Central Park: Η ιστορία του διάσημου πάρκου

Το Central Park αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της αστικής φυσιογνωμίας της Νέας Υόρκης.
Το σχεδιασμό του ανέλαβαν οι αρχιτέκτονες τοπίου Frederick Law Olmsted και Calvert Vaux, όταν το 1858 κέρδισαν ένα διαγωνισμό για τη δημιουργία ενός πάρκου με το σχέδιο “Greensward Plan”.
Στους σχεδιαστές του πάρκου αποδίδεται και η εδραίωση του όρου “landscape architect” στην Αμερική.

Στο αρχικό όραμα συμπεριλαμβάνονταν διάφορα στοιχεία του τοπίου που συμπλήρωναν την τελική σύνθεση του έργου. Τα γαλήνια λιβάδια και οι λίμνες (pastoral), τα πλούσια δάση (picturesque) αλλά και οι πλατείες και τα δρομάκια (formal) διαμορφώνουν τις τόσο ιδιαίτερες εικόνες που χαρίζει το πάρκο στους επισκέπτες του μέχρι και σήμερα.

Εθνικό ιστορικό τοπογραφικό μνημείο

Το Σέντραλ Παρκ, στα αγγλικά: Central Park, Κεντρικό Πάρκο, είναι το μεγαλύτερο δημόσιο πάρκο (3,41 τ.χλμ.) στη διοικητική περιφέρεια του Μανχάταν στη Νέα Υόρκη. Με περίπου 25 εκατομμύρια επισκέπτες το χρόνο, μεταξύ των οποίων και όλες οι στρατιωτικές και διπλωματικές ξένες αποστολές, είναι το πιο πολυσύχναστο πάρκο στις ΗΠΑ, ενώ οι αμέτρητες εμφανίσεις του σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές το κατατάσσουν στα πλέον διάσημα πάρκα του κόσμου, καθιστώντας τους Νεοϋορκέζους υπερήφανους γι’ αυτό.

Τη διαχείριση του πάρκου έχει αναλάβει η ιδιωτική, μη κερδοσκοπική οργάνωση, Central Park Conservancy, με συμβόλαιο από το Τμήμα Πάρκων και Χώρων Αναψυχής του δήμου της Νέας Υόρκης. Το πάρκο περιβάλλουν από Βορρά η 110η οδός, από δυτικά η Σέντραλ Παρκ Γουέστ, από νότια η 59η οδός και από ανατολικά η 5η Λεωφόρος. Το πάρκο αναπτύσσεται μεταξύ περίπου 110 οικοδομικών τετραγώνων, επί της οικοδομικής γραμμής των οποίων υψώνονται ουρανοξύστες που παρέχουν ιδιαίτερη θέα. Το πάρκο έχει σχεδιαστεί από τον αρχιτέκτονα κήπων Φρέντερικ Λόου Όλμστεντ και τον αρχιτέκτονα Κάλβερτ Βο, με πολλές υψομετρικές διαφορές παρουσιάζοντας μια εξαιρετική φυσικότητα. Έχει κηρυχθεί εθνικό ιστορικό τοπογραφικό μνημείο από το 1963.

Ιστορικό δημιουργίας

Σημειώνεται ότι μέχρι το 1840 η περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το πάρκο αυτό ήταν βαλτότοπος με πολλά χοιροστάσια. Η Νέα Υόρκη ήταν πολύ μικρότερη σε έκταση και αριθμούσε περίπου τους 300.000 κατοίκους, πολλοί από τους οποίους ήταν μετανάστες, η δε άκρη της πόλης ήταν στη σημερινή 34η οδό. Το 1850 ο πληθυσμός έφθασε τις 500.000. Για πάρκο την εποχή εκείνη οι κάτοικοι χρησιμοποιούσαν το χώρο του νεκροταφείου Γκρινγούντ του Μπρούκλιν όπου τα παιδιά έπαιζαν ανάμεσα σε μνημεία ενώ διέκοπταν το παιχνίδι σε κάθε νεκρική πομπή. Ανεξάρτητα όμως αυτού τα μαχαιρώματα που συνέβαιναν εκεί τη νύκτα είχαν ξεπεράσει κάθε όριο.

