Να μείνουν εκτεθειμένοι στην ασθένεια Covid-19 κινδυνεύουν δισεκατομμύρια άνθρωποι καθώς δεν θα έχουν τη δυνατότητα να εμβολιαστούν κατά του ιού το επόμενο έτος, εξαιτίας του κόστους των εμβολίων και της προνομιακής απορρόφησής τους από τη Δύση.
Πλούσιες χώρες με 14% του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν εξασφαλίσει το 53% των πιο υποσχόμενων εμβολίων.
Συγκεκριμένα, 9 στους 10 ανθρώπους των 70 πιο φτωχών χωρών του κόσμου θα αποκλειστούν από ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο για όλο το 2021, και η αιτία βρίσκεται στο υπερβολικό κόστος των εμβολίων που αναπτύχθηκαν στη Δύση, αλλά και της αποκλειστικότητάς τους, απ’ ό,τι φαίνεται, μόνο για τις δυτικές χώρες, όπως μεταδίδει ο Guardian.
Μάλιστα, αυτά τα στοιχεία έρχονται στη δημοσιότητα, την ίδια στιγμή που έχουν αρχίσει οι εμβολιασμοί στη Βρετανία, σηματοδοτώντας την αρχή της παγκόσμιας προσπάθειας εξάλειψης του ιού, με τη Λαϊκή Συμμαχία για τα Εμβόλια να προειδοποιεί πως οι συμφωνίες που έχουν συναφθεί από τις κυβερνήσεις των πλούσιων κρατών θα αφήσουν απροστάτευτους τους πληθυσμούς των φτωχότερων χωρών απέναντι στον κορονοϊό.
Αντιδράσεις από διεθνείς οργανισμούς
Ο Καναδάς έχει αγοράσει μέχρι στιγμής περισσότερες κατά κεφαλήν δόσεις εμβολίου από κάθε άλλη χώρα, αρκετές για τον πενταπλό εμβολιασμό του καναδικού πληθυσμού, σημειώνει η Συμμαχία, η οποία περιλαμβάνει τη Διεθνή Αμνηστία, τη Frontline AIDS, την Παγκόσμια Δικαιοσύνη Τώρα και την οργάνωση Oxfam.
Η υπεύθυνη υγειονομικής πολιτικής της Oxfam, Άννα Μάριοτ, αναφέρει: «Κανείς δεν θα έπρεπε να αποκλείεται από την απόκτηση ενός, σωτήριου για τη ζωή, εμβολίου εξαιτίας της χώρας που ζει ή του χρημάτων που διαθέτει. Όμως, αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά, δισεκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο δεν θα λάβουν ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο για την Covid-19 τα επόμενα χρόνια».
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι τα διαθέσιμα αποθέματα του εμβολίου των Pfizer/BioNTech, πρόκειται να διατεθούν σχεδόν εξολοκλήρου σε πλούσιες χώρες -το 96% των δρομολογούμενων δόσεων έχουν αγοραστεί από τη Δύση. Αντίστοιχα, η Moderna, η οποία χρησιμοποιεί παρόμοια τεχνολογία για το εμβόλιό της, ποσοστού αποτελεσματικότητας 95%, θα το διανείμει αποκλειστικά σε αναπτυγμένες χώρες. Η αδυναμία των φτωχότερων χωρών να αποκτήσουν κάποιο από τα δύο εμβόλια οφείλεται τόσο στην υψηλή τιμή τους όσο και στην έλλειψη της στοιχειώδους περίπλοκης υποδομής, που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των εμβολίων σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες.
Από τη άλλη, το εμβόλιο των Οξφόρδη/AstraZeneca, με 70% αποτελεσματικότητα, δύναται να διατηρηθεί σε κανονικές θερμοκρασίες ψυγείου, ενώ η τιμή του έχει οριστεί εκούσια πολύ χαμηλά, προκειμένου να διατεθεί παγκόσμια. Χαρακτηριστικά, οι παραγωγοί έχουν δηλώσει ότι το 64% των δόσεων του εμβολίου προορίζεται για ανθρώπους του αναπτυσσόμενου κόσμου. Η δέσμευση των Οξφόρδη/AstraZeneca χαιρετίζεται από τη Συμμαχία, αλλά, και πάλι, διευκρινίζεται ότι μια εταιρεία δεν έχει από μόνη της τη δυνατότητα εφοδιασμού όλου του πλανήτη. Στην καλύτερη περίπτωση οι Οξφόρδη/AstraZeneca θα καταφέρουν να εξυπηρετήσουν το 18% του παγκόσμιου πληθυσμού τον ερχόμενο χρόνο.
Πώς θα διανεμηθούν τα εμβόλια
Στις αναπτυσσόμενες χώρες, 5 από τις 67 εξεταζόμενες φτωχές χώρες -η Κένυα, η Μιανμάρ, η Νιγηρία, το Πακιστάν και η Ουκρανία-, που συγκεντρώνουν αθροιστικά από μόνες ενάμιση εκατομμύριο καταγεγραμμένα κρούσματα.
Υπό αυτούς τους όρους, αποτελεί απαίτηση της Συμμαχίας για το Εμβόλιο η κοινοποίηση της τεχνολογίας και της πνευματικής ιδιοκτησίας των εταιρειών-παραγωγών μέσω της βάσης δεδομένων για την πρόσβαση στην τεχνολογία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Με αυτόν τον τρόπο θα καταστεί δυνατή η παρασκευή δισεκατομμυρίων ακόμη δόσεων σε χαμηλές τιμές για τον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Άλλωστε, οι εταιρείες που πρόκειται να διανείμουν τα εμβόλιά τους έχουν λάβει περισσότερα από 5 δισ. με τη μορφή κρατικών επιχορηγήσεων για την ανάπτυξη των εμβολίων τους, όπως λένε, που σημαίνει ότι έχουν την υποχρέωση να πράξουν με γνώμονα το παγκόσμιο δημόσιο συμφέρον.
Η Δρ. Μόγα Καμάλ Γιάνι, από τη Λαϊκή Συμμαχία για το Εμβόλιο, τονίζει χαρακτηριστικά: «Οι πλούσιες χώρες έχουν στη διάθεσή τους αρκετές δόσεις για να εμβολιάσουν τους πάντες επί τρία, την ίδια στιγμή που οι φτωχές δεν έχουν καν τις απαραίτητες για την κάλυψη των υγειονομικών και των ευπαθών ομάδων».