλωση» ή «Για μια ψευδαίσθηση γύρισα» (αφού πολλοί ενώ είχαν φύγει, αναγκάστηκαν να επιστρέψουν εκεί, στα σπίτια των παππούδων τους, λόγω οικονομικών δυσκολιών), με έκαναν να καταλάβω ότι κοινός παρανομαστής ήταν το κατάφωρο αίσθημα της αδικίας που νιώθουν. Κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στην παραβολή του Ιώβ. Του ανθρώπου που παρά την απόλυτη πίστη του στο Θεό τιμωρείται από Αυτόν, χάνοντας πρώτα όλα τα υπάρχοντά του, έπειτα τα παιδιά του και στη συνέχεια την ίδια του την υγεία. Αισθάνεται αδικημένος, φτάνει σε ένα υπαρξιακό τέλμα και ζητά από τον Θεό να εμφανιστεί μπροστά του, να του εξηγήσει γιατί τιμωρείται με αυτόν τον τρόπο και να τον δικαιώσει, πράγμα που τελικά γίνεται. Τέλος, η Κοκκινιά είχε στην παράδοσή της το ρεμπέτικο τραγούδι, μιας και η περιοχή ήταν προσφυγική (εκεί εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία) και ό,τι αισθανόταν το έκανε τραγούδι, οπότε αποφασίσαμε να ενταχθεί και αυτό το κομμάτι.
Έτσι η τελική ιδέα της παράστασης ήταν να φανεί η επίπονη προσπάθεια του ανθρώπου για την αναζήτηση της ευτυχίας, που άλλοτε ως Ιώβ, άλλοτε ως Σίσυφος, ψάχνει να βρει την ελπίδα του στο Θεό, στον άνθρωπο και τελικά στον ίδιο του τον εαυτό και παρά τις αδικίες που βιώνει, μάχεται να επιβιώσει και στο τέλος τα καταφέρνει να προχωρήσει.
Η περφόρμανς σημείωσε επιτυχία. Θα συνεχιστεί ώστε να την παρακολουθήσει και το κοινό που την έχασε;
* Κάνουμε κάποιες συζητήσεις για την επανάληψή της. Το θέλουμε και εμείς πολύ και όσοι το είδαν μας παραίνεσαν να το ξανακάνουμε. Μακάρι να τα καταφέρουμε.
Ποιες ήταν οι εντυπώσεις των θεατών – συμπαικτών σας από αυτή την εμπειρία που τους δώσατε; Τι σας έλεγαν μετά την παράσταση;
* Για μένα ως ηθοποιός ήταν από τις πιο συγκινητικές παραστάσεις που έχω συμμετάσχει ως τώρα, μιας και συντελεστές της παράστασης και κάτοικοι της Κοκκινιάς έγιναν ένα αδιαχώριστο κομμάτι από την περίοδο των προβών μέχρι και την ημέρα της παράστασης, κατά την οποία η εντύπωση αυτή κορυφώθηκε.
Από τις γυναίκες και τους άντρες που μας καλούσαν σπίτι τους για να μας φιλέψουν και να μας συμπληρώσουν το ήδη υπάρχον υλικό με συγκινητικές λεπτομέρειες και επιπλέον γεγονότα και ιστορίες κατά τη διάρκεια των προβών στην πλατεία, τα μικρά παιδιά που έπαιζαν, τραγουδούσαν και γελούσαν μαζί μας στις πιο αστείες στιγμές της παράστασης, μέχρι τους παθιασμένους ταβλαδόρους που με η στεντόρεια φωνή τους αποτέλεσε ουσιαστικά το κλείσιμο της παράστασης.
Στο τέλος, μου έκανε τρομερή εντύπωση ότι ήρθαν ένας ένας όλοι οι θεατές, αρκετοί από αυτούς δακρυσμένοι, να μας αγκαλιάσουν και να μας φιλήσουν, πράγμα που με έκανε να αισθανθώ περήφανη για τη δουλειά που είχα κάνει τόσους μήνες.
Αν σου δινόταν η ευκαιρία να συναντήσεις κάποιον σπουδαίο ξένο συνάδελφό σου, ποιος θα ήταν αυτός και γιατί;
* Τον Μάρλον Μπράντο. Γιατί ήταν ηθοποιάρα!
Η νομική επιστήμη που σπούδασες πού συναντά την τέχνη του θεάτρου;
* Μου έδωσε εφόδια οργανωτικότητας, συγκροτημένης σκέψης και σιγουριάς για τον εαυτό μου, που τα θεωρώ απαραίτητα και στο θέατρο.
