15.5 C
Athens
Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2025

Κατερίνα Ζαχαριάδου: Καθημερινά η βία αυξάνεται και ο ανθρωπισμός υποβαθμίζεται

Με αφορμή αυτή τη δύσκολη – από κάθε άποψη – χρονιά, το Catisart.gr δίνει τον λόγο σε καλλιτέχνες και δημιουργούς που μιλούν για όσα έχασαν, για όσα κέρδισαν και για όσα περιμένουν.
Μας μιλούν για θέματα που τους ενόχλησαν ή τους συγκίνησαν, για γεγονότα που τους πίκραναν, τους εξόργισαν ή τους έδωσαν χαρά.
Εκμυστηρεύονται – εξομολογούνται τις απογοητεύσεις ή τις ελπίδες τους και τέλος εκθέτουν διαφωνίες, σκέψεις, ιδέες και προτάσεις…

Γράφει η Κατερίνα Ζαχαριάδου

Τι έχασα, τι κέρδισα τη χρονιά που πέρασε… Νομίζω πως πάντα πηγαίνουν χέρι-χέρι. Το θέμα είναι προς τα πού θα γύρει τελικά η ζυγαριά της ψυχής σου. Μόνο όταν φεύγουν αγαπημένοι σου, το «έχασα» είναι αμιγές και κοφτερό. Έχασα απανωτά το θείο και τη θεία μου. Ζούσα καθημερινά δίπλα τους από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Ήταν σαν γονείς μου.
Λίγο αργότερα, έζησα την αγωνία ότι θα χάσω τη μητέρα μου από ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας που της παρουσιάστηκε. Ανεξίτηλο μέσα μου το σημάδι από το αδιάκοπο πήγαινε-έλα στα νοσοκομεία, από την ταλαιπωρία των αγαπημένων μου και των ανθρώπων γύρω μου. Ανεξίτηλος και ο θυμός για την απαξίωση των νοσοκομείων. Την έζησα πόσες φορές…
Σε μια εφημερία παρακαλούσαμε επί ώρες να μας δώσουν για τη θεία μου – που ήταν σε ράντσο στο διάδρομο και υπέφερε – ένα πολύτιμο μαξιλάρι που δεν περίσσευε! Όμως, σε κάποια νοσοκομεία, σ’ ένα χώρο φροντίδας ηλικιωμένων, είχα την τύχη να γνωρίσω αξιοθαύμαστους ανθρώπους. Γιατρούς, νοσηλεύτριες. Κάποιες γνωριμίες έγιναν φιλίες. Είμαι τυχερή. Η ζωή έφερε, ακόμα και τόσο πρόσφατα στο δρόμο μου, σημαντικούς ανθρώπους. Φίλους.

***

Τον ίδιο καιρό, έζησα μέρες αγωνίας προσπαθώντας ν’ αποφασίσω εάν έπρεπε ή όχι να κάνω ευθανασία στον πολυαγαπημένο μου γάτο, τον Ηρακλή, ύστερα από σχεδόν δεκαεννέα χρόνια συγκατοίκησης. Κλεισμένη μέσα στο σπίτι με τηλε-εργασία, πέρασα μαζί του τις τελευταίες μέρες της ζωής του που δεν θα τις ξεχάσω ποτέ.
Αναπόφευκτα, τα γεγονότα αυτά με επηρέασαν βαθιά. Κάποια στιγμή έρχεσαι αντιμέτωπος και με τη δική σου φθορά. Τη δική σου ημερομηνία λήξης. Τους μήνες του εγκλεισμού, έγραψα μια ποιητική ενότητα, τα «Τραγούδια του Αποχωρισμού», και ένα μικρό διήγημα: «Η απώλεια του Ηρακλή».
Συμπεριελήφθησαν μαζί με άλλα ποιήματα σε μια συλλογή που εκδόθηκε μόλις έληξε η καραντίνα. Εάν δεν ήταν ο εγκλεισμός που ζήσαμε, ίσως, να μην έκανα αυτό το βήμα, να εκδοθούν γραπτά μου τόσο βιωματικά και ας έχουν παναθρώπινο θέμα. Όμως, ο αποκλεισμός από τους φίλους, η στέρηση της ελευθερίας να ταξιδέψεις, να αγκαλιάσεις, ένοιωσα την ανάγκη να μιλήσω, να μοιραστώ… Και η τέχνη, η ποίηση, αυτός δεν είναι ο σκοπός της;
Την «απώλεια του Ηρακλή» ήθελα να τη μοιραστώ κυρίως με όσους δεν έτυχε να ζήσουν με ένα ζώο. Ένοιωσα και έμαθα πάρα πολλά από εκείνον. Η ζωή μας είναι τόσο αποκομμένη από τη φύση. Και αυτά τα πλάσματα είναι μέρος της φύσης. Έχουν κάτι που σε εμάς είναι θαμμένο βαθιά. Τόσο βαθιά που ελάχιστα αναπνέει πια.
Τη χρονιά που μας πέρασε, έχασα επίσης το τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης και ταυτόχρονα κέρδισα την ηρεμία μου. Κάποια παιχνιδιάρικα αλητάκια που μπαινοβγαίνουν στο σπίτι μου το εξαφάνισαν. Έψαξα, δεν το βρήκα πουθενά. Μάλλον, το έσπρωξαν στο πολύ μικρό κενό κάτω απ’ το κρεβάτι μου. Αδύνατον να ανασυρθεί. Επιπλέον, μάσησαν το καλώδιο της τηλεόρασης μέχρι ολοσχερούς καταστροφής. Το θεώρησα σημαδιακό! Δεν μπήκα ούτε πρόκειται να μπω στον κόπο να αγοράσω καινούριο. Όχι ότι πριν παρακολουθούσα ιδιαίτερα τηλεόραση. Ειδικά τις ειδήσεις… Όμως τώρα σώπασε δια παντός.
Η ζωή είναι μικρή, η ανθρωπότητα μεγάλη και όσα συμβαίνουν γύρω μας πολλά. Ναι, είναι τραγικό να χάνονται κάθε μέρα τόσοι άνθρωποι από την πανδημία αλλά ο αποκλειστικός, ο ακατάσχετος βομβαρδισμός με τα δηλητηριώδη χημικά του φόβου, του θανάτου και της δυστυχίας στην κουκίδα μας πάνω στην υδρόγειο, χωρίς να έχουμε πληροφορία για κανένα άλλο θέμα, εδώ ή στον κόσμο, είναι και αυτός τραγικός. Ήταν ακόμα πιο τραγικός στη διάρκεια της καραντίνας. Και γίνεται ακόμα πιο τραγικός αν σκεφτούμε πόσοι είναι εκείνοι που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και η μόνη πληροφόρηση και ψυχαγωγία τους στο σπίτι είναι μέσω της τηλεόρασης. Πέρα από έλλειψη πολύπλευρης και αξιόπιστης ενημέρωσης, έκλεισα την τηλεόραση από θυμό και από ένστικτο αυτοσυντήρησης.

