Ποτέ δεν είχε εκμυστηρευτεί ότι σκεπτόταν να γίνει ηθοποιός. Kάποια μέρα όμως θέλησε να το μοιραστεί. Έκανε συνένοχο στο όνειρό του το φίλο του, τον Έκτορα. Αυτή ίσως ήταν και η κίνηση – ματ στη ζωή του. Γιατί ο Έκτορας τον έφερε σε επαφή με τον ηθοποιό Στέλιο Γεράνη κι ύστερα… Ύστερα άρχισαν όλα. Η δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, οι δοτικοί δάσκαλοι, το πάθος, οι συνεργασίες με σπουδαίους σκηνοθέτες, οι ρόλοι. Παίζει στη «Λοκαντιέρα», στο «Δον Ζουάν στο Σόχο». Γίνεται ο γαμπρός Ματς Μόεν, ο ναύτης και ο Τρολ στον ιψενικό «Πέερ Γκιντ». Συμμετέχει στον «Οιδίποδα Τύραννο», στον «Ιππόλυτο», σε σημαντικές παραστάσεις Αριστοφάνη, Σαίξπηρ, Πιραντέλο. Ο Βαγγέλης Ψωμάς είναι άνθρωπος με αυτογνωσία, αποθέματα ψυχής, συνέπεια, καλούς τρόπους, ζωτικότητα και εγρήγορση. Βαδίζει στο θέατρο με βήματα σταθερά, σεμνά και όμορφα, γνωρίζοντας καλά πως τίποτα δεν αξίζει τόσο που να μας κάνει να λοξοδρομήσουμε. Κάποτε σκεπτόταν να γίνει αρχαιολόγος. Στη συνέχεια ανακάλυψε ότι θέατρο και αρχαιολογία έχουν κοινά σημεία: αέναη αναζήτηση, επίμονη έρευνα, εις βάθος διερεύνηση. Ο μικρός δαίμονας μέσα του τού είπε: Ένδον σκάπτε. Η πηγή πάντα αναβλύζει αν πάντα σκάβεις. Τον είδα στην «Εκδίκηση» του Τόμας Κιντ, που σκηνοθέτησε η χαρισματική Κατερίνα Ευαγγελάτου. Πιο πρόσφατα ως γιατρό Ντορν στο «Γλάρο» του Τσέχοφ, σκηνοθετημένο εύστοχα από τον Θοδωρή Αμπαζή. Πιστεύω πως είναι από τους καλλιτέχνες που δεν δηλώνουν, είναι. Ο Βαγγέλης ανήκει στη χορεία με αυτούς τους καλούς τεχνίτες – ηθοποιούς που κάποια μέρα θα αρδεύσουν τα ακαλαίσθητα τοπία, τα αυχμηρά εδάφη των στεγνών χρόνων μας. Αυτό είναι μια βάσιμη υπόνοια.
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Φωτογραφίες: cat is art
* Γεννήθηκα στην Αθήνα…
Μεγάλωσα στους Aμπελοκήπους. Έχω καταγωγή από την Κρήτη. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν πολύ έντονα. Ατελείωτο παιχνίδι. Θυμάμαι τη μητέρα μου να με ψάχνει στους δρόμους μία παρά το βράδυ. Πήγαινα σε ένα κλειστό λούνα παρκ κι έκανα κούνια μέχρι τελικής πτώσεως. Πολλές παιδικές αναμνήσεις δεν ξεθωριάζουν, το θερινό σινεμά «Κάρμεν», που είδα παιδάκι εκατοντάδες ταινίες και τα σημάδια από πτώσεις με ποδήλατο που έχω ακόμα.
* Μετά το λύκειο…
Χωρίς να έχω παίξει κάπου, με απασχολούσε η λειτουργία του ηθοποιού. Πώς έβγαιναν αυτοί οι άνθρωποι στη σκηνή, πώς το έκαναν; Με φόβιζε και με τραβούσε μαζί. Ήθελα έστω να δοκιμάσω, να πω τουλάχιστον ότι προσπάθησα χωρίς να ξέρω αν θέλω να ασχοληθώ με αυτό. Η πρώτη φορά που βρέθηκα μπροστά σε κοινό ήταν στις εξετάσεις της σχολής του Εθνικού. Μόλις τελείωσα και βγήκα από την αίθουσα ήξερα ότι ήθελα να ασχοληθώ με το θέατρο. Έτυχε και να περάσω.
* Δεν το είχα πει σε κανέναν…
Ότι με ενδιαφέρει το θέατρο. Κάποια στιγμή που θέλησα να το μοιραστώ το είπα σε ένα φίλο μου, τον Έκτορα. Αποδείχθηκε ο κατάλληλος άνθρωπος. Γνώριζε έναν ηθοποιό, τον Στέλιο Γεράνη, με έφερε σε επαφή κι αυτός δέχτηκε να με βοηθήσει. Μετά όλα πήραν τον δρόμο τους. Τους οφείλω πολλά.
* Οι δάσκαλοί μου…
Η Τιτίκα Νικηφοράκη, η Μαρία Σκούντζου, η Ελένη Χατζηαργύρη, η Μαρία Χορς, ο Ιάκωβος Ψαρράς, ο Διαγόρας Χρονόπουλος άφησαν τη σφραγίδα τους στη σχολή σε μένα που είχα την τύχη να τους γνωρίσω. Η Αντιγόνη Βαλάκου, το πάθος για το θέατρο και την επιμονή στη λεπτομέρεια. Αργότερα με βοήθησαν πολύ ο Βασίλης Νικολαΐδης, ο Θανάσης Παπαγεωργίου, ο Ταξιάρχης Χάνος και ο Σπύρος Σακκάς, τον οποίο και συμβουλεύομαι συχνά.
* Η πρώτη παράσταση που παρακολούθησα…
Ήταν στο Θέατρο Καισαριανής. Μας είχε πάει ο φιλόλογός μας στη Β’ Λυκείου. Θυμάμαι ακόμα την εικόνα των ηθοποιών και την αίσθηση της παράστασης. Πρέπει να ήταν ο «Κοριός» του Μαγιακόφσκι, χωρίς να είμαι απόλυτα σίγουρος.
* Ήθελα να γίνω αρχαιολόγος…
Στην πορεία ανακάλυψα ότι αρχαιολογία και θέατρο έχουν ένα κοινό γνώρισμα: θέλουν και τα δύο σκάψιμο.
* Παρατηρώ συνέχεια κι ασυναίσθητα…
Με την έννοια ότι μπορεί να χαθώ παρατηρώντας. Το αντικείμενο της παρατήρησης με μεταφέρει αλλού. Πρόσωπα, διαθέσεις, παράξενα βαδίσματα. Ο ηθοποιός οφείλει να παρατηρεί. Είναι και κάτι που εξασκείται. Είναι ζητούμενο για την τέχνη του θεάτρου. Ανακαλείς υλικό παρατήρησης και «πατάς» σε αυτό. Προσπαθώ, όπως είπε κάποιος, να βλέπω όχι να κοιτάζω. Προσπαθώ, δεν ξέρω αν τα καταφέρνω.
* Οι «μεγάλοι ρόλοι» και…
Τα «μεγάλα κείμενα»… απαιτούν από τον ηθοποιό να κινητοποιήσει όλα τα εφόδια που έχει. Έχουν απαιτήσεις σωματικές και κλίμακες φωνητικές που πρέπει να φτάσει και ει δυνατόν να υπερβεί, όχι να τις φέρει στα μέτρα του. Μου έρχονται στο μυαλό ο «Μακμπέθ» και ο «Επιθεωρητής» του Γκόγκολ.
* Πιο δύσκολο είδος θεάτρου…
Θεωρώ το αρχαίο δράμα.
* Από το 1997…
Που τελείωσα τη σχολή, έχω ασχοληθεί μόνο με το θέατρο γιατί έτσι μου φανερώθηκε ο δρόμος. Μου αρέσει πολύ ο κινηματογράφος. Θα ήθελα πολύ να παίξω.
* Οι παλιοί Έλληνες κωμικοί…
Με κάνουν να γελάω πολύ. Θλίψη μου προξενεί όταν τη “μια μονότονη μέρα μια άλλη μονότονη, απαράλλαχτη ακολουθεί”, που λέει κι ο ποιητής. (Σ.σ.: Από τη “Μονοτονία” του Κ. Καβάφη).
* Είναι περίεργο αλλά…
Κατά τη διάρκεια των παραστάσεων όχι μόνο η απόσταση από την κουΐντα στη σκηνή αλλά κι από το καμαρίνι μέχρι την κουίντα περιλαμβάνει για μένα έναν παράξενο κώδικα συγκεκριμένων κινήσεων. Από ένα άγγιγμα σ’ ένα ρούχο, ένα νεύμα, ένα συνάδελφο που θα τον βρεις πάντα στο ίδιο σημείο. Όλα αυτά συμβαίνουν μέσα στη σιωπή λίγο πριν βγεις. Και είναι διαφορετικά σε κάθε παράσταση. Δεν νομίζω ότι είναι προλήψεις. Μια μικρή ιεροτελεστία περισσότερο που σε συγκεντρώνει.
* Ναι, έχω τρακ…
Ταχυπαλμία, ιδρώτας, ξηροστομία, όλα τα συμπτώματα. Το ξεπερνάω με την παράσταση, λίγο μετά αφού ξεκινήσει ή τουλάχιστον έτσι νομίζω.
* Η κρίση μπορεί να έχει και θετικό πρόσωπο…
Με την έννοια ότι σε περιόδους δύσκολες τα ερεθίσματα για τους καλλιτέχνες είναι πιο έντονα, ναι. Η κρίση γίνεται πηγή έμπνευσης και δημιουργίας. Μολυσμένη πηγή που η τέχνη μπορεί να φιλτράρει.
* Ξαναδιαβάζω κατά καιρούς…
Κάφκα, Καμί και Χέρμαν ΄Εσε.
* Ταλέντο, σπουδές, εργατικότητα…
Φανταστείτε έναν ηθοποιό με όλα αυτά μαζί. Είναι το ιδανικό. Η τύχη επίσης είναι πολύ σημαντικός παράγοντας.
Πρέπει να μάθεις όμως και να την προκαλείς.
* Ο ηθοποιός κρίνεται σε κάθε παράσταση…
Ίσως αυτή η πίεση να προκαλεί και δράση. Να θες να κάνεις τα πράγματα καλύτερα. Κρίνεσαι από αυτούς που σε βλέπουν αλλά και από τον ίδιο σου τον εαυτό. Αυτό το δεύτερο μπορεί να είναι και πιο πιεστικό.
* Η καθημερινότητά μας…
Περισσότερο φθορά προκαλεί παρά εξέλιξη και πρόοδο που φέρνει ο πολιτισμός. Βέβαια πολιτισμός είναι κι ένα χαμόγελο ή μια καλημέρα από τον συνάνθρωπό σου. Η σημερινή κρίση είναι κρίση πολιτισμού. Απλώς έχει οικονομική διατύπωση.
* Είδα μια αξιοσημείωτη εικόνα τελευταία…
Βουλευτές να τρέχουν, να «σκοτώνονται» να πάνε στη δουλειά τους κι αυτό γιατί τους κυνηγούσαν.
* Θαυμάζω πολύ τα ζώα…
Από πολύ μικρός είχα γάτες. Μου αρέσουν πολύ. Κάθομαι και παρατηρώ την κίνησή τους. Μου αρέσουν πολύ τα αιλουροειδή.
* Φωτογραφίες: cat is art.
Aπό την παράσταση “Εκδίκηση” του Τόμας Κιντ. Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου. Το cat is art ευχαριστεί για την ευγενική παραχώρηση της φωτογραφίας.