Τι άνθρωποι είναι οι ηθοποιοί;
* Αθεράπευτα, αιώνια και δημιουργικά παιδήλικες άνθρωποι. Ευαίσθητοι αλλά και αυτοκαταστροφικοί, δημιουργικοί αλλά και “φευγάτοι”, εγωιστές αλλά και ανασφαλείς.
Ποια είναι, κατά τη γνώμη σου, η ιδανική σχέση ηθοποιού – σκηνοθέτη;
* Ο ηθοποιός πρέπει να είναι υπάκουος και πιστός στις οδηγίες και στο όραμα του σκηνοθέτη. Παράλληλα όμως είναι καλό να βρίσκεται σε ένα συνεχή δημιουργικό διάλογο μαζί του κατά τη διάρκεια των προβών, ώστε να καταφέρει να λάβει υπόψη του και από την πλευρά του ο σκηνοθέτης αυτό που φέρει ο κάθε ηθοποιός ως υλικό, το όποιο λιθαράκι στη δημιουργική διαδικασία που ενδεχομένως να «ανοίξει» τον ορίζοντα σε ακόμα πιο γόνιμα «μονοπάτια». Με στόχο φυσικά το όσο το δυνατόν καλύτερο αποτέλεσμα της εκάστοτε δουλειάς.
Ποιο είναι το κέντρο της προσοχής σου επί σκηνής;
* Ο θεατής. Ο στόχος μιας παράστασης είναι να πούμε μια ιστορία στον παρόντα θεατή παίζοντας για τον απόντα θεατή.
Οι συνομήλικοί σου συνάδελφοι – ηθοποιοί σήμερα νιώθουν αποδοχή, ασφάλεια και εμπιστοσύνη στο θέατρο, στοιχεία που είναι απαραίτητα για την απελευθέρωση της δημιουργικής τους έκφρασης;
* Η πλειονότητα των φίλων μου είναι ηθοποιοί. Δυστυχώς σε αυτό το χώρο είμαστε πάρα πολλοί σε αριθμό, οι αμοιβές δεν είναι πάντα ό,τι καλύτερο, γι’ αυτό και πολλοί κάνουν και άλλες δουλειές παράλληλα για να επιβιώσουν. Η ίδια η φύση του επαγγέλματος ενέχει τη σύντομη -ενιαύσια στην καλύτερη περίπτωση- διάρκεια κάθε παράστασης, οπότε αυτό δημιουργεί ένα άγχος και ανασφάλεια. Νομίζω όμως πως η θέληση και η αγάπη γι’ αυτή τη δουλειά δίνει το κίνητρο να συνεχίζουμε.
Σε ποια θεατρικά έργα θα ήθελες να παίξεις και ποιους ρόλους να υποδυθείς;
* Δεν έχω τέτοιους στόχους. Μου αρκεί να κάνω καλές συνεργασίες με καθαρούς και εμπνευσμένους ανθρώπους σε ωραία κείμενα που με αφορούν.
H δημοσιότητα βοηθά τον καλλιτέχνη;
* Η δημοσιότητα είναι χρήσιμη και απαραίτητη στο επίπεδο της προβολής μιας δουλειάς και της ενημέρωσης του κοινού, μιας και οι παραστάσεις που παίζονται μέσα στη θεατρική σεζόν είναι εκατοντάδες κάθε χρόνο. Για μένα δεν θα πρέπει να γίνεται αυτοσκοπός και προσωπική επιδίωξη ενός καλλιτέχνη. Έτσι χάνει τον στόχο του και το ευγενικό του κίνητρο απέναντι στην Τέχνη του.
Ποια είναι τα άμεσα και ποια τα μελλοντικά σου σχέδια;
* Να πάω διακοπές τα πιο άμεσα. Και γενικότερο παροντικό και μελλοντικό πλάνο ζωής είναι να μπορώ να συνεχίζω να δουλεύω με ανθρώπους που εκτιμώ και θαυμάζω.
Πού πρέπει, κατά τη γνώμη σου, να δώσει η κοινωνία μας προτεραιότητα αυτή την εποχή;
* Στην εξάλειψη της κοινωνικής ανισότητας και στην ουσιαστική βοήθεια και προστασία των μεταναστών.
Αν μπορούσε να πραγματοποιηθεί μία ευχή σου, ποια θα ήθελες να ήταν αυτή;
* Φοβάμαι να την πω, γιατί έτσι μπορεί να μη γίνει (έτσι λένε)!
Τι έχει σφραγίσει περισσότερο τη ζωή σου; Ένας έρωτας, μια σχέση, μια απώλεια, ένα ταξίδι;
* Η απώλεια ενός δυνατού έρωτα.
