Του Παναγιώτη Μήλα
«Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε στον καθρέφτη». Αυτό έγραφε ο νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης στο «Μυθιστόρημα δ’ Αργοναύτες».
Στον «Καθρέφτη» της Σαμ Χόλκροφτ εκτός από τον ξένο και τον εχθρό είδαμε και τον επικίνδυνο για την καθημερινότητά μας άνθρωπο.
Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Χρίστος Λύγκας επέλεξε φέτος να παρουσιάσει το έργο της Χόλκροφτ «Ένας καθρέφτης». Ένα έργο που ξεσκεπάζει τις δομές της εξουσίας στον χώρο της βιομηχανίας του θεάματος σε ένα σκληρό απολυταρχικό καθεστώς.
Είδα το έργο στον χώρο «Space Baby», στον Κεραμεικό. Έναν χώρο που μπορεί να μην έχει βελούδινα καθίσματα, κόκκινα χαλιά και κρυφούς φωτισμούς, προσφέρει όμως την ευκαιρία να παρακολουθήσεις και να χαρείς τη γέννηση και ανάπτυξη μιας καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Ο Χρίστος Λύγκας και ο Θεατρικός Οργανισμός Πρώτες Ύλες μάς χάρισαν μια ιδιαίτερη θεατρική εμπειρία που ξεκίνησε με έναν γάμο στον οποίο συμμετείχαν, ως μάρτυρες, και οι θεατές.
Είναι ο γάμος της Leyla [Αγγελική Δημητρακοπούλου] και του Joel [Στέφανος Μαντζανάς] οι οποίοι ξεκινούν την κοινή ζωή τους δηλώνοντας με όρκο ότι θα υποστηρίξουν και θα υπερασπιστούν τους νόμους του έθνους τους ενάντια σε όλους τους εχθρούς, ξένους και εγχώριους.
Μάλιστα ολοκληρώνουν τον όρκο τους λέγοντας: «Προσφέρω το σώμα και το πνεύμα μου στην αιώνια δόξα της πατρίδας».
Από εκεί και πέρα αρχίζει η πλοκή του έργου με ρυθμό καθαρά κινηματογραφικό – καταιγιστικό.
Ο Γιαν Τσελίκ, εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού [Γιάννης Τζιτζής] και ο συγγραφέας [Χρίστος Λύγκας] μαζί με την Leyla – May και τον Joel υφαίνουν έναν παραπλανητικά πολύχρωμο και άκρως ανατριχιαστικό ιστό, ο οποίος ελέγχει τα πάντα και καταπνίγει κάθε κίνηση ελευθερίας.
Η μαύρη κωμωδία της Χόλκροφτ ξεσκεπάζει την προπαγάνδα και τον παραλογισμό των τυράννων.
Κορυφαίο ρόλο στην παράσταση παίζει η απολύτως θεατρική – σε ρυθμό και νόημα – μετάφραση του Νίκου Τριβουλίδη.
Ο σκηνοθέτης Χρίστος Λύγκας με δεξιοτεχνία διαχειρίζεται το πάθος των πρωταγωνιστών του έργου για τέχνη, εξουσία, έρωτα και επανάσταση και παράλληλα φωτίζει την αλήθεια του απόλυτου ψέματος.
Στην προσπάθειά του αυτή, η μουσική της Καλλιόπης Μητροπούλου με μαεστρία υπογραμμίζει διακριτικά το σασπένς αλλά και το κρυμμένο μυστικό της όλης αφήγησης.
Η εικαστική παρέμβαση του Λάσκαρη Βαλαβάνη με «πινελιές» χρωματίζει αλλά και …γκριζάρει με τρόπο ιδιαίτερο τη θεατρική αλήθεια της παράστασης.
Όμως η θεατρική αλήθεια της παράστασης βασίζεται στο ψέμα. Το έργο «Ένας Καθρέφτης» είναι ένα έργο βασισμένο σε ένα απόλυτο ψέμα και καταφέρνει – με τη σκηνοθετική άποψη – να αφυπνίσει ακόμα και τους πιο αδιάφορους εξ ημών.
Όλα αυτά μέχρι την εμφάνιση τού από μηχανής ρόλου του έργου, τον οποίο υποδύεται ο Νίκος Σιναρέλλης. Η απόλυτη ανατροπή. Η απόλυτη συγγραφική και σκηνοθετική απογείωση.
«Ένας καθρέφτης» της ζωής μας, που αξίζει να τον αναζητήσουμε στην επόμενη παρουσίασή του…
Αξίζει βεβαίως και για έναν ακόμα λόγο. Αξίζει να το αναζητήσουμε για τους πέντε ηθοποιούς που πρωταγωνιστούν. Βέβαια δεν είναι ηθοποιοί που τους ξέρουμε με το όνομα κάποιου τηλεοπτικού τους ρόλου.
Τους ξέρουμε όμως με το πραγματικό τους όνομα. Είναι ο Γιάννης Τζιτζής, η Αγγελική Δημητροπούλου, ο Στέφανος Μαντζανάς, ο Νίκος Σιναρέλλης και ο Χρίστος Λύγκας.
Μια δυναμική ομάδα που πατά γερά στα πόδια της. Ηθοποιοί με εμπειρία και δεξιοτεχνία που χαρίζουν απλόχερα το ταλέντο τους στο κοινό.
***
Χρίστος Λύγκας: Η στέρηση της ελευθερίας κινητοποιεί την τέχνη ώστε να αντιμάχεται αέναα την εξουσία
