Ψάχνει, διαβάζει, μεταφέρεται, εκφράζεται. Είναι μια λεπτή, αεικίνητα παλλόμενη χορδή που λειτουργεί σε γρήγορη… κίνηση. Το πρώτο της βιβλίο όμως, ήδη καλοτάξιδο, το ονόμασε «Σε αργή κίνηση». Πρόκειται για τη διήγηση μιας εικοσάχρονης, που ζει έντονα και ενσυνείδητα τις υπαρξιακές αγωνίες της γενιάς της. Ο δρόμος της είναι η έκφραση και η δημιουργία, η κατάδυση στην περιπέτεια της τέχνης. Αενάως δραστήρια, η Δανάη Παπουτσή εμφανίζεται σε δύο παραστάσεις φέτος. Στην καταγγελτική «Γάζα είναι… Μαθήματα επιβίωσης» με κοριτσίστικο αέρα και άδολη εκφραστικότητα. Στις «Αντιγόνες» να φεγγοβολά σαν χίλιες φλόγες με τη γοητεία της θαρραλέας νιότης της. Ένα θαυμαστό συμπύκνωμα σκέψης, ταλέντου και δημιουργικής τρέλας. Σώμα και πνεύμα συνταιριασμένα στο ίδιο μελίρρυτο μπουκέτο. Ηθοποιός, στιχουργός, μουσικός, τραγουδίστρια, τώρα συγγραφέας μυθιστορήματος αλλά κυρίως ένα πλάσμα χρυσό που ανοίγει δρόμο στις καρδιές μας με μια πρωτόγνωρη εγγύτητα. Θερμή, θηλυκή και αγαπημένη σαν ένα ποτήρι δυνατό κόκκινο κρασί. Η Δανάη Παπουτσή, το κορίτσι με το σταθερό βλέμμα, την έκφραση δύναμης και την ομορφιά αγριμιού έχει μια δυσεύρετη μαγεία και μια στόφα πρωταγωνίστριας που σε καθηλώνει. Δανάη, οι λέξεις όλες έχουν ειπωθεί. Το ταλέντο έχει τους πολλούς, παράξενους δρόμους του. Κι εμείς, αθέατοι στις πλατείες, ανάμεσα στο κοινό, περιμένουμε να δούμε το επόμενο κεφάλαιο.
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Τη φωτογράφηση έκανε ο Αντώνης Ψαρράς.
* Γεννήθηκα στην Αθήνα την οποία υπεραγαπώ και θα μείνω εδώ ό, τι κι αν της συμβεί. Ο μπαμπάς μου γεννήθηκε στην Πελοπόννησο, αλλά η οικογένειά του ήρθε στην Αθήνα όταν εκείνος ήταν τριών χρονών. Η μαμά μου γεννήθηκε στην Κρήτη.
Θέλεις να περιγράψεις κάποιες παιδικές αναμνήσεις σου;
* Όλες σχεδόν οι όμορφες και πρώτες αναμνήσεις προέρχονται από τη φύση, από έντονες μυρωδιές και ήχους, λόγω ενός σπιτιού που είχαμε στην Αρτέμιδα και πηγαίναμε εκεί, μόλις κλείνανε τα σχολεία. Θυμάμαι πολύ έντονα τον ήχο του γρύλου, ο οποίος για μένα ήταν κάτι μαγικό. Θυμάμαι πως δεν κοιμόμουν ποτέ πριν ξημερώσει. Επίσης τα παραμύθια και τα τραγούδια της γιαγιάς μου από την Κρήτη, την οποία επισκεπτόμασταν πολύ συχνά. Από την πόλη θυμάμαι τις ατελείωτες ώρες παιχνιδιού στο δρόμο μέχρι που νύχτωνε και η μητέρα μου έβγαινε στο μπαλκόνι και μου φώναζε: Φτάνει πια, νύχτωσε, δε χόρτασες παιχνίδι; Έχεις σχολείο αύριο!
Πότε συνειδητοποίησες ότι θα ακολουθήσεις το δρόμο του θεάτρου και της τέχνης γενικότερα;
* Ήμουν πέντε χρονών όταν είπα πως θέλω να γίνω ηθοποιός. Σε ένα κυριακάτικο οικογενειακό τραπέζι από εκείνα που συνήθιζε να κάνει η γιαγιά μου. Μία από εκείνες τις Κυριακές λοιπόν είχαν έρθει και κάποιοι συγγενείς από το εξωτερικό. Ένας από αυτούς με ρώτησε εκείνο που ρωτούν σχεδόν πάντα τα μικρά παιδιά οι μεγάλοι: Έχεις σκεφτεί τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις; Και του απάντησα, ηθοποιός.
Υπήρξαν άνθρωποι που σε παρότρυναν;
* Δεν μπορώ να το πω αυτό. Ήταν κάτι που δεν το συζητούσα γενικά. Πρώτα έδωσα στη σχολή και μετά το είπα στους δικούς μου, οι οποίοι βέβαια μου είπαν πως ό, τι κι αν επιλέξω να κάνω θα είναι δίπλα μου και τους ευχαριστώ γι’ αυτό.
Συνάντησες σπουδαίους δασκάλους και τι σου έδωσαν;
* Έχω συναντήσει και σπουδαίους και μέτριους δασκάλους. Από τους πρώτους κράτησα τη σεμνότητα, την αγάπη και την αφοσίωσή τους γι’ αυτό που έκαναν. Και τα τρία “έγραψαν” μέσα μου και τα κρατώ σαν κάτι πολύτιμο. Τα θεωρώ απαραίτητα για τη δουλειά που κάνουμε. Βασικό τρίπτυχο. Από τους δεύτερους πήρα επίσης πράγματα. Γιατί εκείνοι, φώτισαν άθελά τους τα όριά μου, τις αντοχές και τη θέλησή μου για ορισμένα πολύ σημαντικά πράγματα.
Ποια ήταν η πρώτη παράσταση που παρακολούθησες, θυμάσαι;
* Δεν μπορώ να θυμηθώ. Ήταν παιδική παράσταση. Δε θυμάμαι από παιδί Σαββατοκύριακο, που να μη με πήγαιναν οι γονείς μου στο θέατρο.
Δελεάστηκες από κάποια επιστήμη πριν αρχίσεις να σπουδάζεις θέατρο;
* Από την Ψυχιατρική.
Έχει σημασία για έναν καλλιτέχνη να παρατηρεί;
* Η παρατήρηση είναι απαραίτητο εργαλείο της δουλειάς μας. Παρατηρώ τα πάντα γύρω μου. Νιώθω ότι στέκω μπροστά σε έναν τεράστιο πίνακα. Η πρώτη ματιά είναι γενική, η δεύτερη εστιάζει σε μια περιοχή, η τρίτη σε μια λεπτομέρεια, που μπορεί να είναι η έναρξη για έναν ολόκληρο κόσμο. Κι από κει, ξεκινούν όλα. Ο Μπρεχτ έλεγε: Πάντα χρειάζεται μια κάποια παρατήρηση…To πώς, είναι το θέμα. Κι αυτό είναι που με απασχολεί.
Η στιχουργική, το θέατρο και το τραγούδι πού συναντώνται;
* Σε ένα δρόμο που το όνομά του είναι έκφραση. Ή δημιουργία, αν θέλεις.
Τι είναι πιο ωραίο, όταν υποδύεσαι ένα χαρακτήρα, όταν ερμηνεύεις ένα τραγούδι ή όταν γράφεις στίχους;
* Αν και συγκοινωνούντα δοχεία, δεν μπορώ να τα συγκρίνω. Κάθε μία από αυτές τις διαδρομές έχει τους δικούς της κώδικες, μια δική της ξεχωριστή περιπέτεια, ομορφιά, μαγεία.
Τι πιστεύεις πως έχει διαμορφώσει την προσωπικότητά σου;
* Σαφώς το οικογενειακό μου περιβάλλον, αργότερα κάποιοι άνθρωποι που για μένα ήταν πολύ σημαντικοί και άρα με επηρέασαν, και αρκετά αργότερα μια δική μου εντελώς ενστικτώδης περιέργεια για τη ζωή η οποία με έκανε να «βουτήξω» ξανά από την αρχή μέσα μου, κρατώντας μεγεθυντικό φακό. Εκεί υπήρξε μία τομή. Πολύ σημαντική. Όταν ξαναβγήκα στην επιφάνεια, κάποια πράγματα είχαν φύγει οριστικά, και κάποια νέα είχαν έρθει για να μείνουν.
Ποιο ποίημα από όσα έχεις διαβάσει στη ζωή σου είναι το συγκλονιστικότερο όλων για σένα;
* Ένα ποίημα του Τσαρλς Μπουκόβσκι, με τίτλο «Το Σώμα» από την ποιητική συλλογή “Τρόμου και Αγωνίας Γωνία”. Έτυχε να το διαβάσω σε μια περίοδο της ζωής μου που μόλις είχα χάσει έναν πολύ αγαπημένο δάσκαλο και σκηνοθέτη, οπότε άγγιξε πολύ συγκεκριμένες χορδές.
Η υποκριτική είναι θέμα τεχνικής, ταλέντου ή σκληρής δουλειάς;
* Είναι ο συγκερασμός και των τριών.
Όταν γράφεις στίχους, βλέπεις εικόνες;
* Ναι. Η εικόνα είναι που με οδηγεί στο στίχο. Πάντα προηγείται. Και από αυτή πρέπει να κρατήσω το απόσταγμα. Και πώς να χωρέσουν όλα σ’ ένα στίχο; Κι όμως. Γι’ αυτό το θεωρώ και πολύ δύσκολο είδος γραφής. Απαιτεί μια συμπύκνωση, η οποία στη τέχνη είναι εξαιρετικά δύσκολο πράγμα.
Τι είναι αυτό που σου δίνει ενέργεια;
* Μια διαρκής ανάγκη για έκφραση, μια αγωνία να ξυπνήσω και να κάνω το επόμενο βήμα, όλα αυτά που θέλω, να προλάβω, να μη φύγει η μέρα, η νύχτα, η ζωή.
Τι σε απασχολεί κυρίως όταν γράφεις;
* Γράφω. Δεν είναι προσχεδιασμένο τίποτα. Νιώθω ότι θέλω να γράψω και το κάνω. Μάλλον, το τι μας απασχολεί κάθε φορά που γράφουμε αναδύεται εκ των υστέρων, μέσα από τα ίδια τα κείμενα. Είναι σαν να προηγούνται, κι εσύ έπεσαι. Και είσαι εσύ που γράφεις. Εγώ έτσι το βιώνω. Τουλάχιστον μέχρι τώρα.
Ποια τραγούδια προτιμάς, αυτά που σε ηρεμούν ή αυτά που σε βασανίζουν;
* Όλα τα τραγούδια την ίδια στιγμή που σε ηρεμούν μπορεί να σε βασανίζουν κιόλας. Η μουσική είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο και άρρηκτα συνδεδεμένο με την ψυχική μας διάθεση την ώρα που επιλέγουμε να ακούσουμε αυτό ή εκείνο το τραγούδι.
Πώς προσεγγίζεις ένα ρόλο που είναι μακριά από το δικό σου χαρακτήρα;
* Οι περισσότεροι ρόλοι που καλείται να προσεγγίσει ο ηθοποιός, κατά τη διάρκεια της θεατρικής του διαδρομής, είναι μακριά από το δικό του χαρακτήρα και αυτό είναι και η πρόκληση. Όσο πιο μακριά από σένα είναι ο ρόλος, τόσο πιο έντονο είναι το ενδιαφέρον σου να τον ανακαλύψεις. Ψάχνω, διαβάζω, ή κατασκευάζω το βιογραφικό του ρόλου. Από το τι μπορεί να έκανε πριν από το σημείο που τον βρίσκουμε μέσα στο κείμενο, μέχρι το πώς ζει, σε ποια περιοχή, σε ποια εποχή, τι φοράει, πώς μιλάει, και τελικά τι μπορεί να αισθάνεται, τι θέλει να πει, να εκφράσει, ποιος είναι ο στόχος του. Μόλις ξεκαθαρίσει αυτό, «μεταφέρομαι» στις πιο κοντινές με το ρόλο δικές μου περιοχές. Ανακαλώ πρόσωπα, εικόνες ή καταστάσεις που μου γεννούν παρόμοια ή τα κοντινότερα συναισθήματα με αυτά του ρόλου.
Ο αυτοσχεδιασμός βοηθάει;
* Μέσα από τον αυτοσχεδιασμό, επίσης, βρίσκεις πράγματα που δεν είναι καθόλου δικά σου και επομένως κάλλιστα μπορούν να ανήκουν στο ρόλο που έχεις να υποδυθείς. Δανείζεις και δανείζεσαι. Και αυτό είναι κάτι που δε σταματάει ποτέ.
Τι σε κάνει να γελάς και τι μπορεί να σου προξενήσει θλίψη;
* Η ζωή.
Πώς σκέπτεσαι το ιδανικό μέλλον για σένα;
* Δε νομίζω πως υπάρχει ιδανικό μέλλον. Υπάρχει ιδανικό παρόν. Και αυτό σημαίνει δύο πράγματα για μένα. Πρώτον: Να κάνω αυτό που αγαπώ, να μπορώ να το κάνω, να είμαι ικανή και δεύτερον: Να έχω δίπλα μου τον άνθρωπο, τους ανθρώπους που αγαπώ και θέλω, για να μοιράζομαι ό, τι κάνω, ό, τι σκέφτομαι, ό, τι νιώθω.
Η κρίση μπορεί να έχει και θετικό πρόσωπο;
* Νομίζω πως έχει. Αρκεί να μη σε πάρει από κάτω. Είναι πολύ σημαντικό αυτό. Νιώθω πως όσο πιο πολύ κόντρα πηγαίνεις σε μία κρίση, τόσο πιο μακριά σου μένει και μιλάω με την ευρύτερη έννοια του όρου κρίση. Όχι μόνο την οικονομική γιατί η διάβρωση αρχίζει από αλλού. Το πρώτο θετικό που έχω δει από τη στιγμή που ξεκίνησε η κρίση, είναι ότι οι άνθρωποι έγιναν πιο ανθρώπινοι. Άρχισαν να θέλουν να μοιραστούν πιο πολύ, πιο πολλά, θέλουν να εκφραστούν πιο πολύ, να ακούσουν ο ένας τον άλλον πιο πολύ.
Εν τούτοις, πιστεύεις ότι θα ταλαιπωρηθούμε;
* Θα ταλαιπωρηθούμε αρκετά, αλλά όταν βγούμε από αυτό, όταν το τοπίο ξεκαθαρίσει, όλα θα είναι αλλιώς. Και επειδή πιο κάτω από δω, θέλω να ελπίζω πως δεν θα έχει, ό, τι άλλο θα είναι πιο καθαρό, επομένως και πιο όμορφο.
Δανάη, ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σου;
* Ειρήνη, η ερώτησή σου με βρίσκει εν όψει δύο παραστάσεων που ξεκίνησαν τέλη Οκτωβρίου και του πρώτου μου μυθιστορήματος, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Κέδρος» με τίτλο «Σε αργή κίνηση». Η παράσταση «Αντιγόνες» στο Θέατρο Κνωσός, με το Εν Θεάτρω Έκφρασις, σε σκηνοθεσία Λάμπρου Τσάγκα και Μαρίας Φραγκή κάθε Δευτέρα και η παράσταση «Η Γάζα είναι… μαθήματα επιβίωσης», στο Θέατρο Επί Κολωνώ κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου σε σκηνοθεσία Μάνιας Παπαδημητρίου. Νομίζω πως και τα τρία αυτά πράγματα θα με απασχολήσουν για αρκετό διάστημα.
Και το επόμενο θεατρικό βήμα;
* Το επόμενο και το πιο άμεσο θεατρικό βήμα έχει να κάνει με το Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας. Οι πρόβες θα ξεκινήσουν στα μέσα του Νοεμβρίου.
Υπάρχει πολιτισμός στην καθημερινότητά μας;
* Ο τρόπος που ζούμε είναι ο πολιτισμός στην καθημερινότητά μας. Εμείς οι ίδιοι είμαστε ο πολιτισμός. Από την ώρα που ξυπνάμε μέχρι την ώρα που θα πάμε για ύπνο. Κάθε ένας από μας, μεταφέρει, είναι κομμάτι πολιτισμού. Ή το αντίθετο. Αφαιρεί.
Παρατήρησες κάτι ασυνήθιστο στο δρόμο τελευταία;
* Παρατηρώ συνέχεια ασυνήθιστα πράγματα στο δρόμο που τείνουν όμως σε πολύ σύντομο διάστημα, και σε πολύ γρήγορες ταχύτητες, να γίνουν συνηθισμένα. Ναι. Παρατηρώ μια έντονη τάση νευρικότητας στους ανθρώπους. Όλοι ανά πάσα στιγμή και για ασήμαντο λόγο είναι έτοιμοι να πιαστούν στα χέρια. Λογικό… Παρατηρώ επίσης και κάτι άλλο, το ονομάζω το φαινόμενο του «μιλάω μόνος μου». Πάντοτε υπήρχαν άνθρωποι που μονολογούσαν όταν περπατούσαν, αλλά λέγαμε, είναι τρελός, τρελή κ.τλ. Τώρα είναι πολύ πιο συχνό, πιο καθημερινό. Και σίγουρα, δεν είναι τρελοί όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Κόντρα σε όλα αυτά, παρατηρώ και μια ασυνήθιστη ησυχία, κάποιες ώρες, κάποιες μέρες. Μια ησυχία που στα δικά μου αυτιά, κάτι ζητάει, κάτι θέλει να πει. Αντιφατικά μηνύματα, δείγμα αμηχανίας; Είναι τόσο παράξενο όσο και λογικό, εξαιτίας της όλης κατάστασης.
Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; ΄Εχεις κατοικίδιο;
* Δε θυμάμαι περίοδο της ζωής μου χωρίς σκύλο κυρίως, στο σπίτι. Τα αγαπώ πολύ. Θυμάμαι, ήμουν πέντε χρονών, όταν μια μέρα ο μπαμπάς μου μας έβαλε με τον αδελφό μου στο αυτοκίνητο και μας είπε: Τώρα θα πάμε κάπου, σας έχω μία έκπληξη. Πήγαμε σε ένα κτηνιατρείο θυμάμαι και πήραμε ένα μαλτεζάκι. Γενικά στο σπίτι μας πάντα υπήρχε ένας σκύλος, καναρίνια, ιγκουάνα, έχω κι έναν πιτσιρικά αδελφό που έχει τρέλα με αυτά. Ίσως είναι η πρώτη φορά, που δεν υπάρχει σκύλος στο σπίτι. Ο τελευταίος «έφυγε» πριν από πέντε μήνες. Από τότε δεν έχω μπει στη διαδικασία να πάρω άλλον, έχω μπει στη διαδικασία όμως να το σκεφτώ και μάλιστα πολλές φορές. Νομίζω πως είναι θέμα χρόνου να το κάνω.
* Το cat is art ευχαριστεί τον Αντώνη Ψαρρά για τη φωτογράφηση της Δανάης Παπουτσή.
