19.9 C
Athens
Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

Κοραλία Ανδρειάδη – Θεοτοκά, η ποιήτρια του απόλυτου έρωτα

Πολιορκία

Καθώς αμίλητη αντιστέκεσαι
με το Θεό στα χείλη,
με τις αισθήσεις τεντωμένες,
καθώς αμείλικτη αντιστέκεσαι
κι άσβηστη και ανέλπιδη
μπρος στη μελλοντική πολιορκία,
χρέος σου
πριν σε κυλήσει αδιάφορα η νύχτα
στην τύχη, στη σιωπή,
χρέος σου
να τραγουδήσεις δυνατά
έναν ωραίο ύμνο.

Όριο

Ίσκιε, πικρό μου όριο,
σπατάλησα τη δύναμή μου πλησιάζοντας
πώς να περάσω από τα μάγια, πώς.
Πέρα από σένα το είδωλό μου μες στο φως
κι εγώ την ύπαρξή μου σέρνω αλλάζοντας.

Ορμάς κρυφά και δένεσαι μαζί μου,
με κυνηγάς, ασάλευτα με φράζεις,
με κυριεύεις καθώς μάχομαι για ν’ αποδράσω·
πιστή φρουρά που καταδιώκεις τη φυγή μου
και τ’ όραμά μου αναίσθητα ταράζεις.

Ίσκιε, πικρό μου όριο, κι αν δε σε φτάσω
θα κοιμηθώ απλά στη γη και συ σιμά θα μείνεις
ώσπου να γίνω μόριο τέφρας, πνοή μιας σκέψης.
Τότε, σκιά μου, μόριο και συ στο φως θα τρέμεις,
τότε θα θες στο σώμα πια να επιστρέψεις.

 

 

Γεννημένη στο Νέο Φάληρο το 1935, η Κοραλία Ανδρειάδη, όπως ήταν το πατρικό της επώνυμο, μεγαλώνει μέσα στην Κατοχή, τελειώνει το Γυμνάσιο το 1953, μπαίνει στην Πάντειο, ενώ βοηθά συγχρόνως και τον πατέρα της στην οικογενειακή επιχείρηση – την εισαγωγή και προώθηση ινδικών ταινιών στους κινηματογράφους της εποχής.

Το 1959 μάλιστα θα ταξιδέψει η ίδια στην Ινδία –θα ξαναπήγαινε το 1961, προσκαλεσμένη του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ του Νέου Δελχί–, ενώ τον ίδιο χρόνο θα γνωριστεί, τυχαίως, με τον Γιώργο Θεοτοκά, μεγάλη λογοτεχνική μορφή και από τους ταγούς της «γενιάς του ’30» στο δικηγορικό γραφείο του.

***

Η Κοραλία Ανδρειάδη (5 Μαΐου 1935 – 18 Δεκεμβρίου 1976), περισσότερο γνωστή ως Κοραλία Θεοτοκά με το επώνυμο του συζύγου της Γιώργου Θεοτοκά, ήταν Ελληνίδα ποιήτρια και πεζογράφος με τη δική της διαδρομή στον χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας.

Η Κοραλία, κόρη του Δημητρίου Ανδρειάδη (1896–1970) και της Ελένης Στεφάνου (1905–1993), από την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο (Σαμψούντα) αντίστοιχα, γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο στις 5 Μαΐου 1935. Τελείωσε το γυμνάσιο στη Σχολή Χατζιδάκη και σπούδασε στην Πάντειο Σχολή Πολιτικών Επιστημών. Παράλληλα, με τη βοήθεια του πατέρα της, ασχολήθηκε με την εισαγωγή ινδικών ταινιών και ταξίδεψε στην Ινδίες αλλά και στην Ευρώπη. Το 1962 πήρε δίπλωμα ξεναγού και εργάστηκε ως ξεναγός για μικρό διάστημα.

Το 1963 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο Απόπειρες, ενώ ποιήματά της είχαν ήδη δημοσιευτεί στο περιοδικό Νέα Εστία. Στις 11 Ιουλίου 1966 παντρεύτηκε τον Γιώργο Θεοτοκά, ο οποίος πέθανε λίγους μήνες αργότερα, στις 30 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου. Έκτοτε αφοσιώθηκε στη φροντίδα του εκδιδομένου και ανέκδοτου έργου του Θεοτοκά.

Το 1967 εξέδωσε τη δεύτερη συλλογή ποιημάτων της Σε άλλο φως, αλλά αρνήθηκε τη διακίνησή της στο εμπόριο λόγω της μεσολάβησης της δικτατορίας. Από την ίδια χρονιά ως το 1974 υπήρξε μέλος της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (Ε.Μ.Ε.Π.). Από το 1969 ως το 1973 παρακολούθησε τη σειρά μαθημάτων Iστορίας της Τέχνης από τον Παντελή Πρεβελάκη, στη Σχολή Καλών Τεχνών. Το 1971 εκδόθηκε η συλλογή της Η ταυτότητα και το 1975 η σύνθεση Οι μεγάλες διαδικασίες. Από το 1974 ήταν μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Συμπαράστασης Κυπρίων, προσφέροντας βοήθεια σε Κύπριους πρόσφυγες. Το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 1976 αυτοκτόνησε, πέφτοντας από την ταράτσα του σπιτιού της, στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας 90, στην Αθήνα.

 

 

Έργα

1963, Απόπειρες, Φέξης, Αθήνα.
1967, Σε άλλο φως, Ίκαρος, Αθήνα.
1971, Η ταυτότητα, Ίκαρος, Αθήνα.
1975, Οι μεγάλες διαδικασίες, Ίκαρος, Αθήνα.

***

-Έχω αντοχή,
φτάνει να πεις μαζί…

-Συμμαχήστε με το λουλούδι
Ως την Έκσταση.
Την αποθέωση.
Την αθανασία.

-Έλα, θα γείρω να σου τραγουδήσω
τις νύχτες με φωνές πουλιών,
τα μεσημέρια με φωνές ανέμων και αγγέλων.
Έλα, θα γείρω σαν δεντρί δοκιμασμένο
και μυστικά και φανερά θα τραγουδήσω
με μαγικούς ήχους βροχής και θρήνους,
με τις φωνές των κεραυνών, των κεντρισμένων ζώων μ’ οργή και κλάμα ωκεανών και ραγισμένων βράχων.

Έλα, πλησίασε.
Δες, πως χτυπάει τον αέρα μοναχός.
Άκουσε η ζωή πως ρέει…ρέει…

***

Η Κοραλία Ανδρειάδη-Θεοτοκά είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση ποιήτριας που για αδιευκρίνιστους λόγους το όνομα της παραμένει ημι-άγνωστο στο βαθύ αναγνωστικό κοινό.

Ρώτησα εκείνον που δεν γέλασε ποτέ.
-Γιατί ποτέ δεν γέλασες; Και είπε:
-Υπάρχει τίποτα για να γελάσω;
Ρώτησα εκείνον που γελάει πάντα.
-Γιατί γελάς; Και είπε:
-Υπάρχει κάτι για να μη γελάσω;
Είναι καιρός να συμφωνήσουμε με σοβαρότητα.

Τα δύσκολα χρόνια της Kατοχής τα πέρασε μαζί με την αδελφή της την Τζούλια Ανδρειάδη, μετέπειτα Σταμπουλοπούλου, η οποία μετέπειτα διακρίθηκε ως ζωγράφος.

Το 1963 δημοσίευσε στον ιστορικό εκδοτικό οίκο “Φέξη” το πρώτο της ποιητικό πόνημα με τίτλο “Απόπειρες”. Εκεί στα 1963 γνώρισε τον κατά 30 χρόνια μεγαλύτερο της καταξιωμένο λογοτέχνη Γεώργιο Θεοτοκά με τον οποίο συνδέθηκε ερωτικά και τον οποίο παντρεύτηκε το 1966 για να τον χάσει στις 30 Οκτωβρίου του 1966.
Το Θεοτοκά η Κοραλία τον αγάπησε απόλυτα, παράφορα, όπως μόνον οι ηρωίδες μυθιστορημάτων μπορούν. Σε όλα τα ποιήματά της τα οποία εκδόθηκαν μετά το θάνατό του (Σε άλλο φως-1967, Η ταυτότητα-1971 και Το ποίημα: Οι μεγάλες διαδικασίες-1975) είναι έκδηλος ο πόνος του αποχωρισμού, η οδύνη του χαμένου έρωτα, η απώλεια της ολοκλήρωσης.

-Κρατώντας με στ’ απέραντο καλό σου χέρι
πως γαληνεύω… Απαλά πως σβήνουν οι στιγμές
και μαγικά μ’ αγγίζουν οι ελπίδες.
Σκιρτά η θύμηση στο αίμα, αλλάζει, καίει
το δέρμα φθείρεται αγαπημένο
κι ακόμα με ζεσταίνει, με ζεσταίνει.