Τι μπορεί να σε ξαφνιάσει;
* Όλα τα λάθη μου και τα πάθη μου.
Κάνεις αυτοκριτική; Η αυτοκριτική είναι μια χρήσιμη διαδικασία για σένα;
* Τα τελευταία χρόνια προσπαθώ να κάνω αυτοκριτική, γιατί βλέπω ότι αυτό με εξελίσσει ως άνθρωπο για να μην επαναλαμβάνω τα ίδια λάθη (όχι πάντα με επιτυχία).
Τι θαυμάζεις;
* Τους ανθρώπους που συνεχίζουν να παλεύουν στη ζωή τους, πάρα τις οποίες δυσκολίες αυτή τους έχει φέρει.
Τι ζηλεύεις;
* Προσπαθώ να μη ζηλεύω, είναι πολύ διαβρωτικό και αυτοκαταστροφικό συναίσθημα. Δεν το καταφέρνω πάντα με επιτυχία, αλλά είμαι σε καλό δρόμο!
Τι ωραίο θα ήθελες να δανειστείς;
* Μια φράση από ένα βιβλίο που διάβασα, όπως αυτή του Άντον Τσέχωφ: «Οι άνθρωποι δεν προσέχουν αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι όταν είναι ευτυχισμένοι».
Τι σε κάνει να χαμογελάς;
* Η σκέψη ενός ανθρώπου που αγαπώ.
Τι σε θυμώνει;
* Η αγένεια και η αχαριστία.
Αν βρισκόσουν τώρα μπροστά σε ένα παράθυρο, τι τοπίο θα ήθελες να αντίκριζες;
* Θάλασσα. Ακύμαντη. Ή με ελάχιστο κυματισμό από ένα γλυκό καλοκαιρινό αεράκι. Γαλήνη.
Πώς είναι η καθημερινότητά σου και ποιες οι αγαπημένες σου συνήθειες;
* Πολύ πρωινό ξύπνημα, για να προλάβω όλες τις υποχρεώσεις της κάθε αγχωτικής μέρας, διάβασμα, ποίηση, μουσική και στιγμές χαλάρωσης με αγαπημένους φίλους είναι στην ημερήσια διάταξη. Προσπαθώ να εντάσσω στο καθημερινό μου πρόγραμμα τρέξιμο δίπλα στη θάλασσα (είμαι τυχερή σε αυτό, γιατί μένω πολύ κοντά της) ώστε να δίνω τον απαραίτητο χρόνο με τον εαυτό μου, που χρειάζεται για το σβήσιμο της μέρας.
Πώς θα ήθελες να σε βρει η επόμενη δεκαετία;
* Υγιή (εμένα και την οικογένειά μου), χαρούμενη με ανθρώπους που αγαπάω και με αγαπούν, και με αίσθημα πληρότητας και ικανοποίησης στην επαγγελματική και προσωπική μου πορεία, με δύναμη για ακόμα καλύτερη συνέχεια.
Ποιο βιβλίο διαβάζεις αυτό τον καιρό;
* Ξαναδιαβάζω τα “Αποσπάσματα ερωτικού λόγου” του Ρολάν Μπαρτ, που το αγαπώ πολύ, ως εκκίνηση καλοκαιρινής “βιβλιοφαγίας”!
Τέλος, ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Συμβιώνεις με κάποιο κατοικίδιο;
* Κάτι παραπάνω από καλή. Έχω μια γάτα, τον Ρωμαίο (το όνομά του οφείλεται στο ότι μου τον χάρισαν όταν έπαιζα στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα»), που είναι το πιο χαδιάρικο γατί του κόσμου, ένα σκύλο, τον Ερμή (που είναι ξεκάθαρα ερωτευμένος μαζί μου), που είναι το πιο καλόψυχο σκυλάκι που είχα ποτέ, δύο καναρίνια, που μου παίρνουν τα μυαλά με το τραγούδι τους και ένα χρυσόψαρο (πρόσφατος φίλος), που συμβιώνουν αρμονικά. Τα ζώα είναι το μεγαλύτερο δώρο για την ψυχική ηρεμία του ανθρώπου. Είναι η απόδειξη της αμοιβαίας και ανιδιοτελούς αγάπης.
Ευχαριστώ πολύ, Μαρίνα!
* Εγώ ευχαριστώ πολύ. Καλό καλοκαίρι, πάντα και πρώτα μέσα μας.
- Φωτογραφίες: catisart.gr / Παναγιώτης Μήλας
***
ΕΔΩ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ “ΚΑΡΤΕΡΙΑ”
