Tης Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Όταν ο Τόμας Λανιέ Ουίλιαμς μετακόμισε το 1939 στη Λουιζιάνα, έμεινε για ένα χρονικό διάστημα στη Γαλλική Συνοικία στη Νέα Ορλεάνη, μεταξύ καλλιτεχνών, υποκόσμου και μεροκαματιάρηδων, σε μια γειτονιά όπου τα τραμ είχαν ονόματα. Περίπου μια δεκαετία αργότερα θα μετατρέψει το τραμ «Desire» σε ένα από τα πιο διάσημα θεατρικά έργα του 20ου αιώνα. Ο Ουίλιαμς σπούδασε δημοσιογραφία το 1929 στο πανεπιστήμιο του Μισούρι, όπου οι συμφοιτητές του τού κόλλησαν το παρατσούκλι «Tennessee» λόγω της συρτής νότιας προφοράς του. Το Τένεσι Ουίλιαμς θα γίνει και το όνομα με τα οποίο θα μείνει στην παγκόσμια Ιστορία της λογοτεχνίας.
Είχε επιρροές από τον Άντον Τσέχοφ, τον Αύγουστο Στρίντμπεργκ, τον Σαίξπηρ, τον Τόμας Γουλφ, την Έμιλυ Ντίκινσον, τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ και άλλους συγγραφείς. Συνήθης φυσιογνωμία στα έργα του είναι η ηρωίδα στα όρια της παράνοιας, με σαφείς αναφορές στη ζωή της αδερφής του, Ρόουζ. Από την αδερφή του και τη μητέρα του φαίνεται ότι εμπνέεται για τους γυναικείους χαρακτήρες, ενώ ο χαρακτήρας της Μπλανς Ντυμπουά στο “Λεωφορείο ο Πόθος” φαινομενικά βασίστηκε στη Ρόουζ, αλλά και στον ίδιο, καθώς την περίοδο που έγραφε το έργο, πίστευε ότι θα πεθάνει κι ότι θα αποτελούσε το κύκνειο άσμα του. Διακρίνονται επίσης στοιχεία από τη ζωή του, όπως η ομοφυλοφιλία, ο αλκοολισμός και οι ψυχικές διαταραχές.
Το εμβληματικό αριστούργημα θεατρικού ρεαλισμού του 20ου αιώνα, «Λεωφορείο ο Πόθος», που καθιέρωσε τον Τένεσι Ουίλιαμς ως έναν από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς της Αμερικής, παρουσιάζεται από τις 14 Οκτωβρίου 2016 στο Σύγχρονο Θέατρο από την ομάδα «Νάμα», σε σκηνοθεσία – καλλιτεχνική επιμέλεια Ελένης Σκότη και Γιώργου Χατζηνικολάου με την Κόρα Καρβούνη, τον Γιάννη Τσορτέκη και την Ηλιάνα Μαυρομάτη στους τρεις κύριους ρόλους και άλλους αξιόλογους ηθοποιούς.
Επιθυμία και πένθος
Μόλις η Μπλανς φτάνει στο σαθρό οικοδόμημα που λέγεται Ηλύσια Πεδία, μια μαγνητική, αλλά ξεθωριασμένη και εξουθενωμένη ψυχικά ξανθιά, σέρνοντας ένα παλιό αμερικάνικο μπαούλο γεμάτο φανταχτερά στολίδια, έχει την αίσθηση αλλά και τη στάση της εμβρόντητης, της χαμένης, της σαστισμένης. Έχει προηγηθεί η περιπλάνησή της με δύο τραμ, το «Πόθος» και το «Νεκροταφείο». Η επιθυμία και το πένθος είναι δύο στοιχεία που διαπερνούν στη συνέχεια σαν αλμυρή υγρασία το έργο.
Πραγματική ζωή
Τα περιστατικά του έργου στην ουσία είναι βασισμένα στην πραγματική ζωή του συγγραφέα. Ο πατέρας του έπαιζε με πάθος πόκερ, είχε προβλήματα αλκοολισμού και λόγω της δουλειάς του έλειπε συχνά από το σπίτι. Πολλές φορές ο Ουίλιαμς ως παιδί είχε γίνει μάρτυρας της βίας που ασκούσε στη μητέρα του, η οποία είχε μια μόνιμη κηλίδα στο πρόσωπό της από τα χτυπήματα. Ο συγγραφέας πέρασε τρία χρόνια της ζωής του δουλεύοντας στο εργοστάσιο υποδημάτων που εργαζόταν ο πατέρας του. Εκεί γνώρισε έναν άνθρωπο βάναυσο, άξεστο αλλά γοητευτικό, τον Στάνλεϊ Κοβάλσκι. Συνάδελφο του πατέρα του και έμπνευση αργότερα για τον χαρακτήρα στο «Λεωφορείο ο Πόθος».
Κλασική τραγωδία
Το «Λεωφορείο ο Πόθος» είναι μια κλασική τραγωδία, η οποία κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ, καθώς και πολλά άλλα βραβεία. Αυτό το λαμπρό έργο εξερευνά αρκετά σημαντικά ζητήματα. Το κύριο θέμα που διερευνά ο συγγραφέας είναι η σύγκρουση ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, την ειλικρίνεια και τα ψέματα. Ωστόσο, η σεξουαλικότητα, η βία και οι κοινωνικές διαφορές διαμορφώνουν επίσης τη δράση του έργου, στο οποίο συμβάλλουν οι αξεπέραστοι αρχετυπικοί χαρακτήρες του. Οι τρεις βασικοί ήρωες, Blanche DuBois, Stella Kowalski και Stanley Kowalski, έχουν διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης των συγκρούσεων στο σκληρό περιβάλλον στο οποίο ζουν, καθώς όλοι έρχονται αντιμέτωποι με τις δικές τους επιθυμίες.
Οι ήρωες
Η Blanche, η οποία πάσχει από συναισθηματική και εσωτερική διαμάχη, είναι παγιδευμένη ανάμεσα σε δύο κόσμους και επιδιώκει να ξεφύγει από την πραγματικότητα και την αλήθεια με την καλπάζουσα φαντασία της. Η Stella, από την άλλη πλευρά, είναι ένας αφελής και πράος χαρακτήρας, που προσπαθεί να αγνοήσει την αλήθεια που συμβαίνει γύρω της. Τους όρους της ζωής της, όσο σκληροί κι αν είναι, τους αποδέχεται. Ο Stanley είναι ένας επιθετικός, κυρίαρχος χαρακτήρας με έντονη σεξουαλικότητα, που χρησιμοποιεί βία για να επιβληθεί, χωρίς να λογαριάζει το κόστος. Η Blanche, η Stella και ο Stanley προσπαθούν να επιβιώσουν και να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα με διαφορετικούς τρόπους ο καθένας, προκειμένου να ικανοποιήσουν τα «θέλω» τους.
Παγκόσμια γνωστό έργο
Το έργο -γραμμένο το 1947- ανέβηκε για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη εκείνη τη χρονιά σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν ενώ το 1949, έχοντας ήδη αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές και το βραβείο Πούλιτζερ, ανέβηκε στο Λονδίνο σε σκηνοθεσία Λώρενς Ολίβιε. Το 1951 έγινε παγκόσμια γνωστό με την πολυβραβευμένη μεταφορά του στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν και με πρωταγωνιστές τη Βίβιαν Λη που είχε υποδυθεί τη βασική ηρωίδα Μπλανς Ντυμπουά στο Λονδίνο και τον Μάρλον Μπράντο που είχε υποδυθεί το κεντρικό ρόλο του Πολωνού μετανάστη Στάνλεϊ Κοβάλσκι στη Νέα Υόρκη.
Η Μπλανς
Η Μπλανς είναι ο πιο ενδιαφέρων χαρακτήρας στο «Λεωφορείο ο Πόθος». Έχει μια καταπληκτική ικανότητα να κάνει τη φαντασία της να μοιάζει με την πραγματικότητα. Από την αρχή του έργου ήδη, εκπροσωπεί μια εύθραυστη και επιπόλαιη, διαφορετική και γι’ αυτό επικίνδυνη γυναίκα. Έχει χάσει την περιουσία και την οικογενειακή κατοικία λόγω χρεών και επισκέπτεται τη νεότερη αδελφή της, ώστε αυτή να τη φιλοξενήσει και να την παρηγορήσει. Καθώς το έργο εξελίσσεται, τα γεγονότα εκτροχιάζονται και το τέλος γίνεται πικρό για το κοινό και ολέθριο για την ίδια. Παρ’ όλα αυτά η Μπλανς επαφίεται στην «καλοσύνη των ξένων».