Έτσι στις εκλογές του 1851 ο υποψήφιος δήμαρχος Αμβρόσιος Κίρκλαντ που είχε εξαγγείλει δημιουργία νέου πάρκου κέρδισε τις εκλογές και αμέσως έδωσε εντολή για εύρεση χώρου και ανάπτυξη ενός προτύπου πάρκου. Έπειτα από πολλές προτάσεις επιλέχθηκε μία χέρσα ζώνη στο μέσον και κατά το διάμηκες της νήσου Μανχάταν όπου και η σημερινή θέση. Η δημιουργία του πάρκου αυτού ξεκίνησε το 1857 υπό την επίβλεψη στρατιωτικού μηχανικού και κόστισε αρχικά, μόνο το χωροταξικό του περίπου τα 5.070.000 δολάρια. Ένα ποσό περίπου 1,5 εκατομμύριο δολάρια εισέπραξε τότε ο δήμος από ειδικό φόρο που επέβαλε ως υπεραξία των γύρω οικοπέδων.

Μια όαση

Αν και στα περισσότερα σημεία το πάρκο φαίνεται φυσικό, πρόκειται για σχεδόν εξ ολοκλήρου διαμορφωμένο χώρο. Περιέχει τεχνητές λίμνες, εκτεταμένα μονοπάτια πεζοπορίας, δύο πίστες για πατινάζ, ένα ζωολογικό κήπο, ένα καταφύγιο άγριας ζωής, έναν ανοιχτό θεατρικό χώρο, μεγάλες περιοχές με γρασίδι για σπορ ή ξεκούραση καθώς και παιδικές χαρές. Ο χώρος του πάρκου αποτελεί μια όαση για τα μεταναστευτικά πουλιά ενώ ο μήκους 10 χιλιομέτρων περιμετρικός δρόμος είναι γεμάτος με τζόγκερς, δικυκλιστές και σκέιτερς ιδίως τα Σαββατοκύριακα και μετά τις 7 το απόγευμα που απαγορεύεται η κυκλοφορία των οχημάτων.

Ο επισκέπτης μπορεί να χαρεί τη μέρα του κάνοντας βόλτα με ποδήλατα κατά μήκος της λίμνης από τα μονοπάτια ποδηλασίας που διασχίζουν το πάρκο, να κάνει πικ νικ όταν ο καιρός είναι ηλιόλουστος ή να διασκεδάσει κάνοντας ice skating το χειμώνα, να αθληθεί στα υπαίθρια γήπεδα, να επισκεφθεί τον ζωολογικό κήπο με τα πολλά είδη ζώων ή να παίξει με τα παιδιά στις παιδικές χαρές. Επίσης, μπορείς να παρακολουθήσει παραστάσεις θεάτρου ή την Κρατική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης στις συναυλίες που δίνει, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

 

Αν βρεθείς, να θυμηθείς ότι το Central Park είναι από τα πιο ρομαντικά μέρη για να κάνεις πρόταση γάμου στην/ον αγαπημένη/ο σου. Θα παρακολουθήσεις δεκάδες προτάσεις γάμου που λαμβάνουν χώρα εκεί καθημερινά, άλλες πιο οργανωμένες με κάποια μπάντα ή έστω ένα βιολί, και άλλες πιο μοναχικές, ιδανικές για ένα ζευγάρι που θέλει να αποφύγει τα πολλά χειροκροτήματα. Οι περισσότερες έχουν ένα αίσιο τέλος φυσικά και παρασύρουν στη χαρά τον κόσμο που τις παρακολουθεί.

Όσο όμορφο όμως και αν είναι το πάρκο τη μέρα, τη νύχτα μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνο, καθώς είναι πραγματικά πολύ μεγάλο και περιβάλλεται από πυκνή βλάστηση. Μπορείς εύκολα να χαθείς σε αυτό, αν δεν ξέρεις πού πηγαίνεις. Τη νύχτα, υπάρχουν πολλές περιοχές που απλώς δεν έχουν επαρκή φωτισμό, γι’ αυτό είναι αρκετά επικίνδυνο να βρίσκεσαι εκεί κοντά.

 

 

Μέσα στο Central Park βρίσκεται και το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, γνωστό και με το όνομα Met, το μεγαλύτερο και πιο πλήρες μουσείο τέχνης στη Νέα Υόρκη και ένα από τα σημαντικότερα στον κόσμο. Το κεντρικό κτήριο, που βρίσκεται απέναντι από την Πέμπτη Λεωφόρο, σχεδιάστηκε από τον Richard Morris Hunt και ολοκληρώθηκε το 1902. Το αμερικανικό τμήμα, το οποίο προστέθηκε το 1924, περιελάμβανε τη μαρμάρινη πρόσοψη του 1823, η οποία σώθηκε από την κατεδαφισμένη τράπεζα των ΗΠΑ στην Wall Street.

 

• Aρχικό έργο: “Skating On Central Park, New York” – Winslow Homer, 1861