Kλαις, αθώο μάτι, ρυάκι δροσερό,
καθώς θροΐζουν οι ψυχές μας στα πλατάνια
πουλιά αγιάζουνε τ’ αγέρι,
Γιατί, δάκρυ από φως; Γιατί;

Ο θάνατος του Θεοτοκά σφράγισε τη μοίρα της Κοραλίας. Οι δυνάμεις της εξαντλήθηκαν στις 18 Δεκεμβρίου 1976, όταν στις 12.45 η Κοραλία Θεοτοκά, η αυτοπροσδιοριζόμενη Κοραλία των τάφων, έδωσε τέλος στη ζωή της πηδώντας από την ταράτσα του σπιτιού της στην Αθήνα, στη Βασιλίσσης Σοφίας 90.

-Είδα το αίμα της Άνοιξης στη χλόη, κι είπα:
Να, τα λουλούδια εναντιώνονται στον άνεμο.

Οι φίλοι της ήλπισαν ότι δεν αγάπησε το θάνατο, αλλά τον χρησιμοποίησε ως μέσο για να περάσει απέναντι, απ’ όπου επί μια δεκαετία ο Θεοτοκάς την καλούσε ακαταμάχητα.
Για πολλούς όμως η εθελούσια έξοδός της από τη ζωή δεν αποτέλεσε έκπληξη. Στα ποιήματά της υπογραμμίζεται η επιθυμία της να φτάσει στο τέλος. Από την άλλη κρατάει κάποιες μηδαμινές αντιστάσεις, στις οποίες εναπόθεταν τις ελπίδες τους οι φίλοι και συγγενείς της.

”Κύριε, είσαι χρήσιμος
όχι ακόμα όμως, όχι ακόμα’
με χρειάζεσαι
όχι ακόμα όμως, όχι ακόμα’
η εκθαμβωτική λύση
ας μου ανήκει’ σημειώνει, ενώ προσθέτει

Εγώ, το ον, το οργανικό
το εκουσίως κινούμενο
το σπονδυλωτό, το θηλαστικό
εγώ, ο δίχειρ, ο άνθρωπος,
το θήλυ, η Κοραλία, εγώ,
δεν θα σωπάσω τώρα
όχι τώρα
δεν έχω ανάπαυση
όχι πια.”

Άφησε πίσω της εξαιρετικής πνοής λυρικά ποιήματα τα οποία έτυχαν την εκτίμηση των ανθρώπων της τέχνης όπως του Καρούζου, του Κοντού, του Μουντέ, του Νιάρχου, του Φωστιέρη, της Δημουλά, της Βλάμη, του Παπατσώνη κ.α. Η αδελφή της προχώρησε το 1977 με νωπή ακόμα την πληγή από τον πρόωρο χαμό της στην έκδοση ενός καλαίσθητου τόμου 328 σελίδων με τα ποίηματά της και τα λιγοστά πεζά της σε συνεργασία με τις εκδόσεις “Εστία”. Στο βιβλίο αυτό περιέχονται επίσης ποιήματα φίλων της, κριτικές των συλλογών της καθώς και έργα τέχνης της Τζούλιας Ανδρειάδη-Σταμπουλοπούλου, της Χαρίκλειας Μυταρά και του Δημήτρη Μυταρά, με τους οποίους η ποιήτρια συνδεόταν φιλικά.

-Αγρυπνείται λοιπόν, μη ξυπνήσω
μόνο εδώ υπάρχω, μόνο μ’ αυτόν υπάρχω.

-Θα ‘ρθει ένας κόσμος χλόης αγόρι
και θα δουλεύουμε στη μοιρασιά των λουλουδιών.

Είκοσι χρόνια αργότερα το ενδιαφέρον για το ποιητικό έργο της Κοραλίας Θεοτοκά αναζωπυρώθηκε με την προβολή του ντοκιμαντέρ που ετοίμασε ο ανιψιός της, Νίκος Σταμπουλόπουλος, και προβλήθηκε στην ιστορική εκπομπή της ΕΤ-1, “Παρασκήνιο”.

Όσο αδειάζω, τόσο γεμίζω
για σένα, ξέχωρα από σένα
και το δείγμα του εαυτού μου μηδενίζω
για σένα, με σένα μέσα μου.

Τη ζωή μου, το θάνατό μου, μαζί σου
σ’ άλλη ζωή, σ’ άλλο θάνατο, μαζί σου.

Τώρα υπάρχω γιατί θέλω να υπάρχεις
για μένα, ξέχωρα από μένα,
κι’ υπάρχεις, γιατί θέλεις να υπάρχω
για σένα, με σένα, μέσα μου.

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -