“…το τέλος βρίσκεται παντού..
Κάτι άλλο θα αρχίσει – και σίγουρα έχει ήδη αρχίσει με έναν μη ορατό τρόπο”
Jean-Luc Nancy
Καινούργιος Ευαγγελισμός: μετά τη Χρύσα Καψούλη, ένας νέος σκηνοθέτης και εικαστικός καλλιτέχνης, ο Μιχάλης Αγγελίδης, παρουσιάζει στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων τον “Ευαγγελισμό της Κασσάνδρας” του Δημήτρη Δημητριάδη.
Η παράσταση ανέβηκε στις 18 Μαρτίου 2015 στο Δη.Πε.Θε. Καβάλας και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Αθήνα για δύο έκτακτες παραστάσεις.
Το έργο είναι μια αντιστροφή του μύθου της Κασσάνδρας. Στον επικρατέστερο αρχετυπικό μύθο η Κασσάνδρα, κόρη του Πριάμου και της Εκάβης, ήταν ιέρεια του Θεού Απόλλωνα στην Τροία. Ο Απόλλωνας, ερωτευμένος μαζί της, τής δίνει το χάρισμα της μαντικής για να την πείσει να ανταποκριθεί στον έρωτά του. Η Κασσάνδρα όμως αρνείται τον πόθο του και ο Θεός την εκδικείται με την κατάρα οι προφητείες της να μη γίνονται πιστευτές από κανέναν.
Στο κείμενο του Δημητριάδη η Κασσάνδρα αποδέχεται τον πόθο του Θεού. Η ένωσή της με τον Απόλλωνα είναι το νέο που φέρνει η Κασσάνδρα στον κόσμο. Ο κόσμος χωρίζεται από τη στιγμή της ένωσης σε κόσμο πριν και μετά από αυτήν. Η κατάφαση στον απαγορευμένο πόθο είναι το σημείο τομής του κόσμου λόγω της πλήρωσης που επιφέρει. Η Κασσάνδρα από εχθρός του πόθου γίνεται τώρα ιέρειά του. Γίνεται το ηχείο και ο πομπός του μηνύματος της ένωσης και της κατάφασης στον πόθο. Ο λόγος της είναι ένα Ευαγγέλιο του ανθρώπου για τον άνθρωπο, το πρόταγμα για την επιστροφή στην ίδια του την σάρκα. Η αρχετυπική εικόνα της μετασχηματίζεται, γίνεται η εικόνα του ανθρώπου. Το γεννητικό της άγγελμα είναι η γενετήσια αρχή.
«Aν ζούσαμε την εποχή που το οικοδόμημα του ανθρωπισμού
καταρρέει εξαιτίας της ανεπάρκειάς του
Την εποχή της απαξίωσης του ανθρώπου από τον άνθρωπο
Την εποχή της αποξένωσης και της βίας
Την εποχή που η φύση του ανθρώπου εκδικείται τον εαυτό της
για την τόσο σκληρή καταστολή της
Θα μιλούσαμε για ένα τέλος
Για το τέλος της συνθήκης που μας τοποθετεί στον κόσμο
μιας συνθήκης που ορίζει ολοκληρωτικά την αντίληψή μας για τον εαυτό και τον κόσμο
Θα μιλούσαμε για τον κόσμο σήμερα.
Ο κόσμος σήμερα βρίσκεται στο οριακό του σημείο. Στο σημείο αυτό όπου έχει επέλθει ο κόσμος, παρουσιάζεται και η αναγκαιότητα αντιστροφής της συνθήκης που τον όρισε και συνεχίζει να τον ορίζει. Η αντιστροφή αυτή και μόνο, είναι ικανή να μετατρέψει το τέλος σε αφετηρία.
Η αντιστροφή αυτή είναι ο Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας.
Η Κασσάνδρα στο έργο του Δημητριάδη αντιστρέφει το μύθο της
και μαζί τον κόσμο που τον γέννησε.
Ο λόγος της είναι το χαρμόσυνο άγγελμα της νέας αρχής»
Μιχάλης Αγγελίδης, 04.03.2015
Συντελεστές
Κείμενο: Δημήτρης Δημητριάδης | σκηνοθεσία, επιμέλεια ήχου, φωτισμοί: Μιχάλης Αγγελίδης | ερμηνεία: Ζωή Κυριακίδου
Διάρκεια παράστασης: 1 ώρα και 40 λεπτά
* “Η Κασσάνδρα είναι το πρόπλασμα της ξένης, όχι μόνο γιατί είναι Ασιάτισσα, έστω Μικρασιάτισσα, αλλά κι επειδή η μαντική της ιδιότητα την τοποθετεί αυτομάτως σ’ ένα άλλο επίπεδο, κυρίως την θέτει απέναντι στους άλλους στους οποίους απευθύνει τις προβλέψεις της. Στο πρόσωπό της συναιρείται το πρόβλημα της καταγωγής και της γλώσσας, στοιχεία και τα δύο καθοριστικά για την αποδοχή και την ένταξη.
Στον «Ευαγγελισμό», αυτά τα δύο στοιχεία δοκιμάζονται ριζικά από την ανατρεπτική δύναμη τού πόθου. Εδώ, η Κασσάνδρα αναλαμβάνει η ίδια την διαπραγμάτευση τού προσωπικού της μύθου, που την θέλει ανέραστη και εχθρική προς την ερωτική προσφορά, και ανασκευάζει άρδην την γνωστή και καθιερωμένη εικόνα της. Γίνεται το αντίθετό της.
Απευθυνόμενη και πάλι προς όλους, αφηγείται την μεταστροφή της και τους λόγους που την οδήγησαν σ’ αυτήν. Η απόρριψη τού έρωτα που ένιωθε ο Απόλλων γι’ αυτήν, απόρριψη για την οποία εκείνος την καταράστηκε να προλέγει την αλήθεια αλλά να μην γίνεται από κανέναν πιστευτή, διακόπτεται και αντικαθίσταται από την απόλυτη παράδοση στο ερωτικό πάθος τού άντρα που, με την ανταπόκριση αυτή, την κάνει γυναίκα, αλλά κι από το γεγονός ότι τώρα πια, χάρις στην αποδοχή τού πόθου και στην ανταπόδοσή του, ό, τι λέει γίνεται από όλους πιστευτό.
Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει στην Κασσάνδρα παίρνει, μέσα από τα λόγια της κι από τον τρόπο με τον οποίο αφηγείται την μεταστροφή της, πολύ ευρύτερες διαστάσεις: γίνεται μία παράφορη εξαγγελία υπέρ της ερωτικής προσφοράς στην οποία η Κασσάνδρα αποδίδει τον καταλυτικό ρόλο για την επίτευξη μιας ριζικής τομής. Η ιστορία της ανθρωπότητας χωρίζεται σ’ ένα πριν την προσφορά και σ’ ένα μετά απ’ αυτήν.
Το προσωπικό πριν της Κασσάνδρας είναι το πριν όλων των ανθρώπων, και το προσωπικό της μετά είναι το μετά όλων των ανθρώπων. Το καταδικασμένο πριν και το αναγεννητικό μετά γίνονται, μέσα από τον ενθουσιώδη μονόλογό της, τα δύο άκρα όπου ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βρεθεί αλλά και όπου μπορεί να επιλέξει ποιο από τα δύο θα ακολουθήσει, αφού πρόκειται πάντα για θέμα προσωπικής επιλογής και όχι έξωθεν καταναγκασμού.
Με την φρενήρη αφήγησή της η Κασσάνδρα καταρρίπτει όλες τις δεσμεύσεις τού παρελθόντος αποκαλύπτοντάς τες αποτυχημένες, και διακηρύσσει, ως φλεγόμενη συνήγορος, την ολική επικράτηση της προσφοράς και της αποδοχής του πόθου στην ζωή τού κάθε ανθρώπου”.
Δημήτρης Δημητριάδης
20.4.2009
* Ο Δημήτρης Δημητριάδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1944. Σπούδασε θέατρο και κινηματογράφο στις Βρυξέλλες απ’ το 1963 ως το 1968. Εκεί έγραψε το 1966 το πρώτο θεατρικό του έργο, Η τιμή της ανταρσίας στην μαύρη αγορά, το οποίο ανέβασε ο Patrice Chereau το 1968 στο Théâtre d’Aubervilliers, στα περίχωρα του Παρισιού.
Το 1978 εκδόθηκε το Πεθαίνω σαν χώρα, το πρώτο του πεζογράφημα, το 1980 η ποιητική ενότητα Κατάλογοι 1-4 και το 1983 το θεατρικό του έργο Η νέα εκκλησία του αίματος. Ακολούθησαν: Η ανθρωπωδία. Η ανάθεση. Προοίμιο σε μια χιλιετία (πεζογράφημα), Κατάλογοι 5-8 (1986, ποιητική ενότητα), Το ύψωμα (1990, θεατρικό έργο), Η άγνωστη αρμονία του άλλου αιώνα (1992, θεατρικό), Κατάλογοι 9-Οι ορισμοί (1994, ποιητική ενότητα), Η αρχή της ζωής (1995, θεατρικό έργο που ανέβηκε την ίδια χρονιά από τον Στέφανο Λαζαρίδη στο Θέατρο του Νότου), Η ζάλη των ζώων πριν τη σφαγή (2000, θεατρικό έργο σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά στο Θέατρο του Νότου), Λήθη και άλλοι τέσσερις μονόλογοι (2000 – ο μονόλογος Λήθη ανέβηκε το 1998 στο Παρίσι, στο Petit Odéon, από τον J.-C. Bailly, το 2001 στο Théâtre de Bobigny από την A. Dimitriadis και το 2002 στο θέατρο Άττις από τον Θ. Τερζόπουλο), Κατάλογοι 10-12 (2002, ποιητική ενότητα), Ανθρωπωδία 1 και Ανθρωπωδία 7 (2002, Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2003), Διαδικασίες διακανονισμού διαφορών (2003, θεατρικό έργο σε σκηνοθεσία Γιώργου Λάνθιμου που ανέβηκε στον Εξώστη του Θεάτρου του Νότου), κ.ά.
Το γαλλικό θέατρο Odéon έκανε αφιέρωμα στον Δημήτρη Δημητριάδη τη σεζόν 2009-2010 ενώ το 2013 μεγάλο αφιέρωμα έγινε στο θεατρικό του έργο στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στην Αθήνα, με παραστάσεις, αναλόγια, παρουσιάσεις και συζητήσεις. Στο φεστιβάλ της Αβινιόν του 2014 παρουσιάστηκε το έργο του Ο κυκλισμός του τετραγώνου σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζά.
Ασχολήθηκε συστηματικά με τη μετάφραση πεζογραφημάτων των Jean Genet, Georges Bataille, Witold Gombrowicz, Maurice Blanchot, Gérard de Nerval, Balzac, Bernard-Marie Koltès, καθώς και τη μετάφραση θεατρικών έργων των Μολιέρου, Ευριπίδη, J. Genet, G. Courteline, Tennessee Williams, Σαίξπηρ για διάφορα θέατρα. Μετά το 1980 συνεργάστηκε στενά με τις εκδόσεις Άγρα που έχουν εκδώσει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του και, πιο πρόσφατα, με τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν της Θεσσαλονίκης.
Εργογραφία (έργα στα ελληνικά)
Πολιτισμός: μία κοσμική τραγωδία, 2013
H εκκένωση, 2013
Ο γύρος του κόσμου, 2006
Τόκος, 2010
Φαέθων, 2009
O Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας, 2009
O κυκλισμός του τετραγώνου, 2009
Χρύσιππος, 2008
Το άγγιγμα τού βυθού, 2008
Insenso, 2007
Oμηριάδα, 2007
Διαδικασίες Διακανονισμού Διαφορών, 2003
Λήθη και άλλοι τέσσερις μονόλογοι, 2002
Η Ζάλη των ζώων πριν την σφαγή, 2000
Η Αρχή της Ζωής, 1995
Η Άγνωστη Αρμονία του Άλλου Αιώνα, 1993
Το Ύψωμα, 1991
Η Νέα Εκκλησία τού Αίματος, 1983
Πεθαίνω σα χώρα, 1978
Η τιμή της ανταρσίας στην μαύρη αγορά, 1968
Πληροφορίες
Ο Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας
του Δημήτρη Δημητριάδη | σκηνοθεσία: Μιχάλης Αγγελίδης
Σάββατο 13 & Κυριακή 14 Ιουνίου 2015 |21:15
Πολυχώρος Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων | Κύπρου 91Α και Σικίνου 35Α, 11361, Κυψέλη, Αθήνα | 213 00 40 496 | [email protected] | http://polychorosket.gr/| https://www.facebook.com/kentron.el – Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων | γενική είσοδος: 10 € | φοιτητικό: 8 € | κάρτα ανεργίας, κάρτα ΣΕΗ: 5 €
Πρόσβαση
Αυτοκίνητο: εύκολο παρκάρισμα. / Λεωφορείο (στάση Καλλιφρονά): 054, 608, 622, Α8, Β8 / Τρόλεϊ (στάση Καλλιφρονά): 3, 5, 11, 13, 14 | (στάση Πλατεία Κυψέλης): 2, 4 / ΗΣΑΠ: Άγιος Νικόλαος (12 λεπτά με τα πόδια)
* Υπεύθυνη επικοινωνίας ΚΕΤ: Δάφνη Ανέστη
[email protected]
