Η Βαρβάκειος Αγορά οφείλει την ονομασία της στον εθνικό ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη. Άρχισε να κατασκευάζεται το 1878 και ολοκληρώθηκε το 1886, αφού μεσολάβησε μια πυρκαγιά στις 8 και 9 Αυγούστου του 1884. Έκτοτε λειτουργεί αδιάκοπα.
Από το 1886 που ξεκίνησε η ιστορία της Βαρβακείου Αγοράς είχε την υποστήριξη του Δήμου Αθηναίων. Φρέσκα ψάρια και λαχανικά, τα κρεοπωλεία και τα εδώδιμα. Φωνές στεντόρειες να διαλαλούν την πραμάτεια. Ελπίδες, αγωνίες, έμποροι και νοικοκυρές.
Αποτελεί μοναδικό κτίσμα οργανωμένης συνοικιακής αγοράς στο οποίο συστεγάζονται πολλοί έμποροι προϊόντων διατροφής όπως κρέας, πουλερικά, θαλασσινά, αγροτικά προϊόντα και άλλα.
Αποτελεί νεότερο μνημείο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, εξυπηρετώντας τις βασικές ανάγκες των κατοίκων, αλλά και των επισκεπτών. Πλέον θεωρείται και ένα σημείο τουριστικού ενδιαφέροντος.
Επί δημαρχίας του Παναγή Κυριακού είχε αρχίσει ο διάλογος για τη δημιουργία μιας σύγχρονης δημοτικής αγοράς στο Δήμο Αθηναίων. Η Βαρβάκειος Αγορά βρίσκεται στο κέντρο της Οδού Αθηνάς, στο νούμερο 42, εντός της παλαιάς πόλης και σε κοντινή απόσταση από το Δημαρχιακό Μέγαρο και την κεντρική Πλατεία Κοτζιά.
Η Οδός Αθηνάς υπήρξε σημείο αναφοράς για τη ζωή της Αθήνας τον 19ο αιώνα και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού, με δεκάδες καταστήματα και βιοτεχνίες, πολλά εκ των οποίων υφίστανται έως σήμερα. Όσο για την αγορά, αυτή λειτουργούσε αρχικά στην οδό Αδριανού μέχρι τη μεγάλη φωτιά του 1884.
Αρχιτέκτων ο Ιωάννης Κουμέλης
Η Αγορά έχει κατασκευαστεί σύμφωνα με τα σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Κουμέλη. Έχει ορθογώνιο σχήμα. Η στέγη είναι κατασκευασμένη από γυαλί και μέταλλο. Η πρώτη επισκευή του κτηρίου έγινε το 1895 επί δημαρχίας Δημητρίου Καλλιφρονά. Κάποιες προσθήκες στο κτήριο έγιναν, όταν δήμαρχος Αθηναίων ήταν ο Σπύρος Μερκούρης.
Η Βαρβάκειος, με τη συμμετρική ορθογωνική κάτοψη, έχει μεγάλη στεγασμένη κεντρική εσωτερική αυλή. Η στέγαση έγινε από μέταλλο και γυαλί. Περιλαμβάνει 73 μαγαζιά που άλλα λειτουργούν εσωτερικά και άλλα εξωτερικά. Η μορφή της είναι επηρεασμένη από αντίστοιχα παραδείγματα της Ευρώπης και ιδίως της Ιταλίας.
Στη διάρκεια της δικτατορίας (1967-1974) υπήρξε πρόταση να κατεδαφιστεί και να δημιουργηθεί στη θέση της πολυώροφο κτίσμα, αλλά τελικά δεν υλοποιήθηκε αυτή η πρόταση.
Κατά τα έτη 1979-1996 έγιναν εργασίες ανακαίνισης του κτηρίου.
Το 2022 έγιναν εργασίες ανακαίνισης του κτηρίου και των υποδομών της αγοράς ύψους 1.500.000 ευρώ μέσα σε διάρκεια επτά μηνών. Μεταξύ των εργασιών που έγιναν, συμπεριλαμβάνονται η ανακατασκευή των ψυκτικών θαλάμων, η τοποθέτηση φωτιστικών σωμάτων τεχνολογίας LED, η αντικατάσταση ψευδοροφών, η τοποθέτηση κεραμικών πλακιδίων, η τοποθέτηση τεντών με αδιάβροχο πανί και η αντικατάσταση των ξύλινων σκελετών των στεγάστρων με μεταλλικό σκελετό για στατικούς λόγους.
Στη Βαρβάκειο Αγορά υπάρχει ειδικό τμήμα ψαραγοράς με περίπου 100 εμπόρους ψαριών, όπου εργάζονται περίπου 400 υπάλληλοι και εξυπηρετούνται καθημερινά περίπου 3.000-5.000 πελάτες.
Η Βαρβάκειος Αγορά είναι ανοικτή κάθε μέρα εκτός Κυριακής από το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα.
Πηγή: Βικιπαίδεια
Ιωάννης Βαρβάκης. Ο εθνικός ευεργέτης με το περίεργο παρατσούκλι που το έκανε επώνυμο