Η Μπλανς και η κάθε Μπλανς είναι ένα απόβλητο της συμβατικής κοινωνίας και, ανίκανη να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, βυθίζεται όλο και πιο πολύ στις παρυφές του φανταστικού της κόσμου, εκεί όπου οι πληγές δεν πονούν και οι ρυτίδες -κάτω από το απαλό φως του εξωτικού λαμπατέρ- δεν διακρίνονται. Γι’ αυτήν, όπως και για όλους τους ήρωες – παραβάτες του Ουίλιαμς, δεν υπάρχει απόδραση. Είναι καταδικασμένοι να ζουν μέσα στην ενοχή, στο απαιτητικό κορμί τους και για τις «βρόμικες» ορέξεις τους.
Ο Στάνλεϊ
Ο Στάνλεϊ από την άλλη πλευρά, είναι το εμπόδιο στο δρόμο της, ένας πολύ αυταρχικός και ωμός άνθρωπος. Η επιτομή της σωματώδους ωραίου αρσενικού, το πιο λαμπερό σύμβολο του Ουίλιαμς. Θεωρεί τον εαυτό του «βασιλιά» του σπιτιού του και πιστεύει ότι τα πάντα θα πρέπει να λειτουργούν κάτω από την εξουσία του. Όταν αισθάνεται ότι η υπεροχή του απειλείται, χρησιμοποιεί βαναυσότητα για να διατηρήσει τον έλεγχο στην επικράτειά του. Κάνει τα πάντα για να εξασφαλίσει την κυριαρχία του. Μετά το βιασμό και τον διωγμό της Μπλανς σε ψυχιατρικό ίδρυμα, νιώθει δικαιωμένος καθώς ολοκλήρωσε την εκδίκησή του και είναι και πάλι ο κύριος του οίκου του.
Η Στέλλα
Η Στέλλα, παρά το γεγονός ότι ο Στάνλεϊ χρησιμοποιεί βία στην καθημερινότητά του, έχει πλέον συνηθίσει τους επιθετικούς τρόπους του και έχει συμβιβαστεί με την τραχιά πραγματικότητα της ζωής της. Ακόμα και αφού έμαθε ότι ο σύζυγός της βίασε την αδερφή της, επέλεξε να πιστέψει τον ένοχο και να τιμωρήσει το θύμα με απομάκρυνση.
Το φως
Η αντίδραση της Μπλανς στο φως μπορεί να θεωρηθεί ως μια προσπάθεια να κρύψει την αληθινή φύση της, καθώς και τη φθορά της ομορφιάς και της νεότητας. Αποφεύγοντας το φως, αποφεύγει και την πραγματικότητα. Καλύπτει το σκληρό φως με ένα πολύχρωμο «καπέλο», γιατί δεν αντέχει να σταθεί κάτω από μια γυμνή λάμπα, όπως δεν αντέχει κι ένα απρεπές σχόλιο ή μια χυδαία πράξη, καθώς διατείνεται.
Η συμπόνια
Πολλά είναι τα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με αυτό το ρόλο, όπως ο πόνος της απώλειας, η επιθυμία και η λαχτάρα για την ευτυχία, την ομορφιά και τη νιότη, η φιλοδοξία, τα ψέματα και η φαντασία, η εξάρτηση από τους άνδρες και τον αλκοολισμό. Είναι φανερή η συμπόνια του συγγραφέα για τα ευαίσθητα, απογοητευμένα και παγιδευμένα πρόσωπα σαν κι αυτήν. Η τελευταία ελπίδα της Μπλανς είναι ο Μιτς. Στην κυριολεξία κρέμεται από αυτόν, ώσπου ο Στάνλεϊ να δώσει τη σαδιστική τελική λύση.
Τα ψεύτικα μαργαριτάρια
Παρά το γεγονός ότι η Μπλανς παρουσιάζει τον εαυτό της ως μια εκλεπτυσμένη και σεμνή γυναίκα, ο θεατής έρχεται σύντομα να συνειδητοποιήσει ότι, όπως τα μαργαριτάρια και τα κοσμήματα είναι ψεύτικα, κι αυτή είναι ένα ελλειμματικός και ασταθής χαρακτήρας. Η κομψή, καθαρή, ηθική κυρία είναι απλώς μια βιτρίνα.
Οι διακρίσεις
Ο ταξισμός, οι φυλετικές ή ταξικές διακρίσεις δηλαδή, έχει μεγάλη επίδραση στους χαρακτήρες του F. Scott Fitzgerald στο «Ο υπέροχος Γκάτσμπυ». Το ίδιο συμβαίνει και στο «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τένεσι Ουίλιαμς. Η Μπλανς αποστρέφεται τον Στάνλεϊ και για έναν ακόμα λόγο. Πιστεύει ότι η ίδια και η αδελφή της ανήκουν σε μια τάξη με υψηλό κύρος στην κοινωνία και δεν εγκρίνει το γεγονός ότι η Στέλλα παντρεύτηκε έναν άνδρα από κατώτερη τάξη. Γίνεται όμως κι αυτή αντικείμενο ρατσισμού. Γυναίκα μόνη, ελεύθερη σεξουαλικά, ξεπεσμένη. Σε όλη την ιστορία της παράξενης αυτής οικογένειας, κάθε χαρακτήρας περνά μέσα από μια διαφορετική αψίδα που του αλλάζει οριστικά τη θέση με την οποία αντιλαμβάνεται τους γύρω του.
Ο θάνατος
Ο Ουίλιαμς εμφανίζει το θέμα του θανάτου συνεχώς στο έργο μέσω δραματικών εικόνων και κυριολεκτικών αναφορών. Οι χαρακτήρες της Μπλανς και του Μιτς είναι αυτοί που χρησιμοποιούνται πιο συχνά για να εκφράσουν την εμμονή του συγγραφέα με το θάνατο. Αν και κανένας από τους χαρακτήρες δεν πεθαίνει βιολογικά, η ζωή της Μπλανς είναι στοιχειωμένη από τους θανάτους εκείνων που αγαπά και ο επικείμενος θάνατος της μητέρας του Μιτς είναι ένα προφανές κίνητρο για τις αποφάσεις του. Επίσης βλέπουμε τον Μιτς να κατέχει μια τσιγαροθήκη – δώρο από ένα κορίτσι που πέθανε. Επιπλέον, σε μια κρίσιμη στιγμή του έργου, μια γυναίκα περνά διαλαλώντας «λουλούδια για τους πεθαμένους».
Όμορφο όνειρο
Το διαμέρισμα των Κοβάλσκι είναι μικρό και περιορισμένο, ο καιρός είναι ζεστός, υγρός και καταπιεστικός. Οι χαρακτήρες αντίθετοι, έχουν κάθε καλό λόγο να έρθουν σε σύγκρουση. Ο Νότος, παλαιός και νέος, είναι ένα σημαντικό κομμάτι του έργου. Οι αδελφές προέρχονται από έναν ετοιμοθάνατο κόσμο. Η ζωή και οι αξιώσεις του κόσμου τους γίνονται αντικείμενο μνήμης που οδηγεί πάντα στο οικογενειακό αρχοντικό. Το όνομά του; “Belle Reve”, όμορφο όνειρο. Εξαιρετικά αναμειγνύονται η διάθεση της νοσταλγίας, της παρακμής και της λαγνείας.
Μνήμες
Φαντάσματα του παρελθόντος στοιχειώνουν το «Λεωφορείο ο Πόθος». Ζωές που αναλώνονται. Καθώς γυρνάμε πίσω μαζί με τους ήρωες σε αυτές τις μνήμες, συνειδητοποιούμε τον αντίκτυπο που έχουν στην παρούσα ζωή τους. Η απώλεια του παρελθόντος είναι το μέλλον των σχέσεων, επηρεάζει τις επιλογές που κάνουν και τον καταποντισμό της αξιοπρέπειας.
Οι συγκρούσεις
Η παράσταση, ειδικά στο πρώτο μέρος της, υπέροχα συνδυάζει τραγικά και κωμικά στοιχεία. Είναι δομημένη πάνω στις συγκρούσεις, τις συγκρούσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, τις φυλετικές συγκρούσεις, τις ταξικές και κυρίως της στάσης απέναντι στη ζωή. Αυτά τα στοιχεία είναι που κυρίως ενσωματώνονται στον Στάνλεϊ και την Μπλανς. Ακόμη και μέσα στο μυαλό της Μπλανς υπάρχουν συγκρούσεις, για την αλήθεια και το ψέμα, την πραγματικότητα και την ψευδαίσθηση. Μέχρι το τέλος της παράστασης, ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις συγκρούσεις έχουν επιλυθεί. Η Μπλανς βρίσκει καταφύγιο στην τρέλα.
Μαγεία
«Δεν θέλω ρεαλισμό. Θέλω μαγεία!». Δεν τη νοιάζει αν αυτή η μαγεία είναι πραγματική ή όχι. Η σημασία της μαγείας για την Μπλανς είναι ότι έχει την επιλογή να επιλέξει με τη φαντασία της τον τρόπο να ελπίζει και να ονειρεύεται.
Τα Ηλύσια Πεδία
Κατά τη μυθολογία τα Ηλύσια Πεδία ήταν ένας φανταστικός και πανέμορφος τόπος, στον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες τοποθετούν στη δυτική άκρη της Οικουμένης. Ήταν ο τελικός προορισμός της ψυχής των ηρώων και των ενάρετων. Ο Ουίλιαμς χρησιμοποιεί τον όρο διττά, και ως συμβολισμό του θανάνου αλλά και της ευχάριστης ζωής. Στην αρχή του έργου, υπάρχει μια ισορροπία, ο Στάνλεϊ και η Στέλλα ζουν ευτυχισμένοι μαζί στα Ηλύσια Πεδία, ωστόσο η άφιξη της μεγάλης αδελφής δρα ως καταλύτης και αμέσως η ρουτίνα τους διαταράσσεται. Όσο περνά ο καιρός, αποκαλύπτονται τα μυστικά του παρελθόντος της Μπλανς και λόγω της συγκατοίκησης δημιουργούνται εντάσεις και πολλαπλά ξεσπάσματα που ξετυλίγουν ένα ένα τα φύλλα από τους πολύπλοκους χαρακτήρες των ηρώων. Εν τέλει το όριο μεταξύ λογικής και παράνοιας γίνεται όλο και περισσότερο θαμπό, με αποτέλεσμα το ολέθριο τέλος.
Η επέμβαση της κοινωνίας
Η καταστροφική επέμβαση της κοινωνίας σε ένα ευαίσθητο, μη συμβατικό άτομο. Αυτό είναι το κυρίως θέμα του «Λεωφορείου ο Πόθος». Υπάρχουν δύο κυρίαρχοι πόλοι, η Μπλανς, που αντιπροσωπεύει το βασανισμένο ποιητικό ένστικτο και την ευγένεια του συναισθήματος, ενώ ο Στάνλεϊ το βαρύ αισθησιασμό και τη μυώδη ενέργεια.
Στο τέλος η ηρωίδα, αιθέρια, αλαφροΐσκιωτη, μαρτυρική, καταβροχθίζεται από τα θραύσματα του ραγισμένου κόσμου της.
Η σκηνοθεσία
Η παράσταση σκηνοθετημένη με τον τρόπο της Ελένης Σκότη, μαγικά ρεαλιστικό, και την αναλυτική ικανότητα του Γιώργου Χατζηνικολάου, διαπερνάται από μια έντονη θεατρικότητα. Οι διάλογοι έχουν ενάργεια και οι σκηνές είναι δραματικά ολοκληρωμένες. Βλέπουμε τις ποικίλες όψεις της αμερικάνικης ζωής του Νότου, τα σημεία δύναμης και αδυναμίας της, το δραματικό κοντράστ ανάμεσα στην πληθωρική ενέργεια και την ταραχή του περιγραφόμενου κόσμου. Τη βασική δυσπιστία στον άνθρωπο. Ο αμερικάνικος ρεαλισμός παρουσιάζεται με σπάνια γλαφυρότητα. Γινόμαστε μάρτυρες μιας καθημερινής ζωής γεμάτης σκοτεινές εικόνες, βίαιες καταστάσεις, συγκρούσεις, σκληρότητα στα ήθη. Το κάθετο και το οριζόντιο επίπεδο, όλη η ουσία του Τένεσι Ουίλιαμς, είναι εκεί ταυτόχρονα για όποιον θέλει και μπορεί να τα καταλάβει.
Οι ερμηνείες
Η Κόρα Καρβούνη είναι ασύγκριτα χαριτωμένη ως Μπλανς, γοητευτική, μεταφυσική και αέρινα προκλητική. Κινείται σαν μπαλαρίνα και έχει μια ενστικτώδη αίσθηση του χιούμορ. Δείχνει μια εξαιρετική πειθαρχία του ταλέντου της, που είναι και μία από τις αυστηρότερες προϋποθέσεις του θεάτρου. Φωτίζει κάθε ρωγμή και κάθε πτυχή του πολυσύνθετου χαρακτήρα. Η Μπλανς της είναι διασταύρωση λουλουδιού με βράχο. Πόνος, ενθουσιασμός, κραυγή.
Ο Γιάννης Τσορτέκης είναι ένας κυκλώνας, ο κυκλώνας Στάνλεϊ Κοβάλσκι. Σε τυλίγει από παντού. Στην κυριολεξία ορμά, σαρώνει και καταδύεται στο ρόλο. Ένας κυνικός και αυταρχικός υπολογιστής που διακρίνεται για την ωμότητα και τον πρωτογονισμό του. Μια απόλυτη ερμηνεία του εμβληματικού ήρωα.
Η Στέλλα της Ηλιάνας Μαυρομάτη, διχασμένη ανάμεσα στον πόθο για τον Στάνλεϊ και τη συμπόνια για την αδελφή της, είναι έξοχη. Mια ερμηνεία εκρηκτική και εύγλωττη. Έξυπνα απλή, διακριτική, απέριττη, θαυμάσια μελετημένη αλλά και τολμηρή.
Εντυπωσιακός είναι ο Γιώργος Δάμπασης στο ρόλο του Μιτς. Κυριολεκτικά με καθήλωσε. Ερμήνευσε με ανθρωπιά και φυσικότητα έναν καλοσυνάτο άνθρωπο της διπλανής πόρτας που όμως δεν έχει τη δύναμη να πάρει τις σωστές αποφάσεις για τη ζωή του. Θύμα κι αυτός του κοινωνικού περίγυρου. Επιβλητικός, αξιοπρεπής, ήρεμος, συνεσταλμένος αλλά και συμβιβασμένος.
Εξαιρετική και η Γιούνις της Αθηνάς Αλεξοπούλου. Η σπιτονοικοκυρά που κατανοεί τη Στέλλα γιατί βιώνουν τις ίδιες καταστάσεις. Συμπαγής και πυκνή ερμηνεία, με ξεχωριστή αμεσότητα.
Ο Μιχαήλ Γιαννικάκης – γιατρός έπλασε μια παράξενα ευγενική τσεχωφική φιγούρα.
Ο Γιώργος Γερωνυμάκης υποστήριξε δυναμικά το ρόλο του Στηβ.
Ο Γιάννης Δαμάλας στο ρόλο του Νέου πολύ εκφραστικός και με σωστή κίνηση.
Η Χριστίνα Δημητριάδη παρουσίασε μια στριφνή και στυγνή νοσοκόμα, όπως και έπρεπε.
Ο Βαγγέλης Κουντουριώτης έπαιξε με φυσικότητα τον Πάμπλο.
Συντελεστές παράστασης
Το ορθογώνιο σκηνικό (σκηνικά – κοστούμια Γιώργος Χατζηνικολάου) του διαμερίσματος φαίνεται απλό, όμως αποτελείται από πολλές κρυψώνες που το κάνουν λειτουργικό. Μονόχωρο, στενάχωρο, με την κουρτίνα ανάμεσα, το δρόμο να περνά από μπροστά του, τοποθετημένο σε ένα διώροφο οίκημα εργατικών διαμερισμάτων, με την εξωτερική σιδερένια σκάλα του, σε μεταφέρει απευθείας στον κόσμο του Ουίλιαμς. Σε μια γειτονιά υποταγμένη στους σκληρούς νόμους μιας πραγματικότητας στην οποία βασιλεύει η βία, το δίκαιο του ισχυρότερου και ο ρατσισμός.
Θα σταθώ λίγο σε ένα θεατρικό τέχνασμα που λειτουργεί διεγερτικά για τον θεατή, το βίντεο (Σταύρος Συμεωνίδης) των σκηνών του μπάνιου. Εξάπτει την περιέργεια και λειτουργεί με προοικονομία. Επίσης οι σκηνές που ακούγεται η φωνή της Κόρας Καρβούνη να τραγουδά το «Say it’s only a paper moon!», δημιουργούν μια απόκοσμη αίσθηση που κινητοποιεί τη σπλαχνικότητα και την ενσυναίσθηση του κοινού.
Παρεμβατικοί και αποτελεσματικοί στη δημιουργία ατμόσφαιρας είναι οι φωτισμοί του Αντώνη Παναγιωτόπουλου. Επίσης οι μουσικοί χρωματισμοί του Κωστή Χαραμουντάνη αναδεικνύουν τη βαθύτητα των συναισθημάτων.
Η μετάφραση του Γιώργου Χατζηνικολάου αναδεικνύει την πολυστρωματική αφήγηση του συγγραφέα, με απόλυτα ακριβή γλώσσα, άμεση αλλά και περίτεχνη.
Ο Τένεσι Ουίλιαμς πάντα «βασιζόταν στην καλοσύνη των ξένων», όπως και η ηρωίδα του. Η παράσταση αυτή σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη και Γιώργου Χατζηνικολάου θα γίνει σύντομα ένα sold out με λίστα αναμονής. Πράγμα που σημαίνει ότι αν δεν εξασφαλίσετε εκ των προτέρων εισιτήριο, θα χρειαστεί να στηριχτείτε κι εσείς στην «καλοσύνη των ξένων», περιμένοντας να ακυρώσουν.
* Η υπόθεση του έργου: 1948. Νέα Ορλεάνη. Σε ένα σπίτι όπου κατοικούν η Στέλλα, απόγονος αριστοκρατικής οικογένειας του Αμερικανικού Νότου και ο σύζυγός της Στάνλεϊ, σκληρός και ανερχόμενος μικροαστός, καταφεύγει η Μπλανς Ντυμπουά, αδελφή της Στέλλας. Ανύπαντρη, παρά την προχωρημένη ηλικία της και έχοντας επωμισθεί τα οικογενειακά βάρη της αριστοκρατικής της οικογένειας, χωρίς ένα δολάριο και χωρίς σύντροφο, κουβαλάει μόνον τις αποσκευές της από ύλη και τραυματικές μνήμες. Το αμφιλεγόμενο ερωτικό της παρελθόν μαζί με τον πολυσχιδή της χαρακτήρα ανατρέπουν την κανονικότητα της ζωής του ζευγαριού και του κοινωνικού τους περίγυρου. Μέσα από την αντιπαράθεση καθενός από τους χαρακτήρες του έργου με την «αλλόκοτη», όπως τους φαίνεται, Μπλανς -και γι’ αυτό επικίνδυνα ανατρεπτική- οι ήρωες του «Λεωφορείου ο Πόθος» καταλαβαίνουν πως πρέπει να συσπειρωθούν σε ό, τι μέχρι πριν από την άφιξή της ήταν και σε ό, τι είχαν και θέλουν στο μέλλον να αποκτήσουν. Τη συρρικνώνουν έτσι σε μία από τις πολλές της ιδιότητες, την αποκηρύσσουν και τη διώχνουν υπό τον μανδύα της τρελής που πρέπει «για το καλό όλων» να απομονωθεί. Η Μπλανς γίνεται ο ξένος που στο διηνεκές υπάρχει, ακόμη και μέσα μας, και που θα θέλαμε να αγνοούμε. Ο Τένεσι Ουίλιαμς κατορθώνει να συνδιαλαγεί και να συμμαχήσει με το συναισθηματικό κόσμο μας για να τεστάρει τις αντοχές των αντιλήψεων και των ηθικών κανόνων της κάθε κοινωνίας αλλά και του καθενός μας χωριστά.
* Ο Τένεσι Ουίλιαμς (26 Μαρτίου 1911 – 25 Φεβρουαρίου 1983), φιλολογικό ψευδώνυμο του Τόμας Λανιέ Ουίλιαμς, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς θεατρικούς συγγραφείς, μαζί με το σύγχρονό του, Άρθουρ Μίλλερ. Έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα στη Νέα Ορλεάνη, όπου και άλλαξε το όνομά του από την πολιτεία καταγωγής του πατέρα του. Έγραψε ποιήματα, νουβέλες, θεατρικά έργα και παιχνίδια, ιστορίες και μυθιστορήματα. Μερικά από τα πιο γνωστά του έργα είναι: “Γυάλινος κόσμος”, “Καλοκαίρι και καταχνιά”, “Λεωφορείον ο Πόθος”, “Τριαντάφυλλο στο στήθος”, “Λυσσασμένη γάτα”, “Ο Ορφέας στον Άδη”, “Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι”, “Γλυκό πουλί της νιότης”, “Η νύχτα της Ιγκουάνα”. Το 1948 Κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ για το “Λεωφορείον ο Πόθος” και το 1955 για τη “Λυσσασμένη Γάτα”. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 30 γλώσσες, ενώ αποτελούν ιδιαίτερα δημοφιλείς παραστάσεις σε όλο τον κόσμο.
Ταυτότητα παράστασης
Παραγωγή: Ομάδα Νάμα
Μετάφραση: Γιώργος Χατζηνικολάου
Σκηνοθεσία/Καλλιτεχνική επιμέλεια: Ελένη Σκότη, Γιώργος Χατζηνικολάου
Σκηνικά/Κοστούμια: Γιώργος Χατζηνικολάου
Φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος
Μουσική: Κωστής Χαραμουντάνης
Video/Trailer: Σταύρος Συμεωνίδης
Φωτογραφίες: Γιώργος Καλφαμανώλης
Βοηθός σκηνοθέτη: Τριανταφυλλιά Δούνια
Διεύθυνση Παραγωγής: Γιώργος Χατζηνικολάου
Δημόσιες Σχέσεις/Βοηθός παραγωγής: Μαρία Αναματερού
Διανομή
Μπλανς: Κόρα Καρβούνη
Στάνλεϋ: Γιάννης Τσορτέκης
Στέλλα: Ηλιάνα Μαυρομάτη
Μιτς: Γιώργος Δάμπασης
Γιούνις: Αθηνά Αλεξοπούλου
Γιατρός: Μιχαήλ Γιαννικάκης
Στηβ: Γιώργος Γερωνυμάκης
Νέος: Γιάννης Δαμάλας
Νοσοκόμα: Χριστίνα Δημητριάδη
Πάμπλο: Βαγγέλης Κουντουριώτης
Πληροφορίες
Γενική είσοδος 12, 00€
Έως Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2017
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη έως Σάββατο στις 9:00 μ.μ.
Κυριακή στις 7:00 μ.μ.
Τιμές εισιτηρίων:
Πέμπτη/Παρασκευή: Κανονικό: 15, 00€
Φοιτητικό/Ανέργων/Άνω των 65: 12, 00€
Σάββατο/Κυριακή και αργίες: Κανονικό: 17, 00€
Ανέργων /Άνω των 65: 15, 00€
Φοιτητικό: 12, 00€
Διάρκεια: 150’ (με διάλειμμα)
Χώρος: Σύγχρονο Θέατρο
Διεύθυνση: Ευμολπιδών 45, Γκάζι
Τηλέφωνο: 210 3464380
Site: www.sixronotheatro.gr
Στάση Μετρό: Κεραμεικός
Κράτηση θέσεων & Πώληση εισιτηρίων:
στo ταμείo του Σύγχρονου Θεάτρου, Ευμολπιδών 45, Γκάζι
Τηλ. 210 3464380
e-mail: [email protected]
Στάση Μετρό Κεραμεικός
στο ταμείο του Επί Κολωνώ, Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94, Κολωνός
Tηλ. 210 5138067
e-mail: [email protected]
site: www.epikolono.gr
Στάση Μετρό Μεταξουργείο
