Επιμέλεια: Παναγιώτης Μήλας
«Κατοχή ’41, τα παιδάκια τα καημένα,
τρεμουλιάζουν μεσ’ τους δρόμους, νηστικά και τρομαγμένα.
Όλα τους σκελετωμένα, πεινασμένα και πρησμένα…»
Ο λαϊκός στιχουργός αποτυπώνει, σε ένα ρεμπέτικο, τις σκηνές του λιμού της Αθήνας, πριν από 75 χρόνια.
Ελάχιστοι πλέον θυμούνται εκείνα τα χρόνια. Ακόμη λιγότεροι θέλουν να τα θυμούνται, ενώ οι περισσότεροι τα αγνοούν εντελώς.
Όμως η λήθη και η άγνοια δεν είναι καλοί σύμβουλοι για το μέλλον ενός λαού. Έτσι κάποιοι ρομαντικοί προσπαθούν να σκαλίσουν τις στάχτες και να αναδείξουν όλα έχουν σκεπαστεί, μάλιστα πολλές φορές τεχνηέντως.
Όταν λοιπόν στην πατρίδα μας κάποιοι ξεχνούν τι έγινε εδώ, είναι αναμενόμενο στο εξωτερικό να αγνοούν και τα γεγονότα αλλά και τους πρωταγωνιστές – δράστες τους.
Για να ρίξει φως σε εκείνη την περίοδο ο δημοσιογράφος και ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου συγκέντρωσε άγνωστο φωτογραφικό υλικό και το παρουσίασε τον Μάρτιο του 2017 στις Βρυξέλλες, στο Ευρωκοινοβούλιο.
Τώρα, στα Βριλήσσια, οι κάτοικοι του δήμου θα έχουν την ευκαιρία να δουν τη φωτογραφική τεκμηρίωση, για το λιμό που έπληξε την Αθήνα στη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής, με εκατόμβες νεκρών. Η έκθεση αυτή φωτίζει πτυχές της ιστορίας της Ελλάδας, που παραμένουν διεθνώς άγνωστες. Είναι μια ευκαιρία για τους πολίτες, και κυρίως τους νέους και τους μαθητές, να έρθουν σε επαφή με αυτή την τραγική σελίδα της σύγχρονης ιστορίας μας, που δεν έχει γίνει όσο γνωστή θα έπρεπε. Από την Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2017 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, στην Αίθουσα Μουσών, Κισσάβου 11. (Λεωφόρος Πεντέλης 120 και Κισσάβου γωνία).
Όπως λέει ο δημοσιογράφος: «Δεν πρέπει να ξεχνάμε. 75 χρόνια αργότερα, η έκθεση αποτελεί ένα αφιέρωμα στα χιλιάδες θύματα και τεκμηριώνει τα τραγικά γεγονότα της μεγάλης πείνας με 41 σπάνιες φωτογραφίες».
“Η έκθεση αποτυπώνει τη μεγάλη πείνα του πρώτου χρόνου της γερμανικής Κατοχής στην Αθήνα και είναι ένας φόρος τιμής στους δεκάδες χιλιάδες νεκρούς του λιμού της Αθήνας, αλλά και στους εκατοντάδες χιλιάδες που πέθαναν στη διάρκεια της Κατοχής.
Οι φωτογραφίες απεικονίζουν σκηνές από την κατοχική Αθήνα, με θύματα του λιμού αμάχους, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Ο λιμός αυτός ήταν ο χειρότερος που βίωσαν οι Έλληνες από τους αρχαίους χρόνους”. (Mark Mazower, Inside Hitler’s Greece: The Experience of Occupation, 1941- 44).
«Πριν εκλεγώ, στο πρόγραμμά μου είχα πει ότι θα συνεχίσω να αναδεικνύω θέματα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, γιατί όλοι αυτοί που μας κουνάνε το χέρι για υπαρκτές μας αδυναμίες, πρέπει να γνωρίζουν και την προϊστορία», είχε δηλώσει στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων κ. Στέλιος Κούλογλου και εξηγούσε: «Η χώρα μας έχει όψεις υπανάπτυξης, αλλά αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι είναι η τελευταία χώρα της Ευρώπης που ξεκίνησε την ανοικοδόμηση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, γιατί δεν είχαμε μόνον την Κατοχή που μας ισοπέδωσε, αλλά και έναν εμφύλιο πόλεμο που μας καθυστέρησε πάρα πολύ, όχι μόνον χρονικά αλλά και κοινωνικά και πολιτικά. Οι άλλες χώρες ξεκίνησαν ενωμένες κι εμείς ξεκινήσαμε διαιρεμένοι στα δύο. Αυτό ήταν καταστροφικό».
***
–Στις Βρυξέλλες, τον Μάρτιο στο Ευρωκοινοβούλιο, ο Γερμανός ιστορικός Christophe Gustavus δήλωσε όταν είδε την έκθεση:
«Θέλω να πω δυο λόγια για τη ντροπή μου. Ντρέπομαι ως Γερμανός πολίτης και ως ιστορικός», αναφέρθηκε δε στα ολοκαυτώματα που διέπραξε ο γερμανικός στρατός στην Ελλάδα. Επεσήμανε μάλιστα ότι τα εγκλήματα των Γερμανών ναζί στην Ελλάδα είναι σχεδόν άγνωστα στην πατρίδα του, ακόμα και σε ιστορικούς ή καθηγητές Πανεπιστημίου.
-Στην ίδια εκδήλωση, ο Έλληνας ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης αποκάλυψε ότι, εξαιτίας του λιμού, έσβηναν καθημερινά 600 ψυχές στους δρόμους της Αθήνας.
-Σοκαρισμένος από τις εικόνες του λιμού ο Στεφάν Ντεκλέρκ, ο Βέλγος εκπρόσωπος του διεθνούς οργανισμού ανθρωπιστικής βοήθειας Oxfam (που ιδρύθηκε το 1942 με αφορμή τον Μεγάλο Λιμό της Αθήνας), τόνισε:
«Είναι σημαντικό να θυμόμαστε, ειδικά τώρα, εξαιτίας της τρομακτικής ανόδου της ακροδεξιάς, του εθνικισμού και του λαϊκισμού. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που πρέπει να καλλιεργούμε στις μέρες μας ακόμη περισσότερο και να προστατεύουμε την αξία της αλληλεγγύης. Είναι η αλληλεγγύη που βοήθησε τον κόσμο στην Ελλάδα πριν από 75 χρόνια κι είναι αυτή που πολλοί Έλληνες πολίτες δείχνουν σήμερα εν όψει της προσφυγικής κρίσης. Μόνο η αλληλεγγύη μπορεί να εξασφαλίσει πως οι άνθρωποι στον κόσμο θα ζουν με ασφάλεια και αξιοπρέπεια».
-Τέλος, η επικεφαλής της ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE/NGL), Γερμανίδα Γκάμπι Τζίμερ, είπε ότι η ίδια, ως Ανατολικογερμανίδα, δεν γνώριζε για τις ναζιστικές θηριωδίες στην Ελλάδα την περίοδο της Κατοχής. «Μαθαίναμε πολλά για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τους Γερμανούς ναζί. Μάθαμε για την πολιορκία του Λένινγκραντ και για τα θύματά της, αλλά δεν μας είπαν τίποτα για τον λιμό της Αθήνας». Η Γερμανίδα ευρωβουλευτής έκανε αναφορά και στο θέμα «ταμπού» των Γερμανών κυβερνώντων, αυτό των επανορθώσεων, υπογραμμίζοντας ότι «πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να αποζημιωθούν οι Έλληνες από την επέλαση των Γερμανών», ενώ κατέληξε με την υπόμνηση προς τους συμπατριώτες της ότι «η Γερμανία μεταπολεμικά δεν θα είχε ορθοποδήσει αν δεν είχε δεχθεί τη διεθνή βοήθεια».