***

Τι κέρδισα; Αρκετά, πολύ σημαντικά για εμένα…
Τη χρονιά που μας πέρασε, είδα φοιτητές μου να γίνονται όχι μόνο δεκτοί αλλά και να προσκαλούνται στο CERN, το πυρηνικό κέντρο ερευνών στη Γενεύη. Μέχρι και σήμερα συμμετέχουν στους ελέγχους λειτουργίας ενός, πολλά υποσχόμενου για ανακαλύψεις, ανιχνευτή υποατομικών σωματιδίων. Ήταν κάτι που το ήθελα, που το προσπάθησα αρκετά χρόνια. Ο ενθουσιασμός τους, οι επιτυχίες τους, είναι μεγάλη ηθική ικανοποίηση.
Έπειτα, μέσα στην τόσο δύσκολη περσινή χρονιά, μου έδωσε αληθινή χαρά η έκδοση της ποιητικής συλλογής μου. Και οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε εκείνους που με παρότρυναν και βοήθησαν στο να πραγματοποιηθεί.

***

Τι με στενοχωρεί; Τι με θυμώνει;
Δυστυχώς είναι πολλά… Με προβληματίζουν. Με εξοργίζουν πολλές φορές. Βλέπω να βιάζεται ακατάπαυστα η φύση. Παντού. Ας πω, αν και όλοι το γνωρίζουμε, για το πιο πρόσφατο, εδώ, σ’ αυτόν τον τόπο που θα κληρονομήσουμε στα παιδιά μας. Δεν είναι μόνο οι κόποι μιας ζωής που έχασαν οι άνθρωποι στις φωτιές του περασμένου καλοκαιριού. Είναι το μέγεθος της ζωτικής για όλους φύσης που χάθηκε. Δένδρα, χλωρίδα, ζώα… Ομορφιά και οξυγόνο!
Έχω δει φεγγάρι θαμπό, κόκκινο από φωτιά. Γνωρίζω τι σημαίνει να αναμετριέσαι, έχοντας ένα λάστιχο ποτίσματος, με λαμπαδιασμένα πεύκα για να σώσεις το σπίτι σου, τους γονείς σου που αρνούνται να το εγκαταλείψουν.
Να βλέπεις τα σκυλιά να τρέχουν να σωθούν, τις νύχτες να κρατάς βάρδια για τις αναζωπυρώσεις μαζί με τους πυροσβέστες. Και οι νύχτες να μην μοιάζουν με νύχτες. Όχι, δεν βλέπω το φυσικό πλούτο της χώρας μας να προστατεύεται. Ευλαβικά θα έπρεπε. Γιατί έχουμε την τύχη να ζούμε σε έναν τόπο με πολυποίκιλη ομορφιά που μας έχει ωφελήσει και που, αν τη θαυμάζαμε και τη σεβόμασταν όπως της αξίζει, πολλά θα μας ανταπέδιδε και τώρα και στο μέλλον. Αντιθέτως όμως. Ούτε βλέπω την πόλη μας να γίνεται πιο φιλόξενη για τα πνευμόνια μας και τη ψυχική υγεία μας.
Από την άλλη, βλέπω, το βλέπουμε όλοι καθημερινά, να υποβαθμίζεται ο ανθρωπισμός και να αυξάνεται δραματικά η βία με τα ειδεχθή, πολλά, φανερά αλλά και κρυφά πρόσωπά της.
Μέσα στα τελευταία ποιήματα που έγραψα, αναρωτιέμαι πόσο άραγε μας αφορούν, πόσο μας νοιάζουν όλα αυτά. Έχουμε συνειδητοποιήσει πού μας οδηγούν; Μας κινητοποιούν, μας προετοιμάζουν ή μήπως είναι για εμάς αμελητέα; Μια πολυτέλεια δηλαδή (κατά το «εδώ καράβια χάνονται βαρκούλες αρμενίζουν»), μπροστά στο φόβο ότι θα πεθάνουμε ή από την πανδημία ή από την πείνα; Θα μπορέσουμε να αντιτάξουμε σε όλα αυτά ένα ενεργητικό «θέλω να αλλάξουν», καταπολεμώντας το άγχος μας, την καθημερινή κούραση μας για τα προς το ζην, την έλλειψη χαράς και δημιουργίας, την έλλειψη ζωτικού ελεύθερου χρόνου, την κατάθλιψη εν τέλει;

***

Τι θα ήθελα; Τι περιμένω;
Πολλά! Όπως όλοι μας, θέλω και εγώ να τελειώσουμε με τις επιθετικές και υπερμεταδοτικές μεταλλάξεις. Να ζήσουμε όσο πιο άφοβα είναι δυνατόν.
Θα ήθελα από την ερχόμενη Άνοιξη και μετά, να γίνει μια δεύτερη παρουσίαση της ποιητικής συλλογής μου, στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις. Για μένα, μια παρουσίαση είναι μια μικρή γιορτή όπου μπορώ να μοιραστώ τα γραπτά μου με φίλους, ή με ανθρώπους που ίσως γνωρίσω, που αγαπούν την τέχνη.
Θα ήθελα και στις επιστημονικές δραστηριότητές μου να γίνουν ορισμένα που θεωρώ σημαντικά αλλά δεν θα αναφερθώ εδώ γιατί θα ήταν βαρετό. Θα πω μόνο πως θα ήθελα να κρατηθεί ζωντανή η συνεργασία μας με το cern, ο δρόμος ανοιχτός ώστε και άλλοι φοιτητές μας να πάνε εκεί για να πλουτίσουν τις γνώσεις τους, όσο και αν αυτό είναι πολύ δύσκολο με τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας.
Και το τελευταίο αλλά τόσο σημαντικό για όλους μας: θα ήθελα, έχω ανάγκη ν’ αποκτήσω ζωτικό, ελεύθερο χρόνο. Για να τον μοιράζομαι με τους δικούς μου ανθρώπους και να χαίρομαι. Για να παρακολουθώ και να συμμετέχω σε σημαντικές πολιτιστικές και άλλες δραστηριότητες. Ελεύθερο χρόνο και ψυχική δύναμη για να συνυπάρχω και να γράφω.

***

Η Κατερίνα Ζαχαριάδου γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Είναι διδάκτορας Φυσικής και από το 1995 συνεργάζεται με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ερευνητικά Κέντρα της ημεδαπής και αλλοδαπής.

Η συμβολή της στην επιστήμη αποτυπώνεται στη συνσυγγραφή τριών πανεπιστημιακών βιβλίων και τριακοσίων άρθρων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Σήμερα είναι Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, διεξάγει έρευνα στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών CERN και διατελεί Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Σπουδών Φυσικής Υψηλών Ενεργειών.
Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1984 εκδίδοντας τ’ αφηγήματα «Στους δρόμους της σύμπτωσης». Κείμενά της περιελήφθησαν στην ετήσια ανθολογία του περιοδικού «Φιλολογική Επιθεώρηση» (έτη 1985, 1986) αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές και το 1988, στη βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών «Φιλολογική Πρωτοχρονιά». Έκτοτε, ποιήματά της δημοσιεύτηκαν σε λογοτεχνικά περιοδικά και παρουσιάστηκαν σε ραδιοφωνικές εκπομπές και ποιητικές εκδηλώσεις. Έχει εκδώσει τα ποιητικά έργα «Μέρες στην Καρχηδόνα» (Παρασκήνιο, 2000), «Απόηχοι» (Ινφογνώμων, 2016) και «Νυχτερινή Βροχή» (Νίκας, 2021). Ποιήματά της συμπεριελήφθησαν στην ανθολογία του Δρ. Κωνσταντίνου Μπούρα «Ποιήματα της κρίσης», 2008-2018 (Ιωλκός, 2020)

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -