Του Παναγιώτη Μήλα
Ο Βασίλης Βασιλάκης, η κυρία Φαρλάκου, ο ποιητής Φανφάρας, ο βουλευτής Θεόφιλος Φερέκης, η Πίτσα Κίτσα, ο Θεόδωρος Πάρλας ή Ψευτοθόδωρος, ο Μηνάς Καντακουζηνός, ο Παναγιωτάκης, ο Ζωρζ και η Πυργοδέσποινα του Μπύθουλα στήνουν μια μεγάλη γιορτή, ένα σουαρέ για να τιμήσουν τον «μπαμπά» τους Δημήτρη Ψαθά…
Σαράντα χρόνια πέρασαν από τότε που ο Ψαθάς έδωσε το τελευταίο του χειρόγραφο, όμως τα κείμενά του παραμένουν τόσο φρέσκα σαν να τα έγραψε μόλις χτες. Αυτό κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει, αντιθέτως τα γεγονότα που συμβαίνουν επιβεβαιώνουν κάθε μέρα τη διαχρονικότητα των έργων του Ψαθά.
***
Η πρώτη θέση που κέρδισα σε διαγωνισμό παιδικής ζωγραφικής που είχε διοργανώσει η Λένα Σαββίδη στο εβδομαδιαίο περιοδικό «Ταχυδρόμος» του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη, με οδήγησε – ύστερα από πέντε χρόνια – στο ιστορικό κτήριο της Χρήστου Λαδά.
Μαθητής ακόμη στην τελευταία τάξη του εξαταξίου Γυμνασίου, συνάντησα τον Χρήστο Λαμπράκη στο γραφείο του (αν θυμάμαι καλά στον πρώτο όροφο), μίλησα μαζί του ή μάλλον τον άκουσα να μιλάει, μιας κι εγώ είχα χάσει τη μιλιά μου.
Στη συνέχεια μου είπε πως θα ήταν καλό να γνωρίσω τον Φωκίωνα Δημητριάδη, τον γελοιογράφο που άφησε εποχή στον ελληνικό Τύπο. Πήγαμε στο γραφείο του (αν θυμάμαι καλά στον δεύτερο όροφο) αλλά εκείνη τη μέρα θα αργούσε να έρθει. Εκεί ήταν μόνο ο… συγκάτοικός του, ο Δημήτρης Ψαθάς.
Τυχαία τον διακρίναμε πίσω από ένα βουνό φακέλους αλληλογραφίας των αναγνωστών. Επιστολές με αιτήματα, προτάσεις, διαμαρτυρίες, καταγγελίες. Η επικοινωνία εκείνα τα χρόνια είχε καρδιά και ψυχή, δεν ήταν ψυχρή όπως σήμερα που είμαστε πίσω από το πληκτρολόγιο.
Ο Ψαθάς μου πρότεινε να καθίσω και έτσι μπόρεσα να… ψελλίσω κάποιες από τις σκέψεις μου. Ο τρόπος του γραψίματός του – στην εφημερίδα – με είχε επηρεάσει πολύ, έτσι αισθάνθηκα οικεία μαζί του. Εκείνος σοβαρός, λακωνικός αλλά πάντα με ζεστό χαμόγελο, μου είπε:
«Να ασχοληθείτε μόνο με μία τέχνη, όχι με πολλές. Όχι με πολλά αντικείμενα, αλλά με ένα. Όχι γύρω – γύρω σε όλα, αλλά κατ’ ευθείαν στον ένα και μοναδικό στόχο».
Όσα μου είπε, εκείνο το πρωινό, έγιναν χρήσιμος μπούσουλας στη μετέπειτα πορεία μου. Τήρησα σε μεγάλο βαθμό τις συμβουλές του. Μέχρι σήμερα δεν ξεχνάω όσα μου είπε. Μάλιστα η «συνταγή» που μου έδωσε τότε – τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’60 – στις μέρες μας θεωρείται σοφή και βασική «γραμμή πλεύσης» σε όσους ολοκληρώνουν τις πανεπιστημιακές τους σπουδές.
Ένα άλλο μάθημα ζωής του Ψαθά ήταν το γεγονός ότι ήταν πολύ αυστηρός στις επιλογές των συνεργατών του. Σήμερα μόνο αν χαζέψεις τις φωτογραφίες εκείνης της εποχής μπορείς εύκολα να διαπιστώσεις ότι δεν έκανε ποτέ εκπτώσεις σε αυτό το θέμα. Μόνο τα κορυφαία ονόματα του θεάτρου ενσάρκωσαν τους ήρωες και τις ηρωίδες των έργων του. Ήξερε πως μόνο οι κορυφαίοι μπορούν να τα αναδείξουν.
Σήμερα – σε πολλούς τομείς – δεν είναι λίγοι εκείνοι που καταστρέφουν την ποιότητα του προϊόντος που προσφέρουν κάνοντας φτηνιάρικες και πελατειακού τύπου επιλογές και καταφέρνουν έτσι -αν και τρέχουν μόνοι- να τερματίζουν… δεύτεροι.
***
Το 2019 μια χρονιά γεμάτη με έργα του Δημήτρη Ψαθά
Τη συνταγή αυτή – της επιλογής μόνο των αρίστων – την άφησε ο Ψαθάς ως κληρονομιά στην κόρη του Μαρία και στην εγγονή του Λένα Νίτσου, η οποία είναι σήμερα επιμελήτρια των απάντων του και διευθύντρια στις «Εκδόσεις Δ. Ψαθά» που ίδρυσε μαζί με τη μητέρα της.
Τηρώντας λοιπόν κατά γράμμα αυτή τη σταθερή πορεία έχουν φέτος τη δυνατότητα να μας προσφέρουν την ευκαιρία να απολαύσουμε τρεις από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του συγγραφέα. Μάλιστα θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε το 2019 «Έτος Δημήτρη Ψαθά» μιας και συμπληρώνονται 40 χρόνια από τον θάνατό του, στις 13 Νοεμβρίου 1979.
***
Η «Μαντάμ Σουσού», το «Ξύπνα Βασίλη» και το «Ζητείται Ψεύτης» θα παίζονται ταυτόχρονα σε θέατρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Η Σουσού, τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2018 θα επισκεφθεί τη Θεσσαλονίκη για να συναντήσει τους φίλους της στο μεγάλης χωρητικότητας θέατρο «Ράδιο Σίτυ». Η «Μαντάμ» ανέβηκε τον περασμένο χειμώνα σε μία υπερπαραγωγή σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα με πρωταγωνίστρια τη Δήμητρα Παπαδοπούλου.
Στην ανανεωμένη εκδοχή της παράστασης τον ρόλο του φτωχού συζύγου «Παναγιωτάκη» θα ερμηνεύσει ο Τάσος Χαλκιάς ο οποίος το 1980 στην τηλεοπτική Σουσού είχε τον ρόλο του «Ζωρζ», του πλακατζή κουρέα της φτωχογειτονιάς του Βούθουλα. Επίσης τον ρόλο του απατεώνα και αριβίστα «αριστοκράτη» Μηνά Καντακουζηνού, συζύγου της Σουσούς, θα ερμηνεύει ο Κώστας Σπυρόπουλος.
Αυτό το καλοκαίρι με 18μελή θίασο έγινε μεγάλη περιοδεία σε Αττική, Κρήτη, Βόλο και Πελοπόννησο.
Πρόκειται για παραγωγή των «Θεατρικών Σκηνών» των Γιάννη Κέντ και Πάνου Κατσαρίδη.
***
Τώρα όσον αφορά την Αθήνα δύο ακόμα αγαπημένες κωμωδίες του Δημήτρη Ψαθά που αποτελούν τις πιο επιτυχημένες πολιτικές του σάτιρες (να σημειωθεί πως έχουν μεταφραστεί και παιχτεί στα περισσότερα μέρη του κόσμου) ανεβαίνουν ταυτόχρονα τον ερχόμενο χειμώνα σε δύο από τις κεντρικότερες σκηνές της πρωτεύουσας.
-Το «Ξύπνα Βασίλη», η αιχμηρή πολιτική σάτιρα του Δημήτρη Ψαθά στο Εθνικό θέατρο σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη. Από τις 19 Οκτωβρίου του 2018 στη σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» στο κτήριο Τσίλλερ του Εθνικού Θεάτρου. Η κωμωδία «Ξύπνα Βασίλη» είναι μία αιχμηρή σάτιρα για εκείνους που αλλάζουν πολιτικές πεποιθήσεις λόγω… χρήματος.
Ο Ψαθάς παρουσιάζει τον «αριστερών πεποιθήσεων» πρωταγωνιστή να αποκτά δεξιές πολιτικές πεποιθήσεις αμέσως μόλις έγινε εκατομμυριούχος όταν κέρδισε το λαχείο. Τους βασικούς ρόλους θα υποδυθούν η Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, ο Γιώργος Γάλλος και η Ηρώ Μπέζου.
-Το «Ζητείται Ψεύτης», η επίκαιρη πολιτική σάτιρα του Δημήτρη Ψαθά στο θέατρο «Παλλάς» τον Φεβρουάριο του 2019 στο κλίμα των επερχόμενων εκλογών. Το έργο αυτό καυτηριάζει τις προεκλογικές υποσχέσεις και τα ψέματα των πολιτικών. Ο χρόνος προβολής μάλιστα της παράστασης συμπίπτει με την προεκλογική περίοδο κάτι που το κάνει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον και επίκαιρο.
Την κωμωδία αυτή θα σκηνοθετήσει ο Πέτρος Ζούλιας με πρωταγωνιστή τον Μάρκο Σεφερλή στον ρόλο του «ψεύτη». Ο Γιώργος Παρτσαλάκης θα υποδυθεί τον Βουλευτή Φερέκη που τα κάνει θάλασσα μετά τις εκλογές όντας ανίκανος να πραγματοποιήσει όλες τις υποσχέσεις που έταξε στους ψηφοφόρους του. Γι’ αυτόν τον σκοπό προσλαμβάνει ως γραμματέα του τον Θόδωρο Πάρλα έναν φιλόδοξο τύπο που έρχεται από το χωριό με το παρατσούκλι «Ψευτοθόδωρος» για να τον βοηθήσει μετεκλογικά με όλους τους εξαπατημένους από τις ψεύτικες υποσχέσεις ψηφοφόρους που έχουν εξαγριωθεί.
Την πολύ γοητευτική και επικίνδυνη σύζυγο του βουλευτή Φερέκη, την Τζένη, θα ερμηνεύσει Ναταλία Δραγούμη. Την τραγουδίστρια και χορεύτρια του καμπαρέ Πίτσα Κίτσα θα την υποδυθεί η Αποστολία Ζώη, ενώ τον πιστό φίλο του βουλευτή Φερέκη θα υποδυθεί ο Αργύρης Αγγέλου. Τέλος τον ρόλο της γραμματέως θα κρατήσει η Βάσω Γουλιελμάκη. Τα υπόλοιπα ονόματα δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί.
Η κωμωδία θα ανέβει στο θέατρο «Παλλάς» ως έργο εποχής πιστό στο πνεύμα του Δημήτρη Ψαθά μεταφέροντάς μας νοσταλγικά στην Αθήνα του 1950-1960 με σκηνικά και κοστούμια που θα ζωντανέψουν τους δρόμους της Αθήνας, τα λεωφορεία, τα πολιτικά γραφεία της εποχής, τα κέντρα διασκέδασης και η παράσταση θα εμπλουτιστεί με νέα μουσική και τραγούδια που θα γραφτούν ειδικά για αυτόν τον σκοπό σε ρυθμούς της τότε εποχής.
***
Ο Δημήτρης Ψαθάς ήταν πολυγραφότατος χρονογράφος, δημοσιογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Καταγόταν από την Τένεδο και γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου τον Οκτώβριο του 1907 (“Η Γη του Πόντου” είναι ένα ξεχωριστό ιστορικό του έργο). Από το 1923 μετά το τέλος της μικρασιατικής εκστρατείας εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου τελειώνοντας τις σπουδές του αφιερώθηκε τόσο στη δημοσιογραφία και ιδιαίτερα στην ευθυμογραφία όσο και στο θέατρο.
***
Εργάστηκε στις εφημερίδες «Ελεύθερο Βήμα», σε ηλικία 18 ετών, όπου άρχισε να δημοσιογραφεί στο δικαστικό ρεπορτάζ (περίφημα τα βιβλία του «Η Θέμις έχει κέφια» και «Η Θέμις έχει νεύρα»). Ακολούθησαν τα «Αθηναϊκά Νέα», για πολλά χρόνια στα «Νέα» ως χρονογράφος. Να θυμίσω εδώ ότι το χρονογράφημα του Ψαθά και η γελοιογραφία του Φωκίωνα Δημητριάδη έδιναν το πολιτικό στίγμα της ημέρας. Η δημοσιογραφική του πορεία ολοκληρώθηκε στην «Ελευθεροτυπία», το 1979.
***
[Όλες οι φωτογραφίες με τον Δημήτρη Ψαθά ανήκουν στις «Εκδόσεις Μαρία Δ. Ψαθά»].
***
Το «Ξύπνα Βασίλη» κάνει αυλαία στο Εθνικό Θέατρο την Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2018
Ένα καυστικό κοινωνικοπολιτικό σχόλιο, «ντυμένο» με τον πιο εύθυμο και εύσχημο τρόπο. Μια κωμωδία από τον αξεπέραστό μας συγγραφέα Δημήτρη Ψαθά για το παιχνίδι του χρήματος έναντι κάθε ιδεολογίας. Ο Δημήτρης Ψαθάς, πάντα αγαπητός στο θεατρικό και κινηματογραφικό κοινό του τόπου, σε μια διαχρονικά αποκαλυπτική και οξυδερκή σάτιρα. Η πένα του στηλιτεύει τους καιροσκοπισμούς φανατικών κάθε ιδεολογικοπολιτικού ρεύματος στην ελληνική κοινωνία.
Ο Άρης Μπινιάρης, πιστός στην ιδιόχειρη θεατρική του φόρμα, φέρνει στη σκηνή την ατμόσφαιρα των σίξτις με διάθεση ευρηματική. Εμβαθύνει, βλέπει πέραν της εξιδανικευμένης εγγραφής μιας εποχής στο συλλογικό ασυνείδητο. Με ματιά σύγχρονη αποκρυπτογραφεί το ιδιότυπο ύφος του συγγραφέα που μιλά για τα «σοβαρά» μπλέκοντας το γέλιο με το σφίξιμο στο στομάχι. Φωτίζει μοναδικά τη συνάφεια του έργου με το σήμερα.
Βρισκόμαστε στα γραφεία του εκδοτικού οίκου Φαρλάκου. Παρακολουθούμε με νέα ματιά μια κωμωδία της νεοελληνικής δραματουργίας που λατρεύτηκε στην κινηματογραφική της εκδοχή ως μια από τις πιο διασκεδαστικές. Ο Βασίλης, συντηρητικών πολιτικών φρονημάτων, και ο Μάνος, προοδευτικών, συγκρούονται για τις συνθήκες εργασίας, αλλά και για το περιεχόμενο των βιβλίων που εκδίδονται. Σημείο αιχμής για την πνευματική διαμάχη, ο ποιητής Φανφάρας και η στρατευμένη συντηρητική ποίησή του. Πολύ γρήγορα, όμως, η τύχη τα φέρνει έτσι ώστε οι πολιτικές πεποιθήσεις των δύο συναδέλφων αλλάζουν και οι καταστάσεις που ακολουθούν δοκιμάζουν τους ήρωες. Ποιος από τους δύο θα καταφέρει να προσαρμοστεί στα ήθη και το πνεύμα της νέας εποχής;
*
Ταυτότητα Παράστασης
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Μουσική: Φώτης Σιώτας
Διασκευή: Θεοδώρα Καπράλου
Σκηνικά- Κοστούμια: Πάρις Μέξης
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Βοηθός Σκηνοθέτις: Δώρα Ξαγοράρη
*
Διανομή: Γιώργος Γάλλος, Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, Ηρώ Μπέζου, Άρης Μπινιάρης, Γιώργος Παπαγεωργίου, Στέφανος Πίττας, Κωνσταντίνος Σεβδαλής, Λυδία Τζανουδάκη, Έλενα Τοπαλίδου, Αινείας Τσαμάτης.
*
Μουσικοί: Φώτης Σιώτας, Δημήτριος Τσεκούρας
*
Ημέρες και Ώρες Παραστάσεων:
Τετάρτη 18:00, Πέμπτη & Παρασκευή 21:00, Σάββατο 18:00 & 21:00 (Διπλή), Κυριακή 18:00
Έναρξη: 19 Οκτωβρίου 2018
Λήξη: 3 Φεβρουαρίου 2019
*
Εθνικό Θέατρο
Κτίριο «Τσίλλερ»
Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος»
Αγ. Κωνσταντίνου 22-24, Ομόνοια
Τηλέφωνο ταμείου: 210-52.88.170 και 210-52.88.171
*
Τιμές εισιτηρίων
Τετάρτη & Πέμπτη: 15 ευρώ γενική είσοδος
Παρασκευή: 13 ευρώ γενική είσοδος
Σάββατο & Κυριακή: 18 ευρώ γενική είσοδος
*
Φοιτητικό/Νεανικό: Πέμπτη: 10 ευρώ και τις υπόλοιπες ημέρες: 13 ευρώ.
Άνω των 65: Τετάρτη: 10 ευρώ και τις υπόλοιπες ημέρες 13 ευρώ.
Πολύτεκνοι: 10 ευώ όλες τις ημέρες.
Κάρτα ανεργίας: 5 ευρώ. Μόνο Τετάρτη και Πέμπτη και μόνο από τα ταμεία του θεάτρου
[Για την αγορά και παραλαβή μειωμένου εισιτηρίου απαιτείται η επίδειξη αντίστοιχου δικαιολογητικού/κάρτας].
*
Προπώληση
-Στα Ταμεία του Εθνικού Θεάτρου.
-Στο Ticket Services, τηλέφωνο: 210-723.45.67
online: www.ticketservices.gr
Με χρέωση υπηρεσίας 7.5%
-Εκδοτήριο: Πανεπιστημίου 39 (Στοά Πεσμαζόγλου)
-Σε όλα τα καταστήματα Public.
***