Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Όταν σκεπτόμαστε κάτι, σκεπτόμαστε συνήθως το πριν και το μετά, αλλά την ίδια στιγμή, αν κοιτάξουμε έξω από το παράθυρο, όπως ο Μέλχιορ στην παράσταση «Ο Κανίβαλος / Η ανείπωτη ιστορία ενός οικονομικού δολοφόνου» του Δημήτρη Ζουγκού, σε σκηνοθεσία Αυγουστίνου Ρεμούνδου, μια αιφνίδια εικόνα είναι ικανή να ανατρέψει αυτή τη διαδοχή. Ο Μέλχιοτ είναι ένας ζάπλουτος και εκκεντρικός άνθρωπος που κουβαλά στην τσέπη του περίεργα αντικείμενα και ισχυρίζεται ότι η κύρια ασθένεια των σκύλων είναι τα μεγάλα φορτηγά. Η αποθέωση της παραδοξότητας. Ένας χαρακτήρας απόλυτα πιντερικός αλλά ελληνικότατος. Θέμα αυτής της παράστασης είναι η πολιτική απάθεια ως προϊόν της συστημικής βίας, της θυματοποίησης και της κρατικής τρομοκράτησης.
Οι «οικονομικοί δολοφόνοι» (hit men) ισχυρίζονται ότι είναι στην ουσία ανιχνευτές ευκαιριών. Αυτοί, ταξιδεύοντας από χώρα σε χώρα, καταγράφουν τις πλουτοπαραγωγικές πηγές αλλά και τους τρόπους που θα μπορούσαν κάποιοι να τις βάλουν στο χέρι. Μόλις εντοπίσουν μία χώρα στην οποία αξίζει τον κόπο να επιτεθούν, ξεκινάει το παιχνίδι. Από κει και πέρα ο λαός της χώρας αυτής είναι στο έλεός τους.
Ο “Κανίβαλος, η ανείπωτη ιστορία ενός οικονομικού δολοφόνου”, που παρουσιάζεται στον πολυχώρο VAULT, είναι ένα φαινομενικά κωμικό έργο που βρίθει κοινωνικών σχολίων για το πώς μπορεί η παγκόσμια συνωμοσία να σε τσακίσει. Η πολιτική αυτή αλληγορία -μια σύγχρονη ελληνική εκδοχή στο «θέατρο του παραλόγου»- αποτελεί μια κραυγή διαμαρτυρίας για τα πολιτικά συστήματα που φιμώνουν την ανθρώπινη ελευθερία και τελικά αποκτηνώνουν το άτομο. Δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στο τι είναι «πραγματικό» και στο τι είναι «μη πραγματικό». Ούτε ανάμεσα στο τι είναι αληθές και στο τι είναι ψευδές. Ούτε ανάμεσα στο τι είναι θέατρο και στο τι είναι ζωή. Ούτε ανάμεσα στο τι είναι ρόλος και τι είναι υπαρκτό ον. Δεν είναι απαραίτητο να είναι κάτι ή αληθινό ή ψευδές. Μπορεί να είναι και τα δύο: και αληθινό και ψευδές. Αυτοί οι ισχυρισμοί έχουν κάποιο νόημα και μπορούν να εφαρμοστούν μόνο στη διερεύνηση της πραγματικότητας μέσω της τέχνης, πίστευε ο Πίντερ. Γι’ αυτό, ως συγγραφέας, τους υποστήριζε. Αλλά ως πολίτης, δεν μπορούσε! Ως πολίτης, όπως έλεγε, όφειλε ν’ αναρωτηθεί: Τι είναι αληθές; Τι είναι ψευδές;
Το θεατρικό έργο του Δημήτρη Ζουγκού παρουσιάζει τους θαμώνες ενός μπαρ να μην ανησυχούν για το μέλλον του κόσμου. Να μην αναρωτιούνται «τι τα ήθελες τα σπίτια, τα αυτοκίνητα και τις περιουσίες;». Να μη βλέπουν κάποιους «καλούς» που ήλθαν να τους βοηθήσουν. Να μη θεωρούν πως είναι οι «ηλίθιοι», οι «άπληστοι», οι «κακοί», οι «τεμπέληδες», οι άπραγοι που πρέπει να διορθωθούν. Αλλά πάλι «τι σου είναι ο άνθρωπος! Τη μια κάθεσαι όμορφα όμορφα με τους φίλους σου και συζητάς για τη διεθνή κατάσταση στη Βουδαπέστη, στις Βρυξέλλες, στη Βαρκελώνη και σε άλλες μεγάλες πόλεις που αρχίζουν από Β και έπειτα έρχεται και σε τρώει ένας κανίβαλος». Ο «Κανίβαλος», βουλιάζοντας στη δίνη του υποσυνειδήτου, δημιουργεί περσόνες και εξωφρενικούς ήρωες. Όπως τον Κλαρόν, μια προσωπικότητα παγκόσμιας επιρροής, που ταράζει τους θεατές με την εμφάνισή του άμα τη αφίξει του άλλα όχι για πολύ αφού σύντομα τον καταβροχθίζει ένας κανίβαλος. Όπως τον Ένκι τον μπάρμαν και σύντροφο της Ινάννα ο οποίος συνομιλεί με τον Μέλχιοτ, χωρίς ο ένας να αντιλαμβάνεται τον άλλο.
Το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα καταρρέει. Η Ινάννα που έχει χωρίσει τον Ένκι 366 φορές τον ξαναερωτεύεται. Η μεσαία τάξη δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της. Παρ’ όλα αυτά βρώμικα χρήματα έρχονται στην πόρτα της Ινάννα και του Ένκι. Ακόμα και ο μέσος μισθός δεν εξασφαλίζει ένα επίπεδο ζωής. Ο Μέλχιοτ από την πλευρά του προσπαθεί να κάνει διάγνωση στον κανίβαλο. Κάποιοι προσπαθούν με μόχθο να πληρώσουν τα χρέη που τους φόρτωσαν. Ο Μέλχιοτ αναρωτιέται από τι πάσχουν οι κανίβαλοι. Έχουν την ίδια πάθηση με τους σκύλους; Ο επιθεωρητής του σώματος δίωξης καταφθάνει, κατευθείαν από δεξίωση, για να τους κάνει οικονομικό έλεγχο. Πολύ λίγοι άνθρωποι στον κόσμο καταφέρνουν να αντισταθούν αποτελεσματικά. Αυτή, εν ολίγοις, είναι η ανομολόγητη ιστορία ενός οικονομικού δολοφόνου. Εντελώς διαφορετική βεβαίως είναι η ιστορία ενός οικονομικού μετανάστη.
Απίθανοι συλλογισμοί, παράλογα επιχειρήματα, τρελές ατάκες, ανορθόδοξες ερωτήσεις οδηγούν σε απόλυτα τεκμηριωμένα συμπεράσματα και παραδόξως ορθές απαντήσεις. Αν και μπορεί να συμβαίνει και το αντίθετο.
Με τον «Κανίβαλο», την «ανείπωτη ιστορία ενός οικονομικού δολοφόνου», γελάς, διασκεδάζεις, χαζεύεις, περνάς όμορφα. Αν όμως απομονώσεις το αστείο, η ουσία που μένει είναι απρόσμενα τραγική.
Ο συγγραφέας Δημήτρης Ζουγκός, πειραματιστής και ερευνητής της διανόησης του μικρού συμπαντικού μας εργαστηρίου, με το κείμενό του αυτό βάζει τον δάκτυλον «εἰς τόν τύπον τῶν ἥλων». Δηλαδή αντικρίζει κατάματα το πρόβλημα και μας καθηλώνει. Ειδικά με τη δηκτική και αλληγορική του σάτιρα.
Οι παράξενα μεταμορφωμένοι ήρωές του, κωμικοτραγικοί και ακραίοι, δείχνουν ένα ανήσυχο και αντισυμβατικό πνεύμα. Οι εμπνεύσεις του έχουν μια πηγή, ένα έναυσμα, ένα σκοπό και ένα αντικείμενο. Το ίδιο το «θέλω» του ηθοποιού.
Ερμηνείες
Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με ηθοποιούς – διαμάντια σε ρόλους απαιτητικούς και γκροτέσκους.
Ο Γιώργος Αγγελόπουλος είναι απεριόριστος επί σκηνής, ψύχραιμος, γενναιόδωρος, με φοβερά ανεπτυγμένη την αίσθηση του χιούμορ.
Η Άρτεμις Γρύμπλα είναι ένα δροσερό, ολοζώντανο και ταλαντούχο πλάσμα, που μοιάζει με την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Πολύ ταλαντούχα επίσης.
Η Σοφία Πανάγου είναι μια απόλαυση. Ανταποκρίνεται δεξιοτεχνικά ακόμα και στις πιο λεπτές αποχρώσεις του ρόλου, ακόμη και στα πιο κρυμμένα αστεία σημεία του. Μια ηθοποιός με αυτοκυριαρχία και βάθος.
Ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος παίζει με ένταση και διατηρεί διαρκώς επί σκηνής μια παρατηρητική λειτουργία, η οποία όμως δεν επηρεάζει την ερμηνεία του.
Η Αλκμήνη Σταθάτου έχει μια σκηνική παρουσία πολύ όμορφη και είναι γλυκιά σαν ξωτικό. Όμως και τι εξαιρετική ηθοποιός! Αληθινά αυθόρμητη, αυτοσχεδιαστική, με φρεσκάδα αντιδράσεων και ετοιμότητα.
Όσο για την Έλενα Τυρέα στο ρόλο του Μέλχιοτ, τι να πρωτοπεί κανείς! Δουλεύει πολύ και ξεδιπλώνει χαρίσματα. Είναι μια δέσμη οργιώδους φαντασίας με δείγματα εκρηκτικού πνεύματος και ταραχώδους αυτογνωσίας. Μια ωραία γυναίκα που ακολουθεί ένα δύσβατο δρόμο. Ένα θεατρικό λουλούδι που ανθίζει και στις σχισμές των πιο απόκρημνων και ανεμοδαρμένων βράχων. Μπράβο της.
Συντελεστές
Στα σκηνικά-κοστούμια η Τόνια Αβδελοπούλου και στο σχεδιασμό του φωτισμού η Άννα Ρεμούνδου ανταποκρίθηκαν με φαντασία και ευσυνειδησία.
Κείμενο παράξενο και απροσδόκητο, σκηνοθεσία ανατρεπτική. Ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος αποκαλύπτει τη μυστική πλευρά της πραγματικότητας, όπως τη βλέπει ο Δημήτρης Ζουγκός.
Παράσταση σαρκαστική, στην οποία -αν σκύψουμε ψύχραιμα- μπορούμε να διακρίνουμε το σπόρο μιας ασυνείδητης αλήθειας.
* Ο Δημήτρης Ζουγκός γεννήθηκε στην Καβάλα. Έχει εκδώσει τα μυθιστορήματα «Defunctus» και «Nino perdido». Το πρώτο του θεατρικό έργο «Οι ζητιάνοι» τιμήθηκε το 2007 με το δεύτερο κρατικό βραβείο. Άλλα έργα του έχουν παρουσιαστεί ως θεατρικά αναλόγια από το ΚΘΒΕ και το θέατρο “Σφενδόνη”. Τη φετινή σεζόν 2014-15 θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά επί σκηνής τα έργα του “Μήδεια”, στο θέατρο “Αγγέλων Βήμα” και “Ο Κανίβαλος, η ανείπωτη ιστορία ενός οικονομικού δολοφόνου”, στον πολυχώρο “Vault”.
Ταυτότητα παράστασης
Συγγραφέας: Δημήτρης Ζουγκός
Σκηνοθέτης: Αυγουστίνος Ρεμούνδος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Άρτεμις Γρύμπλα
Σκηνικά-Κοστούμια: Τόνια Αβδελοπούλου
Σχεδιασμός φωτισμού: Άννα Ρεμούνδου
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Ανδριόπουλος
Αφίσα: Αλέξανδρος Βενιέρης
Video Spot: Νικήτας Χάσκας
Παραγωγή: Vault
Ηθοποιοί
Γιώργος Αγγελόπουλος, Άρτεμις Γρύμπλα, Σοφία Πανάγου, Αυγουστίνος Ρεμούνδος, Αλκμήνη Σταθάτου, Έλενα Τυρέα.
Πληροφορίες
Δευτέρα 21:00
Τρίτη 21:00
Διάρκεια: 80 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Τιμές Εισιτηρίων
Γενική είσοδος: 15 ευρώ
Μειωμένο: 10 ευρώ (Φοιτητές/ Μαθητές / Σπουδαστές/ Κάτοχοι Κάρτας Πολυτέκνων (ΑΣΠΕ)/ ΑμΕΑ/
5 ευρώ Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας (ΟΑΕΔ))
Fb Page: https://www.facebook.com/kanivalos.vault
Πολυχώρος VAULT
Μελενίκου 26, Γκάζι, Βοτανικός
Πλησιέστερος σταθμός μετρό: Κεραμεικός (8’ περίπου με τα πόδια)
Τηλέφωνα: 213 0356472 / 6945 993870
(για τηλεφωνικές κρατήσεις 11:00 – 14:00 και 17:00 -21:00)
E-mail: [email protected]
https://www.facebook.com/VAULTTheatreGr1