***
«Μαρτυρίες από τη Δικτατορία και την Αντίσταση»
Στη διάρκεια της έκθεσης στα Βριλήσσια και συγκεκριμένα την Πέμπτη 26 Οκτωβρίου στις 7.30 μ.μ. ο Στέλιος Κούλογλου θα παρουσιάσει και το νέο βιβλίο του με τον τίτλο: «Μαρτυρίες από τη Δικτατορία και την Αντίσταση» (εκδόσεις Εστία).
Το βιβλίο περιλαμβάνει μοναδικές μαρτυρίες για την επτάχρονη δικτατορία: διηγήσεις στενών συνεργατών του δικτάτορα Παπαδόπουλου για τον τρόπο που οργανώθηκε το πραξικόπημα αλλά και των ανθρώπων που ξεκίνησαν την αντίσταση, βασανίστηκαν και φυλακίστηκαν ή είδαν συναγωνιστές και συγγενείς τους να δολοφονούνται από τη χούντα.
Λέει ο Άγγελος Πνευματικός: «…Με βάλανε σε ένα κελί, άρχισαν να χτυπάνε τενεκέδες απ’ έξω, να ερεθίζουν χτυπώντας κάτι άγρια σκυλιά που είχανε, να ουρλιάζουν τα σκυλιά, να ανοίγουν κάποια στιγμή την πόρτα, να έρχονται τα σκυλιά μέσα, να κλείνουν ξαφνικά την πόρτα αφήνοντας τα σκυλιά να δράσουν υπό την επήρεια του ξύλου που είχανε φάει. Το έχω πει και στο δικαστήριο όταν δικαζόντουσαν οι βασανιστές μου, τα σκυλιά έδειξαν περισσότερο ανθρωπισμό από τους ανθρώπους. Τα σκυλιά καταϊδρωμένα από το ξύλο, μόλις μπαίνανε μέσα, απλώνανε τα πόδια τους, ένα από δω, ένα από κει και άρχιζαν να με γλείφουν».
Στο βιβλίο καταθέτει επίσης τις απόψεις του όλο σχεδόν το διπλωματικό προσωπικό, που υπηρετούσε την 21η Απριλίου στην αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα, από τον πρέσβη Φίλιπ Τάλμποτ μέχρι τον πολιτικό σύμβουλο Ρόμπερτ Κήλυ. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η μαρτυρία του πράκτορα της CIA Τζον Φατσέα, που ήταν ο σύνδεσμος της αμερικανικής μυστικής υπηρεσίας με τον Γ. Παπαδόπουλο. Οι μαρτυρίες αυτές ρίχνουν νέο φως στον ρόλο του αμερικανικού παράγοντα στην προετοιμασία του πραξικοπήματος, ανατρέποντας πολλές τις αντιλήψεις που επικράτησαν μετά τη δικτατορία για τον ρόλο της CIA.
***
«Ο άγνωστος λιμός: Αθήνα 1941-1942»
75 χρόνια από το Λιμό της Αθήνας
Εγκαίνια: Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2017
Διάρκεια έκθεσης: Από Πέμπτη 12 μέχρι και Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2017
***
Την Πέμπτη 26 Οκτωβρίου, στις 7:30 μ.μ., θα μιλήσει ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης και θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
Στη συνέχεια, θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του νέου βιβλίου του Στέλιου Κούλογλου
«Μαρτυρίες από τη Δικτατορία και την Αντίσταση»
που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εστία. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο Διονύσης Μαυρογένης, από τους ηγέτες του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος, ο αντιδήμαρχος Βριλησσίων Αλέξης Μαυραγάνης και ο Στέλιος Κούλογλου. Τη συζήτηση θα συντονίσει η δημοσιογράφος Ντίνα Δασκαλοπούλου. Την εκδήλωση θα χαιρετίσει ο Δήμαρχος Βριλησσίων Ξενοφών Μανιατογιάννης.
***
Βριλήσσια: Στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, στην αίθουσα Μουσών, Κισσάβου 11. (Λεωφόρος Πεντέλης 120 και Κισσάβου).
- Διαβάστε ακόμα:
