14.8 C
Athens
Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024

Ελεάνα Γεωργούλη: Η ιστορία της γιαγιάς μου, της Βάσως, δίνει φωνή στους ηττημένους

 

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

Η Ελεάνα Γεωργούλη είναι από τους καλλιτέχνες που αποδεδειγμένα δεν μένουν μόνο στις ιδέες αλλά περνούν και στη δράση. Και δράση σημαίνει υλοποίηση.

Με μερικές από τις πιο ταραγμένες σελίδες της ελληνικής ιστορίας καταπιάνεται τώρα η σημαντική δημιουργός, αναπαριστώντας θεατρικά με μοναδικό τρόπο μια ολόκληρη εποχή. Συγκεκριμένα έκανε θεατρικό έργο τη συγκλονιστική περιπέτεια ζωής της γιαγιάς της, η οποία φεύγοντας από τη ζωή τής εμπιστεύτηκε το αρχείο με τα τετράδιά της, δηλαδή την ιστορία της. Το έργο “Τα κόκκινα τετράδια”, που έγραψε και σκηνοθετεί στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, θα το αγαπήσετε ιδιαίτερα, επειδή η μόνη πλευρά που θα έπρεπε να μας αφορά σε έναν πόλεμο είναι αυτή των ανθρώπων που αγωνίζονται και προσπαθούν να επιβιώσουν.

Πρόκειται για την αληθινή ιστορία της αντιστασιακής Βάσως Στροφύλλα, που παρουσιάζεται με ενάργεια σε αυτό το πρωτότυπο θεατρικό έργο γραμμένο από την εγγονή της και βραβευμένη ηθοποιό, την Ελεάνα Γεωργούλη. Η παράσταση ζωντανεύει την Οδύσσεια της νεαρής Βάσως από το 1940, τα χρόνια της στον αντιφασιστικό αγώνα, τη συνάντησή της με τον έρωτά της, τον Γιάννη, τη δολοφονία της αδελφής της, τη διαδρομή της στην παρανομία και τη φυλακή μέχρι την απελευθέρωσή της το 1953.

Η πλοκή είναι συναρπαστική, η παράσταση ρέει απρόσκοπτα, οι ανατροπές έρχονται και δεν αφήνουν κανέναν ανεπηρέαστο, κυρίως όμως μπροστά βρίσκεται ο άνθρωπος και το ανίκητο πνεύμα του.

Η Βάσω και ο Γιάννης καταφέρνουν να κρατηθούν στη ζωή σε μια αντίξοη εποχή: “Σώθηκα χάρη στον έρωτα. Τον αισθάνθηκα σαν πυρακτωμένο σίδερο να με διαπερνάει και να με υποχρεώνει να συνεχίζω. Με κάθε κόστος. Να βρω ένα άνοιγμα, να διασχίσω αυτή την απομόνωση. Να επιβιώσω και να βρω στην άλλη άκρη του νήματος, τον Γιάννη”. Γιατί ο έρωτας πάντα ήταν και είναι κινητήρια δύναμη για τον άνθρωπο, του δίνει ενέργεια και αγάπη για τη ζωή.

Τέσσερις ερμηνευτές, ο Ανδρέας Κοντόπουλος, η Νάνσυ Μπούκλη, ο Γιάννης Φίλιας και η ίδια η συγγραφέας και σκηνοθέτις, ενεργοποιούν τη μηχανή της μνήμης και προσκαλούν τον θεατή να στοχαστεί μαζί τους πάνω στους σταθμούς αυτής της προσωπικής ιστορίας. Αυτεξούσιο. Αυτοδικία. Ανάληψη Ευθύνης. Εξορία. Ελευθερία.

Τα “Κόκκινα Τετράδια” βασίζονται σε επίμονη εργασία και σοβαρή μελέτη των ιστορικών στοιχείων της εποχής. Η όλη διαδικασία, έρευνα και συγγραφή, διήρκεσε τρία χρόνια. Το έργο αφορά εκείνη τη διαφορετική φωνή, του απλού αγωνιστή, που αγνοήθηκε από την επίσημη Ιστορία. Όπως μας λέει η ίδια η Ελεάνα στη συνέντευξη που παραχώρησε στο catisart.gr, είναι ένα σεργιάνι δύσκολο να το περπατήσεις, που “η επίσημη Ιστορία το έσβησε από τα κιτάπια της και οι λιγοστές ανθρώπινες φωνές που μπόρεσαν να το αφηγηθούν, γέρικες πια και αδυνατισμένες, φεύγουν η μια μετά την άλλη. Έπειτα πάλι θα υπάρχουν πάντα τα τετράδια. Αυτά τα ανεπίσημα σκονισμένα χαρτιά, στοιβαγμένα στις ντουλάπες και τα συρτάρια των παππούδων μας. Μικρές χαραγματιές πάνω στο φύλλο για να μείνει η μνήμη ζωντανή”.

 

 

Ελεάνα, ποια είναι η σχέση σου με τη Βάσω Στροφύλλα, την ηρωίδα του έργου “Κόκκινα Τετράδια”; Την είχες γνωρίσει;

*Η Βάσω ήταν η γιαγιά μου. Η μητέρα του πατέρα μου. Με μεγάλωσε. Πέθανε όταν ήμουν 22 χρονών. Πεθαίνοντας μού εμπιστεύτηκε το αρχείο με τα τετράδιά της, την ιστορία της.

Πότε σκέφτηκες να γράψεις την ιστορία της;

*Όταν πέθανε και ήρθα σε επαφή με το αρχείο της. Αποφάσισα να το κάνω βιβλίο. Δουλεύοντας ωστόσο πάνω στο υλικό αισθάνθηκα πως πρώτα από όλα πρέπει να γίνει θέατρο.

 

 

Πόσο χρόνο σου πήρε η συγγραφή του έργου και τι έρευνα χρειάστηκε να κάνεις;

*Η όλη διαδικασία, έρευνα και συγγραφή, μου πήρε τρία χρόνια. Το κείμενο της παράστασης αποτελεί διασκευή του συνολικού έργου, ένα μικρό τμήμα του. Χρειάστηκε να κάνω φύλλο και φτερό το αρχείο της γιαγιάς μου, του παππού μου, και του προπάππου μου (του πατέρα της Βάσως). Χρειάστηκε να διαβάσω πολύ για την περίοδο, να ανατρέξω σε όλα τα ιστορικά γεγονότα, χρειάστηκε να πάρω συνεντεύξεις συγγενών και επιζώντων για να διασταυρώσω και να επαληθεύσω το το υλικό.

Τα «Κόκκινα Τετράδια» είναι η διαφορετική φωνή που αγνοήθηκε από την επίσημη Ιστορία;

*Όλο αυτό το ανθρώπινο μέγεθος, όλο αυτό το σεργιάνι στα μονοπάτια της ζωής. Ένα σεργιάνι δύσκολο πια να το περπατήσεις. Ναι, η επίσημη Ιστορία το έσβησε από τα κιτάπια της και οι λιγοστές ανθρώπινες φωνές που μπόρεσαν να το αφηγηθούν, γέρικες πια και αδυνατισμένες, φεύγουν η μια μετά την άλλη. Έπειτα πάλι θα υπάρχουν πάντα τα τετράδια. Αυτά τα ανεπίσημα σκονισμένα χαρτιά, στοιβαγμένα στις ντουλάπες και τα συρτάρια των παππούδων μας. Μικρές χαραγματιές πάνω στο φύλλο για να μείνει η μνήμη ζωντανή.

 

 

Σε μια εποχή μεγάλων κοινωνικών αναδιαρθρώσεων και αναταράξεων, η διατήρηση της λαϊκής μνήμης είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία;

*Ναι, η μνήμη είναι αναγκαία. Αποτελεί ταυτότητα. Εγείρει ηθική και πρόταγμα για τη ζωή. Δημιουργεί αξιακό σύστημα η μνήμη. Να θυμάσαι το Ολοκαύτωμα. Να θυμάσαι τις φυλακές και τα ξερονήσια. Να θυμάσαι τη νύχτα που σκοτώσανε τον Φύσσα.

Ο Ευάγγελος Παπανούτσος έλεγε ότι η Ιστορία, «αν και είναι στραμμένη στο παρελθόν, αποβλέπει στο παρόν και οπλίζει τον άνθρωπο να αντιμετωπίσει το μέλλον του». Πώς το σχολιάζεις;

*Συμφωνώ απολύτως. Χωρίς το κοίταγμα στο πίσω, δεν υπάρχει το μπροστά.

 

 

Η ιστορία της Βάσως δίνει μια «άλλη» απάντηση στο ποιος γράφει αλλά και ποιος δημιουργεί την Ιστορία;

*Η ιστορία της Βάσως δίνει φωνή στους ηττημένους, σ’ έναν κόσμο που είναι πλέον θέσφατο την Ιστορία να τη γράφουν οι νικητές.

Έχει γίνει γνωστός, σήμερα, σε όλες του τις διαστάσεις ο ρόλος της ανώνυμης αγωνίστριας στην Εθνική Αντίσταση και στην απελευθέρωση της Ελλάδας από το ναζιστικό ζυγό;

*Υπάρχει πολύ υλικό εκεί έξω, αρκεί να έχει κανείς επιθυμία να το αναζητήσει. Μεγάλη δουλειά είχε κάνει η Ολυμπία η Παπαδούκα εκδίδοντας τις καταγραφές της από τις Φυλακές Αβέρωφ. Και η Αλίντα η Δημητρίου στα “Πουλιά στο Βάλτο” αλλά και σ’ όλη της την τριλογία. Υπάρχει το αρχείο της ΕΡΤ και το τεράστιο αρχείο του ΚΚΕ.

Ο έρωτας έχει τόση δύναμη ώστε να σώσει από ανυπέρβλητες καταστάσεις;

*Ναι. Ο έρωτας μπορεί με το μέγεθός του, να οδηγήσει στην απόλυτη υπέρβαση. Στο σπάσιμο των εμποδίων.

 

Η Ελεάνα Γεωργούλη με τη Νάνσυ Μπούκλη, που υποδύεται τη Βάσω Στροφύλλα

 

Ποια είναι τα πρόσωπα του έργου;

* Η Βάσω Στροφύλλα | η γιαγιά μου, νεαρή αντάρτισσα πόλης, οργανωμένη στο ΕΑΜ
* Ο Γιάννης Γεωργούλης | ο παππούς μου, αντάρτης του ΕΛΑΣ
* Η Ουρανία Στροφύλλα | η μεγαλύτερη αδελφή της Βάσως
* Ο Αντώνης | ο άντρας της Ουρανίας
* Ο Κύριος Ν.Φ. | συνεργάτης των Ταγμάτων Ασφαλείας και αρχηγός των Χιτών.

 

***

  • Για την παράσταση διαβάστε αναλυτικά εδώ:

“Τα κόκκινα τετράδια” της Ελεάνας Γεωργούλη στο Θέατρο του Νέου Κόσμου

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -